Tíminn - 20.12.1972, Blaðsíða 10

10
TÍMINN
Miövikudagur 20. desember 1972
ALÞINGI
Umsjon:
Elias Snæland Jónsson
Stjórnarfrumvarpið um hækkun bensíngjalds og fl
SPARAR HÁTT í 300
MILLJÓNIR í LÁNUM
Endanlegt verð á bensíni, vegna margvíslegra hækkana, verður væntanlega 19.87 krónur
Frumvarp það um hækkun bensingjalds, þunga-
skatts og gúmmigjalds, sem hér liggur fyrir, mun
spara erlendar lántökur vegna vegaáætlunar um
hátt á þriðja hundrað milljónir króna, — sagði
Björn Jónsson (SFV) er hann mæiti fyrir áliti
meirihiuta samgöngumálanefndar efri deildar um
frumvarpið i gær.
i máli Björns
kom fram, að
h æ k k u n á
bensini vegna
frumvarpsins
mun verða 2.30-
2.40 krónur, og
verða ca. 18.35
krónur á litra.
Sambærilegt
verð i sumum
nágrannalönd-
um er 17.30 i •
Danmörku, 19.70
i Noregi, 18.60 i Sviþjóð og 19.20 i
Frakklandi.
Uins vegar munu ýmsar aðrar
hækkanir koma til á bensininu
vegna hækkunar á heimsmark-
aðsverði, minni afslætti af hendi
Sovétrikjanna, sem sclur okkur
alll hensin, og hækkaðs flulnings-
kostnaðar. Má búast við að
endanlegt bensinverð eftir ára
mótin verði kr. 19.87 á lítra.
Framhald á bls. 23
Stjórnarfrumvarpið um ráðstafanir vegna gengisfellingarinnar
Stefnt var að afgreiðslu
frumvarpsins sl. nótt
— gjaldeyrisviðskipti munu því vera með eðlilegum
Stefnt var að þvi i gær, að af-
greiða frumvarp rikisstjórnar-
innar um ráöstafanir vegna
gengislækkunarinnar i gærkvöidi
eða nótt þannig, að gjaldeyris-
viðsk. gætu hafist nú i morgun.
Onnur umræða i neðri dcild hófst
kl. 17 i gær, og urðu áfram miklar
umræður um efnahagsráðstafan-
ir rikisstjórnarinnar. Voru það
einkuin Sjálfstæðismenn, sem
heldu langar ræður og dröst af-
greiðsla frumvarpsins þvi nokkuð
á langinn —en það var sem kunn-
ugt er lagt frani i neðri deild i
upphafi fundur á mánudaginn.
I.auk 2. umræðu skönimu fyrir kl.
20, og var frumvarpið samþykkt
til 3. umræðu, sem fór fram strax
á eflir, og það þvi afgreitt frá
neðrideild til efri deildar, sem
kom sanian til fundar kl. 21 til að
ræða um og afgreiða frumvarpið.
Frumvarpið var tekið til 2.
umræðu i neðri deild kl. 17 i dag.
Vilhjálmur lljálmarsson (F),
mæti fyrir áliti meirihluta fjár-
hags- og viðskiptanefndar, sem
lagði til að frumvarpið yrði sam-
þykkt óbreytt.
Vilhjálmur sagði, að frumvarp-
ið væri efnislega samhljóða þeim
frumvörpum, sem lögð hefðu
verið fram við sams konar tilefni
áður nema að þvi er varðar 3.
greinina, en hún kveður á um, að
frávik, frá stofngengi skuli mega
vera 2.25% undir eða fyrir stofn-
gengi.
l>á sagði hann, aö meðferð
málsins i deildinni væri einnig
með sama hætti og við svipuð
tækifæri áður.
Matthias Á. Mathiesen (S),
mælti fyrir áliti 1. minnihluta
Sjállstæðismanna. Rakti hann af-
stöðu forystumanna
Framsóknarflokksins til gengis-
fellingar i siðustu kosninga-
baráttu og afstöðu þeirra nú.
Þingmaðurinn sagði, að með
óbreyttu visitölukerfi myndi
gengislækkunin leiða til vixl-
hækkunar verðlags og kaup-
gjalds, sem myndi valda þvi, að
útflutningsatvinnuvegirnir gætu
ekki staðið undir rekstrarkostn-
aði, en ljóst væri nú, að visitalan
myndi mæla allt það sem hún ætti
að mæla núgildandi ákvæðum.
Þingmaðurinn sagði, að þessi
gengislækkun fæli ekki i sér neina
lausn efnahagsvandans. Að
nokkrum mánuðum liðnum verði
allt komið i sama farið aftur, og
ekki önnur ráð tiltæk, ef svo fari
sem nú horfir, en gripa til nýrrar
gengislækkunar.
Þá taldi þingmaðurinn ekki ein-
sætt, að rétt sé að 2.25% frávikið
sé tekið upp hér á landi, og væri
eðlilegra að sérstakt frumvarp
Stjórnarfrumvarp á alþingi:
Verulegar breytingar á lögum
um byggingasamvinnufélög
Kikisstjórnin hefur lagt fram
fruinvarp til laga um breytingar
á löguin um llúsnæðisniálastofn-
un rikisins, en i frumvarpinu eru
itarleg ákvæði um byggingar-
saniviiínufélög. Er fruinvarpið
samið af nefnd, sein félagsmála-
ráðherra skipaði i febrúar siðast-
liðinn til að endurskoða löggjöf
um byggingarsauivinnufélög, og
hefur nefndin talið eðlilegt, að
ákvæðin um þessi félög séu felld
inn á löggjöfina um llúsnæðis-
inálastofnun.
t athugasemdum við frumvarp-
ið segir m.a. eftirfarandi um þær
breytingar frá núgildandi lögum,
sem i þvi felast:
„Samkvæmt frumvarpinu
verða byggingarsamvinnufélög
hér eftir sem hingað til og með
sama hætti og önnur samvinnu-
félög öllum opin án tillits til efna-
hags, þótt verkefni þeirra verði
að koma upp ibúðum af hóflegri
stærð. A hinn bóginn er gert ráð
fyrir, að byggingarsamvinnu-
félögin hætti að vera milliliður i
sambandi við rikisábyrgðir fyrir
þá, sem sjálfir byggja eða kaupa
ibúðir, og veðdeild Landsbanka
tslands taki við verkefni þeirra
aðila, sem um ábyrgðir þessar
hafa íjallað. Fellst nefndin i þessu
efni á áðurnefnd sjónarmið fjár-
málaráðuneytisins, enda verði
séð svo um, að útgáfu veðdeildar-
bréfa vegna félagsmanna
byggingarsamvinnufélaga verði
hagað með tilliti til þarfa þeirra á
sama hátt og nú er gert af félög-
unum. Þessi breyting á fram-
kvæmd rikisábyrgðar mun hafa i
för með sér mikla fækkun félags-
manna margra byggingarsam-
vinnufélaga, og sum þeirra munu
vafalaust hætta starfsemi.
Aðrar helztu breytingar, sem i
frumvarpinu felast eru þessar:
1. Sett eru skýrari ákvæði um til-
gang og afmörkun verksviðs
byggingarsamvinnufélaga.
2. Kveðið er nánar en áður á um
réttindi og skyldur félags-
manna gagnvart félagi sinu. Er
i þvi efni stuðzt við reynslu og
ábendingar forsvarsmanna
byggingarsamvinnufélaga og
annarra er nefndin hefur rætt
við. Jafnframt gerir hún ráð
fyrir, að við endurskoðun
félagsmálaráðuneytisins á fyr-
irmynd að samþykktum verði
þessu efni i ýmsum atriðum
gerð fyllri skil.
3. Gert er ráð fyrir, að stofnsjóðs-
innistæður verði ávaxtaðar i
Byggingarsjóði rikisins, njóti
þar visitölutryggingar og veiti
með tilteknum skilyrðum rétt
til viðbótarlána úr sjóðnum.
4. Felld er niður samábyrgð
félagsmanna i sambandi við
veðlán, og i stað þess er gert
ráð fyrir, að hver félagsmaður
sé ábyrgur fyrir sinum hluta
láns.
5. Dregið er stórlega úrþeim
kvöðum, sem á ibúðum félags-
manna hvila i sambandi við
sölu og leigu.
6. Gert er ráð fyrir sérstöku
varasjóðstillagi til eflingar
fjárhag og starfsemi félag-
anna.
7. Lagt er til, að sá hluti Rikis-
ábyrgðarsjóðs, sem til hefur
orðið vegna ábyrgðargjalda af
ibúðalánum, verði notaður til
útlána til byggingarsamvinnu-
félaga i þvi skyni að bæta
rekstraraðstöðu þeirra.
8. Kveðið er á um skyldur
Húsnæðismálastofnunar rikis-
ins til að veita byggingarsam-
vinnufélögum aðstoð i starfi
þeirra og hafa eftirlit með
starfseminni”. ■
hætti í dag
væri borið fram um þetta atriði.
Gylfi Þ. Gislason (A), mælti
fyrir áliti 2. minnihluta, Alþýðu-
flokksins. Hann sagði, að Alþýðu-
flokkurinn myndi láta afgreiðslu
frumvarpsins, að undantekinni 3.
greininni, afskiptalausa. Varð-
andi 3. greinina væri rétt að við
núverandi ástæður verði þeim
reglum, sem gilt hafa um þessi
efni, ekki breytt nú, heldur málið
athugað betur og Seðlabankalög-
unum þá breytt ef ástæða þætti
til.
Gylfi sagði að, efnahagssér-
fræðingar hefðu veitt nefndinni
spá um þróun kaupgjaldsvisitölu
næsta ár miðað við að engar
breytingar yrðu gerðar á
kjarasamningum. Gert væri ráð
fyrir að visitalan, sem nú er 117
stig, yrði 122 stig 1. marz, 126 stig
1. júni, 129 stig, 1. september og
131 stig 1. desember. Þetta væri
12% hækkun á einu ári. Ljóst
væri, að á miðju sumri væri kaup-
gjaldshækkunin orðin jafn mikil
og sérfræðingar i Valkostanefnd
hefðu talið, að atvinnuvegirnir
þyldu. Þetta þýddi, að gengisfell-
ingin dygði aðeins fram á mitt
sumar, þá yrði komið sama öng-
þveitið og nú.
Jóliann Hafstein (S),sagði, að
með þessari gengisbreytingu
væri tjaldað til einnar nætur.
Rakti hann siðan sögu fyrri
gengisbreytinga á fslandi i löngu
máli.
Lárus Jónsson (S), sagði
gengisfellinguna fimmtu bráða-
birgðaráðstöfun rikisstjórnarinn-
ar i efnahagsmálum. Rakti hann
siðan þróun efnahagsmála á
valdatima rikisstjórnarinnar.
Einnig tók til máls Pétur Sig-
urðsson (S), en siðan var
umræðu lokið og gengið til
atkvæða.
Hin umdeilda 3. grein
frumvarpsins var samþykkt með
20 atkvæðum gegn 13, og frum-
varpinu siðan visað til 3 umræðu
með 21 samhljóða atkvæöi.
Þriðja umræða fór fram strax á
eftir 2. umræðu, og tók til máls
Pétur Sigurðsson (S). Þvi næst
var frumvarpið samþykkt með 21
samhljóða atkvæði og sent til efri
deildar.
Efri deild kom saman til fundar
kl. 21 i gærkvöldi og tók frum-
varpið til umræðu.
Ólafur Jóhannesson forsætis-
ráðherra mælti fyrir frumvarp-
inu. Fyrsta umræða stóð enn yfir,
þegar blaðið fór i prentun, en til
máls höfðu tekið Geir Hallgrims-
son (S) og Eggert G. Þorsteinsson
(A).
Ný lög frá Alþingi
Efri deild alþingis afgreiddi
i gær tvö frumvörp sem lög frá
alþingi.
Þar var um að ræða lög um
gjaldaviðauka, og lög um
skipulag á loðnu til bræðslu.
Þá afgreiddi efri deild frum-
varpið um verðlagsmál til 2.
umræðu og frumvarp um Lif-
eyrissjóð barnakennara til 3.
umræðu.
1 neðri deild var stjórnar-
frumvarpið um breytingar á
tollskrá afgreitt til 2. umræðu.
Fiskveiðilaganefnd
skilar áliti i lok marz
1 neðri deild urðu verulegar
umræður um stjórnarfrum-
varpið um bann gegn veiðum
með botnvörpu og flotvörpu,
sem var til 2. umræðu. Garðar
Sigurðsson (AB) mælti fyrir
áliti sjávarútvegsnefndar,
sem gerði tillögu um ýmsar
breytingar að ósk Fiskveiði-
laganefndar. Gils Guðmunds-
son (AB)- upplýsti, að Fisk-
veiðilaganefndin myndi skila
lokaskýrslu i byrjun marz, og
teldi nefndin þvi rétt að fram-
lengja núverandi lög fram yfir
vetrarvertið. Guðlaugur
Gislason (S) mælti fyrir
breytingatillögu, sem hann
flutti ásamt Pétri Sigurðssyni
(S). Einnig tóku til máls
Stefán Gunnlaugsson (A) og
Lúðvik Jósefsson, sjávarút-
vegsráðherra. Umræðunni
var siðan frestað.
Leigunám
hvalveiðiskipa
Neðri deild afgreiddi i gær-
kvöldi til efri deildar stjórnar-
frumvarpið um leigunám
hvalveiðiskipa með 20 atkvæð-
um gegn 5.
33.2 milljónir til
flóabáta, snjóbifreiða
og vöruflutninga
Lagt hefur verið fram á al-
þingi nefndarálit samvinnu-
nefndar samgöngumála. Þar
er lagt til, að heildarfjárveit-
ing til flóabáta, snjóbifreiða
og vöruflutninga verði á næsta
ári 33 milljónir og 225 þúsund
krónur. Þessi framlög eru
veitt til ofangreindra flutn-
ingstækja i öllum kjördæmum
nema Reykjavik og Reykja-
neskjördæmi.
1 nefndarálitinu segir, að
allur rekstrarkostnaður við
flóabátana hafi hækkað um 40-
60% siðustu tvö árin.
Vantrausts-
tillagan
Eins og frá var skýrt i blaðinu i
gær, hafa þingmenn Sjálfstæðis-
flokksins flutt vantrauststillögu á
rikisstjórnina.
Tillagan var lögð fram i gær, og
er svohljóðandi:
„Alþingi ályktar aö iýsa van-
trausti á núverandi ríkisstjórn og
skorar á forsætisráðherra að
leggja til við forseta isiands, að
Alþingi verði rofið og efnt til
nýrra almennra kosninga svo
fljótt sem við verður komið og
eigi siðar cn i júnimánuði næst-
komandi”.
1 ræðu, sem Jóhann Hafstein
(S) hélt á þingi i gær, kom fram,
að stefnt er að þvi, að umræða um 1
vantrauststillöguna fari fram
þegar þing kemur saman að nýju
eftir áramótin.