Fréttablaðið - 26.09.2004, Blaðsíða 33

SUNNUDAGUR 26. september 2004 17
JM BARRIE Efnt hefur verið til samkeppni um nýja Pétur Pan bók.
Auglýst eftir Pétri Pan
Höfundur hins klassíska barna-
leikrits um Pétur Pan, JM Barrie,
arfleiddi barnaspítala í London að
útgáfurétti leikritsins. Nú hafa
sjóðstjórnendur spítalans efnt til
samkeppni um nýja sögu um
Pétur Pan. Margar frábærar
barnabækur hafa litið dagsins ljós
í Englandi síðustu ár og þar í landi
er talað um nýja gullöld barna-
bóka. Sjóðstjórnendur vonast til
að margir af bestu barnabókahöf-
undum Breta taki þátt í sam-
keppninni. Nokkrir hafa þó þegar
afþakkað gott boð. Philip Pullman
segist óska spítalanum alls hins
besta en leggur áherslu á að bók-
menntaverk verði til vegna inn-
blásturs höfunda og ekki sé hægt
að panta þau. Jaqueline Wilson
hefur sömuleiðis sagt að hún muni
ekki taka þátt í samkeppninni.
Engin viðbrögð hafa komið frá JK
Rowling sem er þessa dagana önn-
um kafin við að skrifa nýja Harry
Potter bók. ■
Vel má búast við því að hér á landi
fari umskornar konur innan tíðar
að mæta á fæðingardeildir
sjúkrahúsa til þess að fæða börn.
„Við verðum að fara að búa okkur
undir það,“ segir Áslaug Hauks-
dóttir ljósmóðir, sem hefur
reynslu af því að taka á móti
börnum umskorinna kvenna í
Danmörku. Það var árið 1997
þegar stríð geisaði í Sómalíu og
margir flóttamenn þaðan komu til
Danmerkur.
Áslaug hafði lesið sér til þegar
hún fékk fyrstu umskornu konuna
til sín, og var því að einhverju
leyti undirbúin, en engu að síður
segist hún hafa orðið fyrir gríðar-
legu áfalli þegar raunveruleikinn
blasti við. „Ég var lengi að ná mér.
Þetta er svo hrikaleg misþyrming
á konum. Þegar þessar konur
verða ófrískar þá hafa öll ytri
kynfærin verið tekin í burtu og á
þessu svæði er bara strengd húð,
þykk eins og leðurhúð. Skilið er
eftir pínulítið gat þar sem tíðablóð
og þvag getur runnið út, en í fæð-
ingunni þarf að klippa bæði upp í
áttina að þvagrásinni og líka niður
í áttina að endaþarminum.“
Í Danmörku fara umskornar
konur jafnan í gegnum ákveðna
fræðsludagskrá, þar sem þær fá
meðal annars fræðslu um það
hvernig eðlileg kynfæri líta út.
Eiginmönnum þeirra og fjöl-
skyldum er jafnan boðið með í
þessa fræðslu, því hefðin er svo
sterk að engan veginn er nóg að
fræða konurnar einar. „Það er
líka reynt að fá þær til að sam-
þykkja að þetta verði ekki saum-
að saman aftur, og sem betur fer
lenti ég aldrei í því að þurfa að
gera það.“
Áslaug segir nauðsynlegt að
skipuleggja einhvers konar
fræðslu hér á landi, bæði fyrir
ljósmæður og lækna, og ekki
síður fyrir umskornar konur og
fjölskyldur þeirra.
Gott tækifæri gefst í dag til
þess að fræðast um raunveruleika
þeirra kvenna, sem búa við þessa
misþyrmingu, þvi landsfélög UN-
ICEF og UNIFEM á Íslandi efna
til styrktarsýningar í Regnbogan-
um á heimildarmyndinni The Day
I Will Never Forget, sem fjallar
um umskurð kvenna. Myndin
þykir einstaklega vönduð og
hefur hún hlotið verðlaun á fjölda
kvikmyndahátíða.
Myndin verður sýnd klukkan
11.30, en í kjölfar sýningarinnar
verða pallborðsumræður þar sem
Áslaug verður einn þátttakenda. Í
pallborðsumræðunum taka
einnig þátt þær Sigríður Hrönn
Sigurðardóttir sem starfaði um
árabil í Kenýa og Kolbrún Hall-
dórsdóttir þingkona, sem lagt
hefur fram frumvarp til laga um
bann við umskurði kvenna sem
ekki hefur enn verið samþykkt. ■
ÁSLAUG HAUKSDÓTTIR LJÓSMÓÐIR Í dag verður sýnd í Regnboganum heimildar-
mynd um umskurð kvenna. Áslaug er meðal þátttakenda í pallborðsumræðum eftir
sýninguna.
Hrikaleg misþyrming kvenna
Guð birtist ekki
fólki eins og þér!
Það er tilhlökkunarefni að kynnast
nýju leikskáldi. Ekki síst þegar hann
fjallar um fólk í landi þar sem
ringulreið eftir að stjórnkerfi sem
hrundi til grunna er alls ráðandi.
Það hefur verið fjallað um Vasílij
Sígarjov í fjöl-
miðlum að
undanförnu og
klifað á því að
hann sé ekki
nema 27 ára
gamall og hve
mörg leikrit
hann hafi
skrifað. Af-
köstin sem slík
eru ekki mæli-
kvarði á gæði
hans sem höfundar en sannarlega
væri ég tilbúinn að lesa fleiri leikrit
eftir þennan unga rússneska full-
huga til að geta lagt betra mat á
verk hans. Ég sá hins vegar „Svarta
mjólk” og í stuttu máli þótti mér
verkið ansi köflótt. Víða tekur hann
á góðan sprett og skrifar spennu-
þrungin samtöl þar sem persón-
urnar verða í senn fyndnar
og brjóstumkennanlegar en mér
finnst hann eyða of mörgum orð-
um í að útskýra það sem blasir við
fremur en leyfa athöfnum leikar-
anna að lifa. Framvindan í fyrri hlut-
anum var full hæg. Sumpart vegna
þess að leikararnir tóku óþarfa
kúnstpásur og sumpart vegna þess
að einræður voru of langar og ekki
þess eðlis að viðhalda áhuga
manns á því sem verið var að segja.
Seinni hlutinn var betur upp
byggður en endirinn fyrirsjáanlegur
og leikmyndin farin að túlka það
sem auðveldlega hefði mátt treysta
leikurunum fyrir. Kannski skemmti-
legt sjónarspil fyrir suma en algjör
óþarfi fyrir minn smekk.
Meginþungi sýningarinnar hvílir á
herðum tveggja ungra leikara,
þeirra Arnbjargar Valsdóttur og
Ólafs Egilssonar. Þau gera bæði vel.
Ólafur er trúverðugur sem eigin-
gjarn, fyrtinn og óbilgjarn hrotti sem
ekki skilur neitt nema þau einföldu
sannindi að sjálfsvirðingin felst í því
að eiga dollara í vasanum. Honum
er fyrirmunað að skilja tilfinningar
annara og manngæska er fyrirbæri
sem hlýtur að þurfa að greiða fyrir
eins og allt annað. Mér fannst ég
greina örlítinn frumsýningarskrekk
hjá Ólafi sem gerði það að verkum
að hann hafði ekki alltaf vald á
raddbeitingu en það mun slípast af
honum. Arnbjörg Valsdóttir hefur
bæði fallega og sterka nærveru á
sviði. Hún var persónunni trú frá
fyrstu mínútu
og hvíldi vel í
því sem hún var
að gera. Jafnvel
í byrjuninni
þegar hún er
sjálf orðljót og
fyrtin þá skynjar
maður sársauk-
ann undir niðri.
Breytingin á
henni í seinni
hlutanum verð-
ur afar sannfærandi og sem áhorf-
andi vonar maður innilega að ný-
vaktir draumar um frelsun og betra
líf rætist hjá henni. Hún hefur enn-
þá eiginleika til að taka á móti
manngæsku á meðan kærastinn
hrækir á allt og alla. Hann getur
ekki breyst. Ólafur og Arnbjörg eru
stjörnur sýningarinnar. Aðrir leikarar
bregðast ekki að
vonum. Jóhann Sigurðarson var frá-
bær í litlu hlutverki drykkjumanns.
Lilja Guðrún átti fína spretti sem
miðasölukona og Kristbjörg Kjeld
eins og klippt út úr fréttum um gísla-
töku í Tsjetsjeníu. Tinna Gunnlaugs-
dóttir átti fallega innkomu sem
mannvinurinn Pasha en Kjartan
Guðjónsson þótti mér reyna að
komast ódýrt frá sínu með því að
draga enn einn aulann upp úr
skúffu hjá sér sem var eins og allir
hinir sem maður hefur séð hann
leika. Fólk með brauðristar hefði að
skaðlausu mátt strika út úr leikritinu.
LEIKLIST
VALGEIR SKAGFJÖRÐ
ÞJÓÐLEIKHÚSIÐ/SMÍÐAVERKSTÆÐI
SVÖRT MJÓLK
EFTIR VASÍLIJ SÍGARJOV
(Frumsýning 24. september 2004)
Þýðing: Ingibjörg Haraldsdóttir Hljóð-
mynd: Sigurður Bjóla Lýsing: Páll Ragn-
arsson Búningar: Filippía I. Elísdóttir
Leikmynd: Vytautas Narbutas Leik-
stjórn: Kjartan Ragnarsson Leikarar:
Arnbjörg Hlíf Valsdóttir, Ólafur E. Egils-
son, Lilja Guðrún Þorvaldsdóttir, Tinna
Gunnlaugsdóttir, Kristbjörg Kjeld,
Jóhann Sigurðarson
16-33 (16-17) 25.9.2004 19:46 Page 3