Fréttablaðið - 14.08.2004, Blaðsíða 8

Hækkun olíuverðs
bitnar á neytendum
Neytendur munu finna fyrir óbeinum kostnaði vegna mikillar hækkun-
ar olíuverðs. Það bætist ofan á hækkun bensíns. Áhrif af háu olíuverði
eru þó minni hér en víða erlendis.
OLÍUVERÐ Hækkun olíuverðs hefur
minni bein áhrif á neytendur á Ís-
landi en víða annars staðar. Áhrifin á
atvinnustarfsemi eru hins vegar
svipuð. Kostnaðarauki lendir á end-
anum á neytendum.
Olíuverð á heimsmarkaði hefur
haldið áfram að rísa á síðustu vikum
og hefur aldrei verið hærra í Banda-
ríkjadölum talið þótt engin met hafi
verið slegin sé tillit tekið til verð-
bólgu. Samt sem áður hafa efnahags-
sérfræðingar víða um heim áhyggj-
ur af þróun mála.
Á föstudaginn var verð hráolíu
rúmlega 45 dalir á tunnuna. Hið háa
verð er talið afleiðing óvissu um þró-
un stjórnmálaástandsins í Mið-Aust-
urlöndum en aðgerðir skattayfir-
valda gegn rússneska fyrirtækinu
Yukos auka einnig á áhyggjur fjár-
festa.
Hækkun olíuverðs skilar sér til
íslenskra neytenda í formi hærra
bensínverðs. Þetta er þó ekki endi-
lega alvarlegasta afleiðing þróunar-
innar.
Björn Rúnar Guðmundsson hjá
greiningardeild Landsbanka Íslands
segir bensínverð ekki vega mjög
þungt í neysluverðsvísitölunni og að
olíuverð hafi ekki jafn mikil áhrif í
íslensku efnahagslífi og víða annars
staðar.
„Áhrifin af svona hækkun á olíu á
almennt verðlag eru heldur minni
hér á landi en víðast hvar erlendis
vegna þess að við erum ekki með
olíu í húsahitun. Það eru frekar þessi
áhrif á atvinnulífið sem eru svipuð
hér og annars staðar;“ segir hann.
Að sögn Björns Rúnars eru áhrif-
in mest á útgerðarfyrirtæki og félög
sem starfa í
f l u t n i n g u m
með vörur og
fólk.
„Þetta er
algjört lykil-
hráefni í þess-
um vestrænu
hagkerfum þannig að iðnaðarfram-
leiðslan er mjög viðkvæm fyrir olíu-
verði. Það er fátt sem er eins mikil-
vægt fyrir skammtímaþróunina eins
og olíuverðið,“ segir Björn Rúnar.
Á móti hækkun olíuverðs vegur
að íslenska krónan er sterk um þess-
ar mundir og Bandaríkjadalur veik-
ur. Þetta þýðir að dalurinn er ódýr en
öll viðskipti með olíu fara fram í
þeim gjaldmiðli.
„Mér sýnist til skamms tíma að
sveiflurnar á olíuverði séu meiri en í
genginu. Þó svo að þetta geti lagst á
báðar hliðar eins og það hefur
kannski gert upp á síðkastið,“ segir
Björn Rúnar.
thkjart@frettabladid.is
BORPALLUR Á NORÐURSJÓ
Óvissa um olíuframleiðslu í Rússlandi veldur hækkunum á olíu-
verði á heimsmarkaði.
BJÖRN RÚNAR
GUÐMUNDSSON
Sérfræðingur hjá grein-
ingardeild Landsbanka
Íslands.
8 14. ágúst 2004 LAUGARDAGUR
VEIÐAR Til greina kemur að fella
öll hreindýr á svokölluðu veiði-
svæði níu í Austur-Skaftafells-
sýslu, að sögn Áka Ármanns
Jónssonar, forstöðumanns veiði-
stjórnunarsviðs Umhverfisstofn-
unar.
Ástæðan er áralangar deilur
við landeigendur á svæðinu. Þeir
vilja fá hærri arðgreiðslur vegna
beitar dýranna, svo og hærri
felligjöld sem greidd eru fyrir
hvert fellt dýr. Því hefur ríkið
hafnað á grundvelli ríkjandi
reglna.
Landeigendur hafa þá gripið
til þess ráðs að loka jörðum sín-
um fyrir veiðiskap. Það skapar
hættu á að dýrin leiti yfir í Öræf-
in, sem þykir óviðunandi vegna
búfjársjúkdóma.
„Við erum að athuga kostina í
stöðunni,“ sagði Áki. „Við höfum
farið þá leiðina að fella kýr ef
kvóti hefur ekki náðst á syðsta
svæðinu. Það er óyndisúrræði.
Einnig kemur til greina að veiða
fleiri dýr, fækka í stofninum og
láta hann jafnvel hverfa alveg af
svæði níu. Í það minnsta þyrfti
að eyða syðstu hjörðinni ef
bændurnir loka á veiðarnar.“ ■
Landflótta rithöfundur:
Rændur við
heimkomu
KENÝA, AP Frægasti rithöfundur
Kenýa, Ngugi wa Thiong'o, var
rændur þegar hann sneri aftur til
heimalands síns eftir 22 ára út-
legð. Þjófar brutust inn í íbúð
Thiong'o í miðbæ Nairobi og stálu
þaðan hundruðum dala og fartölv-
unni hans.
Rithöfundurinn kom til Kenýa
um síðustu mánaðamót en hann
fór í útlegð árið 1982 eftir að hafa
verið meinað að stunda kennslu
við ríkisháskólann í Nairobi.
Yfirvöld í Kenýa álitu hann
kommúnista. Hann kennir nú
bókmenntafræði við Kaliforníu-
háskóla. ■
FERÐAMÁL Í Fjarðabyggð er fyrir-
hugað innan skamms að gera átak
í að bæta aðgengi ferðamanna að
gömlum verbúðum sem eru nyrst
í byggðinni á Eskifirði. Eins og
sakir standa er fátt sem gefur til
kynna að þarna sé um merkar
minjar að ræða en nú standa von-
ir til að bæta úr því. Stendur til að
opna þar minjasafn og bæta til
muna aðgengi fyrir ferðafólk og
aðra sem áhuga hafa.
Verbúðirnar hafa varðveist vel
hingað til og í hluta þeirra er starf-
rækt harðfiskgerðin Sporður. ■
SVONA ERUM VIÐ
TVÖFALT FLEIRI Í HÁSKÓLA
Fjöldi háskólanema 1997 til 2003
1997 7.610
1998 8.409
1999 9.653
2000 10.308
2001 12.094
2002 13.987
2003 15.566
Heimild: Hagstofa Íslands.
Lokun landeigenda á hreindýraveiðar:
Getur kostað stórfækkun hreindýra
HREINDÝR
Gripið hefur verið til þess óyndisúrræðis
að fella kýr á haustin þar sem ekki hefur
reynst unnt að veiða upp í kvóta á syðsta
hluta veiðisvæðis 9 vegna aðgerða land-
eigenda þar.
FR
ÉT
TA
B
LA
Ð
IÐ
/G
VA
VERBÚÐIRNAR Á ESKIFIRÐI
Húsin eru flest á minjaskrá og vel við
haldið og fljótlega á að ráðast í að bæta
aðgengi ferðamanna.
SAN FRANCISCO, AP Enn virðist hlaup-
in ný snurða á þráðinn hjá netfyrir-
tækinu Google en hlutafjárútboð
þess á bandarískum markaði hófst
í gær. Félagið sat undir ámæli fyrir
að hafa sniðgengið skráningar-
reglur vegna hlutafjáreignar
starfsmanna fyrir skemmstu.
Það sem nú veldur áhyggjum er
viðtal karlatímaritsins Playboy við
stofnendur Google. Samkvæmt
reglum um skráð félög mega
stjórnendur ekki tjá sig opinber-
lega í tiltekinn tíma áður en útboð
hefst.
Sérfræðingar telja að þótt inni-
hald viðtalsins feli ekki í sér nein-
ar upplýsingar kunni yfirvöld að
líta rofið á þagnarbindindi stjórn-
endanna óblíðum augum. Í viðtal-
inu ræða stofnendurnir fyrst og
fremst um hversu stoltir þeir séu
af því að hafa skapað vöru sem vel-
flestir netnotendur nýti sér til
gagns á hverjum degi.
Forsvarsmenn Google halda því
fram að þótt viðtalið sé birt nú hafi
það verið tekið í lok apríl, áður en
endanleg gögn voru send fjármála-
eftirlitinu. ■
Google-útboð:
Playboy-viðtal veldur vanda
STOFNENDUR GOOGLE
Þeir Larry Page og Sergey Brin lýsa stolti sínu yfir velgengni Google í viðtali í Playboy. Fjár-
málaeftirlit Bandaríkjanna er ekki hrifið af því að slíkt viðtal birtist rétt fyrir hlutafjárútboð.
VIÐSKIPTI Nú stendur yfir í dóms-
málaráðuneytinu vinna við samn-
ingu reglugerða á grundvelli
nýrra laga um sölu fasteigna,
fyrirtækja og skipa. Þar á meðal
er reglugerð um námskeið og próf
fyrir þá sem öðlast vilja löggild-
ingu sem fasteignasalar og er gert
ráð fyrir að þeirri vinnu verði lok-
ið fyrir 1. október, en þá taka nýju
lögin gildi.
Ekki er unnt að svo stöddu að
segja til um hvenær námskeið til
löggildingar fasteignasala verður
haldið en stefnt er að því að halda
slíkt námskeið eins fljótt og unnt
er eftir að lögin hafa tekið gildi. ■
JERÚSALEM, AP Palestínskur
byssumaður var skotinn til
bana af öryggisvörðum við
ísraelska landnemabyggð á
Vesturbakkanum í gær. Palest-
ínumaðurinn hafði áður skotið
að bifreið tveggja ísraelskra
landnema og sært þá báða, ann-
an mjög illa.
Árásin átti sér stað við inn-
ganginn að landnemabyggðinni
en árásarmaðurinn var skotinn
á hlaupum er hann reyndi að
flýja af vettvangi. Árásir vopn-
aðra Palestínumanna á land-
nemabyggðir Ísraela á Vestur-
bakkanum hafa verið algengar
á síðustu árum. ■
ÚLNLIÐSBROTNAÐI Á LÍNU-
SKAUTUM Fjórtán ára drengur
úlnliðsbrotnaði þegar hann datt
aftur fyrir sig á línuskautum í
Kópavogi. Vegfarandi gekk
fram á drenginn og hringdi á
Neyðarlínuna. Drengurinn var
fluttur á sjúkrahús og gert að
meiðslum hans.
■ LÖGREGLUFRÉTTIR
DATT ILLA Á HJÓLI Kona var flutt
með sjúkrabíl á slysadeild með
skerta meðvitund og talin við-
beinsbrotin. Hún datt illa á hjóli
á Sæbraut á móts við Barónsstíg
í hádeginu í gær.
KLÁRAÐI HEILA VÍNFLÖSKU
Eldri maður féll í fjöruna á móts
við Boðagranda og var fluttur á
sjúkrahús um miðjan dag í gær.
Maðurinn hafði keypt sér áfeng-
isflösku í vínbúðinni á Eiðistorgi
og tekist að klára hana á leið
sinni niður í fjöru. Meiðsl
mannsins eru talin minniháttar
en hann var fluttur á sjúkrahús
til skoðunar. ■
FR
ÉT
TA
B
LA
Ð
IÐ
/G
VA
Byssumaður særði tvo:
Skotinn á
hlaupum
Verbúðirnar á Eskifirði:
Aðgengi bætt
á næstunni
Fasteignalög:
Semja nýjar
reglugerðir