Fréttablaðið - 23.11.2004, Blaðsíða 14

14
Af hverju hafa samningar við kennara
áhrif á stöðugleika samfélagsins en ekki
nýgerður tímamótasamningur sjó-
manna? Spurningunni velti kennari upp
í viðtali við blaðamann. Hann segir
kastljósinu hafa verið beint á kennara
og á nýundirritaðan samning forystunn-
ar og launanefndarinnar. Ekki sé rætt
um annað en að samningurinn sé for-
dæmisgefandi og að samfélagið hafi
ekki efni á honum. Sérstaklega sé tekið
fram að þar spili bág staða sveitarfélag-
anna ekki stærsta þáttinn heldur verði
að huga að stöðugleikanum í samfélag-
inu. Með miklum launahækkunum fari
af stað verðbólga sem geri launahækk-
anirnar að engu, kaupmátturinn minnki.
Sjómenn fá 16,5 prósenta hækkun á
samningstímanum sem nær til 2008.
Sjómenn eru álíka margir og kennarar
eða rétt um fimm þúsund. Ekki er óvar-
legt að áætla að laun þeirra séu að
meðaltali um 400 þúsund til hálf millj-
ón á mánuði. Rúmlega sextán prósenta
hækkun launa sjómanns sem að jafn-
aði hefur 450 þúsund þýðir tekjuaukn-
ingu um rúm 74 þúsund á mánuði í lok
samningstímans.
Kennarinn taldi sig fá um sautján pró-
senta launahækkun á samningstíman-
um, sem nær til 2008, en samningurinn
hækkar laun kennara misjafnlega mikið
eftir aðstæðum. Miðað við forsendur
kennarans á hann von á að laun hans
hafi hækkað um 43 þúsund krónur árið
2008 hafi hann meðalheildarlaun upp á
215 þúsund. Heildarlaunahækkanirnar
til kennara geta numið allt að 30 pró-
sentum sé horft til lífeyrisgreiðslna og
aukinnar yfirvinnu og að kennarar hafi
ekki áður þegið laun úr potti skóla-
stjóra. Það gerir þó meirihluti kennara.
Talið er að nýgerður kjarasamningur við
kennara kosti sveitarfélögin um þrjá
milljarða króna.
Sjómenn fengu sjómannaafsláttinn
tryggðan til fjögurra ára. Sjómaður fær
746 krónur í skattaafslátt á dag þegar
hann er á sjó. Sé hann að meðaltali
átta mánuði á sjó á ári gerir það um
180 þúsund á ári. Ríkið gekk því að
rúmlega 895 milljóna kröfu sjómanna.
Sé miðað við varlega áætluð mánaðar-
laun þeirra má gera ráð fyrir að samn-
ingarnir þýði aukningu launa um fjóran
og hálfan milljarð króna fyrir útgerðir,
auk kostnaðar við lífeyrisgreiðslur og
sjómannaafslátt. Enginn hefur nefnt að
stöðugleikanum sé ógnað vegna samn-
ings sjómanna.
Samningur kennara ruggar bátnum en ekki samningur sjómanna
FGL GREINING: STÖÐUGLEIKINN Í HÖNDUM KENNARA
23. nóvember 2004 ÞRIÐJUDAGUR
Umburðarlyndið
á undanhaldi
Margt bendir til þess að gjá sé að myndast á Vesturlöndum á milli múslimskra innflytjenda og þeirra
sem aðhyllast önnur trúarbrögð. Formaður Félags múslima á Íslandi hefur áhyggjur af þróuninni.
Enn á ný heyrast raddir um að á
milli múslima og kristinna manna
sé óbrúanleg gjá sem breikki
stöðugt. Nýlega myrti íslamskur
heittrúarmaður hollenskan kvik-
myndagerðarmann, franska þjóðin
er klofin í afstöðu sinni um hvort
banna eigi íslömskum skólastúlk-
um að klæðast slæðum og ólga
virðist fara vaxandi í Þýskalandi á
milli innflytjenda og innfæddra.
Hérlendis bendir nýleg Gallup-
könnun til þess að umburðarlyndi
fólks í garð útlendinga fari dvín-
andi. Þannig er rúmur þriðjungur
þjóðarinnar því andvígur að þeir
sem flytji til Íslands eigi rétt á því
að halda eigin siðum og venjum en
það er mun hærra hlutfall en í sam-
bærilegri könnun fyrir fimm árum.
Kenningin um gjána óbrúanlegu
virðist því að mörgu leyti eiga við
rök að styðjast.
Slæm en skiljanleg þróun
Salmann Tamimi, formaður
Félags múslima á Íslandi, segir
engum blöðum um það að fletta að
íslenska þjóðin er ekki eins jákvæð
í garð útlendinga eins og hún var til
skamms tíma. „Þetta er ekki góð
þróun en miðað við hvernig um-
ræðan hefur verið um útlendinga
undanfarin ár þá tel ég þetta allt að
því viðundandi,“ segir hann um
niðurstöður könnunar Gallup sem
kynnt var á dögunum þar sem fram
kemur að þeim fer fjölgandi sem
hafa neikvætt viðhorf til útlend-
inga. „Það er búið að gera fólk
hrætt við útlendinga með kerfis-
bundnum hætti. Umræður um út-
lendingalög og hryðjuverk svo og
hræðsluáróður um að hér muni allt
fara á sömu leið og á hinum Norð-
urlöndunum ef hingað flyst fólk er-
lendis frá eru dæmi um það.“ segir
Salmann sem telur þó að þar sem
er mikill samgangur á milli Íslend-
inga og fólks sem er af erlendu
bergi brotið, eins og til dæmis í
Reykjavík og á Vestfjörðum, sé
ástandið mun betra.
Hvernig skyldi Salmann líða við
að heyra að ríflega þriðjungur
þjóðarinnar telji að hann eigi ekki
að hafa rétt til þess að halda siðum
sínum og venjum? „Í raun og veru
vorkenni ég svona fólki því það
veit ekki um hvað það er að tala.
Hvað er það sem fólk er hrætt við?
Það getur ekki dæmt fólk af öðru
þjóðerni án þess að þekkja þá siði
og venjur sem það hefur tileinkað
sér. Ég vil fá nánari skýringar á því
hvað fólk er hrætt við.“
Ástandið hefur versnað
Rúmir þrír áratugir eru síðan
Salmann fluttist hingað til lands.
Þá var tekið vel á móti honum og
hann festi hér rætur á tiltölulega
skömmum tíma. Veður hafa hins
vegar skipast í lofti á síðustu
árum. Salmann segist ekki verða
persónulega fyrir aðkasti en um-
ræðan fer hins vegar oft fyrir
brjóstið á honum. „Maður sér
hvernig er skrifað í blöð og á net-
inu og stundum blöskrar manni
yfir því. Við höfum sjónvarpsstöð
hérna í landinu sem er að breiða
út kynþáttahatur í tíma og ótíma,“
segir hann og á þar við sjónvarp-
stöðina Ómega. „Venjulegir Ís-
lendingar, oft fullorðið fólk sem
er að bera sig eftir trúarlegum
boðskap heyrir slíkan boðskap og
auðvitað fær það neikvæða mynd
af okkur. Þegar ég kom til Íslands
þá var enginn svona áróður. Mér
finnst ástandið því hafa versnað.“
Ekki hægt að taka einn hóp
fyrir
Morðið á hollenska kvikmynda-
gerðarmanninum Theo Van Gogh
hefur vakið óhug víða um heim en
hann hafði gagnrýnt múslima og
varað við uppgangi þeirra. Atburð-
urinn hefur gefið þeim röddum byr
undir báða vængi að í skjóli um-
burðarlyndis hafi múslimum leyfst
að kynda undir hatri og þröngsýni í
garð annarra. Salmann segir þetta
ekki ólíklegt svo langt sem það nái
en hins vegar verði að gæta sann-
girni í umræðunni. „Auðvitað eru
til brjálæðingar og morðingjar í
öllum þjóðfélögum og trúarbrögð-
um en ég held að múslimar séu eini
trúarhópurinn sem þarf að sitja
undir því að ef einn meðlimur hans
fremur glæp þá þurfa allir að bera
ábyrgð,“ segir hann og bendir á að
samfélagið eigi að koma í veg fyrir
að ofstæki nái að festa rætur og þá
gildi einu hvaða nafni það nefnist.
Að mati Salmanns getur ofstæk-
ið birst á ýmsan hátt. „Tökum
Frakkland sem dæmi þar sem ísl-
ömskum stúlkum er bannað að hafa
slæðu á höfðinu í skólanum. Þetta
er nákvæmlega eins og í Saudi-
Arabíu þar sem konur eru skyldað-
ar til að bera slæðu.“
Af sömu rót er umræða runnin
um að sumir múslimar hafi notfært
sér virðingu fólks fyrir réttindum
hópsins til að ástunda sína siði og
kúgað konur sínar í skjóli hennar.
Salmann telur að þetta geti vel átt
við rök og styðjast en ítrekar aftur
nauðsyn þess að samfélagið og
yfirvöld séu á varðbergi gagnvart
slíku, sama hvaða þjóðfélagshópur
á í hlut. Hann varar hins vegar við
því að menn líti svo á að tveir
ósættanlegir menningarheimar
séu að mætast því þar með firri
menn sig ábyrgð á því að leysa
vandann og bjóði í staðinn hætt-
unni heim á að ástandið versni enn
frekar.
Tímabundinn vandi
Þrátt fyrir allt er Salmann
bjartsýnn á að betri tíð sé í vænd-
um. „Þessi gjá á milli evrópskra
múslima og kristinna er tiltölu-
lega nýtilkomin og ég held að í
fyllingu tímans muni jafnvægi
komast á hlutina. Ég vonast til að
ef lausn finnst á ástandinu í
Palestínu þá muni jafnvægi kom-
ast á vegna þess að við þurfum
hvert á öðru að halda. Fimmtung-
ur mannkyns er íslamstrúar og
fólk mun gera sér grein fyrir því
að það fær ekki staðist að við
búum í heimi þar sem fimmti hver
maður er illvirki,“ segir Salmann
Tamimi, formaður Félags
múslima á Íslandi. ■
Kvefpestir fátíðar:
Fáir með
hor í nös
HEILSA Þrátt
fyrir metkulda
síðustu daga
virðist heilsu-
far lands-
manna í sæmi-
legu horfi og
fáir eru haldn-
ir svæsnu kvefi líkt og ætla
mætti. Starfsfólki lyfjaverslana
ber saman um að ekki seljist
meira en vanalega af vörum á
borð við norska brjóstdropa,
Strepsiltöflur og nefúða og kom
það reyndar á óvart þar sem
margir telja víst að kvefið hellist
yfir í kjölfar kuldanna.
Kvef er annars einn algengasti
sjúkdómurinn sem hrjáir mann-
kynið. Það er afar hvimleitt og
getur reynt á sálartetur þeirra
sem við það stríða. Hnerri á
hnerra ofan er afskaplega pirr-
andi svo ekki sé nú minnst á nef-
rennslið.
Kvefveirur smitast helst með
hnerra eða hósta en einnig geta
þær borist á milli manna við
snertingu. Handþvottur er því
mikilvægur sem og að hnerra og
hósta í vasaklút.
- bþs
SVEINN GUÐMARSSON
BLAÐAMAÐUR
FRÉTTAVIÐTAL
INNFLYTJENDUR OG
INNFÆDDIR
SALMANN TAMIMI
„Maður sér hvernig er skrifað í blöð og á Netinu og stundum blöskrar manni það“
FR
ÉT
TA
B
LA
Ð
IÐ
/V
AL
LI