Fréttablaðið - 06.11.2004, Blaðsíða 46

Ólæsilegur Carter
Skáldsaga eftir fyrrverandi Bandaríkjaforsetann Jimmy Carter, The Hornet's Nest, er
komin á Evrópumarkað. Sagan gerist í frelsisstríðinu og þar blandar Carter saman raun-
verulegum sögulegum persónum og skáldsagnapersónum. Gagnrýnandi Guardian er lítt
hrifinn af bókinni sem er 480 blaðsíður. Hann segir hana svo slæma að hún sé næstum
ólæsileg. Bókin mun hafa fengið betri viðtökur í Bandaríkjunum þótt gagnrýni þar hafi
yfirleitt ekki verið sérlega lofsamleg.
BÓKASKÁPURINN
34 6. nóvember 2004 LAUGARDAGUR
AÐALLISTINN - ALLAR BÆKUR
KLEIFARVATN
Arnaldur Indriðason
ENGLAR OG DJÖFLAR
Dan Brown
BARN AÐ EILÍFU
Sigmundur Ernir Rúnarsson
ÍSLENSKI HESTURINN
Gísli B. Björns. og Hjalti Jón Sveins.
SKÁLDIÐ
Michael Connelly
ARABÍUKONUR
Jóhanna Kristjónsdóttir
EFTIRMÁL
Njörður P. Njarðvík og Freyr Njarðarson
HEILAGUR SANNLEIKUR
Flosi Ólafsson
ELLEFU MÍNÚTUR
Paulo Coelho
BÁTUR MEÐ SEGLI OG ALLT
Gerður Kristný
SKÁLDVERK - INNBUNDNAR BÆKUR
KLEIFARVATN
Arnaldur Indriðason
ENGLAR OG DJÖFLAR
Dan Brown
ELLEFU MÍNÚTUR
Paulo Coelho
BÁTUR MEÐ SEGLI OG ALLT
Gerður Kristný
TVISVAR Á ÆVINNI
Ágúst Borgþór Sverrisson
Listinn er gerður út frá sölu dagana 27. 10. - 02.11. 2004
í Bókabúðum Máls og menningar, Eymundssonar og Pennanum.
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
1
2
3
4
5
EYMUNDSSON
MÁL OG MENNING
PENNINN
[ METSÖLULISTI ]
Fiskar hafa enga rödd er sjöt-ta ljóðabók Vilborgar Dag-bjartsdóttur. Hún segir þetta
vera samtíning af ljóðum sem hún
hafi verið að yrkja síðustu árin.
„Mér fannst ég verða að safna
þeim saman, koma þeim í endan-
legt form og setja í eina bók. Þeg-
ar það er búið getur maður byrjað
á öðrum verkefnum. Það er sam-
hengi í öllum ljóðabókum mínum
því þar byggi ég á tilfinningum
mínum og reynslu, Þess vegna
verða bækurnar ekki sundurlaus-
ar,“ segir Vilborg. Spurð um sam-
eiginleg einkenni á ljóðum sínum
segir hún: „Ef til vill er það sjón-
arhornið. Það hefur alltaf hvílt á
mér að ég fór að mestu leyti á mis
við barnaskóla og þó svo ég færi
seinna í Kennaraskólann fannst
mér ég vera ómenntuð og ekkert
kunna. Ég vann með námi og
fannst ég aldrei hafa tíma til að
læra eins og mig langaði til.
Kannski er það þess vegna sem ég
vel mér svo oft í ljóðagerðinni
sjónarhorn barns. Ólafur Jónsson
gagnrýnandi skrifaði eitt sinn rit-
dóm um ljóð mín.
Hann sagði ákaflega
einkennandi fyrir
ljóðin að þar væru
börn í landslagi. Mér
þykir vænt um þann
dóm og þau orð. Sam-
eiginlegi þráðurinn í
öllum bókum mínum
er barnið í hinu mik-
ilfenglega landslagi.
Barnið í heiminum.“
Ljóð um dýr
Titillinn, Fiskar hafa
enga rödd, er sóttur
til eins ljóðsins í bók-
inni sem nefnist
Reynsla en þar rekur
silungur upp sker-
andi vein. Í lokin
segir: „Fiskar hafa
enga rödd, segir þú,
þeir gefa ekki frá sér
hljóð. En ég man nístandi óp sil-
ungsins meðan ég lifi.“ Þetta er
ekki eina ljóðið sem Vilborg hefur
ort um fiska. „Ég hef alltaf haft
mikinn áhuga á fiskum og mér
þykir vænt um þá þótt mjög erfitt
sé að ná sambandi við þá af því að
þeir lifa í öðruvísi heimi en við,
þótt þeir séu þó svo nálægt okk-
ur,“ segir hún. Kápumynd bókar-
innar er einmitt af fiski sem
minnir um margt á mannsfóstur.
Í bókinni koma kýr einnig við
sögu en í einu ljóðanna sem heitir
Ástarjátning er fjallað um þann
atburð þegar Guðni Ágústsson
landbúnaðarráðherra kyssti kú.
Vilborg segist síður en svo vera
að gera grín að ráðherranum.
„Þegar Guðni kyssti kúna fékk ég
tár í augun, mér fannst þetta svo
fallegt. Guðni ólst upp á sveitabæ
og átti mörg systkini eins og ég.
Ég var kúasmali þegar ég var sjö
ára og það var ábyrgðarmikið
embætti. Hvers vegna skyldi okk-
ur Guðna ekki þykja vænt um
kúna?“
Byrjaði að yrkja sex ára
Vilborg ólst upp við ljóðalestur.
„Frá því að ég lærði að lesa hef ég
lesið ljóðabækur, lært ljóð, farið
með ljóð og hlustað á ljóð. Amma
og mamma kunnu feiknin öll af
ljóðum, gömlum og
nýjum. Mamma fór
með ljóð fyrir okkur
systkinin þegar hún
var að vinna en
henni féll aldrei verk
úr hendi.“ Vilborg
byrjaði snemma að
yrkja: „Í raun og
veru get ég ekki sagt
annað en að ég hafi
ort á hverjum degi
frá sex ára aldri en
það voru bara hugs-
anir. Ég skrifaði ljóð-
in ekki niður. Það er
ákaflega erfitt að
höndla myndræna
hugsun sína og koma
henni í orð. Það
gengur oft mjög
seint og illa. En ég
hef gaman af orðum
og ég hef alltaf haft
gaman af því að lesa. Það er hægt
að hafa bókina með sér hvert sem
maður fer. Maður sökkvir sér ofan
í sína bók og raskar ekki ró þeirra
sem eru í kringum mann. Núna er
ég að lesa Alexanders sögu eftir
Brand ábóta. Að lesa þessa gömlu
íslensku er eins og að ganga á
ströndinni og tína upp gimsteina,“
segir Vilborg sem þessa dagana er
að yrkja um haustið.
kolla@frettabladid.is
Peningahyggjumaðurinn Shakespeare
Ný bók um Shakespeare eftir Stephen Greenblatt fær þá umsögn í Sunday Times að vera
sennilega besta ævisaga Shakespeares sem komið hafi út í einu bindi. Bókin nefnist Will
in The World: How Shakespeare Became Shakespeare. Greenblatt heldur því fram í bók-
inni að óhamingja Shakespeares í hjónabandi hafi smitast yfir í leikrit hans þar sem ham-
ingjurík hjónabönd fyrirfinnast vart. Greenblatt bendir einnig á að Shakespeare hafi látið
sig litlu varða hvort leikrit hans varðveittust. Peningar hafi skipt hann mestu máli, hann fjár-
festi í landareignum, kom sér undan að greiða skatta og fór í mál við þá sem skulduðu
honum minnstu fjárhæðir.
Á þessum degi árið 1558 var leikskáldið Thomas Kyd skírður í London. Kyd skapaði hinn svo-
nefnda „hefndar-harmleik“, sem Shakespeare fullkomnaði í Hamlet. Leikrit Kyds, The Spanish
Tragedie, var um tíma vinsælasta leikrit Englands en það fjallar um föður sem hyggst hefna
morðs á syni sínum. Ári eftir frumsýningu, 1593, var Kyd handtekinn og sakaður um landráð en
grunsamleg skjöl höfðu fundist í fórum hans. Kyd sagði þau tilheyra vini sínum, leikritaskáldinu
Christopher Marlowe, sem var handtekinn en seinna sleppt. Kyd lést gjaldþrota árið eftir.
Pinter skammaður
Harold Pinter er virtasta núlifandi leikritaskáld Breta. Hann er harður andstæðingur stríðsrekst-
urs í Írak og hefur skrifað nokkur ljóð gegn stríðinu. Dan Paterson, þekkt breskt verðlaunaljóð-
skáld, gagnrýndi nýlega þessa ljóðagerð Pinters í fyrirlestri. „Að taka áhættu í ljóðagerð jafngild-
ir ekki því að yrkja stóryrt og gossandi ljóð um það hversu mikil della stríðið í Írak er, jafnvel þótt
maður sé mesta núlifandi leikritaskáld heims,“ sagði Paterson og bæti við: „Hver sem er getur
gert það.“ Þegar fjölmiðlamenn leituðu viðbragða hjá Pinter sagði hann: „Viljið þið að ég svari
þessi? Svar mitt er: Ekkert svar.“
Allir eru snillingar fram að tíu
ára aldri.
Aldous Huxley
Börn í mikilfenglegu landslagi
VILBORG DAGBJARTSDÓTTIR HEFUR SENT FRÁ SÉR NÝJA LJÓÐABÓK
VILBORG DAGBJARTSDÓTTIR „Ólafur Jónsson gagnrýnandi skrifaði eitt sinn ritdóm um
ljóð mín. Hann sagði ákaflega einkennandi fyrir ljóðin að þar væru börn í landslagi. Mér
þykir vænt um þann dóm og þau orð. Sameiginlegi þráðurinn í öllum bókum mínum er
barnið í hinu mikilfenglega landslagi. Barnið í heiminum.“
FISKAR HAFA ENGA RÖDD
„Það er samhengi í öllum ljóða-
bókum mínum því þar byggi ég á
tilfinningum mínum og reynslu.
Þess vegna verða bækurnar ekki
sundurlausar,“ segir Vilborg.
46-47 (34-35) Bókasíða 5.11.2004 21:04 Page 2