Fréttablaðið - 27.09.2004, Blaðsíða 10

10 27. september 2004 MÁNUDAGUR
NAUÐÞURFTUM STOLIÐ
Mikil neyð ríkir á Haíti eftir að fellibylurinn
Jeanne fór þar yfir. Barist er um nauð-
þurftir og vatni sem átti að koma á verst
settu svæði eyjunnar var stolið.
Niðurstaða enskrar rannsóknar birt í virtu læknavísindariti:
Hundar finna lykt af krabbameini
ENGLAND, AP Vísindamenn í Eng-
landi hafa komist að því að hundar
finna lykt af krabbameini. Hundar
hafa allt að hundrað þúsund sinnum
betra lyktarskyn en mannfólkið.
Hundarnir voru látnir þefa af
þvagi fólks, sem bæði var með
krabbamein og heilbrigt. Hundarnir
sýndu þvagi fólksins sem var með
krabbamein miklu meiri áhuga og
segja vísindamenn að það kunni að
stafa af því að sérstök prótein finn-
ist í þvagi þeirra. Vísindamennirnir
telja hins vegar of snemmt að segja
nokkuð til um það hvort læknavís-
indin geti nýtt sér þessa sérstöku
hæfni hunda. Frekari rannsóknir
þurfi til að skera úr um það.
Árið 1989 byrjuðu tveir enskir
húðsjúkdómalæknar að rannsaka
hvort hundar gætu fundið lykt af
krabbameini. Tildrög þess voru að
kona kom til þeirra og sagði að
hundurinn hennar þefaði stanslaust
af fæðingarbletti sem hún væri með
á fætinum. Einu sinni þegar hún var
í stuttbuxum hefði hann gert tilraun
til að bíta fæðingarblettinn af. Í ljós
kom að fæðingarbletturinn var ill-
kynja og var hann skorinn burt.
Konunni varð ekki meint af. ■
ORKUMÁL Á alþjóðlegum fundi
framkvæmdanefndar um vetnis-
væðingu, IPHE, sem fór fram í
Reykjavík í lið-
inni viku, var
metinn árangur
af akstri vetnis-
strætisvagna í
Reykjavík.
Í erindi Jóns
Björns Skúla-
sonar, fram-
kvæmdastjóra
Nýorku, sem
rekur vagnana,
kom fram að
á r a n g u r-
inn væri
betri en
vænta hefði mátt. Jón
sagði veðrið hafa haft
áhrif á reksturinn. ,,Í
byrjun þessa árs lent-
um við í vandræðum
vegna seltu sem fylgir
særokinu. Við gerðum
breytingar á vélinni
til að verjast því og
síðan hefur ekki kom-
ið upp slík bilun. Við
sjáum svo til hvernig
gengur í vetur, en til-
raunin er hálfnuð þar
sem vagnarnir hafa
verið í akstri í eitt ár.“
Jón sagði að bíla-
framleiðandinn Daim-
ler Chrysler eigi
vagnana og hann hafi
lært mjög mikið af
þessari tilraun. ,,Bil-
anatíðnin var lág þegar
við hófum verkefnið en hún er
orðin mun lægri eftir aðeins eitt
ár. Þetta hjálpar Chrysler í þróun
vetnisbílsins sem verður sífellt
hraðari.“ Hann líkti þeirri þróun
við þróun farsímans sem hafi
verið stór klumpur fyrir nokkrum
árum en taki nú ekkert pláss.
,,Vetni er það sem koma skal, ekki
nema að einhver finni upp súper-
rafhlöðuna. Svonefndir tvinnbílar
eru nú að koma á markaðinn og
þeir verða væntanlega ráðandi
næsta aldarfjórðunginn. Vetnis-
bíllinn mun hins vegar taka við
af tvinnbílnum og
framtíðin er hans.“
Tækni til að nota vetni hefur
verið þekkt mjög lengi og meðal
annars verið notuð í geimflaugar.
Jón sagði að raunhæfar hugmynd-
ir um nýtingu tækninnar í sam-
göngur fyrir almenning væri
varla hægt að rekja lengra aftur
en um tuttugu ár. ,,Þróun síðustu
fimmtán ára er ótrúlega hröð. Þó
er enn langt í land í að tæknin
verði samkeppnishæf í verði og
endingu. En við færumst þangað
mjög hratt.“
Jón sagði að nú væri mikið
rætt um að hátt olíuverð leiddi til
þess að þróun vetnisnotkunar
y r ð i
flýtt, en hann sagði málið ekki svo
einsleitt. ,,Ég er líklega einn fárra
sem gleðst yfir því þegar verð á
bensíni hækkar. En ég held að
þjóðir eins og Bandaríkin hugsi
ekki aðeins um verðið. Orku-
öryggi er að mínu mati meiri
hvati í þessari þróun. Nánast öll
olíuframleiðslan fer fram í ör-
fáum ríkjum við Persaflóa sem
Vesturlönd eru að verða algjör-
lega háð varðandi orkuöflun.
Vetni er hins vegar hægt að fram-
leiða í hvaða landi sem er með til
dæmis raforku, gasi, sólarorku og
vindorku.“
Næst á dagskrá Nýorku er að
tilraunakeyra vetnisbíla og
vetnisvélar í skipum. Jón
sagði bæði verkefnin
á undirbúningsstigi.
,,Við munum
sækja um fjárstyrk
til Evrópusam-
bandsins til að
koma vetnisvél um
borð í skip. Þá
standa yfir samn-
ingaviðræður við
bílaframleiðendur
um að tilrauna-
keyra bílaflota hér
á landi. Við von-
umst til að þetta
muni skírast á
næstu mánuðum.
Verkefnin eru dýr
og við þurfum að
sækja um 75 prósent
af okkar kostnaði í er-
lenda sjóði.“
ghg@frettabladid.is
RÁFAÐI UM Í KONUNGSHÖLL
Breskur blaðamaður komst inn í
Holyroodhouse, höll bresku kon-
ungsfjölskyldunnar í Skotlandi,
og ráfaði þar um þar til iðnaðar-
maður sem vann að viðgerðum á
húsinu sagði honum að snáfa út.
Engir öryggisverðir létu sjá sig
og segir fréttastjóri The Sunday
Times þetta enn eitt dæmið um
slaka öryggisgæslu.
SVINDLUÐU Á ÁHORFENDUM Sex
manns voru handteknir eftir að
upp komst um fjársvik grískrar
sjónvarpsstöðvar. Áhorfendur
voru hvattir til að hringja inn í
skemmtiþátt í von um að vinna
verðlaun. Síðan voru þeir látnir
bíða í símanum í fimmtán mínútur
án þess að vera svarað og rukkað-
ir um fleiri þúsund krónur.
NEITAR AÐILD Tsjetsjenski upp-
reisnarforinginn Aslan Mask-
hadov hefur þvertekið fyrir að
hafa átt nokkurn þátt í gíslatök-
unni í Beslan í suðurhluta Rúss-
lands þar sem 340 manns létust. Í
yfirlýsingu hét þessi fyrrverandi
forseti Tsjetsjeníu því að koma
lögum yfir Shamil Basajev sem
stóð að árásinni, en ekki fyrr en
að stríðinu í Tsjetsjeníu loknu.
BÁÐUST AFSÖKUNAR Stjórnendur
suður-afríska ríkissjónvarpsins
báðust afsökunar á því að hafa
sýnt myndskeið af því þegar
bandarískur gísl í Írak var myrt-
ur. Yfirmaður fréttasviðs sagði
þetta þvert á stefnu sjónvarps-
stöðvarinnar og var fréttastjór-
inn sem ákvað birtinguna rekinn.
BANNA KJARNORKUTILRAUNIR
Túnis hefur bæst í hóp þeirra
ríkja sem eru aðilar að alþjóða-
sáttmálanum gegn tilraunum með
kjarnorkuvopn. Landið varð hið
117. til að undirrita sáttmálann
og hið 24. í Afríku. Sáttmálinn
var samþykktur 1996 en hefur þó
enn ekki tekið gildi.
ÞEFAÐ AF ÞVAGSÝNI
Læknavísindaritið „British Medical
Journal“ hefur birt rannsókn sem sýnir að
hundar geta fundið lykt af krabbameini.
M
YN
D
/A
P
JÓN BJÖRN
SKÚLASON
,,Ég er líklega einn
fárra sem gleðst yfir
því þegar verð á
bensíni hækkar.“
■ EVRÓPA
■ AFRÍKA
Vetnisvagninn hefur
reynst vel í Reykjavík
Særok olli bilunum. Árangurinn samt betri en búist var við og tilraunin hálfnuð. Nýorka stefnir
á að tilraunakeyra vetnisbíla og vetnisvélar í skipum.
FRÉTTABLAÐIÐ/STEFÁN