Fréttablaðið - 11.08.2004, Blaðsíða 17

17MIÐVIKUDAGUR 11. ágúst 2004
Ekkert virkar gegn kjarnavopnum
Þær afleiðingar sem árásirnar á Hiros-
hima og Nagasaki höfðu eiga að minna
okkur á skyldu okkar til að vinna að því
að minnka þá ógn sem að okkur stafar.
Afvopnun hlýtur að vera lykilatriði. Það er
ekki nóg að leita gereyðingarvopna í Írak
og velta Saddam Hussein úr sessi.
Kjarnorkuvopn eru líka gereyðingarvopn.
Og eldflaug sem skotið er á loft, hvort
heldur er með ásetningu eða fyrir mistök
eða jafnvel vegna tæknilegrar bilunar,
spyr ekki hvort við séum í NATO eða vor-
um í hópi hinna staðföstu þjóða. Og
kjarnaofn sem lekur hættir því ekkert
þótt Íslendingar kunna að vera í hættu.
Þess vegna þarf að draga úr hættunni.
Því það þýðir lítið að hrista hausa hissa.
Það virkar ekkert gegn kjarnavopnum
eða geislamengun.
Jón Einarsson á suf.is
Ræða Kennedys
Innsetningarræða John F. Kennedys í
embætti forseta Bandaríkjanna árið
1961 er ein frægasta ræða 20. aldarinn-
ar. Ræðan ber sterkan keim af bjartsýnni
æsku, heitri hugsjón, skýrri söguvitun og
einstakri málsnilld. Kennedy var fulltrúi
nýrrar kynslóðar í Bandaríkjunum, sem
stóð frammi fyrir sögulegum áskorunum:
Átökum austurs og vesturs á tímum
kjarnorkusprengja, frelsisbaráttu nýlenda
í suðri og kynþáttaátökum innanlands.
Kennedy hvatti bæði Bandaríkjamenn og
aðra heimsborgara til að taka höndum
saman og byrja upp á nýtt; hefjast handa
við að byggja heim þar sem „hinir sterku
er réttlátir, hinir veikburða öruggir og
friðurinn tryggður“.
Þorvarður Tjörvi Ólafsson á sellan.is
Flatur skattur
Samkvæmt frásögn The Wall Street
Journal hafa ráðgjafar þýska fjármála-
ráðuneytisins lagt til að skattkerfinu
verði bylt með því að taka upp flatan
30% skatt á tekjur bæði einstaklinga og
fyrirtækja. WSJ segir að þetta sé hátt á
alþjóðlegan mælikvarða, í Rússlandi sé
skattur á einstaklinga til dæmis 13%, en
í Þýskalandi sé hagnaður fyrirtækja nú
skattlagður um 37% og skattur á tekjur
einstaklinga liggi á bilinu 16% til 45%.
WSJ segir að flati skatturinn sé þegar við
lýði í Rússlandi, Eistlandi, Slóvakíu og
núna jafnvel í Írak og með tillögu þýsku
ráðgjafanna hafi hugmyndinni að
minnsta kosti verið hreyft í stærsta hag-
kerfi Evrópu.
Vefþjóðviljinn á andriki.is
Áður dugði líkami og sál
„Áður fyrr dugði manninum að hafa lík-
ama og sál. Nú á dögum þarf hann líka
að hafa vegabréf, annars er ekki farið
með hann eins og mannlega veru.“
Þannig komst landflótta Rússi að orði á
Sovétímanum langþreyttur á eftirliti og
frelsissviptingu kommúnismans. Þessi
orð komu upp í hugann er dómsmála-
ráðherra boðaði nýja tegund af vegabréf-
um með svonefndum „lífkennum“ í út-
varpsviðtali á dögunum. En lífkenni er
þýðing íslenskrar málstöðvar á enska
orðinu „biometrics“ sem er samheiti yfir
líffræðileg auðkenni einstaklinga, svo
sem fingraför, rödd, andlits- og augnein-
kenni.
Davíð Guðjónsson á deiglan.com
BRÉF TIL BLAÐSINS
Sölustaðir um land allt · Sjá frekari upplýsingar á www.thinkpad.is
Nýherji hf. · Borgartúni 37 · 105 Reykjavík · Sími 569 7700 · www.nyherji.is
Þú og
Margverðlaunaðar fartölvur sem fanga hug þinn
FARTÖLVUR
IBM ThinkPad R51 - UJ032DE
· Intel Pentium M 1,5GHz, 1MB flýtiminni
· 256MB minni (mest 2GB)
· 40GB diskur m/ APS fallvörn
· 15” TFT skjár (1024x768)
· Combo drif (CD-RW / DVD)
· Þráðlaust netkort 802.11b 11Mb
· Allt að 4 klst. rafhlöðuending
· Windows XP Pro stýrikerfi
· 2 ára neytendaábyrgð
Tilboðsverð: 159.900 kr.
IBM ThinkPad T42 - UC25WDE
· Intel Pentium M 1,5GHz, 1MB flýtiminni
· 256MB minni (mest 2GB)
· 30GB diskur m/ APS fallvörn
· 14” TFT skjár (1024x768)
· Combo drif (CD-RW / DVD)
· Þráðlaust netkort 802.11b/g 11Mb/54Mb
· Allt að 5 klst. rafhlöðuending
· Þyngd aðeins 2,2 kg
· Windows XP Pro stýrikerfi
· 3 ára ábyrgð
Tilboðsverð: 189.900 kr.
einstakt par
IBM ThinkPad R51 - TJ9BRDE
· Intel Pentium M 1,7GHz, 1MB flýtiminni
· 512MB minni (mest 2GB)
· 40GB diskur m/ APS fallvörn
· 15” Flexview TFT skjár (1400x1050)
· Combo drif (CD-RW / DVD)
· Þráðlaust netkort 802.11b/g 11Mb/54Mb
· Allt að 4:40 klst. rafhlöðuending
· Windows XP Pro stýrikerfi
· 3 ára ábyrgð
Tilboðsverð: 199.900 kr.
IBM ThinkPad R50e - UR0BYDE
· Intel Celeron M 330 1,4GHz, 512KB flýtiminni
· 256MB minni (mest 2GB)
· 30GB diskur
· 15” TFT skjár (1024x768)
· Intel Extreme Graphics II skjákort
· Combo drif (CD-RW / DVD)
· Þráðlaust netkort 802.11b/g 11Mb/54Mb
· Allt að 3:30 klst. rafhlöðuending
· Windows XP Pro stýrikerfi
· 2 ára neytendaábyrgð
Tilboðsverð: 134.900 kr.
6.052 .rk *IÐUNÁM Á
992.4 .rk *IÐUNÁM Á
739.4 .rk *IÐUNÁM Á
173.6 .rk *IÐUNÁM Á
NÁMUTI
LBOÐ
154.900
kr.
Námufélögum Landsbankans býðst afar hagstæð tölvulán
að hámarki 300.000 krónur í 3 ár.
* Lán til 36 mánaða miðað við 9,15% vexti skv. vaxtatöflu Landsbankans 1. ágúst 2004.
N
Ý
H
E
R
J
I
/
1
40
Debet- og kreditkortanotkun eykst
Hagfræðingar horfa jafnan mikið á tölur.
Mismunandi tölur gefa mismunandi upp-
lýsingar um ástand efnahagsmála hverju
sinni. Lesa má margt um þróun einka-
neyslu úr tölum um notkun debet- og
kreditkorta. Seðlabankinn hefur birt tölur
um notkun þessara korta fyrir fyrri helming
þessa árs.
Í heildina er upphæðin sem greidd var
með debetkortum (eða tekin út úr hrað-
banka) á tímabilinu janúar til júní á þessu
ári 10% hærri en á sama tíma í fyrra. Aukn-
ingin innanlands er svipuð, en ef tekið er
tillit til verðbólgu, þá er aukningin í notkun
debetkorta innanlands 7%. Aukning í fjölda
færslna er ámóta, þannig að svo virðist sem
hver færsla á þessu ári sé að raunvirði svip-
uð og í fyrra. Við notum hins vegar debet-
kortin meira erlendis á þessu ári en í fyrra,
og er aukningin um 23%, en gengi krón-
unnar var mjög svipað á fyrri helmingi
þessa árs og í fyrra. Notkun debetkorta er-
lendis er mest í því að taka út úr bönkum
og svo virðist sem hver úttekt sé heldur
hærri í ár en í fyrra. Allt eru þetta vísbend-
ingar um að einkaneysla sé meiri á þessu
ári en í fyrra.
En hvað með kreditkortin? Svo virðist sem
aukningin í notkun debetkorta sé meiri en
notkun kreditkorta, eða nálægt 13% frá jan-
úar til júní í fyrra miðað við sama tímabil í
ár. Innanlands er aukningin heldur minni og
þegar tekið hefur verið tillit til verðbólgu, er
aukningin 7% eða sú sama og aukning í
debetkortaveltu. Færslufjöldinn eykst held-
ur minna, sem bendir til þess að hver færsla
í ár sé hærri en var í fyrra. Á hinn bóginn
erum við mun duglegri í að strauja kortin
erlendis í ár en í fyrra. Aukningin er ríflega
30%, eða nálægt þriðjungur.
Af þessu má draga þá ályktun að einka-
neysla sé meiri það sem af er ári en á sama
tíma í fyrra. Seðlabankinn spáir 5% vexti
einkaneyslu á þessu ári meðan fjármála-
ráðuneytið spáir 5% aukningu. Miðað við
notkun debet- og kreditkorta það sem af er
ári, er þetta varfærin spá. Þá bendir aukn-
ing í notkun debet- og kreditkorta til þess
að skuldir heimilanna séu að aukast þar
sem hún er nokkuð umfram launahækkun,
en hún mældist 4% samkvæmt launavísi-
tölu á þessum tíma. Þá er neysla okkar er-
lendis mun meiri á þessu ári en í fyrra.
Þetta leiðir að öðru óbreyttu til versnandi
halla á þjónustuviðskiptum við útlönd. Á
móti kemur að samkvæmt fréttum hefur
fjöldi erlendra ferðamanna verið mun meiri
hérlendis í ár en í fyrra og ef þeir hafa not-
að debet- og kreditkortin í einhverjum
mæli, þá vegur það á móti aukinni neyslu
okkar erlendis.
ÞJÓÐARBÚSKAPURINN
KATRÍN ÓLAFSDÓTTIR
HAGFRÆÐINGUR
Af þessu má draga
þá ályktun að einkaneysla
sé meiri það sem af er ári
en á sama tíma í fyrra.
Seðlabankinn spáir 5%
vexti einkaneyslu á þessu
ári.
,,