Fréttablaðið - 14.08.2004, Blaðsíða 44

32 14. ágúst 2004 LAUGARDAGUR
Einu sinni var maður látinn
læra að skrifa „íslendingur“
með litlum staf. Það var eftir
stafsetningarbreytinguna
sem Magnús Torfi Ólafsson
heitinn lét gera þegar hann
var menntamálaráðherra,
1971-1974. Þá urðu þjóðaheiti
alltíeinu lítils stafs – ef ekki
lítilla sanda og sæva – og um
leið var setan lögð niður, sá
ekkisins vandræðagemlingur
sem mörgum reyndist erfitt
að læra að setja á réttan stað.
Síðan gekk þessi breyting til
baka að hluta. Þjóðir hættu að
haltra við litla stafinn, urðu
hástafa á ný, en setuleysið
hélt áfram. Nú situr enginn á
setunni lengur nema íheldn-
ustu eftirlegukindur og und-
anvillingar í ullu allri og
reyfi margföldu; þeir sem
velkjast í þeirri ólæknandi
moggun að skrafa enn og
skrifa „íslenzku“. Auðvitað
gerði maður þjóðum það hátt
undir höfði að taka aftur upp
hástafinn, þó það nú væri. En
stundum hallast ég samt
helst að því halda áfram að
lágstafa „íslendinga“ enda
liggur í augum uppi að fólk
það sem byggir land það er
„gagrast rís úr úthafinu“,
secundum Salmonis Lingu-
lam*, dregur ekki lengur
nafn sitt af því þegar Hrafna-
Flóki klöngraðist uppá fjallið
fyrir vestan forðum daga „ok
sá norðr yfir fjöllin fjörð full-
an af hafísum“ heldur öllum
þeim ísum sem það úðar í sig,
ísfólkið mikla. Á mynd hér í
Fréttablaðinu í vikunni – þeg-
ar hitabylgjan reis einsog
holskefla og hvolfdist yfir
dolfallna íslendinga – mátti
sjá kuldalegan íslenskan ung-
ling klæddan hnausþykkri
blárri endurskinsrákaðri
úlpu eða buru, með munnk-
lega hettu dregna frammyfir
lopahúfu á höfði og nokkuð
frostbitinn í andliti. Á hönd-
unum var hann með gula
vinnuvettlinga og paufaðist
um frostgufur frystiklefa
með fjóra kassa í fanginu
fulla af emmess-ísum. Allt-
umkring gnæfðu himinháir
staflar af kössum með sama
útliti og innihaldi. Undir
myndinni stóð að þessi ungi
maður ynni „hörðum höndum
að því að koma ís til sólbak-
aðra Reykvíkinga“. Í fyrir-
sögn sagði að íssala væri
fjórfalt meiri en á venjuleg-
um degi. Í smáklausu ofar
var þess þó getið að útlend-
ingar héldu áfram að kaupa
lopapeysur einsog ekkert
hefði í skorist. En á meðan
fengu íslendingar hvert veð-
urfarsáfallið á fætur öðru –
jafnvel skattmann skriðinn
úr skugganum, búinn að loka,
farinn heim eða út og suður.
Allir sem vettlingi gátu vald-
ið, eða réttarasagt í skýlu
skriðið, lögðust semsagt í ein-
hverja ómennsku og mak-
ræði; samskonar og íslend-
inga hefur sjaldnast skort
nennu til að líta niðrá hjá suð-
lægari þjóðum af napurri
norðanrembu og dreissi
nokkru.
Já, hitabylgjan verður í
minnum höfð á íslandi eins og
frostaveturinn mikli 1918,
móðuharðindi, Tyrkjaránið,
Jörundur hundadagakonung-
ur, Grettir sterki, Gunnlaugs-
sund, Eyjagos...
„Hvar varst þú (og
hvernig klædd(ur)) þegar
hitabylgjan skall á?“ verður
án efa sígild spurning á elli-
heimilum íslenskrar framtíð-
ar. Hitametin falla einsog eit-
urúðaðar móskítóflugur. Hit-
inn kominn uppí 25 stig í
Reykjavík! Uppí næstum 30 á
Egilsstöðum! Uppí „27 stig í
innsveitum norðanlands, í
Borgarfirði og á Suðurlandi“.
Meðan ég fletti þannig
Fréttablaðinu á vefnum þar
sem ég sit við tölvuna hér
suðrí miðju sumri á miðri
Spánarheiði, nánar tiltekið í
miðborg Madrídar, og les um
ofhitaða og emmessísaða ís-
lendinga, sýp ég á sum-
arrauðvíni eða „tinto de ver-
ano“ (rauðvín með sætuðu
ropavatni og klaka), klóra
mér í stuttbuxuðu læri,
tromma berum tám á gólf,
eiginlega án þess að taka eft-
ir, niðursokkinn í hitabylgj-
una sem flæðir úr norðri
útum tölvuskjáinn svo að ég
er alveg að drukkna. En allt-
íeinu hleypur um mig kulda-
hrollur sem fær hárin til á
rísa á loðnum býfum. Ég held
í fyrstu að það sé vegna þess
að sumarrauðkan sé of köld
hjá mér en svo tek ég eftir
gustinum sem hefur grípið í
tærnar á mér, gegnumgusti
smognum innum opnar svala-
dyrnar utanúr morgninum.
Það hefur nefnilega verið
kuldakast (sem betur fer) hér
þessa dagana, hitinn kominn
niðrí 27 stig...
*SAMKVÆMT LAXNESS
SKÁMÁNI FRÁ SPÁNI
KRISTINN R. ÓLAFSSON
SKRIFAR FRÁ MADRID
Hitabylgjur
og kuldaköst
Hvert hitametið á fætur öðru hefur verið slegið undanfarna daga. Hitinn hefur
verið það mikill að nauðsynlegt er að klæðast stuttermabol og stuttbuxum. Sund-
laugar á höfuðborgarsvæðinu og Nauthólsvíkin hafa verið yfirfullar dag eftir dag,
Austurvöllur þétt setinn, kaffihúsin hafa keppst við að flytja þjónustuna út á stétt
og ungviðið hleypur um á bleiunni einni saman.
Blíðan hefur ekki aðeins haldið sig á höfuðborgarsvæðinu því hitamet hafa
fallið jafnt á Suður- sem Norðurlandi. Veðurfræðingar spá nú kólandi veðri. ■
BUSLAÐ Leikskólabörn í Laufskálum í Grafarvogi busluðu og léku sér í
blíðunni.
SVAMLAÐ Í SÓLINNI Margir hafa sótt sundlaugarnar undan-
farna daga enda notalegt að kæla sig í mesta hitanum.
NAUTHÓLSVÍK Þessi strákar gæddu sér á frostpinna milli þess sem þeir léku sér í sjónum í Nauthólsvík.
SÓLARLAG Sólsetrið hefur verið einstaklega fallegt undanfarin kvöld enda veður stillt og skyggni gott.
Metin falla í hrönnum
- mest lesna blað landsins
Á MIÐVIKUDÖGUM

Sparnaður, hlutabréf, lífeyrir ofl.

Auglýsingasíminn er 550 5000

auglysingar@frettabladid.is
FR
ÉT
TA
B
LA
Ð
IÐ
/
E.
Ó
L
FR
ÉT
TA
B
LA
Ð
IÐ
/
ST
EF
ÁN

FR
ÉT
TA
B
LA
Ð
IÐ
/
G
VA
FR
ÉT
TA
B
LA
Ð
IÐ
/
VI
LH
EL
M