Tíminn - 16.12.1972, Blaðsíða 8

8
TÍMINN
Laugardagur lfi. descmber 1!)72
tbúðir í Norðurbænum í
Hafnarfirði
Til sölu í fjölbýlishúsinu að Miðvangi 41:
Tveggja og þriggja herbergja ibúðir.
Ibúðirnar verða seldar fullbúnar og sameign frágengin. I
húsinu, sem verður 8 hæðir, verða tvær lyftur og ýmis
þjönustufyrirtæki á jarðhæð.
Fimm hæðir og kjallari er þegar uppsteypt og sjötta hæð
væntanlega fyrir áramót.
Upplýsingar veittar i fundarsal kaupfélagsins að Strand-
götu 28, alla virka daga kl. 17-19 og i skrifstofunni á
venjulegum skrifstofutima.
Kaupfélag Hafnfirðinga
Simar 5020« og 50224.
OFIÐ
LAUGARDAGA
KLUKKAN
9-12
HÖGGDEYFAR
sem hægt er að
stilla og gera við
ef þeir bila.
T5"T
ARMULA 7 - SIAAI 84450
Veljið yður í hag - Úrsmíði er okkar fag
OMEGA
Nivada
©i!gBBHl
JUpina.
Magnús E. Baldvln
Laugavcgi 12 - Simi 22104
'flwJl
ai ti lanti'
Magnús
E. Baldvinsson
Laugavegi 12 -
isson J
Uli 22804^fl
>Vi8 veljum PUI\tal
það borgar sig
*
\ msraa I - OFNAR H/F.
Síðumúla 27 . Reykjavík
- Símar 3-55-55 og 3-42-00
Saga, sem vekur ýmsar spurningar
Snjólaug Bragadóttir:
NÆTUIISTAÐUR
Útgefandi Örn og
Örlygur.
Snjólaug Bragadóttir segir, að
saga sin, Næturstaður,sé brot úr
lifi borgarbarna. Hún hefur sagt i
blaðaviðtali, að bók sin eigi
aðeins að vera afþreyingarbók.
En þvi aðeins verður saga góð til
afþreyingar, að lesandann þyrsti
i framhaldið eftir að hann er
byrjaður, og til þess aö það geti
orðið, þarf sagan að greina frá
fólki, sem honum er ekki sama
um.
Næturstaður er kafli úr ævisögu
þriggja stúlkna, sem um skeið
eru sambýliskonur. Aðrir, sem
við sögu koma, eru nánast auka-
persónur. Þeim er lýst eftir þvi,
hvernig þeir horfa við lagskonun-
um þremur.
Hér kemur þó fleira til greina.
Þegar ég las þessa sögu.var mér
forvitni á að sjá hvernig ung kona
i Reykjavik lýsir samtið sinni og
jafnöldrum.
Hin dýpri rök mannlegra
örlaga eru tekin með i
reikninginn, þegar þessi saga er
sögð. Sambýliskonurnar þrjár
gera grein fyrir óskadraumum
sinum i upphafi sögu. Eina
dreymir um fórnarstörf — liknar-
störf meðal vanþróaðra þjóða.
Aðra dreymir um heimili, mann
og börn, þriðju um athygli
annarra og aðdáun, að komast i
blöðin. Það eru margir gjörendur
að mannlegum örlögum og
draumar og þrár verða þar ekki
alls ráðandi. Samt eru sambýlis-
konurnar þrjár, hver fyrir sig,
fulltrúi ákveðinnar lifsstefnu
þeirra vegna.
Allar komast lagskonurnar
áleiðis að settu marki. Hvort Erlu
verður þjónustan á vegum Rauða
Krossins i framandi löndum sú
lifsnautn, sem hana dreymdi um,
fer auðvitað eftir þvi, hvert
viðhorf hennar verður til þess
fólks, sem á að hjálpa. Finnist
henni það svo litilsiglt og ómerki-
legt,að ekki sé vert að kynnast
þvi, sækir hún varla hamingju i
starf fyrir það. Hún þarf þvi að
hafa annað viðhorf til þess en
sumra kunningjanna heima i
Reykjavik, eigi lfknarstörfin að
verða hennar ævilán.
Lesandinn getur spurt, hvort
örlög Lillu túlki það, sem mest og
bezt fáist út úr lifinu samkvæmt
hennar lifsstefnu, en þvi verður
auðvitað ekki svarað fremur en
mörgu öðru.
Hin ævaforna örlagatrú er
þáttur þessarar sögu. Orlög sjást
fyrir i kaffibollum. Það er svo
mikill þáttur i sögunni, að ekki er
hægt að afgreiða það sem til-
viljanakennt mas. Friða, sem er
ógreindari en lagskonurnar
þrjár, skynjar framtið þeirra að
nokkru i bollanum. Ef til vill
þykir istöðuleysi hennar og
áhrifagirni eðlileg spákonuein-
kenni. En feigðargrunurinn var
blákaldur veruleiki.
Hinsvegar eru þær lagskonur
ekkert að grufla um neitt.sem
kallast Guð eða forsjón. Prestur
kemur að visu við sögu, og þar er
sagt frá barnsskirn og jarðarför,
sem var falleg athöfn og hátiðleg,
en svo nær það ekkert lengra.
Karlmenn koma fáir við sögu,
svo að mikið sjáist af þeim. Þó er
það Björn, sem gerir Lillu barn,
samtimis þvi, sem hann er að
festa sér aðra konu, vegna þess
að henni fylgir þægileg atvinna og
möguleikar. Svo er Billi, og ekki
er það gott heldur. Þessi mennta-
maður snýr baki við Erlu unnustu
sinni af þvi honum er sagt.að hún
hafi lagt lag sitt við kanana. Siðan
eignast hann aðrar unnustur og
segir þeim, að allar stelpur sofi
lijá þeim, sem þær séu með;
annað sé heimskulegt.
Hér getur verið um þrennt að
ræða.
Að Billi telji aðra siðfræði gilda
fyrir karla en konur. Að viðhorfið
til kananna mótist af andúð, sem
er i ætt við kynþáttahatur.
Að Billi sé siðspilltur maður,
sem lifir þveröfugt við sina eigin
siðfræöi og væntanlega ætti þá að
fyrirlita hverja þá stúlku, sem
hann kæmist yfir og raunar
sjálfan sig lika.
Ekkert af þessu er gott, og hér
skiptir engu máli að hve miklu
leyti lauslætið er talið eðlilegt.
En sagan hlýtur að vekja þá
spurningu, hvort tregða Þóru og
viönám verði til þess að gera
Billa það ljóst, að hann á erfitt
með að lifa án hennar. Er það
kannski grundvöllur lifsgæfu
þeirra, að hún var honum ekki
nema hóflega eftirlát við fyrstu
kynni?
Nokkurorðum Friðu, stúlkuna,
sem hinum leiðist, þó þær taki
hana að nokkru i félagsskap sinn
af eins konar vorkunnsemi. Ég
man ekki eftir þvi, að i þessari
sögu bregði fyrir persónu, sem
afþakkar áfengi, þegar það er
boðið, en Friða þykir drekka um
of, þegar hætt er að renna af
henni yfir helgarnar. Þóru finnst,
aö þær lagskonur séu ekki með
öllu saklausar i þvi máli, þar sem
Friöa hafi fyrst neytt áfengis og
vanizt þvi i þeirra félagsskap.
Hún veit lika, að móðir Friðu
leggur fæð á þær vegna þess,
hvernig komið er fyrir dóttur
sinni. En Erla, greindasta
stúlkan i hópnum, friðar Þóru
með þvi að segja henni, að Friða
hefði bara lært þetta aí einhverj-
um öðrum, ef þeirra hefði ekki
notið við. Það er gamalkunn
afsökun siðspilltra manna, að
þeim sé óhætt að gera illa, þvi að
annars verði aðrir til þess. Og
þessu fylgir gjarnan sú mann-
fyrirlitning, sem ályktar.að
ólánsgarmur hafi aldrei haft
upplag eða efni til að verða annað
en ólánsgarmur. Hins vegar eru
þessi orðaskipti Erlu og Þóru nóg
til þess, að lesandinn spyrji
sjálfan sig hvað hefði orðið, ef
Friða hefði lent i félagsskap
kvenna, sem hefðu notið lifsins
áfengislaukt. Eða ef ein þeirra
hefði haldið sér við óáfenga
drykki?
Sérhver bók er að vissu leyti
heimild um höfund sinn og samtið
hans. Næturstaðir svara á þann
hátt nokkrum spurningum eins og
aðrar sögur. En hitt er þó meira
vert, að sé þessi saga Snjólaugar
Bragadóttur vel lesin, þá vekur
hún ýmsar spurningar, sem
almennir lesendur hafa gott af að
glima við.
H.Kr.
Bréf til tveggja vina eft-
ir Magnús Stefánsson
Mál og menning hefur gefið út
bók, sem heitir Bréf til tveggja
vina, og eru i henni bréf, sem
skáldið Magnús Stefánsson (Orn
Arnarson) skrifaði tveim vinum
sinum á fyrri árum — Þórhalli
Jóhannessyni, héraðslækni i
Þistilfirði, og Halli L. Hallssyni,
tannlækni.
Bréfið til Þórhalls læknis er
mjög langt, skrifað á árunum
1918-1920, og var raunar aldrei
sent þeim, sem það er stflað til.
Þar vikur höfundur að mörgum
málefnum, fellir dóma um samtið
sina og sum þaú skáld, er þá voru
uppi, og fellir inn i bréfið frum-
gerð allmargra kvæða sjálfs sin.
Er þar ekki utan af þvi skorið, er
höfundi liggur á hjarta.
Bréfin til Halls tannlæknis fylla
siðari hluta. Eru þau alimörg og
fjalla meira um persónuleg mál-
efni og sum hver skrifuð á næsta
gáskafullan hátt — einkum hin
fyrri. Má sjá þess merki i þessum
bréfum, að höfundur fer að þreyt-
ast og mæðast, er liður á árin,
enda var hann alla ævi mjög ein-
rænn maður og harla dulur.
Mörgum mun áreiðanlega
þykja þessi bréf góður viðauki við
það, sem menn þekktu áður eftir
örn Arnarson, sem var meðal
okkar ágætustu skálda um sina
daga, þótt litið bærist hann á.
Burt með
áfengi
úr
veizlunum
Konur á ísafirði lita áfengis-
veitingar i veizlum, sem
borgaðar eru af almannafé,alls
ekki hýru auga. Kvenfélagið
hefur gert svolátandi samþykkt:
„Fundur haldinn i Kvenfélag-
inu Ósk Isafirði, miðvikudaginn 6.
desember 1972, lýsir ánægju sinni
og fullum stuðningi við þings-
ályktunartillögu flutta á alþingi
þann 28. nóvember s.l. af
alþingismönnunum Vilhjálmi
Hjálmarssyni, Jóni Árm. Héðins-
syni, Helga F. Seljan, Karvel
Pálmasyni og Oddi ólafssyni um
að skora á rikisstjórnina að hætta
vinveitingum i veizlum sinum.
Fundurinn samþykkir enn-
fremur að skora á alla alþingis-
menn Islendinga að veita þessu
máli stuðning sinn, svo það nái
fram að ganga.”