Fréttablaðið - 20.11.2004, Blaðsíða 66
54 20. nóvember 2004 LAUGARDAGUR
1
1
.
tb
l.
2
1
.
árg
.
2
0
0
4
G
L
E
Y
M
D
A
R
H
E
T
J
U
R
Nóvember 2004 11. tbl. 21. árg. 899 kr. m. vsk
Sólrún Bragadóttir söngkona um ungaeiginmanninn, klíkustarfsemina í Íslenskuóperunni og Bergþór Pálsson
ERFIÐLEIKARNIR
AÐ BAKI
FERÐABLAÐ FYLGIR
María Huld Markan ➝ Hundaveðreiðar ➝ María Sólrún Sigurðardóttir ➝ Þórarinn Eldjárn ➝ Nýir ilmir
➝ Sigga á Sirkus ➝ Flottheit ➝ Brynja Davíðsdóttir ➝ Jenni í Brain Police ➝ Baltimore og Washington
➝ Jón Sigurðsson ➝ Þórey Vilhjálmsdóttir ➝ María Solveig og Sigfús, kenndur við Heklu
„ÉG VAR ALLTAF HRÆDDUR“
Átakanleg saga manns sem var
misnotaður í
Heyrnleysingja-
skólanum
VÆNGJUÐ ÁSTJón Ársæll og
Steinunn
Þórarinsdóttir
HVAR BORGAR
SIG AÐ BÚA?Úttekt á kjörum Reykvíkinga
og landsbyggðar-fólks
N Ý T T B L A Ð Á N Æ S TA S Ö L U S TA Ð !
Á s k r i f t a r s í m i : 5 1 5 5 5 5 5
María Solveig og Sigfús, kenndur
við Heklu
Þórey Vilhjálmsdóttir, hjónin Jón
Ársæll Þórðarson og Steinunn
Þórarinsdóttir og fleiri.
KRAFTMIKIL HJÓN
SPENNANDI VIÐTÖLM
A
N
N
L
ÍF
F
E
R
Ð
IR
FERÐABLAÐ
Nice • Stokkhólmur • New York • Martinique • Kaupmannahöfn • Marseille • Frankfurt • Prag • Róm
Við SilfuránaEinar Kárason í Argentínu
SkemmtilegarskíðaferðirÁsdís Halla, Helgi Jóhannesson,Eyjólfur Kristjánsson og fleiri
Á vit áhugamálannaFjallgöngugarpur, maraþonhlaupari og jógaiðkandi
HAUST
2004
FERÐABLAÐ FYLGIR
SMS LEIKU
R
Sendu sm
sið
JA BSF
á númeri
ð
1900
og þú gae
tir unnið!
Bíómiðar
, DVD myn
dir
og margt
fleira!
Vinningar verða afhendir hjá BT Smáralind. Kópavogi. Með því að taka þátt ertu kominn í SMS klúbb. 99 kr/skeytið
Bush er ekki almáttugur
Harry Belafonte er velgjörðarsendiherra Barnahjálpar Sameinuðu
þjóðanna. Hann segir menntun besta tækið til að berjast gegn örbirgð
og gagnrýnir stefnu bandarískra stjórnvalda harðlega. Trausti Hafliða-
son ræddi við Belafonte um börnin og Bush.
Harold George Belafonte eðaHarry Belafonte eins oghann er betur þekktur er nú
á Íslandi á vegum Barnahjálpar
Sameinuðu þjóðanna (UNICEF).
Belafonte, sem er 77 ára gamall,
hefur síðan árið 1987 starfað sem
velgjörðarsendiherra Sameinuðu
þjóðanna og sem slíkur hefur hann
ferðast vítt og breytt um heiminn
og kynnt starfsemi Barnahjálpar-
innar. Hann er í heimsókn hérlend-
is í tilefni af 15 ára afmæli Barna-
sáttmála Sameinuðu þjóðanna og
heimsforeldraátaki Barnahjálpar-
innar á Íslandi. Belafonte heimsótti
meðal annars Ólaf Ragnar Gríms-
son, forseta Íslands, í gær.
Belafonte er án efa þekktastur
fyrir að tónlistarhæfileika sína.
Árið 1956 skaust hann upp á
stjörnuhimininn með breiðskífunni
Calypso þar sem er að finna hið
víðfræga lag „Day-O“ (The Banana
Boat Song). Síðan þá hefur hann
barist fyrir réttlæti í heiminum.
Hann lagði sitt að mörkum í rétt-
indabaráttu blökkumanna í Banda-
ríkjunum þar sem hann starfaði
með John F. Kennedy þegar hann
var forseti og Martin Luther King.
Árið 1985 fékk hann hugmynd um
að taka upp lagið „We Are the
World“ með öllum helstu tónlistar-
mönnum heims. Það var gert í
tengslum við Live Aid tónleikana
sem voru styrktartónleikar vegna
hungursneyðarinnar í Afríku. Talið
er að rúmlega milljarður manna
hafi fylgst með tónleikunum.
Ætlið þið að verða sjálfselsk þjóð?
Í tilefni af heimsókn Belafonte
til Íslands hitti blaðamaður Frétta-
blaðsins hann á skrifstofu Barna-
hjálpar Sameinuðu þjóðanna í
Skaftahlíð. Óhætt er að segja að
Belafonte sé mjög fágaður maður
sem hafi þægilega nærveru. Hann
er vel máli farinn og miðað við ald-
ur er hann ótrúlega vel á sig kom-
inn líkamlega og andlega. Hás
röddin býr yfir sannfæringarkrafti
sem auðvelt er að ímynda sér að
henti vel í rökræður. Af þessu einu
að dæma er engin furða að Samein-
uðu þjóðirnar hafi viljað nýta sér
krafta hans undanfarin sautján ár.
„Ég er hér fyrst og fremst til að
vekja athygli á starfsemi Barna-
hjálpar Sameinuðu þjóðanna,“ seg-
ir Belafonte. „Ísland er mjög
merkilegt að því leyti til að landið
er orðið mjög ríkt. Spurningin er
hvernig ætlið þið að nýta þá stöðu
sem þið eruð í? Ætlið þið að verða
fjármálamiðstöð eins og Sviss þar
sem mannúðarmál mæta algjörum
afgangi eða ætlið þið að hafa mann-
úðarmál efst á forgangslistanum?
Ætlið þið að verða sjálfselsk þjóð
eða þjóð sem tilbúin er að láta eitt-
hvað af hendi rakna til mannaúðar-
mála? Það er mjög mikilvægt að
þið sem þjóð séuð meðvituð um þá
stöðu sem þið eruð í.“
Bandaríkin hafa ekki staðfest
barnasáttmálann
Belafonte er Bandaríkjamaður.
Hann er fæddur í New York. Faðir
hans var frá Jamaíka og móðir
hans frá eyjunni Martinique í
Karabíska hafinu. Vegna uppruna
síns tekur Belafonte það greinilega
nærri sér þegar hann upplýsir að
Bandaríkin séu eina landið af þeim
tæplega tvö hundruð, sem aðild
eiga að Sameinuðu þjóðunum, sem
ekki sé búið að staðfesta barnasátt-
málann.
„Siðferðilega er þetta náttúr-
lega hræðilegt. Bandaríkin vilja
ekki staðfesta sáttmálann því þau
vilja ekki verða gerð ábyrg fyrir
því sem í honum stendur.“
Þegar Belafonte er spurður
hvernig best sé að berjast gegn ör-
byrgð barna er svarið einfalt:
„Menntun. Ef við getum menntað
fólk þá er það líklegasta leiðin til
að hjálpa því út úr örbyrgðinni. Það
ætti að vera markmið okkar allra
að mennta börn þessa heims – öll
börn. Örbyrgð, fátækt og sjúkdóm-
ar eru ekki bara vandamál þriðju
heims landanna – þetta eru fyrst og
fremst vandamál hins vestræna
heims. Við erum ekki að gera nóg
til að hjálpa hinum bágstöddu –
þeim sem minna mega sín.“
Hafnaði boði demókrata
Belafonte er mjög póltískur. De-
mókrataflokkurinn í Bandaríkjun-
um hefur nokkrum sinnum beðið
hann að fara í framboð en hann
hefur alltaf neitað því. Hann segist
ekki vilja vera fastur í flokksræð-
inu sem fylgi stjórnmálum.
Það kom örlítið hik á Belafonte
þegar blaðamaður spurði um álit
hans á utanríkisstefnu Bandaríkj-
anna og stríðinu í Írak. Hann and-
aði djúpt að sér, horfði í augu
blaðamannsins í nokkrar sekúndur
og sagðist síðan ekki getað talað
um stjórnmál Bandaríkjanna sem
velgjörðarsendiherra Barnahjálp-
ar Sameinuðu þjóðanna.
„Ég vil hins vegar gjarnan tjá
mig um þessi mál en það verður að
vera alveg ljóst að ég geri það sem
bandarískur þegn. Ekki sem vel-
gjörðarsendiherra Sameinuðu
þjóðanna,“ segir Belafonte. „Það
verður að vera alveg á hreinu.“
Bush hefur gert þjóðina ónæma
Þó kannanir eftir forsetakosn-
ingarnar í byrjun mánaðarins hafi
sýnt að George W. Bush hafi einna
helst höfðað til siðferðiskenndar
þjóðarinnar í kosningabaráttu
sinni segir Belafonte að gott sið-
ferði sé það síðasta sem hann tengi
Bush við.
„Það að George W. Bush skuli
vera forseti Bandaríkjanna er ekk-
ert annað en stórslys – öll hans
ríkisstjórn er stórslys. Bush og
repúblíkanar hafa gert bandarísku
þjóðina ónæma fyrir þeim ábyrgð-
arskyldum sem henni ber að gegna.
Við verðum að koma þessum ná-
unga frá völdum.“
Bush laug að þjóðinni þegar
hann sagði nauðsynlegt að fara í
stríð í Írak. Vegna þessa er þjóðin
nú sokkin í hyldýpi stríðs sem lík-
ist Víetnam meira og meira með
hverjum degi sem líður. Í dag segja
herforingjarnir að það sé nauðsyn-
legt að ráðast inn í þessa borg til að
uppræta andspyrnu. Á morgun
segja þeir að það sé nauðsynlegt að
ráðast inn í aðra til að ná í hryðju-
verkamenn. Áður en við vitum af
verður Bandaríkjaher kominn með
milljón hermenn til Íraks.“
Þrískipting valdsins í hættu
Belafonte segir algengt að litið
sé á Bush sem almáttugan og að
hann hafi enga veikleika.
„Hann er hins vegar mjög veik-
ur fyrir. Bara af því hann var
endurkjörinn forseti þýðir það ekki
að við Bandaríkjamenn getum ekk-
ert gert. Það þýðir ekki að við
leggjust bara niður og bíðum þess
að deyja. Ef við látum Bush komast
upp með það sem hann er að gera
gætu Bandaríkin orðið Fjórða rík-
ið. Hann hefur þegar innleitt lög í
Bandaríkjunum sem skerða mjög
alvarlega þau réttindi sem borgar-
anir hafa samkvæmt stjórnar-
skránni. Lögmæti þessara laga hef-
ur nú þegar verið dregið í efa af
nokkrum dómurum.“
„Í fyrsta skiptið í sögunni eru
Bandaríkin nú föst viðjum einnar
ákveðinnar hugmyndafræði. Hug-
Í VETRARKULDANUM Í REYKJAVÍK
Harry Belafonte og Einar Benediktsson,
formaður Barnahjálpar Sameinuðu þjóð-
anna.
EINLÆGUR BARÁTTUMAÐUR Þó að kannanir eftir forsetakosningarnar í byrjun mán-
aðarins hafi sýnt að George W. Bush hafi einna helst höfðað til siðferðiskenndar þjóðar-
innar í kosningabaráttu sinni segir Belafonte að gott siðferði sé það síðasta sem hann
tengi Bush við.