Fréttablaðið - 19.10.2004, Blaðsíða 1
Síðasta plata Rabba:
Fjarstýrðir bensínbílar
verð frá 39.999.
Startpakkinn fylgir öllum bílum.
Úrval varahluta og aukahluta.
Kringlunni 568-8190
Smáralind 522-8322
● er markahæstur í haukaliðinu
Handbolti karla:
▲
Síða 28
Frábær byrjun hjá
Andra Stefan
● ófaglærður dansari
Hafdís Kristjánsdóttir:
▲
SÍÐA 39
Vann magadans-
keppni í Tyrklandi
● hljóðveri bítlanna
▲
SÍÐA 34
MEST LESNA DAGBLAÐ Á ÍSLANDI Veffang: visir.is – Sími: 550 5000
ÞRIÐJUDAGUR
DAGURINN Í DAG
VEÐRIÐ Í DAG
ÁFRAM SVALT OG HVASST Él og
síðar slydda norðan og austan til. Talsverð
úrkoma allra austast. Stöku slydduél eða
skúrir sunnan og vestan. Sjá síðu 6
19. október 2004 – 286. tölublað – 4. árgangur
● heilsa
Syndir í sjónum
Benedikt Lafleur:
MÁLAFERLI Demókratar, repúblikanar og
fjöldi óháðra samtaka hafa fengið þúsundir
lögmanna til liðs við sig til að fylgjast með
forsetakosningunum. Sjá síðu 2
FÖTLUÐ BÖRN Í GRUNNSKÓLA
Börn innan almennra grunnskóla geta átt
við alvarlegri fötlun að stríða en börn í sér-
skólum. Sjá síðu 4
LÍKFUNDARMÁLIÐ Réttarmeinafræð-
ingur segir mjög líklegt að Vaidas Jucevicius
hefði getað skilað fíkniefnunum út úr líkama
sínum hefði hann ekki verið með samgrón-
inga í mjógirni. Sjá síðu 8
MUNAÐARLAUSIR BRÆÐUR Hlut-
fall eyðnismitaðra er hátt í Úganda og mörg
börn eru munaðarlaus. Sjá síðu 16
▲
Í MIÐJU BLAÐSINS
Kvikmyndir 34
Tónlist 34
Leikhús 24
Myndlist 24
Íþróttir 28
Sjónvarp 36
UTANRÍKISMÁL Bandaríkjastjórn
vildi taka til athugunar að segja
upp varnarsamningnum við
Ísland og draga herlið sitt frá
landinu í þorskastríðinu 1975 til
1976. Var það mat embættis-
manna í Washington að Íslending-
ar væru svo ótraustir og kröfu-
harðir bandamenn að vera kynni
að Bandaríkin sættu sig ekki við
fórnarkostnaðinn sem því fylgdi
að halda þeim góðum. Því væri ill-
skárra að hverfa á braut, jafnvel
þótt hernaðarmikilvægi landsins
á kaldastríðsár-
unum væri ótví-
rætt.
Þetta kemur
fram í gögnum
úr skjalasafni
Geralds Ford
Bandaríkjafor-
seta sem gerð
hafa verið opin-
ber. Guðni Th.
J ó h a n n e s s o n
sagnfræðingur
hefur rannsakað
skjalasafnið og fjallar um efnið í
opnum fyrirlestri Sagnfræðinga-
félagsins í Norræna húsinu í há-
deginu í dag. Í erindinu verður
rætt um að Ísland hafi búið yfir
valdi hinna veiku í kalda stríðinu.
Meðal þess sem í gögnunum
sést er að í maí árið 1976 lét
Gerald Ford rannsaka hvort
Bandaríkin og Atlantshafsbanda-
lagið gætu haldið uppi vörnum og
eftirliti á Norður-Atlantshafi án
liðveislu Íslendinga.
- óká
Íslensk framleiðsla
skipar mikilvægan
sess í þjóðlífinu og
mun í vaxandi mæli
standa undir velferð
þjóðarinnar
Skjöl í Bandaríkjunum:
Við þóttum ótraustir og
kröfuharðir bandamenn
FRÆÐIST UM KOSNINGAR Einn
virtasti stjórnmálafræðingur í Bandaríkjun-
um, David W. Rhode prófessor, fjallar í
opnum fyrirlestri um forsetakosningarnar í
Bandaríkjunum. Fyrirlesturinn er í Öskju,
náttúrufræðahúsi Háskólans, og hefst
klukkan 12.15. Rhode tekur meðal annars
fyrir herfræði frambjóðenda og val kjós-
enda, auk þess að velta fyrir sér mögu-
legum úrslitum og áhrifum þeirra.
GUÐNI TH.
JÓHANNESSON
BÚFERLAFLUTNINGAR Fleiri fluttu frá
höfuðborgarsvæðinu en til þess á
þriðja ársfjórðungi þessa árs en
leita þarf langt aftur til að finna
sambærilega þróun. Stefán Ólafs-
son prófessor segir að meira at-
vinnuleysi á suðvesturhorninu en
á landsbyggðinni sé líklegasta
skýringin á þessari þróun.
Hagstofa Íslands birti á dögun-
um tölur um búferlaflutninga á
landinu frá júlí til september.
Aðeins tvö landsvæði voru með
fleira aðkomufólk en brottflutta:
Austurland og Suðurland. Mesta
athygli vekur að fleiri fluttu frá
höfuðborgarsvæðinu en til þess,
eða 88 manns.
Stefán Ólafsson, prófessor í
félagsfræði við Háskóla Íslands,
segir þetta mjög óvenjulegt í ljósi
þróunarinnar síðustu tuttugu árin
en á hitt beri að líta að aðeins er
um einn ársfjórðung að ræða.
„Athyglisverðasta spurningin
hlýtur að vera sú hvort þetta megi
rekja til vaxandi atvinnuleysis á
höfuðborgarsvæðinu. Það er nú
þannig að undanfarin misseri hef-
ur atvinnuleysið verið umtalsvert
meira í höfuðborginni en úti á
landi. Ég held að það geti vel verið
að áhrifin af því séu að koma í
ljós, þótt þau séu ekki enn mjög
mikil,“ segir hann. Samkvæmt
upplýsingum Vinnumálastofnunar
voru 3,1 prósent íbúa höfuðborg-
arsvæðisins atvinnulaus í septem-
ber á meðan 1,9 prósent lands-
byggðarfólks voru án vinnu.
Virkjanaframkvæmdir á Aust-
urlandi geta haft sitt að segja.
Enda þótt útlendingar séu stærsti
hluti þeirra sem vinna við Kára-
hnjúkavirkjun telur Stefán að
framkvæmdirnar dragi úr brott-
flutningi fólks úr landsfjórðungn-
um.
Stefán segir að tengsl milli
afkomu og búsetu séu gamalkunn.
„Það er nú þannig með búferla-
flutninga að þeir eru mjög næmir
á lífskjör fólks og afkomu, hvort
sem um er að ræða flutninga á
milli landa eða innanlands,“ segir
hann og útilokar ekki að áfram-
hald verði á þessari þróun jafnist
ekki atvinnuleysi á milli höfuð-
borgar og landsbyggðar.
sveinng@frettabladid.is
Höfuðborgarbúar
flýja atvinnuleysið
Síðustu mánuði hafa fleiri íbúar flutt frá höfuðborgarsvæðinu en til þess. Prófessor í
félagsfræði við Háskóla Íslands segir þessa þróun afar óvenjulega og telur hann að betra atvinnu-
ástand á landsbyggðinni en í höfuðborginni sé líklegasta skýringin á fækkun í Reykjavík.
VETURINN KOMINN Snjó kyngdi niður víða um land í gær. Landsmenn brugðust misjafnlega við þessari óumflýjanlegu staðreynd.
Börn skelltu sér í hlýju fötin og hófu snjókast af miklum móð. Myndin er tekin í Neskaupstað um miðjan dag í gær.
FR
ÉT
TA
B
LA
Ð
IÐ
/E
LM
A
G
U
Ð
M
U
N
D
SD
Ó
TT
IR
Árstíðaskipti í gær:
Vetrarkoma
með hvelli
VEÐUR Vindur blés hressilega víða
um land í gær og sums staðar var
dágóð snjókoma. Nokkurt tjón
hlaust af þegar hluti þaks feyktist
af mjölgeymslu í Vestmannaeyj-
um, rafmagn fór af á Höfn í
Hornafirði og snjóþyngsli öftruðu
færð á Austfjörðum. Loka þurfti
veginum um Oddsskarð.
Margir skiptu um dekk á bílum
sínum en aðrir létu það ógert og
héldu sína leið á rennisléttum
sumardekkjunum. Umferðar-
óhöpp urðu nokkur og var
hálkunni ávallt kennt um.
Víða urðu umferðaróhöpp sem
flest eru rakin til hálku eða vind-
hviða. Í nokkrum tilvikum
skemmdust bílar en ekki urðu
slys. Áfram má búast við vetrar-
veðrum.
- bþs
Tekin upp í Abbey Road