Fréttablaðið - 01.09.2004, Blaðsíða 16

Áralöngu jafnvægi á íbúðalána-
markaði hefur verið raskað. Hörð
samkeppni ríkir nú um viðskipta-
vini á lánamarkaði. Í kjölfar þess að
KB banki tilkynnti um ný íbúðalán
með 4,4 prósenta vöxtum, fylgdu
samkeppnisaðilar eftir. Íslands-
banki og Landsbankinn lækkuðu sín
lán samdægurs.
Íbúðalánasjóður lækkaði sín lán
eftir útboð.Lífeyrissjóðirnir fylgja
á eftir. Þrír hafa lækkað sig meðal
þeirra annar af tveimur stærstu,
Lífeyrissjóður verslunarmanna.
„Við erum þátttakendur á sam-
keppnismarkaði og á slíkum mark-
aði er aðgerðaleysi ekki nein lausn,“
segir Guðmundur Þ. Þórhallsson,
forstöðumaður verðbréfaviðskipta
hjá Lífeyrissjóði verzlunarmanna.
Hann var varla búinn að sleppa orð-
inu þegar KB banki tilkynnti um
aðra vaxtalækkun. Vextir bankans
verða nú 4,2 prósent og munu líka
gilda fyrir þá sem þegar hafa end-
urfjármagnað á 4,4 prósent lánum.
„Annað hefði ekki verið sann-
gjarnt,“ segir Friðrik Halldórsson,
forstöðumaður viðskiptabankasviðs
KB banka. KB banki ákvað auk þess
að hækka veðhlutfall eigna á þeim
stöðum þar sem bankinn rekur
útibú.
Samkeppnin hörð
Ekki stóð á viðbrögðum. Um leið
og ljóst var um vaxtalækkun KB
banka tilkynnti Spron um lækkun í
sömu prósentu.
„Við vorum undirbúnir undir það
að vextirnir myndu lækka,“ segir
Ólafur Haraldsson, framkvæmda-
stjóri hjá Spron. Ýmsir telja að
erfitt geti orðið fyrir smærri fjár-
málafyrirtæki að fylgja þessum
lækkunum. „Ég get ekki svarað
fyrir aðra, en við treystum okkur til
þess. Við höfum verið mjög sterkir í
þjónustu við einstaklinga og ætlum
okkur að vera það áfram.“
Íslandsbanki var næstur í röð-
inni að lækka sig í 4,2 prósent. Í lán-
um Íslandsbanka eru endurskoðun-
arákvæði á fimm ára fresti og sam-
hliða gefst kostur á að greiða lánið
upp. Landsbankinn er með svipuð
kjör og Íslandsbanki og fylgdi fast á
eftir með lækkun í 4,2%. Það var
því uppboðsstemning á lánamark-
aði í gær.
Samkeppnin er hörð og harðn-
andi. „Ég hef trú á því að lífeyris-
sjóðirnir nái að forðast upp-
greiðslur með sínum lækkunum,“
segir Edda Rós Karlsdóttir, forstöðu-
maður greiningardeildar Lands-
bankans. Lánin sem eru í boði eru
mismunandi, auk þess sem samsetn-
ing skulda hjá hverjum og einum er
mismunandi. Edda Rós segir að mis-
munandi sé eftir hverjum og einum
hvaða leið sé hagkvæmust. „Ef ég
tala bara fyrir mig, þá er ég með líf-
eyrissjóðslán á fyrsta veðrétti og
lán íbúðalánasjóðs ofan á það. Það
myndi því borga sig fyrir mig að
hækka lífeyrissjóðslánið.“ Hún
segir að með því sleppi hún við lán-
tökugjöld. Af 2,5 prósenta lántöku-
gjöldum er 1,5 prósent skattur til
ríkisins í formi stimpilgjalda.
Þennan kostnað verður að taka með
í reikninginn þegar litið er til þess
hversu hagkvæmt er að endurfjár-
magna. Í ört vaxandi samkeppni
fjármálastofnana er stimpilgjaldið
farið að virka sem markaðshindrun.
„Það er tvenns konar hagur varð-
andi greiðslubyrði af þessum
lánum. Annars vegar lægri vextir og
hins vegar lenging lána. Það er mik-
ilvægt að fólk átti sig á því hvernig
þetta skiptist.“ Edda Rós segir erfitt
að spá um framhaldið. „Ég get vel
séð fyrir mér frekari lækkun, en
mér finnst það ekki endilega það
líklegasta. Það er hins vegar engin
spurning að þetta er farið að hafa
veruleg áhrif á lánamarkaðinn. Ef
einn lækkar sig, þá fylgja hinir á
eftir.“ Hún segir að það verði erfitt
fyrir þá minnstu að keppa um þessi
lán. „Það verður hins vegar auð-
veldast fyrir KB banka, því innlendi
hlutinn af starfseminni er hlutfalls-
lega minnstur þar.“ Eftir samein-
ingu við danska bankann FIH
verður einungis fjórðungur af
heildareignunum hérlendis.
Fákeppnismarkaður
Katrín Ólafsdóttir, hagfræð-
ingur og aðjúnkt við Háskólann í
Reykjavík, segir erfitt að spá um
framhaldið. „Við erum að horfa á
landslag sem við höfum ekki séð
áður. Væntanlega kemur að ein-
hverjum þröskuldi þar sem bank-
arnir eru farnir að tapa á lánunum.“
Hún bætir því við að hugsanlegt sé
að bankarnir væru tilbúnir til að
taka á sig tap tímabundið til að
vinna markaðshlutdeild. Katrín
segir íbúðalánamarkaðinn dæmi-
gerðan fákeppnismarkað þar sem
stöðugleiki ríkti. „Svo hreyfir einn
sig og þá fer allt af stað, svo er
spurningin hvað þeir eru tilbúnir að
ganga langt.“ Hún segir að þetta séu
spennandi tímar á fjármálamark-
aði. Bönkunum hafi tekist að koma
inn og bjóða vexti undir vöxtum
Íbúðalánasjóðs. „Í framhaldinu
vakna spurningar um tilvist Íbúða-
lánasjóðs. Rökin fyrir sjóðnum hafa
verið að enginn vildi lána á svo
lágum vöxtum í svo langan tíma.
Mér sýnist rökin fyrir tilvist hans
vera farin.“ ■
16 1. september 2004 MIÐVIKUDAGUR
HÁSKÓLI Í RÚSTUM
Það er langt í að kennsla hefjist af fullum
krafti í háskólanum al-Mustansiriyah í
Bagdad. Skólinn var rændur og brenndur í
óöldinni sem geisaði eftir að Bandaríkja-
her hrakti Saddam Hussein frá völdum. Nú
leita írösk stjórnvöld eftir aðstoð erlendis
frá til að koma menntakerfinu í gang á ný.
Uppoð á útlánamarkaði
KB banki ýtti nýrri skriðu lækkana af stað í gær þegar hann lækkaði vexti sína í 4,2 prósent.
Sífellt erfiðara verður fyrir smærri fjármálafyrirtæki að fylgja eftir. Aðjúnkt við Háskólann í
Reykjavík telur rökin fyrir tilvist Íbúðalánasjóðs farin.
HLUTI AF STÆRRI HEILD Ahmed
Qureia, forsætisráðherra
Palestínu, lagði áherslu á það á
fundi með Hosni Mubarak
Egyptalandsforseta um brott-
hvarf Ísraela frá Gaza að það
yrði að vera hluti af heildar-
brotthvarfi frá palestínskum
landsvæðum. Þeir hittust til að
ræða skipulag Gaza eftir brott-
hvarf Ísraela.
NJÓSNARAR HANDTEKNIR
Nokkrir tugir njósnara hafa verið
handteknir í Íran að sögn þar-
lendra stjórnvalda. Þeirra á með-
al eru sagðir einstaklingar sem
hafi uppljóstrað kjarnorkuleynd-
armálum til óvina Írans. Þeir
segja vopnaðan stjórnarandstöðu-
hóp, Mujahedeen Khalq í lykil-
hlutverki í njósnunum.
■ VIÐSKIPTI
MIKILL VERÐMUNUR
Íslendingar greiða tæpum tíu þúsund
krónum meira fyrir flug til Spánar og heim
aftur en Spánverjar sem fljúga til Íslands
og til baka.
Ferðir til og frá landinu:
Ódýrara fyrir
Spánverja
FERÐALÖG „Þetta á sér margar
skýringar en fyrst og fremst fer
þetta eftir eftirspurn á viðkom-
andi markaði,“ segir Guðjón Arn-
grímsson, upplýsingafulltrúi
Icelandair. Spænskum ferða-
mönnum býðst flugfar fram og til
baka til Íslands fyrir tæpar 20
þúsund krónur meðan lægsti
netsmellur Icelandair fyrir Ís-
lendinga kostar rúmar 28 þúsund
krónur.
„Þarna er ekki um margar
ferðir að ræða en það er ferða-
skrifstofunum í sjálfsvald sett
hvernig þær verðsetja ferðir
sínar. Ef útlitið er þannig að þær
sitja uppi með fjölda ferða er lík-
legra en ekki að verðin lækki.
Hvað verðin hérlendis varðar eru
ekki margir á faraldsfæti á þess-
um tíma árs og því leggjum við
enga sérstaka áherslu á að lækka
verðin enda er aðeins um örfáar
ferðir eftir af þessu tagi.“ ■
Stærð menningarsjóðs Spron:
Staðfestir meira kapp en forsjá
VIÐSKIPTI „Þetta eru ótrúlegar
fjárhæðir og ef tryggt væri að
þær rynnu til menningar- og
líknarmála þá kæmu þær sér
auðvitað mjög vel í borginni,“
segir Helgi Hjörvar um menn-
ingarsjóð sem hefði orðið til ef
KB banki hefði keypt Spron í
janúar. Miðað við eignir sjóðsins
má ætla að eignir hans í dag
nemi 8,4 milljörðum króna. Það
myndi þýða að sjóðurinn gæti út-
hlutað 400 milljónum króna ár-
lega án þess að höfuðstóllinn
skertist.
Helgi var andsnúinn spari-
sjóðafrumvarpinu og lýsti því þá
að almannahagsmunir af slíkum
sjóði væru meiri en þeir að koma
í veg fyrir að stofnfjáreigendur
sparisjóðsins hlytu óhóflegan
ávinning. „Stærð sjóðsins, ásamt
vaxandi samkeppni á fjármála-
markaði, sýna að lögin voru sett
meira af kappi en forsjá. Al-
mannahagsmunirnir eru annars
vegar þeir að þessir sjóðir sem
engir eiga renni tryggilega til
menningar- og líknarmála og
hins vegar að sparisjóðirnir fái
að þróast í þágu samkeppni í stað
þess að friða þá.“ ■
SPARISJÓÐIR ÞRÓIST
Helgi Hjörvar, þingmaður Samfylkingarinn-
ar, telur að kapp hafi borið forsjá ofurliði í
lagasetningu Alþingis um sparisjóðina.
FR
ÉT
TA
B
LA
Ð
IÐ
/V
AL
G
AR
Ð
U
R
FR
ÉT
TA
B
LA
Ð
IÐ
/T
EI
TU
R
JÓ
N
AS
SO
N
■ MIÐAUSTURLÖND
BJARTSÝNI EYKST Væntingavísi-
tala Gallup hækkaði um 6,9 stig í
ágúst. Þetta er annar mánuðurinn
í röð sem vísitalan hækkar, í
henni er metið viðhorf almenn-
ings til þróunar efnahagslífsins.
Greint var frá hækkuninni í
Morgunkorni Íslandsbanka í gær.
HAFLIÐI HELGASON
BLAÐAMAÐUR
FRÉTTASKÝRING
ÞAÐ ER LÍF OG FJÖR Á
LÁNAMARKAÐI OG TIL-
BOÐIN STREYMDU INN.
LANDSLAGIÐ Á LÁNAMARKAÐI
Lánastofnun Vextir Uppgreiðsla Tegund vaxta Tegund láns Lánstími Veðsetningar-
hámark
Íslandsbanki 4,20% já þegar vextir Endurskoðun á Íbúðalán 25 eða 40 ár 80%
eru endurskoðaðir fimm ára fresti 1. veðréttur
KB banki 4,20% já samkvæmt gjald- Fastir Íbúðalán 25 eða 40 ár 80%
skrá á hverjum tíma 1. veðréttur
Landsbankinn 4,20% já þegar vextir Endurskoðun á Íbúðalán 25 eða 40 ár 80%
eru endurskoðaðir fimm ára fresti 1. veðréttur
SPRON 4,20% já samkvæmt gjald- Fastir Íbúðalán 25 eða 40 ár 80%
skrá á hverjum tíma 1. veðréttur
Lífeyrissjóðurinn 4,90% já Breytilegir Sjóðfélagalán Allt að 30 ár 65%
Framsýn
Lífeyrissjóður 4,53% já Breytilegir Sjóðfélagalán Allt að 30 ár 65%
Verslunarmanna
Lífeyrissjóður 4,30% já Fastir Íbúðalán Allt að 30 ár 65%
Verslunarmanna 1. veðréttur
Lífeyrissjóður 4,30% já Breytilegir Sjóðfélagalán 5 til 30 ár 60%
Sjómanna
Íbúðalánasjóður 4,35% já Fastir Íbúðalán 25 eða 40 ár 65%
1. veðréttur
FJÖLBREYTTIR MÖGULEIKAR
Húsfyllir var á kynningarfundi KB banka á nýjum möguleikum við fjármögnun íbúðarhúsnæð-
is. KB banki tók aftur frumkvæði í gær og lækkaði útlánavexti íbúðalána í 4,2 prósent.