Fréttablaðið - 13.08.2004, Blaðsíða 30

„Þórir Guðmundsson var líklega
sá maður sem best sótti djasstón-
leika á Íslandi síðustu 30 árin,“
segir Vernharður Linnet um vin
sinn, sem minnst verður á tón-
leikum Jazzvakningar á Hótel
Borg í kvöld.
„Hann var að segja má vinur
flestra djassleikara íslenskra í
gegnum tíðina. Þórir þekkti alla
og allir þekktu Þóri.“
Þórir Guðmundsson var frá
Sámsstöðum í Fljótshlíð og alinn
upp hjá Klemensi Kristjánssyni
kornbónda þar. Eiginkona Klem-
ensar var móðursystir Þóris. Þar
kynntust þeir Vernharður þegar
báðir voru ungir að árum, Þórir
samt töluvert eldri.
„Þórir var mjög ungur þegar
hann hreifst af djassmúsík. Þegar
hann kom heim úr heyskapnum
var stillt á Voice of America þar
sem Willis Connover var með
djassþætti. Ég kom þarna í sveit á
tólfta ári og var þá eitthvað byrj-
aður að hlusta á djass en þarna
hjá Þóri fékk ég mína háskóla-
menntun.“
„Þórir hafði mjög ákveðnar
skoðanir á tónlist,“ segir Vern-
harður.
„Í fyrsta lagi vildi hann hafa
fallega melódíu og í öðru lagi
góða sveiflu og allt hitt var núm-
er þrjú. Einn uppáhaldsdjassleik-
ari hans hina síðustu áratugi var
Bill Evans píanisti og svo Bill
Evans-skólinn, menn eins og
Keith Jarret og Michel Petrucci-
ani. Hann var auðvitað mjög hrif-
inn af frænda sínum, Eyþóri
Gunnarssyni, sem lék einmitt í
þessum impressjóníska stíl.“
Á tónleikum Jazzvakningar í
kvöld spilar danski píanistinn
Arne Forchhammer, sem einmitt
leikur í þessum stíl. Arne varð
sjötugur í síðasta mánuði og er
einn af þekktari mönnum í
dönsku menningarlífi. Hann
hefur margsinnis komið hingað
til lands og leikið á tónleikum.
Með honum leika að þessu
sinni þeir Björn Thoroddsen á
gítar, Jón Rafnsson á bassa og
Óskar Guðjónsson á saxófón.
Undir lok tónleikanna mun
fjöldi íslenskra djassleikara stíga
á svið og taka þátt í heljarmikilli
djammsessjón til heiðurs Þóri.
„Og þá verður auðvitað spilað
eitt uppáhaldslag Þóris sem var
Stella by Starlight.“ ■
22 13. ágúst 2004 FÖSTUDAGUR
ANDLÁT
Aðalbjörn Hólm Gunnarsson, Njálsgötu
3, Reykjavík, lést þriðjudaginn 10. ágúst.
Bjarni Ágústsson lést mánudaginn 9.
ágúst.
Gunnar H. Guðmundsson, húsgagna-
og innanhússarkitekt, frá Næfranesi við
Dýrafjörð, til heimilis að Hátúni 8,
Reykjavík, er látinn. Bálför hefur farið
fram í kyrrþey.
María Þóra Sigurðardóttir, Gnoðarvogi,
Reykjavík, lést þriðjudaginn 10. ágúst.
Pétur Svavarsson tannlæknir, Meistara-
völlum 15, lést mánudaginn 9. ágúst.
Símonía Ásgeirsdóttir, Engjavegi 7, Ísa-
firði, áður Neðri-Tungu, lést miðvikudag-
inn 11. ágúst.
JARÐARFARIR
13.00 María Haukdal verður jarðsungin
frá Fossvogskapellu.
13.30 Guðrún Sigurjónsdóttir, Klepps-
vegi 84, Reykjavík, verður jarð-
sungin frá Fossvogskirkju.
13.30 Sigurjóna Friðjónsdóttir, Þrastar-
ási 71, Hafnarfirði, verður jarð-
sungin frá Hafnarfjarðarkirkju.
4.00 Ingimar Þórðarson, Suðurgötu
15-17, Keflavík, verður jarðsung-
inn frá Keflavíkurkirkju.
14.00 Stefán Stefánsson, í Brennigerði,
verður jarðsunginn frá Sauðár-
krókskirkju.
15.00 Björgvin L. Árnason (Dalli),
Depluhólum 8, Reykjavík, verður
jarðsunginn frá Dómkirkjunni í
Reykjavík.
Eftir þriggja mánaða umsátur
náðu spænskar hersveitir, undir
stjórn Hernán Cortés, að brjóta
niður varnir borgarinnar Ten-
ochtitlán sem þá var höfuðborg
Asteka. Hermenn Cortés jöfnuðu
borgina við jörðu og tóku
Cuauhtemoc, keisara Asteka, til
fanga.
Hópur hjarðmanna hóf upp-
byggingu borgarinnar tveimur
öldum fyrr á eyjum vatnsins
Texcoco sem nú er nærri höfuð-
borg Mexíkó. Á aðeins einni öld
breyttist samfélagið í stórveldi
Asteka, sérstaklega sökum háþró-
aðs landbúnaðar. Ríki Asteka varð
útbreiddast á tímum Montesuma
II, árið 1502, þegar stórveldið
teygði arma sína frá því sem er í
dag miðríki Mexíkós suður til
Níkaragva. Stórveldið hélst sam-
an sökum herstyrks síns og mið-
stjórnarvalds og fljótlega voru
stofnuð í ríkinu miðstýrð fylki
sem borguðu skatta til höfuðborg-
arinnar. Hinum sigruðu var ekki
vel við skattakröfur Asteka né
heldur kröfur um að fólk yrði af-
hent til fórnar en her Asteka hélt
aftur af uppreisnardjörfum þegn-
um.
Hernán Cortés var ungur
spænskur aðalsmaður sem ferð-
ast til Vestur-Indía árið 1504.
Cortés hafði mikinn her því hann
ætlaði að gera sig gildan fyrir
spænska konungnum. Upp úr
1519 var hann kominn með
nokkurn her og fékk stuðning
heimamanna sem ekki voru
Astekar og sáu í Cortés góðan
bandamann. Með sigri Cortes á
Astekum réð hann yfir hinu mikla
stórveldi Mexíkó en þegar hann
snéri aftur heim til Spánar árið
1540 sniðgekk aðallinn hann og
hann dó sjö árum síðar. ■
ÞETTA GERÐIST
CORTÉS NÆR YFIRRÁÐUM YFIR TENOCHTITLÁN
13. ágúst 1521
„Meira en 820 milljónir manna í heiminum þjást af hungurskorti
og af þeim búa 790 milljónir í þriðja heiminum.“
Fidel Castro, sem er 78 ára í dag hefur lengi haldið því fram að kommúníska samfélagsskipanin
á Kúbu sé eitthvað fyrir önnur lönd að skoða til að koma í veg fyrir hungur, ólæsi og skort á
heilsugæslu. Margir telja þó að annmarkar þess fyrirkomulags séu meiri en kostirnir.
Borgin jöfnuð við jörðu
Fast hann sótti djassinn
MINNINGARTÓNLEIKAR: ÍSLENSKIR DJASSARAR MINNAST Í KVÖLD ÞÓRIS GUÐMUNDSSONAR
Sigurjón Kjartansson og Jón
Gnarr senda í dag út sinn þús-
undasta útvarpsþátt og verða af
því tilefni með beina útsendingu
frá miðbænum. Þátturinn verður
fimm klukkutíma langur eða
„maraþonversion“ eins og Sigur-
jón orðar það, þar sem tekið verð-
ur á móti gestum og gjöfum til há-
degis. „Við vildum vera niðri í
miðbæ með útsendinguna því það
hefur verið okkar basi í gegnum
tíðina áður en við fluttum upp á
Lyngháls. Þá gátum við notað mið-
bæinn á margvíslegan hátt, við
vorum alltaf að njósna um fólk og
spotta hugsanlega glæpamenn.
Okkar mikla fréttanef vísaði okk-
ur á vettvang gríðarlegra atburða
í beinni útsendingu sem gæti
gerst í þættinum í dag. Við ætlum
að vera á glæpavaktinni eða sam-
félagsvaktinni eins og við köllum
það sjálfir. Svo er aldrei að vita
nema landsfrægir gestir komi í
þáttinn og þá er ekki verra að þeir
hafi eitthvað milli handanna að
færa okkur,“ segir Sigurjón, sem
frá árinu 1996 hefur áorkað að
verða einn ástsælasti útvarps-
maður landsins. „Við erum orðnir
svo þrælreyndir að ég myndi
halda að fjölmiðlamenn í dag ættu
okkur margt að þakka. Við erum í
raun æðri en aðrir fjölmiðlar, þeir
eru farnir að líta upp til okkar.
Það eru allir að reyna að apa eftir
Tvíhöfða enda ekki að ástæðu-
lausu að við höfum kallað okkur
fimmta valdið.“
Tvíhöfðamenn hafa afkastað
miklu frá því þeir fóru fyrst í loft-
ið; hafa gefið út fjóra geisladiska,
tekið þátt í fjölmörgum sjónvarps-
þáttum og nú síðast teiknimyndum.
Það sem upp úr stendur er engu að
síður dómsmálin umdeildu. „Við
höfum margsinnis verið handtekn-
ir „back in the crazy days“ og með-
al annars verið leiddir fyrir Hér-
aðsdóm tvisvar og einu sinni fyrir
Hæstarétt. Eitt skiptið vorum við
handteknir fyrir að trufla Alþingi
að störfum. Við fengum skilorðs-
bundinn dóm fyrir sem var frestað
í ár og látinn niður falla. Einnig
urðu mikil læti þegar við hlupumst
á brott frá Fínum miðli til Íslenska
útvarpsfélagsins, ekki jafn magnað
mál en engu að síður unnum við
fyrir dómi.“
Að sögn Sigurjóns þroskast
Tvíhöfði eins og vín og vinátta
þeirra Jóns styrkist með hverjum
þætti. „Við verðum bara betri
með tímanum og höfum aldrei
verið samrýndari.“ ■
Þroskast eins og góð vín
DANSKI PÍANÓLEIKARINN ARNE FORCHHAMMER ÁSAMT JÓNI RAFNSSYNI OG BIRNI THORODDSEN Þeir spila á tónleikum
Jazzvakningar á Hótel Borg.
FR
ÉT
TA
B
LA
Ð
IÐ
/G
VA
SIGURJÓN OG JÓN GNARR Senda út þúsundasta útvarpsþáttinn sinn í dag.
SÓLARSTEINN Menning Asteka var mjög
þróuð og lifðu þeir eftir nokkuð nákvæmu
dagatali sem byggt var á gangi sólarinnar.
Páll Bergþórsson
veðurfræðingur er 81 árs.
Sigríður Dúna
Kristmundsdóttir
mannfræðingur
er 52 ára.
Einar Ágúst Víðisson
tónlistarmaður er 31 árs.
AFMÆLI