Tíminn - 21.12.1972, Blaðsíða 23

Kimmtiidagiii' 21. desember 11172
TÍMINN
23
Yfirlýsing
Framhald af
5. siðu.
am.k. i meginalriðum, á
grundvelli slikrar úrvinnslu.
Háskclakennsla hefur tak-
markað giidi og i sumum grein-
um ekkert gildi. ef kennari
fylgist ekki stöðugt með þróun
fræðigreinar sinnar, endurnýj-
ar sifellt og lifgar fyrirlestra
sina.
4. Kennsluskylda háskólakenn-
ara er mismunandi bæði eftir
stöðu þeirra og háskóladeild.
Prófessorar hafa minni
kennsluskyldu en dósentar og
lektorar, m.a. vegna viðameiri
stjórnunarstarfa. Prófessorar
einir geta þannig gegnt stöðu
deildarforseta og átt sæti i
háskólaráði. Kennsluskyldan
er einnig nokkuð mismunandi
eftir deildum. Er það engin ný-
lunda. Löng hefð er fyrir nú-
verandi kennsluskyldu i eldri
deildum háskólans. bannig
hefur kennsluskylda prófessora
i guðfræðideild og lagadeild um
langt skeið verið 6 fyrirlestrar
á viku. Að undanförnu hefur
verið unnið að þvi innan
háskólans að koma á meira
samræmi milli deilda en verið
hefur, jafnframt þvi sem
ákveðin er meðalkennslu-
skylda einstakra kennarahópa.
Sé miðað við 40 stunda vinnu-
viku og kjarasamning
opinberra slarfsmanna, þar
sem gert er ráð fyrir, að
kennsla ásamt undirbúningi, og
stjórnun háskólakennara taki
um 40-60% af starfstima þeirra,
sýnast 5 fyrirlestrar á viku fara
nærri lagi, þ.e. 20 vinnustundir
af 40. Er það sizl minni
kennsluskylda en tiðkast i
nágrannalöndum. Reyndar er
hún viða minni, en þeim mun
meira lagt upp úr sjálfstæðum
rannsóknum prófessora.
Samanburðurinn við kennslu-
skyldu barnakennara er út i
hött, m.a. fyrir þá sök, að þeir
hafa ekki rannsóknaskyldu og
stjórnunarskyldu að neinu
marki, svo sem háskóiakenn-
arar hafa lögum samkvæmt.
Undirbúningur fyrirlestra og
annarra kennsluforma fyrir
fullþorska einstaklinga á
háskólastigi er og eðlilega
annars eðlis og timaferkari en
barnaskólakennsla, sem fyrst
og fremst reynir á tjáningar-
liæfileika og sálrænt innsæi við
kennsluna sjálfa. Er ekki með
þessu dregið úr nauðsyn þess,
að kjör barnakennara verði
bætt frá þvi sem nú er.
5. Reynt hefur verið að gera tor-
tryggilegt það ákvæði háskóla-
laga, að háskólaráð ákveður
kennsluskyldu háskólakennara
að fenginni umsögn háskóla-
deildar. í öllum lýðfrjálsum
löndum hafa háskólar nokkra
sérstöðu stjórnarfarslega i
rikiskerfinu, þannig að þeir
njóta öllu meira sjálfstæði bæði
i akademiskum og fjárhagsleg-
um efnum en almennt er um
rikisskóla. Háskólaráð fer með
æðsta vald i málefnum háskól-
ans með þeim takmörkunum,
sem leiðir af valdi mennta-
málaráðherra. Sú skipan, er
háskólalög gera ráð fyrir, er
ekki einungis eðlileg miðað við

stjórnarfarslega stöðu háskól-
ans. heldur er og löng hefð fvrir
henni svo sem við aðra háskóla.
Og jafnvel þótt skert væri sjálf-
stæði háskólans. hvaða aðili
annar væri hæfari til að meta
kennsluskyldu háskólakenn-
ara? Rétt er að minna á, að
ýmsar æðstu stofnanir þjóð-
félagsins hafa orðið að taka
ákvarðanir, er snerta kjör
þeirra manna, sem við þær
starfa. Seni dæmi má nefna:
Kjaradómur getur ákveðið kjör
þeirra rikisstarfsmanna, er i
honum sitja. Alþingismenn
hafa sjálfir ákveðið launakjör
sin. Ráðherrar veröa
óhjákvæmilega að laka
ákvarðanir, er snerta hags-
muni þeirra sjálfra.
í háskólaráði sitja fulltrúar
allra háskóladeilda, einn full-
trúi Félags háskólakennara og
tveir fulllrúar stúdenta. Ætla
verður, að fulltrúar veiti hver
öðrum nokkurt aðhald i þessu
efni og þá ekki sizt fulltrúar
stúdenta. Reynslan sýnir einn-
ig, að ekki hefur verið um
misnotkun að ræða. Ákvarðan-
ir um kennsluskyldu hafa verið
fátiðar. Hin hefðbundna
kennsluskylda er nú i flestum
tilvikum meiri en eðlileg má
teljast miðað við kjarasamning
opinberra starfsmanna og
kennsluskyldu við erlenda
háskóla.
6. Háskóli tslands er reiðubúinn
að bjóða alþingismönnum og
fréttamönnum að kynna sér
starfsemi háskólans, ræða við
kennara og stúdenta, hlýða á
fyrirlestra og fylgjast með
rannsóknarstarfsemi. Mætti sú
kynning ef til vill verða til þess
að leiðrétta nokkuð þær rang-
hugmyndir, sem fram hafa
komið.
Jónatan bórmundsson.
Maria Stúart
Framhald
af bls. 24
3

Sýnisbók Ijóða
45 höfunda 54-63
islenzk ljóð l!)54-lí)(>:í, nefnist
bók, sem út er komin hjá Bókaút-
gáfu M'enningarsjóðs og bjóð-
vinafélagsins. Hún hefur að
geyma ljóð eftir 45 höfunda, sem
Gils Guðmundsson, Guðmundur
G. Hagalin og Helgi Sæmundsson
hafa valið, og er framhald þeirrar
bókar, sem út kom hjá sama for-
lagi fyrir nokkrum árum og hafði
að geyma ljóð frá árunum 1944-53.
i formála veljenda segir, að bók
þessi geti ekki að öllu leyti kallast
úrval islenzkra ljóða frá þessum
tima, heldur miklu fremur sýnis-
bók þeirra. bvi hafi verið valin
ljóð sem flestra skálda, er ort
hafi, eða gefið út á áðurgreindu
timabili. Sérstök áherzla hefur
verið á það lögð við val kvæð-
anna, segir i formála, að sýna
sem bezt stöðu ljóðsins og þróun
þess áðurnefnt timabil. Siðan
segir orðrétt:
,,Skáldaþing þessarar bókar er
næsta íjölskrúðugt. Sumir ljóða-
smiðirnir eru ungir að aldri og
reynslu og enn i miðjum hliðum i
fjallgöngu sinni, en aðrir langt
komnir á tinda eða staddir uppi
þar. bess vegna er erfitt um
samanburð á vinnubrögðum og
árangri skáldanna, enda verður
svo jafnan á liðandi stund. Hins
vegar ætlum við, að bók þessi sé
merkileg heimild um islenzka
ljóðagerð nú á dögum og sýni
mætavel, hversu skáldin túlka til-
finningar og skoðanir og margs
konar reynslu og koma á fram-
færi við þjóð sina.”
Bókin er 235 bls. að stærð.
Iþróttir
Framhald
af 19. siðu.
að gera miklar kröfur til sjálfs
sins og allra þeirra, sem að
sýningunni vinna.
Leikmyndir gerði Gunnar
Bjarnason, en búningateikningar
Lárus Ingólfsson. Aðstoðarleik-
stjóri er Geirlaug borvaldsdóttir.
Titilhlutverkið „Mariu Stúart,”
er leikið af Kristbjörgu Kjeld, en
Briet Heðinsdóttir fer með hitt
aðalhlutverkið, Elisabet I. Eftir-
taldir leikarar fara með stór hlut-
verk i leiknum: Gunnar
Eyjólfsson, leikur Róbert
Dudley, greifa af Leicester,
Arnar Jónsson er Mortimer,
Rúrik Haraldsson leikur
Wilhelm Ceciel, barón af
Berleigh, Róbert Arnfinnsson
Georg Talbot, greifa af
Shrewsbury, Guðbjörg bor-
bjarnardóttir, leikur Hönnu
Kennedy, fóstru Mariu, Valur
Gislason er Amias Paulet, riddari
gæzlumaður Mariu, Baldvin
Halldórsson er Melvil,
heimilisbryti Mariu. 1 minni hlut-
verkum eru leikararnir: Ævar
Kvaran, Benedikt Árnason, Gisli
Alfreðsson, Brynja Benedikts-
dóttir, Sigmundur örn Arngrims-
son, Jón Gunnarsson og fleiri.
Unnur Stefánsdóttir, HSK, 4,68
Maria Guðjohnsen, 1R, 4,60
Ásrún Jónsdóttir, HSH, 4,60
Hástökk: metrar
Lára Sveinsdóttir, Á, 1,69
Kristin Björnsdóttir, UMSK, 1,59
Ása Halldórsdóttir, Á, 1,45
Sigrún Sveinsdóttir, Á, 1,45
Jóhanna Ásmundsdóttir,
HSb, 1,43
Fanney óskarsdóttir, 1R, 1,43
Hjördis Ásgeirsdóttir, HSK, 1,40
ölöf Halldórsdóttir, HSK, 1,40
Dóra Vilhjálmsdóttir, UMSK, 1,40
Svandis Sigurðardóttir, KR, 1,40
Maria Guðnadóttir, HSH, 1,40
Anna Stefánsdóttir, HSK, 1,40
Ingunn Vilhjálmsdóttir, IR, 1,40
Björk Eiriksdóttir, 1R, 1,40
Unnur Stefánsdóttir, HSK 1,40
Edda Lúðviksdóttir, UMSS, 1,40
Bergþóra Benónýsdóttir,
HSb, 1,86
Valgerður Egilsdóttir, USU, 1,35
Sveinbjörg Stefánsdóttir,
HSK, 1,35
Maria Guðjohnsen, 1R, 1,35
Petrina Jónsdóttir, IA, 1,35
Björg Jónsdóttir, HSb, 1,35
Hænsni
Framhald
af bls. 1
fulla stjórn á birtutimanum. 1 þvi
verða rafluktir með sjálfvirkum
rofum, er ákvarða dag og nótt, ef
svo má að orði komast, innan
veggja þessa húss.
bað er sem sagt verið að taka
völdin af sólinni og skipta dægr-
um á annan hátt en þótt hefur við-
hlitandi siðan guð bauö ljósinu að
skina yfir þá jörð, sem hafði verið
eyðileg, tóm'og dimm.
Klipnar tvær þrjár
stundir af sólarhringnum.
Varphænur verpa að meöaltali
250 eggjum á ári, en hinar beztu
komast yfir þrjú hundruð. Að
jafnaði verpa hænur ekki nema
einu eggi á dag, en með þvi að
Gsior
SKYRTAN^
sem vekur athygli
hafa vald á birtutimanum, má ef
til vill fjölga varpdögunum, svo
að hver hæna verpi 30-35 eggjum
meira en ella.
betta hugsum við okkur að gera
með þvi að klipa svo sem tvo eða
þrjá klukkutima af hverjum
sólarhring. Sé miðað við tvo
klukkutima, yrðu dagarnir i
hænsnahúsinu sem næst fjögur
hundruð á ári. Við verðum að
þreifa okkur áfram, finna hvað er
bezt og hagkvæmast, en við von-
um sem sagl, að varpið verði
meira og öruggari, ef við höfum
vald á birtunni.
Góöar til átu
að árinu liðnu
llænur i svona húsi yrðu senni-
lega ekki látnar verða nema árs-
gamlar, þvi að hætt er við, að úr
varpinu dragi, ef þær verða eldri.
En auk þess kemur það til, að
hænur eru enn góðar til átu árs-
gamlar og markaður fyrir
hænsnakjöt virðist vera mikill i
landinu, sagði bórarinn að lok-
um.
betta er sagan af þvi, hvernig
fara á að þvi að Ijölga vinnudög-
um varphænanna. —jh.
Bæj
jarbruni Framhald
af bls. 1
gert, þvi að húsið var þegar
brunnið, er þær komu þangað.
Hefur það fuðrað upp, enda gam-
alt timburhús með viðbyggingu
úr steini. Standa nú steinveggir
viðbyggingarinnar einir uppi,
sagði Sveinn ísleifsson lögreglu-
maður, er Timinn átti tal við hann
i gær.
SINNUM
LENCRI LÝSING
2500 klukkustunda lýsing
við eðlilegar aðstæður
(Einu venjulegu perurnar
framleiddar fyrir svo
langan lýsingartima)
NORSK ÚRVALS
HÖNNUN
Heildsala Smásala
Einar Farestveit & Co Hf
Bergstaðastr. 10A Sími 16995
JÓN LOFTSSONHR
Hringbraut 121U V10 600
SI’ÓN APLÖTl’R 8-25 mm
PLASTII. SPÓNAPLÖTUR
12—1!) mm
II AKDPI.AST
IIÖRPLOTl'K 9-26 mm
IIAMPPI.ÖTUR 9-20 mm
KIRKl-GARON 16-25 inm
BK\ KI-GABON 16-2*2 mm
KKOSSVIDUR:
llirki 3-6 inin
Keyki 3-6 inm
l'ura 1-12 mrn
IIAKDTKX meft rakahrldu
limi 1/8" 4x‘j*
II AKDVIDUR :
Kik. japiinsk. amerísk.
ástriilsk.
K e v k i. j ú g ó s I a v n e s k t.
da nskt.
Teak
Afromosia
M aliognv
Iroko
Palisamler
Oregon Pine
Itainin
Gullálmur
Abakki
\m. Ilnota
llirki I 1/2-3"
Wenge
SPöNN:
Kik - Teak - Oregon
l’ine - Kura - Gullálmur
Almui - Abakki - Keyki
Askur - Koto - Am.linota
Afromosia Maliognv
Palisander - Wenge.
KVKIKLIGGJANDI OG
VÆNTAM.KGT
Nyjar birgftir teknar heim
v ikulega.
VKK/.I.ID I* A R SKM CR-
VAl.II) K.R MKST OG
KJÖRIN KK.'/.T.
VIPPU - BllSKÚRSHURÐIN
Lagerstærðir miðað við múiop
Hæð: 210 sm x breidd: 240 sm
210 - x - 270sm
Aðrar stærðir smíDdðar eítir beiðni.
GLUGGAS MIÐJAN
Slðumúla 12 - Slmi 38220
— PÓSTSENDUM —