Fréttablaðið - 10.08.2004, Blaðsíða 12

10. ágúst 2004 ÞRIÐJUDAGUR
Banaslys í Japan:
Gufuleki í kjarnorkuveri
TÓKÝÓ Fjórir létust og og sjö slös-
uðust vegna gufuleka í kjarnorku-
veri í borginni Mihama í Japan í
gær. Tvísýnt er um líf eins hinna
slösuðu. Þetta er mannskæðasta
slys sem hefur orðið í japönsku
kjarnorkuveri. Fólkið lést af völd-
um brunasára sem það hlaut
vegna gufulekans en gufan er tal-
in hafa verið um 270 gráðu heit.
Engin geislavirkni mældist í
umhverfinu og þurfti því ekki að
rýma svæðið í kringum kjarn-
orkuverið en það slökkti sjálf-
krafa á sér vegna lekans. Japanar
fá 30 prósent af orku sinni frá
kjarnorkuverum. ■
HEILBRIGÐISMÁL Jarðhnetuofnæmi
er algengara en margur hyggur.
Mikael Valur Clausen, sérfræð-
ingur í ofnæmissjúkdómum, segir
að af tæplega 200 barna hópi með
staðfest fæðuofnæmi sem hann
hefur annast síðastliðin fimm ár
voru 65% með ofnæmi fyrir eggj-
um, 23% fyrir mjólk, 23% fyrir
jarðhnetum og 16% fyrir fiski,
það er þorski og ýsu.
„Jarðhnetuofnæmi er mjög
svæsið ofnæmi,“ segir Mikael.
„Hnetur eru algengasta ástæðan
fyrir því að börn eru að fá ofnæm-
islost. Þar eru jarðhnetur efstar á
lista.“
Fyrstu einkenni jarðhnetuof-
næmis eru útbrot með kláða sem
dreifast um líkamann. Börn bólg-
na í andliti og augun sökkva
gjarnan. Uppköst og kviðverkir
geta fylgt og bera fer á öndunar-
erfiðleikum. Efsta stigið er of-
næmislost, það getur leitt til
dauða.
Sjálft ofnæmislostið lýsir sér í
því að ofangreind einkenni verða
öflugri, börnin verða sljó og
slöpp, blóðþrýstingur fellur og
öndunarerfiðleikar aukast.
„Reynslan sýnir að það skiptir
sköpum að komast undir læknis-
hendur innan við klukkustund
frá því að einkenni byrja,“ segir
Mikael. „Það gengur upp á Ís-
landi.“
Helsti vandi foreldra sem
eiga börn með jarðhnetuofnæmi
er sá, að erfitt er að vita hvort
hnetur eru í mat eða ekki, að því
er Mikael segir. Oft eru hnetur
duldar í fæðu til að gefa bragð.
Slíkt óttast foreldrar mest.
„Þeir sem upplifa barnið sitt
svona óskaplega veikt einu sinni og
vita að þetta getur gerst aftur eru
eðlilega mjög hræddir,“ bætir hann
við.
Mikael segir, að jarðhnetuof-
næmi hafi að öllum líkindum farið
vaxandi undanfarin ár. Ekki hafi
verið gerð fæðuofnæmisrannsókn
hjá börnum síðastliðin tíu ár en
KJARNORKUVERIÐ Í MIHAMA
Þetta er mannskæðasta slys sem orðið hefur í japönsku kjarnorkuveri.
LÍFBJÖRG
Adrenalínpenninn svokallaði fylgir börnum með jarðhnetuofnæmi hvert sem þau fara. Hann er þannig útbúinn að hægt er að sprauta
með honum í gegnum fötin ef ofnæmiseinkenni hellast yfir barnið sem gerist eins og hendi sé veifað ef það fær hnetuörðu ofan í sig.
FR
ÉT
TA
B
LA
Ð
IÐ
/L
JÓ
SM
: ©
EI
N
AR
Ó
LA
SO
N
Ofnæmi fyrir eggjum 65%
Ofnæmi fyrir mjólk 23%
Ofnæmi fyrir jarðhnetum 23%
Ofnæmi fyrir fiski 16%
*Ath. Sum barnanna eru með fleiri en
eina tegund ofnæmis.
Hnetur algengasta
ástæða ofnæmislosts
Af tæplega 200 barna hópi, sem greinst hefur með fæðuofnæmi eru 23%
með ofnæmi fyrir jarðhnetum. Hnetur eru algengasta ástæðan fyrir því
að börn fá ofnæmislost. Vaxandi tíðni getur stafað af auknu hreinlæti.
flugfelag.is
EGILSSTAÐA
6.399kr.
Flug aðra leiðina.
Bara á www.flugfelag.is
Takmarkað sætaframboð!
Milli Reykjavíkur og
ÍSAFJARÐAR
5.399kr.
Flug aðra leiðina.
Bara á www.flugfelag.is
Takmarkað sætaframboð!
Milli Reykjavíkur og
AKUREYRAR
5.499 kr.
Flug aðra leiðina.
Bara á www.flugfelag.is
Takmarkað sætaframboð!
Milli Reykjavíkur og
flugfelag.is
11. - 17. ágúst
ÍS
LE
N
SK
A
A
U
G
LÝ
SI
N
G
A
ST
O
FA
N
E
H
F.
/S
IA
.I
S
F
LU
2
54
88

08
/2
00
4
Vítamíndropar
A- og D-vítamíndropar eru
nauðsynlegir fyrir ungabörn, eink-
um D-vítamín. Nú eru á markaði
nýir dropar, sem innihalda
kókosolíu. Öll vinna við nýju AD-
vítamíndropana, innihald og texti
á miða, hefur verið unnin í sam-
ráði við Lýðheilsustöð og Miðstöð
Barnaverndar. Vítamíndropar
með kókosolíu hafa verið á mark-
aði í fjölda ára á Norðurlöndunum.
Ísbúðir
Í sumum ísbúðum eru hnetur
geymdar með öðrum matvælum.
Gæta þarf fyllstu varúðar í þeim
tilvikum.
Leiksvæði
Á leiksvæðum barna í stór-
mörkuðum þarf að hafa auga með
litlum börnum sem haldin eru of-
næmi. Dæmi er um að nýr vinur
hafi dregið sælgætispoka með
hnetum upp úr vasanum og boðið á
línuna.
Litarefni
Ekki er skylda að taka fram á
umbúðum úr hverju litarefni eru
búin til. Betra er að sleppa vör-
unni alveg heldur en að taka
áhættu.
Grillolíur
Í sumum grillolíum er grunn-
urinn hnetuolía. Vitað er til þess
að barn með jarðhnetuofnæmi
hafi veikst af þeim sökum.
Sólarvörn
Í sumum tegundum sólar-
varnar getur leynst snefill af
hnetuefnum þótt það sé ekki
tekið fram á umbúðum. Þess
eru dæmi, að börn hafi fengið
einkenni ofnæmis eftir að borin
hafa verið á þau slík krem.
Reynslubankinn
JÓHANNA S. SIGÞÓRSDÓTTIR
BLAÐAMAÐUR
FRÉTTASKÝRING
FÆÐUOFNÆMI, AFLEIÐ-
INGAR OG ORSAKIR.
SKJÓT LÆKNISHJÁLP
SKIPTIR SKÖPUM.
12-13 9.8.2004 18:34 Page 2