Fréttablaðið - 25.09.2004, Blaðsíða 6

REFSIVARSLA Rúmlega helmingur út-
lendinga í íslenskum fangelsum
árið 2003 afplánaði dóma vegna
fíkniefnabrota. Af
þrjátíu erlendum
föngum í fyrra
tóku sextán út
refsingu fyrir brot
á fíkniefnalögum.
Fjölgun erlendra
fanga í
íslenskum fangels-
um er því að stór-
um hluta að rekja
til hertra viður-
laga vegna fíkni-
efabrota.
„Þetta eru
merkilegar breyt-
ingar,“ segir Helgi
Gunnlaugsson, afbrotafræðingur
og prófessor í félagsfræði við Há-
skóla Íslands. „Meginbreytingin er
fjölgun fanga vegna fíkniefna-
brota, hvort sem um er að ræða ís-
lenska afbrotamenn eða erlenda,“
segir Helgi. Hann segir að Ísland
hafi ekki farið varhluta af alþjóða-
væðingu síðustu ára. Skoða þurfi
aukningu á dómum yfir útlending-
um í ljósi alþjóðavæðingar og þess
að ferðamönnum hingað til lands
hafi fjölgað gífurlega.
„Við erum að senda fleiri í fang-
elsi vegna fíkniefnabrota, það er
ljóst, og það á bæði við um íslenska
ríkisborgara og erlenda. Ástæða er
til að hafa efasemdir um hvort
þetta skili sér í minni fíkniefna-
neyslu en þetta er í öllu falli eitt-
hvað sem fangelsi landsins finna
fyrir,“ segir Helgi.
Samkvæmt upplýsingum úr
ársskýrslu Fangelsismálastofn-
unar fyrir árið 2003 eru fangar
sem afplána dóma vegna fíkni-
efnabrota tæpur þriðjungur allra
fanga á Íslandi. Helgi segir þetta
hlutfall vera svipað og á hinum
Norðurlöndunum og þróunin sé í
svipaða átt þar. Hins vegar sitji
um helmingur fanga í bandarísk-
um fangelsum inni fyrir fíkni-
efnabrot.
Aðspurður hvort vænta megi
þess að fjölgun refsidóma yfir út-
lendingum hafi fælingarmátt á
frekari innflutning segist Helgi
draga það í efa. „Fíkniefnin koma
að utan og oft er það þannig að selj-
endur efnanna þar koma íslenskum
innflytjendum í samband við er-
lenda einstaklinga um að koma efn-
unum hingað. Það felur í sér hlut-
fallslega lítinn kostnaðarauka fyrir
innflytjendurna að greiða slíkum
„burðardýrum“ 100-300 þúsund
krónur og forðast þannig áhættuna
af innflutningnum sjálfum. Þrátt
fyrir að dómum fjölgi og þeir
þyngist verða alltaf til einstakling-
ar sem eru reiðubúnir að taka
þessa áhættu,“ segir Helgi.
borgar@frettabladid.is
6 25. september 2004 LAUGARDAGUR
Tilfærslur innan þingliðs Framsóknarflokksins:
Siv í efnahags-
og viðskiptanefnd
ALÞINGI Samkvæmt heimildum
Fréttablaðsins mun Siv Friðleifs-
dóttir, fráfarandi umhverfisráð-
herra, taka við embætti varafor-
manns efnahags- og viðskipta-
nefndar þegar þing kemur saman
á ný eftir næstu mánaðamót.
Gengið verður frá skipan þing-
manna í þingnefndir á þingflokks-
fundi Framsóknarflokksins á
þriðjudag.
„Það hefur ekki verið rætt við
mig um þessi mál sérstaklega,“
sagði Kristinn H. Gunnarsson, nú-
verandi varaformaður efnahags-
og viðskiptanefndar Alþingis.
„Þegar fyrirséð var að breytingar
yrðu á niðurröðun í nefndir með
tilkomu eins þingmanns, þá voru
menn spurðir að því hvort þeir
hefðu einhverjar sérstakar óskir
og ég hafði engar slíkar,“ sagði
Kristinn. Hann sagðist ekki telja
óeðlilegt að einhver tilfærsla yrði
innan þingliðsins í ljósi þess að
óbreyttum þingmönnum flokksins
fjölgar úr sex í sjö.
Siv Friðleifsdóttir vildi ekki
staðfesta hvort hún yrði varafor-
maður efnahags- og viðskipta-
nefndar. „Þingflokkurinn mun
taka ákvörðun um það á þriðju-
daginn,“ sagði Siv, sem er erlend-
is en verður komin heim fyrir
þingflokksfundinn. ■
Efast um að hertar
refsingar skili árangri
Fjöldi útlendinga sem afplána refsidóma í íslenskum fangelsum hefur sexfaldast á síðustu fjórum
árum. Ástæðan er fyrst og fremst mikil fjölgun dóma vegna fíkniefnabrota. Afbrotafræðingur
efast um að þetta skili sér í minni fíkniefnaneyslu.
Sænskt fangelsi:
Enn flýja
fangarnir
SVÍÞJÓÐ, AP Tveir fangar ógnuðu
starfsmönnum Mariefred-fang-
elsisins með hnífi, tóku einn
þeirra í gíslingu og lögðu síðan á
flótta. Þetta er í þriðja skipti
á jafn mörgum mánuðum sem
fangar flýja úr sænskum fang-
elsum þrátt fyrir að allir fang-
arnir hafi dvalið í fangelsum þar
sem öryggisgæsla er hvað mest.
Báðir fangarnir hafa gerst
sekir um ofbeldisbrot og sagt er
að annar þeirra hafi verið
dæmdur fyrir morð, en það vildi
lögregla þó ekki staðfesta.
Ekkert hafði sést til þeirra í
gærkvöldi. ■
,,Þrátt fyrir
að dómum
fjölgi og
þeir þyngist
verða alltaf
til einstak-
lingar sem
eru reiðu-
búnir að
taka þessa
áhættu.
VEISTU SVARIÐ?
1Hvað Íslendingur hlaut silfur í 100metra hlaupi á Ólympíuleikum fatl-
aðra í Aþenu?
2Hvað fór í sundur í höfninni í Vest-mannaeyjum á miðvikudaginn?
3Hvaða tvö stóru fjárfestingarfélögsameinuðust í fyrradag?
Svörin eru á bls. 46
SIV FRIÐLEIFSDÓTTIR
Umhverfisráðherrann fyrrverandi verður
varaformaður efnahags- og viðskiptanefndar.
FR
ÉT
TA
B
LA
Ð
IÐ
/H
AR
I
ÁSTÆÐA TIL AÐ EFAST
Helgi Gunnlaugsson afbrotafræðingur efast um að fjölgun dóma og þyngri refsingar skili
tilætluðum árangri.
FR
ÉT
TA
B
LA
Ð
IÐ
/V
IL
H
EL
M
1996 1997 1998 1999 2000
7
12
8
5
7
2001
21
2002
25
2003
30
FJÖLDI ÚTLENDINGA SEM LUKU
AFPLÁNUN EÐA VORU Í AF-
PLÁNUN UM ÁRAMÓT 1996-
2003
Heimild: Ársskýrsla Fangelsismálastofnunar 2003
1996 1997 1998 1999 2000
2
8
5
4 4
2001
14
2002
19
2003
16
FJÖLDI ÚTLENDINGA SEM LUKU
EÐA VORU Í AFPLÁNUN UM
ÁRAMÓT ÁRIN 1996-2003
VEGNA FÍKNIEFNABROTA
Heimild: Ársskýrsla Fangelsismálastofnunar 2003
Framhaldsskólar:
Um 69% læra
erlent mál
SKÓLAMÁL Um 69 prósent fram-
haldsskólanema stunduðu nám í
einhverju erlendu tungumáli
skólaárið 2002 til 2003 samkvæmt
tölum frá Hagstofu Íslands. Tæp-
lega 73 prósent stúlkna stunduðu
nám í erlendu tungumáli saman-
borið við tæplega 65 prósent
drengja.
Nemendum í erlendum tungu-
málum hefur fækkað lítillega frá
árinu 1999, þegar Hagstofa
Íslands safnaði þessum upplýs-
ingum fyrst, þá stunduðu ríflega
70 prósent framhaldsskólanema
nám í erlendum tungumálum.
Eftir breytingar á aðalnáms-
skrá grunnskóla árið 1999 er enska
fyrsta erlenda tungumálið í grunn-
skólunum og jafnframt það mál
sem flestir grunnskólanemendur
læra. Rúmlega 27 þúsund grunn-
skólanemendur læra ensku og
tæplega 18 þúsund læra dönsku. ■
Alþjóðlegi siglingadagur-
inn á morgun:
Hátíðahöld á
Miðbakka
SJÓMENN Öryggisvika sjómanna
hófst í gær, hún er haldin í tengsl-
um við alþjóða siglingadaginn
sem verður haldinn hátíðlegur á
morgun. Í öryggisvikunni verður
lögð áhersla á forvarnir í skipum
og verður boðið upp á ýmsa dag-
skrá. Hæst ber ráðstefnu um
öryggismál sjómanna, sem verður
haldin föstudaginn 1.október í há-
tíðarsal Sjómannaskólans í
Reykjavík.
Á morgun, í tilefni alþjóða sigl-
ingadagsins, verða hátíðarhöld á
Miðbakkanum í Reykjavík frá kl. 13
til 16. Verður þar meðal annars flot-
gallasundkeppni milli starfsmanna
Landhelgisgæslunnar og Slysavarn-
arfélagsins Landsbjargar. ■