Fréttablaðið - 09.09.2004, Page 1

MEST LESNA DAGBLAÐ Á ÍSLANDI Veffang: visir.is – Sími: 550 5000
FIMMTUDAGUR
ER SIÐMENNINGIN ÓNÁTTÚRU-
LEG? Þeirri spurningu verður velt upp í
hádegisfyrirlestri Katarinu Leppänen
heimspekings í stofu 101 í Odda í Há-
skóla Íslands. Nefnist erindi hennar „Is
Civilisation Unnatural? Reflections on Elin
Wägner’s Alarm Clock.“
DAGURINN Í DAG
SKÚRIR SUNNAN TIL OG VESTAN
Bjart á Norðausturlandi, annars fremur
skýjað. Hiti 9-15 stig hlýjast á Norðaustur-
landi. Sjá síðu 6
9. september 2004 – 245. tölublað – 4. árgangur
● ferðir ● heimili ● fjármál
Vill óhefðbundin föt
Marentza Poulsen:
● 20 árum síðar
Geta enn tekið sénsa
Grafík:
▲
SÍÐA 36
ÆVINTÝRAFERÐ Í ÞÓRSMÖRK
Þrír öflugir Unimok-jeppar Björgunarsveitar-
innar Dagrenningar á Hvolsvelli og Flug-
björgunarsveitarinnar á Hellu ferjuðu sextíu
skólakrakka yfir Steinholtsá í Þórsmörk í
gærkvöld. Sjá síðu 4
KONUNGUR SEGIR ÍSLAND
BREYTT Karl Gústaf Svíakonungur segir að
Ísland hafi gjörbreyst síðan hann kom síðast.
Hann furðar sig á hinum mikla uppgangi
sem hér hafi greinilega ríkt. Sjá síðu 6
ÞÖRF Á ÖÐRUM NORÐURLJÓSUM
Bandarískum fjölmiðlafræðingi reiknast svo
til að samþjöppun á íslenskum fjölmiðla-
markaði sé veruleg. Þörf sé á öðrum Norð-
urljósum til að jafnvægi náist. Sjá síðu 10
ÓLGA Í FJÁRMÁLAHEIMINUM
Ólga er í fjármálaheiminum eftir ummæli
aðstoðarforstjóra Íslandsbanka um mögu-
lega sameiningu bankans við Landsbanka
Íslands. Sjá síðu 18
▲
Í MIÐJU BLAÐSINS
Kvikmyndir 38
Tónlist 34
Leikhús 36
Myndlist 36
Íþróttir 28
Sjónvarp 40
STJÓRNMÁL Halldór Ásgrímsson fann
fiskveiðistefnu Evrópusambandsins
allt til foráttu í ræðu á alþjóðlegri
ráðstefnu um framtíð fiskveiða sem
haldin var á Akureyri í gær. Sagði
hann Evrópusambandið á villigötum
vegna þess að fiskveiðar væru ekki
stundaðar með viðskiptasjónarmið
að leiðarljósi.
Niðurgreiðslur aðildarríkja
verða til þess að fjárfestingar
innan greinarinnar skila ekki
arði og auk þess sé floti Evrópu-
sambandsríkja of stór og dýr til
að núverandi stefna geti gengið.
Til að bæta gráu ofan á svart sé
allt eftirlit á hafsvæðum sam-
bandsins í molum.
Mat Halldór það svo að meðan
þetta ástand væri viðvarandi væri
enginn ávinningur í því að sækja
um aðild að bandalaginu, enda
kæmi ekki til greina að eftirláta
stjórn fiskveiða í hendurnar á
Evrópusambandinu við þessar að-
stæður. Líkti hann fiskveiðistefnu
Evrópusambandsins við nýlendu-
stefnu.
Áheyrendur, sem margir hverj-
ir stjórna alþjóðlegum sjávarút-
vegsfyrirtækjum, voru ánægðir
með ræðu ráðherra og hafði einn
fundarmanna á orði í umræðum
eftir framsögur að sjaldgæft væri
að stjórnmálamaður talaði með
svo skýrum hætti um Evrópusam-
bandið og fiskveiðistefnu þess.
„Á sínum tíma flutti ég ræðu í
Berlín þar sem ég ræddi um þessi
mál frá sjónarhóli ríkjanna hér við
Norður-Atlantshaf og sagði mínar
skoðanir á því hvernig hægt væri
að koma til móts við þessar þjóðir.
Það má segja að þessi ræða sé að
hluta til frekari útlistun á því
hvers vegna hlutirnir gangi ekki
upp eins og þeir eru í dag og hvers
vegna Evrópusambandið þurfi að
koma meira til móts við þessar
þjóðir ef vilji er til að frekari sam-
vinna verði við okkur hér í Norð-
vestri,“ segir Halldór.
albert@frettabladid.is
thkjart@frettabladid.is
Sjá síðu 2
Fann fiskveiðistefnu
ESB allt til foráttu
Utanríkisráðherra hafði fátt gott um sjávarútvegsstefnu ESB að segja á ráðstefnu á Akureyri í
gær. Fundarmenn, sem margir stjórna stórum sjávarútvegsfyrirtækjum í Evrópusambandinu,
virtust flestir á sama máli.
36%50%
VEÐRIÐ Í DAG
LANDBÚNAÐUR Nýjar kenningar um
orsakir riðuveiki eru komnar
fram í kjölfar sauðfjárriðu sem
upp kom á bænum Árgerði í
Skagafirði í sumar. Guðbrandur
Jónsson, sem vinnur að rannsókn-
um tengdum hagnýtingu lífræns
úrgangs við metangasframleiðslu,
telur riðu orsakast af gasmengun
frá dýraúrgangi.
Guðbrandur segir mælingar
hafa leitt í ljós eiturgas í fjárhús-
inu í Árgerði. Í fjárhúsinu hafði
um skeið runnið vatn í flórinn en
„biogasgerjun“ segir hann eiga
sér stað þegar vatn liggur með
mykju í einn til tvo mánuði.
Kannanir á áhættuþáttum
gasvinnslu, segir Guðbrandur, hafa
leitt í ljós mjög hættulegar gasteg-
undir á borð við brennisteinsvetni,
köfnunarefniskoltvísýring og kol-
sýring. „Í uppgufun frá þessu er svo
ammoníumgas, kolsýringur og
metan sem ryður í burt súrefni
þannig að kindurnar verða fyrir
súrefnisskorti.“ segir hann.
Yfirdýralæknir telur kenningar
Guðbrands ekki standast, en að
sögn Víðis Kristjánssonar, deildar-
stjóra á efna- og hollustuháttadeild
Vinnueftirlitsins, stefnir í að gerð-
ar verði rannsóknir á mögulegri
gasmengun frá dýraúrgangi til
sveita. Hann segir slíkar rannsókn-
ir þó munu verða kostnaðarsamar
og ákvörðun um þær verði tekin í
stjórn Vinnueftirlitsins. Víðir segir
hins vegar möguleg tengsl
gasmengunar og riðu í dýrum al-
veg fyrir utan verksvið Vinnueftir-
litsins. „En við höfum haft áhyggj-
ur út af svona mengun á bændabýl-
um enda eru slík tilfelli vel þekkt.“
Sjá síðu 4
VIÐ FJÁRHÚSIÐ Í ÁRGERÐI
Um mitt sumar greindist riða í sauðfé á bænum Árgerði í Skagafirði. Margrét Kristjánsdóttir, húsfreyja og skógarbóndi í Árgerði, segir að
á bænum sé um 500 fjár, en því verði fargað á næstu dögum.
FR
ÉT
TA
B
LA
Ð
IÐ
/E
.Ó
L
Vinnueftirlitið íhugar rannsókn á gasmengun:
Telur gas valda riðusjúkdómum
Nýstárleg auglýsing:
Geimkappar
á Íslandi
KVIKMYNDAGERÐ George Hull,
sem bjó til umhverfi Matrix- og
Star Wars-kvikmyndanna, og
vísindamaðurinn Pascal Lee,
sem er einn af stjórnendum
bandarísku Mars-stofnunarinn-
ar, komu saman hér á Íslandi til
að taka upp auglýsingu fyrir
Volvo. Hugmyndin er að sýna
lífið um borð, enda tunglið,
Mars og Ísland þrír áfanga-
staðir sem skarta keimlíku
landslagi. Það er SagaFilm sem
á veg og vanda af gerð myndar-
innar sem er sú þriðja í seríu
þar sem tveir einstaklingar
hittast óvænt um borð í Volvo og
leggja upp í ferðalag.
Sjá síðu 42
Greiningar- og ráðgjafar-
stöð ríkisins:
Bið allt upp
í tvö ár
FÉLAGSMÁL Um 80 börn á þroska-
hömlunarsviði og 50-60 börn á ein-
hverfusviði bíða eftir greiningu á
Greiningar- og ráðgjafarstöð rík-
isins.
„Hluti þeirra er búinn að fá út-
hlutað plássi á næstu sex mánuð-
um en það bætir alltaf í,“ sagði
Stefán J. Hreiðarsson forstöðu-
maður stöðvarinnar. „Við höfum
því kosið að nálgast þetta frekar
út frá biðtímanum. Þannig að ef
grunnskólabarn er grunað um
þroskahömlun, þá erum við að
tala um biðtíma allt upp í tvö ár.“
Nýtt húsnæði í Greiningar- og
ráðgjafarstöð ríkisins, 100 fer-
metrar að stærð, var tekið í
notkun í gær.
Sjá síðu 16
HALLDÓR ÁSGRÍMSSON
Var ómyrkur í máli í garð ESB í gær.
01 8.9.2004 22:20 Page 1