Fréttablaðið - 29.11.2004, Blaðsíða 15

15MÁNUDAGUR 29. nóvember 2004
Palestína fyrsta
lýðræðisríkið
Mroz og Mossberg dvöldust báðir
nýlega í Ramallah og telja báðir
að betri aðstæður en oft áður hafi
skapast til að tryggja varanlegan
frið milli Palestínu- og Ísraels-
manna. „Það er þrennt sem skipt-
ir máli,“ segir Mossberg.
„Ákvörðun Ísraelsmanna um að
rýma landnemabyggðir; vænting-
ar til nýrrar forystu Palestínu-
manna, sem verður valin í janúar,
og ekki síst endurnýjaður áhugi
Bandaríkjanna á að leiða deiluna
til lykta.“
Mossberg bendir á að Arafat
hafi lengi verið sameiningartákn
palestínsku þjóðarinnar og það sé
það jákvæðasta við arfleifð hans.
„Í Ramallah voru myndir af Ara-
fat út um allt og á þeim stóð:
„Hann á það inni hjá okkur.“
Vissulega gæti það valdatóm sem
hann skilur eftir sig leitt til borg-
arastyrjaldar en andrúmsloftið
meðal Palestínumanna er á þann
veg að það sé það versta sem gæti
gerst. Arftaki hans, sem líklega
verður Mahmoud Abbas, mun
kannski ekki njóta víðtæks stuðn-
ings fyrst um sinn, en fær ef til
vill svigrúm til að ljúka verki
Arafats. Ef honum þokar áleiðis
mun stuðningur við hann aukast.“
Mroz segir að ráðamenn í Pal-
estínu geri sér grein fyrir að kerfi
Arafats var ólýðræðislegt og
spillt og því hafi fráfall hans ver-
ið viss léttir. „Abbas, sem er for-
seti til bráðabirgða, hefur ekki
haft undan að undirrita lög sem
höfðu verið samþykkt en Arafat
neitaði að skrifa undir því þau
takmörkuðu völd hans. Það eru
þegar hafnar úrbætur og reyndar
ótrúlegt hversu langt Palestínu-
menn eru komnir. Ég held að Pal-
estína muni verða fyrsta lýðræð-
isríki Mið-Austurlanda.“
Breytt forgangsröð
í Palestínu
Mroz og Mossberg viðurkenna
báðir að leiðin að settu marki
verði vandrötuð, til dæmis geti
Palestínumenn orðið tortryggnir
gagnvart eigin stjórnvöldum ef
bandarísk og ísraelsk stjórnvöld
eru mjög jákvæð í þeirra garð.
Þá þurfi Ísraelsmenn að sýna í
verki að þeir vilji greiða fyrir
efnahags- og atvinnuuppbygg-
ingu í Palestínu eins og þeir hafa
fullyrt.
„Eðlilega efast Palestínumenn
um einlægni Ísraelsmanna því
það vantar fordæmi fyrir efnd-
um. Úr því þarf Ísraelsstjórn að
bæta. Það er líka mikil þörf á er-
lendum fjárfestingum í Palestínu
og mér finnst að George Bush
ætti að fá fyrrum viðskipta-
félaga sína til að fjárfesta í fyrir-
tækjum og viðskiptum í Palest-
ínu.“ Mroz segir Palestínumenn
hafa endurraðað forgangsmálum
og það sé ein forsendan fyrir því
að lausn náist.
„Andrúmsloftið í Palestínu er
ekki lengur þannig að það sé
fyrir öllu að stofna sjálfstætt ríki
sem fyrst. Það er fyrir öllu að
binda enda á hernámið sem og að
snúa sér að praktískum hlutum
sem lúta að daglegu lífi og at-
vinnu- og efnahagsuppbyggingu.
Þá fyrst hafa skapast forsendur
fyrir því að Palestína verði sjálf-
stætt ríki.“
bergsteinn@frettabladid.is
UMSKURÐUR Daglega eru sex þús-
und stúlkur umskornar í heimin-
um en aðgerðin er kvalafull,
hættuleg og algerlega tilgangsl-
aus. Hópur gegn limlestingu á
kynfærum kvenna gengst í dag
fyrir fundi þar sem vakin er at-
hygli á þessum hryllingi og hon-
um mótmælt.
Ríflega 135 milljónir kvenna í
heiminum hafa þurft að sæta því
að snípur þeirra, og í sumum til-
vikum innri og ytri barmar líka,
hefur verið skorinn burt. Um-
skurn kvenna er landlæg í mörg-
um löndum Afríku og Asíu en
einnig eru dæmi um slíkar lim-
lestingar á meðal innflytjenda á
Vesturlöndum. Aðgerðin fer yfir-
leitt fram án deyfingar, telpunum
er haldið niðri, fætur þeirra settir
í höft og lærin glennt í sundur.
Kynfærin eru skorin burt með
búrhnífum, rakvélarblöðum og
jafnvel hvössum steinum. Að að-
gerð lokinni er saumað fyrir en þó
skilið eftir op fyrir þvag og tíða-
blóð. Með þessu þykjast menn
tryggja að stúlkurnar verði hrein-
ar meyjar þangað til þær giftast.
Þessu ofbeldi hyggst hópur
gegn limlestingu á kynfærum
mótmæla á fundi í dag en það er
liður í 16 daga átaki gegn kyn-
bundnu ofbeldi. Að sögn Herdísar
Tryggvadóttur, forsvarsmanns
hópsins, kviknaði hugmyndin þeg-
ar sómalski rithöfundurinn Waris
Dirie sýndi myndband á fundi
hérlendis fyrir nokkrum árum en
á því sést þegar lítil stúlka er um-
skorin. „Skelfingar- og kvalaópin
voru slík að þegar myndin var
búin þá stóð ég upp. Ég gat ekki
setið lengur heldur sagði við vin-
konur mínar að ég væri viss um
að við gætum fengið íslenskar
konur til að rísa upp allar sem
eina og mótmæla þessu.“
Herdís segir að hópurinn hafi
rætt við kristniboða sem starfað
hafa í Afríku og þeir frætt þær
um hversu erfitt sé að eiga við
umskurðinn. „Þessir siðir hafa
verið við lýði í mörg þúsund ár og
hafa þess vegna fest djúpar rætur
í þjóðarsálinni. Þannig er stúlkum
talin trú um að séu þær ekki um-
skornar þá geti þær ekki átt börn
og að enginn vilji giftast þeim.
Einn kristniboðinn líkti þessu við
það að einhverjir útlendingar
kæmu hingað til lands og segðu
við okkur að við yrðum að hætta
að tala íslensku. Þeim þykir mörg-
um jafnfáránlegt að hætta um-
skurði og okkur þætti að hætta að
tala móðurmálið.“
Fundurinn fer fram í Norræna
húsinu í dag og hefst klukkan tólf.
Allir eru velkomnir en Herdís
segir samt að einkum sé verið að
höfða til kvenna því karlar einoki
svo oft sviðið. „Við viljum að
konur taki meiri þátt í heims-
málunum.“ -shg
Umskurn kvenna:
Sex þúsund limlestar á degi hverjum
HERDÍS TRYGGVADÓTTIR
Herdís blæs til fundar í hádeginu.