Fréttablaðið - 30.10.2004, Blaðsíða 49
LAUGARDAGUR 29. október 2004 37
Emil í Kattholti eftir
Astrid Lindgren -
allar bækurnar.
Þrjár sögur, Emil í Kattholti, Ný
skammarstrik Emils í Kattholti og
Enn lifir Emil í Kattholti eru hér í
einni bók í þýðingu Vilborgar Dag-
bjartsdóttur. Bók hlýtur að teljast
mikill gleðigjafi í skammdeginu,
ekki síst fyrir börnin.
[ BÓK VIKUNNAR ]
Réttarhöldin yfir Hannesi
Egill Helgason skrifar grein á
visir.is sem hann nefnir Pólitískar
ofsóknir. Þar fjallar hann um Hall-
dór Laxness og gagnrýni þá sem
Hannes Hólmsteinn Gissurarson
hefur fengið. Agli finnst sú gagn-
rýni ekki alls kostar réttmæt og
segir: „Öndum aðeins rólega. Mér
fannst skemmtilegt margt af því
sem Hannes sagði um Atómstöðina
á Hugvísindaþinginu – hann kallaði
hana „andreykjavíkursögu“. Og það
er engin goðgá þó hann segi að hún
sé byggð á tékkneskri bók. Kann vel
að vera. Þannig vann Halldór,
stældi og stal, klippti og skar.
Snæfríður Íslandssól er ættuð úr
Gone With The Wind. Og ekki get ég
séð að Hannes sé að lítilsvirða
Halldór þótt hann segi frá því að
ekki hafi verið einhugur um að hann
fengi Nóbelsverðlaunin. Það er ekki
sérlega djörf fullyrðing.“
Um kommúnisma Halldórs Lax-
ness segir Egill: „Ég hef svo gamal-
dags lífsskoðun að mér finnst það
skipta ansi miklu máli að höfuðskáld
okkar aðhylltist stærstu lygi tuttug-
ustu aldarinnar, sat Búkharín-rétt-
arhöldin í Moskvu fagnandi, sá fólk
flutt burt af lögreglunni, horfði á
soltinn tötralýð – en sagði svo blygð-
unarlaust ósatt um allt klabbið.“
Egill segir að hugsanlega sé tals-
verð Laxness-þreyta í þjóðinni:
„Samt eru tvær stórar ævisögur á
leiðinni, bók Halldórs Guðmunds-
sonar og annað og þriðja bindi
Hannesar. Á næsta ári verða fimm-
tíu ár frá Nóbelsverðlaununum. Úff.
Það mætti kannski reyna að gera
eitthvað til að ýta undir áhugann, til
dæmis að hafa sérstakt réttarhald
yfir Hannesi – hvaða annar staður
kemur til greina en Reykjavíkur-
Akademían? Þar yrði hann látinn
svara til saka fyrir að vera boð-
flenna, fyrir að abbast upp á
Nóbelskáldið og minningu þess.
Sækjendur væru þá Gauti Krist-
mannsson og Helga Kress, verjandi
kannski Gísli Marteinn eða einhver
álíka léttvægur, en í dómarasætið
væri hægt að setja Eirík Guð-
mundsson sem jafnframt myndi
flytja pistla í Víðsjá.
Ákæran yrði flutt við mikinn
fögnuð akademíkera og prjónakerl-
inga – tricoteuses – sem vildu koma
að sjá showið, en ákæruræðan
myndi hljóma einhvern veginn
svona, flutt af ofsafengnu hannes-
arofnæmi:
„Það er það sorglega í þessu máli
öllu, að höfundi, sem dæmt hefur
sig vanhæfan með aðferðum sínum,
skuli leyfast, óhindruðum af eðlileg-
um takmörkunum siðlegrar um-
ræðu í fjölmiðlum, að halda uppi
linnulausum árásum á merkasta rit-
höfund þjóðarinnar fyrir pólitískar
skoðanir hans, löngu eftir að þær
eru hættar að skipta nokkru máli í
umræðu samtímans og löngu eftir
að hann er fær um að bera hönd fyr-
ir höfuð sér. Það er mál að linni.“
(Sbr. grein Gauta Kristmannssonar,
Mbl. 25. október 2004.)
„Refsingin verður fyrirframá-
kveðin. Hannesi verður bannað að
skrifa meira – það getur ekki orðið
vægara. Þetta verða sýndarréttar-
höld,“ segir Egill Helgason í snarpri
grein. ■
EGILL HELGASON „Á næsta ári verða
fimmtíu ár frá Nóbelsverðlaununum. Úff.
Það mætti kannski reyna að gera eitthvað
til að ýta undir áhugann, til dæmis að hafa
sérstakt réttarhald yfir Hannesi – hvaða
annar staður kemur til greina en Reykja-
víkurAkademían?“
HALLDÓR GUÐMUNDSSON Í bók hans
um Halldór Laxness er að finna áhrifa-
mikla ástarsögu frá Ameríkuárum Halldórs.
Ástarsaga frá
Los Angeles
Bókar Halldórs Guðmundssonar
um nafna hans Laxness er beðið
með nokkurri eftirvæntingu, ekki
síst vegna þess óhefta aðgangs
sem hann hefur haft að einka-
heimildum um skáldið. Meðal
þess sem lesendur geta átt von á
mun vera áhrifamikil ástarsaga
frá Ameríkuárum Halldórs. Sem
kunnugt er dvaldi hann vestan
hafs á árunum 1927-1929, og
seinni hluta tímans bjó hann um
skeið með íslenskri stúlku sem
þar starfaði við hjúkrun. Bréf
hennar til Halldórs sýna að með
þeim tókust ástir sem hafa haft
mikil áhrif á verk skáldsins, til
dæmis á Sölku Völku og ljóð frá
þessum tíma. Þau sóttu saman
tónleika og kvikmyndahús meðan
Halldór var að reyna fyrir sér í
Hollywood. Nokkru eftir að upp
úr slitnaði flutti hún aftur til
Íslands upp í sveit og sagði engum
frá sambandi þeirra. ■