Fréttablaðið - 10.10.2004, Blaðsíða 8

Tími Ásgeirs og Loga að
renna út?
Gengi íslenska landsliðsins í knatt-
spyrnu að undanförnu hefur valdið
miklum vonbrigðum og eftir markalaust
jafntefli við Möltu í gær eru möguleik-
arnir á sæti á HM 2006 afar fjarlægir.
Eftir frábær úrslit gegn
B-liði Ítala á Laugar-
dalsvelli 18. ágúst er
allur vindur úr liðinu
sem hefur verið í
frjálsu falli niður
styrkleikalista
FIFA undan-
f a r n a
mánuð i ,
úr 58.
sæti í 88.
sæti. Sum-
arið 1997 var Logi Ólafsson, annar
tveggja núverandi landsliðsþjálfara,
látinn taka pokann sinn vegna þess að
árangurinn þótti óviðunandi. Nú er
liðið í öllu verri málum en þá og spurn-
ing hvort tími Ásgeirs og Loga sem
landsliðsþjálfara sé að renna út.
Næði á Möltu
Um fjörutíu formenn íslenskra knatt-
spyrnufélaga flugu til Möltu og dvöld-
ust þar á kostnað Knattspyrnusam-
bands Íslands. Kostnaður KSÍ vegna
þessa er varla undir hálfri milljón
króna. Til samanburðar má benda á að
stjórn KSÍ ákvað þann 20. janúar sl. að
þau aðildarfélög sem senda bæði
karla- og kvennalið til keppni fá 200
þúsund krónur hvert í framlag úr sjóð-
um KSÍ og þau félög sem senda
annað hvort karla- eða kvennalið fá
125 þúsund krónur. Í samtali við
Fréttablaðið fyrir helgi sagði Eggert
Magnússon, formaður KSÍ, að það væri
venja að fara út fyrir borgina þegar
menn vildu frið og ró til skrafs og ráða-
gerða. Brýn þörf væri á því að koma
sér út úr því umhverfi sem forystu-
menn knattspyrnunnar væru í dags
daglega. Íslenska landsliðið reið ekki
feitum hesti frá viðureign sinni við
landslið Möltu en vonandi mun íslensk
knattspyrna njóta góðs
af því að forystumenn-
irnir gátu fundið sér
næði til skrafs og ráða-
gerða á Miðjarðarhafs-
eyjunni.
Tveir yggldir karlar takast á.
Munnhöggvast. Vart er hægt að
greina hvað þeim fer á milli,
en þó virðast lykilorðin vera
„bíddu“ og „þetta er ekki rétt“
ásamt höggdofa hneykslan sem
leiðir út í axlir og hnakka.
Gegnt mönnunum situr ráð-
villtur þáttastjórnandi og kemst
ekki að.
„Bíddu, bíddu ...“ er áfram
sagt – og svo aftur með enn meiri
þunga; „nei, bíddu nú við.“
Þetta er stjórnmálaumræða í
sjónvarpssal.
Hún er einkum og sér í lagi
fólgin í þessum orðum ... „nei,
bíddu nú við.“ Ásamt uppgerðar-
hlátri.
Og svo er ýmist karpað
um ríkisfjármál eða landvarnir,
utanríkismál eða heilbrigðismál,
fjölmiðla og forsetann. Og öllu er
þessu pakkað saman í hálfar
setningar, hálfa hugsun, hálfan
sannleika ...
„Nei, bíddu, bíddu ... nú verð
ég að komast að ...“
Og svo kemst annar maðurinn
að á meðan hinn hristir hausinn
og lygnir aftur augum í full-
kominni forundran yfir ruglinu í
hinum. Orðin myndast sjálfkrafa
á vörum þess sem þegir – og svo
koma þau ... „nei, bíddu nú við,
málið er nú ekki alveg svona ein-
falt; sjáðu til, forsaga málsins er
vitaskuld sú ...“ Og endar svo að
lokum í orðum hins ... „nei, þetta
er ekki rétt – og ég veit þú veist
betur ...“
Og svo framvegis.
Íslensk flokkapólitík snýst um
blindni. Rökræðan er öðru frem-
ur æfing í frammíköllum. Og æf-
ingin skapar meistarann sem get-
ur öðrum betur skotið orðum
sínum inn á milli meininga hins,
brotið upp setningar hans og
hugsun - og helst gert út af við
minni hans. Bestir eru þeir sem
lesa í andstyttur; vita sem er að
andstæðingurinn þarf öðru
hverju að anda og þá er einmitt
tækifæri til að skjóta orðum
sínum að á innsogi hins. Það
klikkar sjaldnast.
Mælikvarðinn á sigur getur
allt eins verið í desíbilum, en
þess utan í andlitsgrettum og
axlapati. Orð á borð við „hvurs-
lags rugl er þetta“ telja líka tals-
vert en mest um vert, langsam-
lega mest um vert er að gera
andstæðinginn sveittan á efri
vörinni. Það er yppon.
Ég býst við því að allt venju-
legt fólk skilji ekki ánægju þess
að vera bundinn á klafa stjórn-
málaflokks. Árangur í stjórnmál-
um virðist ráðast af undirgefni
við annarra manna skoðanir; í
besta falli að menn finni þar ein-
hvern samnefnara fyrir skoðanir
sínar, sem er þó ekki jafngildi
eigin sannfæringar heldur miklu
fremur útvötnun í afstöðu manns
til lífsins.
Flokkshlýðni er framsal á
skoðunum. Flokksagi er að hafa
slík tök á hjörðinni í kringum sig
að engum manni, sem er annt um
frama sinn, dettur til hugar að
andæfa þeim sem setur kúrsinn.
Flokksblindni er skilyrðilaust
afsal á eigin hyggjuviti. En
blindnin atarna getur verið
þekkileg, þægileg og þá ekki
síður árangursrík innan hópsins.
Ég hef haldið með einu
fótboltaliði um árabil. Það hefur
oft spilað afspyrnu illa og féll
reyndar um deild í sumar. Ekkert
fær mig til að skipta um lið; ég
mun fygja því á leiðarenda þótt
það skrapi botninn í neðstu deild.
Þetta er auðvitað blindni, en hún
er skiljanleg; svolítið stráksleg
og einföld en umfram allt bundin
staðfastri tryggð og undirgefni.
Ég mun ekki skipta um lið.
Flokksblindrafélagið skiptir
heldur ekki um lið. Það er ekki
nokkur vegur. Sá er hins vegar
munur á stuðningsmönnum fót-
boltans og flokkanna að þeir
fyrrnefndu geta hæglega viður-
kennt þegar liðum þeirra gengur
illa, jafnvel að þau spili hand-
ónýtan fótbolta og reka beri
þjálfarann – en þeim hinum síð-
arnefndu virðist fyrirmunað að
reka upp aukatekið hnjóðsyrði
um flokkinn og formanninn.
Félagar í flokksblindrafélaginu
hrópa þeim mun hærra sem
flokkur þeirra spilar ver á vellin-
um. Þeir halda því jafnvel fram
að leikaðferðin sé þeim mun
betri eftir því sem liðinu gengur
illa. Og í stöðunni 10:0 er því ein-
faldlega haldið fram að vallarað-
stæður séu vondar.
Það getur verið dæmalaust
gaman að horfa á stjórnmála-
menn tala þvert gegn eigin sann-
færingu. Margir þessara manna
hafa beinlínis atvinnu af því að
sníða sérviskuna af eigin skoðun-
um svo þær falli að vilja flokks-
ins. Og þá stendur eftir einhver
vellingur af viðurkenndum skoð-
unum sem er hreint ekki skoðun
nokkurs manns, heldur mála-
miðlun fólks sem getur ekki
myndað sér skoðun á nokkrum
sköpuðum hlut nema með aðstoð
annarra.
Stjórnmálaflokkar eru skoð-
anapottar sem menn velja sér
eftir dyntum skynfæranna.
Sjaldnast er nokkurt krydd leyft
í þessum pottum enda er þeim
mun öruggara að mörgum líki við
vellinginn eftir því sem minna
bragð og lykt er af honum. Það
heitir að fylgja meginlínu.
Og svo mæta menn í sjón-
varpssal og stinga sleifinni ofan
í botn og skvetta hæfilegum
skömmtum á næsta mann; já, eða
óhæfilegum. Hálfur sannleikur-
inn svífur yfir borðum eins og
einkennilegur þefur af viðbrunn-
um graut.
Öðru fremur snýst umræðan
um það að una ekki öðrum þess
að hafa aðra skoðun. Og aðal-
atriðið er að fara ekki út af
flokkslínunni. „Ég er í liðinu,“
sagði Dagný Jónsdóttir þingkona
Framsóknarflokksins um daginn
þegar Kristinn var settur í fryst-
inn. Líklega áttaði hún sig ekki á
því að um leið féll sannfæring
hennar niður um eina deild. ■
V onandi eru þeir einhverjir sem staldra við og spyrjahvort það sé eðlilegt að fjögurra mánaða vanskil á leigu-gjaldi í félagslegu húsnæði á vegum Reykjavíkurborgar
eigi að leiða til þess að fjölskyldufólki sé tilkynnt um útburð
með lögregluvaldi. Frá dæmi af þessu tagi skýrir Ögmundur
Jónasson alþingismaður á heimasíðu sinni á netinu eins og lesa
mátti hér í Fréttablaðinu í gær. Ögmundur hefur að undanförnu
vakið athygli fyrir að vera einn fárra stjórnmálamanna sem
telja ómaksins vert að taka upp hanskann fyrir fólk sem virðist
eiga fáa málsvara í hörðum heimi íslenskrar efnishyggju.
Um það þarf ekki að deila að fólk á að greiða reikningana
sína. Vanskil eins leiða jafnan til vandræða annarra. En það eru
margvíslegar ástæður aðrar en hyskni og óráðvendni sem valda
því að fólk kemst á glapstigu vanskila; atvik sem menn ráða
ekki við, geðræn og félagsleg vandamál. Velferðarríki sem rís
undir nafni á að hjálpa fólki sem lendir í slíkum aðstæðum og
bjóða upp á markviss úrræði en ekki hálfkák.
Því miður virðist sem í þjóðfélagi okkar gæti æ meiri óþolin-
mæði í garð þess fólks sem ekki er samstíga fjöldanum í lífs-
gæðakapphlaupinu. Ein birtingarmynd þess er sú innheimtu-
menning sem virðist vera farin að gegnsýra samfélagið. Þá er
ekki átt við aðferðir handrukkara sem eru sér kapítuli og afar
ógeðfelldur neðanjarðar. Hér er verið að tala um fína menn í
jakkafötum og á jeppum. Líklega á ekkert þjóðfélag í víðri ver-
öld jafn marga og jafn hámenntaða innheimtumenn – rukkara –
og okkar. Þetta er upp til hópa gott og sómakært fólk en gera
þarf alvarlega athugasemd við vinnubrögð og framgöngu ým-
issa manna í stéttinni gagnvart alþýðu manna. Taxtinn sem
rukkararnir setja upp telst líklega vera í samræmi við langa
skólagöngu og eigið mat á virðingarstöðu í þjóðfélaginu – en
sannleikurinn er sá að hann er oftar en ekki uppi í skýjunum frá
sjónarhóli almenns launafólks, hvað þá óheppnustu „viðskipta-
vinanna“, atvinnuleysingja, öryrkja og annarra bótaþega; það
fólk skilur hvorki hagfræðina né siðferðið í innheimtureikning-
um stéttarinnar. Texti innheimtubréfanna dregur svo dám af
taxtanum, skilaboðin eru iðulega sett fram með hranalegum og
jafnvel óhefluðum hætti og skilmálarnir oft ósveigjanlegir.
Verra er þó hvernig hugarfar þessarar innheimtumenningar,
þótti og óbilgirni, hefur smám saman verið að skjóta rótum í
stofnunum þjóðfélagsins þar sem samfélagsleg gildi voru áður
ríkjandi, svo sem í skólum og á sjúkrahúsum og jafnvel hjá
félagsþjónustu sveitarfélaganna. Nemanda í opinberum fram-
haldsskóla, sem ekki hefur greitt námsgjald á eindaga, er til
dæmis tilkynnt um sviptingu skólavistar án frekari viðvörunar.
Í stað þess að tala við fólk og hjálpa því eru skrifuð hótunarbréf
og sé þeim ekki sinnt er hringt í fógeta og lögreglu. Allt of
mikill tími dómstólanna fer í málavafstur hinna stóru og sterku
á hendur hinum veiku og smáu. Í stað þess að einbeita sér að af-
leiðingunum þarf þjóðfélagið að leita að orsökunum og lagfæra
vandann þar sem rót hans er. ■
10. október 2004 SUNNUDAGUR
SJÓNARMIÐ
GUÐMUNDUR MAGNÚSSON
Harkan eykst í þjóðfélagi lífsgæðakapphlaupsins.
Óþolinmóðir
innheimtumenn
Framsal á sannfæringunni
FRÁ DEGI TIL DAGS
Jólahlaðborð á Hótel Örk
Hafðu samband í síma 483 4700, info@hotel-ork.is,
www.hotel-ork.is Útvegum bíla fyrir hópa, stóra sem smáa.
Munið okkar frábæru árshátíðakjör.
Jólahlaðborð,
að hætti Eika
20. 26. og 27. nóvember
03. 04. 10. og 11. desember
Veislustjóri:
Flosi Ólafsson
Drekkhlaðin veisluborðin svigna
undan gómsætum kræsingum úr
smiðju matreiðslumeistara
Hótel Arkar.

Verð: 4.490,- krónur
( með gistingu krónur 8.790,- á mann í tvíbýli).

Föstudagstilboð: 3.990,- krónur
( með gistingu krónur 7.990,- á mann í tvíbýli).
ATH: Uppselt í gistingu 20. og 27. nóvember, laust í sal. ÚTGÁFUFÉLAG: Frétt ehf. RITSTJÓRI: Gunnar Smári Egilsson FRÉTTARITSTJÓRAR: Sigurjón M. Egilsson og Sigmundur Ernir Rúnarsson AÐSTOÐARRITSTJÓRI: Jón Kaldal FULLTRÚI
RITSTJÓRA: Guðmundur Magnússon RITSTJÓRNARFULLTRÚI: Steinunn Stefánsdóttir AUGLÝSINGASTJÓRI: Þórmundur Bergsson RITSTJÓRN, AUGLÝSINGAR OG DREIFING:
Skaftahlíð 24, 105 Reykjavík AÐALSÍMI: 550 5000 SÍMBRÉF Á FRÉTTADEILD: 550 5006 NETFÖNG: ritstjorn@frettabladid.is og auglysingar@frettabladid.is VEFFANG: visir.is
SETNING OG UMBROT: Frétt ehf. PRENTVINNSLA: Ísafoldarprentsmiðja ehf. Fréttablaðinu er dreift ókeypis á heimili á höfuðborgarsvæðinu, Suðurnesjum og Akureyri. Einnig er hægt
að fá blaðið í völdum verslunum á landsbyggðinni. Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds. ISSN 1670-3871
TÍÐARANDINN
SIGMUNDUR ERNIR RÚNARSSON
Flokksblindrafélagið skiptir heldur ekki um lið. Það er ekki nokkur vegur. Sá er hins vegar
munur á stuðningsmönnum fótboltans og flokkanna að þeir fyrrnefndu geta hæglega við-
urkennt þegar liðum þeirra gengur illa
borgar@frettabladid.is