Fréttablaðið - 26.09.2004, Blaðsíða 35

SUNNUDAGUR 26. september 2004 19
Gunnar Hjaltested er 69 ára og
við góða heilsu. Gyða lífsföru-
nautur hans frá 17 ára aldri,
greindist með alzheimer fyrir
fimm árum. Hann hafði tekið
eftir ýmsu í fari hennar sem benti
til að ekki væri allt með felldu
og var það mikið áfall þegar
sannleikurinn kom í ljós. Þau eiga
saman fjögur börn.
Líf Gunnars hafði verið dans á
rósum þar til sjúkdómurinn knúði
dyra. „Ég hef átt afskaplega ham-
ingjusama daga og ekki lent í öðru
áfalli í lífinu,“ segir hann og gerir
lítið úr erfiðleikunum sem fylgja
því að hafa alzheimer sjúkling á
heimilinu. „Jú, jú, þetta tekur á en
margir fara miklu verr út úr
þessu en ég.“
Berst til síðasta blóðdropa
Gyða þekkir fjölskyldu sína en
vinahópurinn frá því í gamla daga
er því sem næst horfinn úr hug-
skoti hennar. Hún veit lítt hvað er
að gerast í kringum hana og
finnur vel að hún er óhæf til að
taka þátt í samræðum. Það er
dagamunur á henni, eins og
gengur. Stundum er hún hress en
aðra daga situr hún þögul í stól
eða fylgir manni sínum hvert fót-
mál. Annars er minnið svo merki-
legt. „Hún hafði gaman af að
syngja og kunni alla texta sem
hún heyrði í útvarpi eða hvar sem
hún kom. Þetta situr enn í kollin-
um á henni þó hún hafi gleymt
flestum kunningja sinna.“
Daglega fer Gyða í dagvist á
Vitatorgi og þar líður henni sér-
lega vel. Gunnar ber mikið lof á
starfsfólkið þar. „Þetta er alveg
sérstakt fólk sem vinnur þarna
og konan mín hlakkar til að fara
þangað. Um leið léttir það auðvit-
að talsvert á mér.“
Sá dagur kemur að hún þarf að
leggjast inn á sérhæfða deild en
þangað til ætlar Gunnar að hafa
hana hjá sér. „Ég ætla að berjast
til síðasta blóðdropa, hún á það
inni hjá mér. Við höfum verið
saman í allan þennan tíma og það
er voðalega sárt að sjá lífsföru-
nautinn fara svona. En líf mitt
snýst um að gera hana eins glaða
og ánægða og hægt er.“
Álagið er á aðstandendum
Gunnar viðurkennir að hafa ekki
almennilega vitað hvernig hann
ætti að haga sér á fyrstu árum
veikinda Gyðu. „Ég man að einu
sinni var ég að leita að Mogganum
og fann hann inni í ísskáp. Hún
hafði stungið honum þangað. Ég
skammaðist eitthvað út í hana og
hækkaði róminn. Þá sagði hún við
mig; Heyrðu Gunnar, ég er veik.
Þú ert líka veikur, þú ert með syk-
ursýki. Skammast ég út í þig út af
þínum sjúkdómi? Þetta var alveg
laukrétt hjá henni og ég hef pass-
að mig síðan. En sjáðu hvernig allt
í einu kviknaði á perunni hjá
henni,“ segir Gunnar og honum
hlýnar við minninguna.
Sárar er að rifja upp að nýlega
þurfti hann að kalla út lögregluna
til að leita að henni þegar Gyða
hvarf. Hún skilaði sér sjálf heim
rétt fyrir myrkur. Enginn veit
hvar hún var, allra síst hún sjálf.
„Þetta er voðalegur sjúkdóm-
ur. Það getur enginn ímyndað sér
hvernig hann er fyrr en á reynir.
Hinir sjúku finna kannski ekki
svo mikið fyrir því. Álagið er á
þeim sem næst standa. En ég er
lukkunnar pamfíll því konan mín
er þægileg í umgengni og ég er
við góða heilsu. Það eru margir
sem finna miklu meira fyrir
þessu en ég. En lokakaflinn er
eftir og hann verður erfiður. Ég
veit það.“■
Hefur áhrif á alla fjölskylduna
Gyða, kona Gunnars Hjaltested, veiktist af alzheimer fyrir fimm árum.
Hann segir engan geta ímyndað sér hversu voðalegur sjúkdómurinn er.
GUNNAR HJALTESTED „Jú, jú, þetta tekur á en margir fara miklu ver út úr þessu en ég.“
FR
ÉT
TA
B
LA
Ð
IÐ
/E
.Ó
L.
34-35 (18-19) helgin 25.9.2004 20:47 Page 3