Fréttablaðið - 11.08.2004, Blaðsíða 31

19MIÐVIKUDAGUR 11. ágúst 2004
Í lok júlí sl. náðist rammasam-
komulag hjá Alþjóðaviðskipta-
stofnuninni (WTO) í Genf um
lækkun landbúnaðarstyrkja, tolla-
lækkanir og fleira, sem greiða á
fyrir frekari fríverslun þjóða
heims, m.a. með landbúnaðarvör-
ur. Alþjóðaviðskiptastofnunin,
áður GATT, Hið almenna sam-
komulag um tolla og viðskipti,
hefur um langt skeið unnið að al-
mennri lækkun tolla á iðnaðarvör-
ur og hefur náð verulegum ár-
angri á því sviði. Erfiðara hefur
reynst að ná árangri á því sviði að
auka fríverslun með landbúnaðar-
vörur. Ráðstefna WTO í Cancun í
Mexíkó sl. haust snerist fyrst og
fremst um landbúnaðarvörur en
fór út um þúfur. Þess vegna var
það mikið fagnaðarefni er fundur
WTO í Genf náði rammasam-
komulagi um landbúnaðarvörur
31. júlí sl.
Það er mikið hagsmunamál
fyrir þróunarríkin að viðskipti
með landbúnaðarvörur verði gerð
frjálsari með lækkun tolla og af-
námi styrkja og niðurgreiðslna í
iðnríkjunum og almennt. En ein-
nig er þetta mikið hagsmunamál
neytenda í þróuðum ríkjum eins
og á Íslandi, þar eð þá geta land-
búnaðarvörur lækkað í verði og
neytendur fengið kjarabætur í því
formi. Ætla hefði því mátt að ís-
lensk stjórnvöld og samninga-
menn Íslands í Genf hefðu fagnað
rammasamkomulagi um lækkun
landbúnaðarstyrkja og frjálsari
viðskipti með búvörur. En það er
nú öðru nær. Fulltrúar íslenskra
stjórnvalda, ráðherra og samn-
ingamaður Íslands, keppast við að
lýsa því yfir að Ísland geti örugg-
lega fengið undanþágur og þurfi
því ekki í bráð að lækka styrki til
landbúnaðar mikið. Lesa má út úr
þessum ummælum að Ísland geti
haldið sömu höftum og áður í við-
skiptum með búvörur og látið
neytendur greiða jafnhátt verð og
áður fyrir þær.
Einn virtasti hagfræðingur
samtímans, Jeffrey D. Sachs, var
á ferð á Íslandi fyrir skömmu og
flutti hann erindi hér. Gagnrýndi
hann harðlega stefnu iðnríkjanna
í málefnum þróunarríkjanna.
Einkum gagnrýndi hann stefnu
þeirra varðandi viðskipti með
landbúnaðarvörur en ríku löndin
hafa ekki viljað hleypa ódýrum
landbúnaðarvörum inn á markaði
sína. Mesta kjarabótin fyrir fá-
tæku löndin væri að hér yrði
breyting á. Í rauninni er það svo
að fátæku löndin hafa ekki fengið
að taka þátt í hnattvæðingunni.
Ríku löndin hafa afnumið tolla á
iðnaðarvörum og haft mikinn hag
af því, m.a. með sölu slíkra vara
til þróunarlanda, en þegar kemur
að landbúnaðarvörum er annað
uppi á teningnum. Ísland er að
nokkru leyti undir sömu sök selt.
Það hefur viljað vernda sinn land-
búnað óeðlilega mikið. Viss vernd
á rétt á sér en ekki svo mikil að ís-
lenskir neytendur verði að greiða
mikið hærra verð fyrir búvörur
en erlendir neytendur.
Styrkir íslenska ríkisins til
landbúnaðarins eru með því
mesta sem þekkist í ríkjum
OECD. Þeir nema á ári um 10
milljörðum kr. Þetta er hár skatt-
ur á íslenska neytendur og kom-
inn tími til þess að lækka þessa
styrki verulega. ■
Landbúnaðarstyrkir þurfa að lækka
BJÖRGVIN GUÐMUNDSSON
VIÐSKPTAFRÆÐINGUR
UMRÆÐAN
LANDBÚNAÐUR
Ekki á jákvæðu nótunum
Í þau skipti sem ég les blessað Dagblað-
ið þá hef ég ekki komist hjá því að lesa
stutta pistla frá Björgvini nokkrum Guð-
mundssyni, viðskiptafræðingi. Björgvin
er greinilega með blint hatur á ríkis-
stjórninni og þá sérstaklega Framsóknar-
flokknum, maðurinn skrifar bara ekki um
neitt annað og ekki á jákvæðu nótunum.
Ég verð nú að segja að ég er nú dálítið
hissa á DV að birta þetta dag eftir dag,
þessi skrif hans Björgvins eru hvorki mál-
efnaleg né skemmtileg lestrar. Björgvin
er einungis að dreifa með mykjudreifar-
anum og það er ekkert sem kemur
manni á óvart í skrifum hans. Skrifin eru
farin að minna mann á Helga Hóseasson
mótmælanda Íslands en munurinn er þó
Helga í plús, því Helgi er ekki að reyna að
breyta skoðunum annarra, hann er bara
að reyna að ná fram rétti sínum.
Gestur Kr. Gestsson á hrifla.is
Stórkostleg mismæli
Í fyrradag ritaði [Bush forseti] undir lög
um að auka fjárveitingar til varnarmála
um hvorki meira né minna en 417 millj-
arða dollara. Við það tilefni flutti hann
ræðu fyrir hershöfðingja og háttsetta yfir-
menn úr Pentagon þar sem hann reyndi
að brýna þá til dáða, m.a. með eftirfar-
andi orðum: „Our enemies are innovati-
ve and resourceful, and so are we. They
never stop thinking about new ways to
harm our country and our people, and
neither do we“. Þetta eru vægast sagt
stórkostleg mismæli. Af þeim sökum
skyldi maður ætla að áheyrendum hefði
brugðið nokkuð í brún. Það gerðist hins
vegar ekki, e.t.v. vegna þess að menn eru
orðnir vanir mismælum forsetans (enda
verður að álíta það útilokað að þeir hafi
ekki túlkað orðin sem mismæli og talið
það sjálfsagðan hlut að forsetinn og rík-
isstjórnin vildu skaða landið og þegna
þess). Hvað sem því líður má segja að í
téðum orðum sé fólgið nokkurt sann-
leikskorn þar sem stefna ríkisstjórnar Ge-
orge W. Bush er einfaldlega skaðleg fyrir
Bandaríkin og bandarísku þjóðina.
Þórður Sveinsson á mir.is
Að njóta ávaxta eigin erfiðis
Réttara væri að hver og einn mundi sjálf-
ur njóta ávaxta eigin erfiðis. Með þeim
hætti hafa allir hvata til að gera sitt besta
og hámarka með því hag sinn og allra
annarra á sama tíma. Bakarinn sem
vaknar um nætur til að baka brauð
græðir á því en um leið njóta íbúarnir ný-
bakaðs brauðs að morgni. Skattur sem
skerðir ávinning bakarans af bakstrinum
veldur því að hann hefur minni hvata til
þess að baka. Það getur jafnvel endað
svo að skattur verði til þess að hann baki
ekkert yfir höfuð þar sem það borgar sig
ekki. Á þennan hátt letja skattar hagkerf-
ið í heild og draga mjög úr framleiðni
þess og þar með allri velferð íbúanna.
Lækka ber skatta sem allra fyrst.
Friðbjörn Orri Ketilsson á
frjalshyggja.is
AF NETINU
Við hvetjum lesendur til að senda
okkur línu og leggja orð í belg um efni
Fréttablaðsins eða málefni líðandi
stundar. Greinar og bréf skulu vera
stutt og gagnorð. Ritstjórn áskilur sér
rétt til að stytta aðsent efni. Einnig
áskilur ritstjórn sér rétt til að birta
aðsent efni að meginhluta á vefsíðu
blaðsins, sem er Vísir.is, og vísa þá til
þess með útdrætti í blaðinu sjálfu.
Vinsamlega sendið efni í tölvupósti á
greinar@frettabladid.is. Þar er einnig
svarað fyrirspurnum um lengd greina.