Alþýðublaðið - 27.06.1922, Blaðsíða 1

1922
Þiiðjudaginn 27. jún(.
144 tölublað
A-listinn er listi Alþýðuflokksins. Pið, sem úr bænum farið,
tnunið að kjósa hjá bæjarfógeta áður en þið farið. Skrifstófan opin kl. 1—5.
jRviaaa-og kaupgjalð.
OfÉ er þwí kent uua, þegár rætt
er ucu atvinnuleysi, að teaupið,
sem greiða þurfi verkamönnum,
sé svo hátt, að atvinnuvegirnir
b;ri það ekki; þess vegna sé daa
ráðið tii þess að bæta úr atvinnu-
leysinu að lækka kaupgjaldlð
Þetta er hin metta íjarstæða.
í fyrsta lagi er það enginn at
viánuvegur, sem ekki getur boð-
ið þeim, sem hann 'stunda, sæmi-
leg lífskjör, en sæmileg lífskjör
eru minst það, að maður méð
þunga fjöhkyldu geti lifað góðu
lifí, meðan hann getur unnið. Ef
atvmnuvégur getur ekki staðist
þetta, þá hiýtur hann að vera
svo illa rekinn, að hann verð-
skuldar ekki að kallast atvinnu-
vegur, og ætti heldur að heita at-
vinnuógöngur. Þetta má rökstyðja
á margvíslegan hátt, en fljótséð-
ast verður hið rétta í þessu efni-
er menn gæta þess, að einyrkjar
sneð þunga fjöhkyldu hafa lengst
af komist þolanlega af hér við
Istndbúnað hingað til, meðan ekki
steðjuðu óhöpp að, þrátt fyrir
það, þótt allri stjórn og skipulagi
hafi verið þar í mesta máta ábóta
vant og ekki á öðru að byggja f
því efni en misjafnlega vel lærð
um erfikenningum og gömlum
vana, sem oft hefir ekki átt hinn
minsta rétt á sér, og auk þess ekki
verið til að tjalda néma mjög
ófullkomnum verkfærum til starf-
anna.
Það er þvf Ijóst, að með betra
skipulagi, betri stjórn og betri
tækjum og fljótvirkari ættu menn
að komast enn betur af. Og það,
sð menn komast ekki betur af nú
en fyr, þótt vinnutæki hafi á
margcui hátt bstnað, ber því vott
um, að hinu, stjórn og skipulagi,
sé mjög ábótsivant, og það er
satt bezt að segja, að það er
yfirleitt engin mynd á rekstri at
vinnuveganna í höndum þeirra
nianna, sem nú hafa þar ráðin.
Þess vegna er þsð, að atvinnu
vegirnir ekki bera sig, ef það er
þá acnað en fyiirsiáttur, eh ekki
vegna hins, að kaupgjaldið sé of
hátt. Hitt er sannara, að það sé
langt of lágt, skammarlega lágt,
Qg það stafar eingöngu a< þvf,
að islenzkir atvinnurekendur yfir-
leitt eru ekki fœrir um að annast
atvinnurekstur.
Þá er annað atriði, sem vert
er að minnast á, og það er sæmi-
lega hátt kaupgjald er beinlínis
akiiyrði fyrir þvi, að atvinna geti
haidist. Auk aðalatvinnuveganna
eru aðrir smærri atvinnuvegir,
sem standa á því að fullnægja
ýmsum þörfum þeirra, sem aðal-
atvinnuvegina stunda. Því minna,
sem þeir við aðalatvinnuvegina
bera úr býtum, þvf minna geta
þeir látið aðra gera fyrir sig og þvf
færri fá atvinnu f aukaatvinnuveg
unum. Menn leita þvf þaðan f
aðalatvlnnuvegina, en þá verður
of margt um menn þar, svo að
kaupið fellur vegna of mikils
framboðs á vinnu, og bágindin
eru vfs einnig þar.
Þess vegna er það eitt af höf
uðskilyrðunum fyrir þvf, að at
vinna haldist, að kaupgjaidið sé
hátt í aðaiatvinnuvegunum, og ef
atvinnurekendum tekst ekki að
sjá svo um, að það verði, þá
verða verkamennirnir að taka við
stjórninni. Annars er ait f niður-
drepi og vandræðum.
Og atvinnurekendur mega eng-
um um kenna nema sjálfum sér,
ef sú viðtaka við stjórninni kynni
að fara fiæm heidur fyr en seinna.
Ef þeir ekki geta unnið sitt verk
sæmiiega, þá verður að taka það
af þeim og fá það öðrum Það
er regla, sem þeir halda sjáifir
fraœ, og „það, sem þér viijið að
mennirnir geri yður, það skuluð
þér og þeim gera*. Fjölnir.
Kristján Jónsson.
Hinn löggiiti vigtarmaður rétt*
lætisins á íslandi, Kristján Jónsson, v
nefndur dómstjóri f stofnun þeirri
sem af óþektum oráökum er nefnd
,AíPí/íréttur“, birtir yfirlýsingu f
Morgunbiaðinu á laugardaginn,
þeis efnis, að enpinn af dómurnn*
um f hæstarétti hafi gert tiiiögu
um að færa niður dóminn, sem
Jóhannes réttiáti kvað upp yfir
mér, né tiliögu um að sýkna mig
og félaga mína.
Orsökin tii yfiriýsingar þessarar,
er það, að biaðið „Islendingur*
hefir upp eftir mér orð, sem eg
á að hafa talað á Akureyri, en
síðan héfir Morgunblaðið þau upp
eítir .íslendingi* og síðast endur-
tekur Kristján þau án þess að iáta
sér veigja við að viðhafa sömu
aðferðina og verstu kjaftakeriingar,
sem Iepja slúðrið hver úr annari.
En viðvffcjándi þvf, séth .ísléhd-
ingur* héfir eftir mér af fuadinum
á Akureyri skal þess getið, að eg
nefndi aidrei þar neinn sýknudóm,
heidar það, að sumir dómararnir
hefðu ekki viijað láta dæma mig
og íélaga mfna, heldur láta vfsa
málinu frá eða heim f hérað aftur,
og þá hefði, eftir þvf sem búist
er við, aldrei faliið dómur i málinu.
Um leið og eg leiðrétti þetta, vil
eg geta þess, að það eru ðeiri
vitieysur en þetta f frásögn .ís*
iendings" án þess þó að eg nenni
að leiðrétta þær.
Nú þegar Kristján við iestur