Fréttablaðið - 26.11.2004, Blaðsíða 41
26. nóvember 2004 FÖSTUDAGUR28
Þegar manni verður á í messunni
á að maður að viðurkenna það.
Eysteinn prófessor Þorvaldsson
sýndi mér þann heiður fyrir
nærri hálfum öðrum áratug að
leyfa mér að birta frásögn hans
af því þegar hann hrökklaðist frá
námi í Austur-Þýskalandi vegna
þess sem hann kallaði rangar
skoðanir. Eysteinn hafði fram að
þeim tíma sjaldan séð ástæðu til
að fjalla ítarlega um flótta sinn til
Austur-Berlínar.
Eysteinn virðist af einhverj-
um ástæðum mjög viðkvæmur
fyrir því að bent sé á að hann og
félagar hans eigi það sameigin-
legt með sögupersónum Arnaldar
Indriðasonar að hafa lært í
Leipzig á sjötta áratugnum.
Vissulega má saka mig um óná-
kvæmni í grein minni í Frétta-
blaðinu síðastliðinn laugardag
þegar ég sagði að Eysteinn ætti
það sameiginlegt með aðalper-
sónu Kleifarvatns að hafa verið
rekinn úr skóla fyrir andóf gegn
harðstjórninni í Austur-Þýska-
landi. Svo gott var það nú ekki
því Eysteinn segir þetta rangt,
hann hafi sagt sig úr skóla.
Rétt skal vera rétt og því bið
ég hann afsökunar. Hins vegar
skiptir þetta engu höfuðmáli. Það
myndi hins vegar gera það ef
Eysteinn hefði sagt sig úr skóla
vegna óánægju með mötuneyti
háskólans en ekki vegna grimmi-
legra pólitískra ofsókna og skoð-
anakúgunar sem hann varð vitni
að. Því miður hefur prófessor
Eysteinn aldrei viljað ræða þessi
mál opinberlega nema tilneyddur
í nærri hálfan fimmta áratug.
Enginn veit raunar hvort hann og
félagar hans hefðu nokkru sinni
viljað ræða þessa hluti ef einka-
bréfum þeirra hefði ekki verið
stolið og þau birt í upphafi sjö-
unda áratugarins. Mér þykir
miður að Eysteinn skuli beinlínis
segja ósatt um samskipti okkar
og halda því fram að ég hafi
ætlað að láta hann skrifa mynda-
texta í bók mína. Hvers vegna
prófessorinn vill reyna að koma á
mig höggi með svo ómerkilegum
málflutningi hálfum öðrum ára-
tug síðar er mér hulin ráðgáta.
Eysteinn segir þá „aðdróttun“
mína um að Guðmundur heitinn
Ágústsson hafi „gengið á mála hjá
leyniþjónustunni“ hafi verið
ósmekkleg. Þetta er ekki aðdrótt-
un heldur byggt á Stasi- skjölum
sem birt voru í sjónvarpsþættti
sem ég vann að en má víst ekki
nefna á nafn án þess að eiga yfir
höfði mér ásakanir um að auglýsa
eigin verk. Í þeim þætti kom fram
að Guðmundur hefði gefið Stasi
upplýsingar m.a. um Berlínar-
múrinn. Þetta viðurkenndi
Guðmundur síðar þótt hann
reyndi eins og eðlilegt er að fegra
sinn hlut. Gott er að Eysteinn sé
vinur vina sinna en því miður
virðist hann vera í mikilli afneitun
og er það að sumu leiti skiljanlegt.
Slæmt er að vera ónákvæmur,
en það er þó betra en hlutskipti
Eysteins og félaga hans að hafa
ekki þorað að segja frá því hversu
ömurlegt stjórnarfar þeir höfðu
upplifað eystra og leiða skoðana-
bræður sína á villigötur með þögn
sinni. Það ætti kannski fleiri en ég
að biðjast afsökunar. ■
Var Eysteinn óánægður með mötuneytið?
ÁRNI SNÆVARR
BLAÐAMAÐUR
UMRÆÐAN
KALT STRÍÐ OG
KLEIFARVATN
Í Fréttablaðinu 17. nóvember
helgar Svanborg Sigmarsdóttir
blaðamaður pistil sinn ræðu undir-
ritaðs á borgarstjórnarfundi um
kjaradeilu kennara og sveitarfé-
laga. Í frásögn þessa ágæta blaða-
manns gætir nokkurra missagna og
misskilnings sem rétt er að leið-
rétta. Ég vil þó, þrátt fyrir allt,
þakka blaðamanninum fyrir áhug-
ann, sem var svo mikill að pistillinn
var tvíbirtur í blaðinu.
Fyrst segir í pistlinum að undir-
ritaður hafi í ræðu sinni komið
fram með einstakar þakkir til
þeirra starfsmanna grunnskólanna,
sem komu til vinnu fyrstu tvo daga
síðustu viku, þ.e.a.s. eftir að
Alþingi hafði gripið til þess örþrifa-
ráðs að kalla kennara aftur til
starfa með lagaboði. Segir að skilja
hefði mátt á undirrituðum að það
væri sjálfsagt að kennarar mættu
til vinnu en mest hefði verið um
vert að skólarnir væru opnir nem-
endum þrátt fyrir að kennarar
hefðu meira og minna legið í
„flensu“.
Blaðamaðurinn hefur sennilega
ekki verið á sama fundi og ég því
þarna eru mér beinlínis lögð orð í
munn og það sem ég þó sagði er
mistúlkað. Þakkir mínar til kenn-
ara og annarra skólastarfsmanna,
sem komu til starfa að loknu verk-
falli, voru ekki einstakar, sömu
þakkir fluttu flestir aðrir borgar-
fulltrúar sem til máls tóku í þess-
um umræðum. Undirritaður ræddi
almennt um málið og gerði enga til-
raun til að tengja fjarvistir kennara
við meint veikindi. Undirritaður
nefndi t.d. hvergi orðið „flensu“
þótt það sé haft innan gæsalappa í
umræddum pistli.
Í pistli blaðamannsins segir
einnig að við það að heyra að skóla-
stjórnendur, foreldrar og ganga-
verðir hefðu mætt til að sinna
skólabörnunum, virðist undirrit-
aður hafa fengið þá hugmynd að
svona hefði átt að gera strax og
verkfall hófst. Síðan spyr blaða-
maðurinn: „Ætli hann hefði ekki
sjálfur verið harðlega gagnrýndur
af kennurum og öðrum, ef hann
hefði viðrað þessa snilldarhug-
mynd sína um að opna skólana
strax í upphafi verkfalls, fyrir að
hvetja til verkfallsbrots?“
Þarna er komið að kjarna máls-
ins og tel ég rétt að svara þessari
spurningu blaðamannsins. Raunar
var ég þeirrar skoðunar frá fyrsta
degi verkfalls að skólarnir ættu að
standa nemendum opnir ef tök
væru á þrátt fyrir að kennarar
væru í verkfalli. Eftir því sem leið
á verkfallið sannfærðist ég frekar
um að borgaryfirvöldum bæri að
fara þessa leið í því skyni að leitast
við að lágmarka hin miklu nei-
kvæðu áhrif sem verkfallið hafði í
för með sér fyrir nemendur og fjöl-
skyldur þeirra. Þessari skoðun lýsti
ég m.a. í viðtali í Fréttablaðinu 10.
nóvember og fékk strax góð við-
brögð við henni frá borgarbúum.
Þarna var því ekki um að ræða
neina skyndi-hugdettu mína á fund-
inum eins og blaðamaðurinn skrif-
ar.
Þótt kennarar leggi niður störf
fer sjálf skólabyggingin ekki í
verkfall og eigendum hennar
(skattgreiðendum) er auðvitað
heimilt að nýta hana áfram. Það
hefði því ekki verið verkfallsbrot
þótt skólastjórnendur hefðu reynt
að halda uppi kennslu eftir megni
enda viðurkennt að í verkfalli mega
yfirstjórnendur ganga í störf und-
irmanna.
Allflestir foreldrar hafa vænt-
anlega hvatt börn sín til sjálfsnáms
heima við meðan á verkfallinu stóð
og reynt að leiðbeina þeim eftir
bestu getu. Voru foreldrar þá að
fremja verkfallsbrot? Auðvitað
ekki. Það hlýtur að vera skylda for-
eldra að hvetja börn sín og leið-
beina þeim við slíkar aðstæður. Að
sjálfsögðu hefði verið mun mark-
vissara og æskilegra að foreldrar
hefðu getað tekið sig saman og
skipulagt slíkt innan veggja skól-
anna í stað þess að bardúsa við slíkt
á hverju heimili fyrir sig. Tilsögn
foreldra hefði ekki orðið að verk-
fallsbroti við það eitt að hún hefði
færst frá heimilum yfir á vinnu-
staði nemendanna. Það voru kenn-
arar sem voru í verkfalli en ekki
nemendur, foreldrar og þaðan af
síður skólabyggingarnar. Það er
því rangt að halda því fram að þeir,
sem hvöttu borgaryfirvöld til að
halda vinnustöðum nemenda opn-
um meðan á verkfallinu stóð, hafi
verið að hvetja til verkfallsbrota.
Höfundur er borgarfulltrúi Sjálf-
stæðisflokksins í Reykjavík.
Um skóla, nem-
endur og verkföll
KJARTAN MAGNÚSSON
BORGARFULLTRÚI
UMRÆÐAN
SKÓLAR OG
VERKFALL
Hvorki nemendur né
foreldrar voru í verk-
falli og þaðan af síður
skólabyggingarnar. Það er
því rangt að halda því fram
að þeir, sem hvöttu borgar-
yfirvöld til að halda vinnu-
stöðum nemenda opnum
meðan á verkfallinu stóð,
hafi verið að hvetja til verk-
fallsbrota
,,
ÆVINTÝRI GRIMSSkattalækkanir
nauðsynlegar
Algengt er að talað sé um lækkun
eða afnám skatta eins og hverja
aðra hagstjórnaraðgerð. Hinir og
þessir tala um hvort tímabært sé
að lækka skatta og hversu langt
skuli ganga. Jafnan er talað um
slíka aðgerð eins og stýrivaxtaá-
kvörðun eða annað það sem yfir-
völd hafa undir höndum til að
stjórna ýmsum stærðum í hag-
kerfinu. Stórt spurningarmerki
verður hins vegar að setja við
hagstjórnarrökin að þessu sinni
þar sem um ræðir áratuga gamalt
ranglæti, skattheimtuna, sem
komið var á án samþykkis núver-
andi borgara þessa lands. Þegar
skattar eru lækkaðir er verið að
leyfa fólki að halda eftir auknum
hlut af sjálfsaflafé sínu og draga
úr þeirri eignaupptöku sem skatt-
heimtan er. Slíkt ætti ekki að
skoða út frá heildarsjónarmiðum
heldur út frá því hvað sé rétt
og rangt. Skattalækkun er því
fremur en nokkuð annað leiðrétt-
ing á óréttlátu og röngu fyrir-
komulagi. Ákvörðun um að draga
úr eignaupptöku undir formerkj-
um skatta er góð ákvörðun. Öllum
slíkum skrefum ber að fagna og
hvetja þarf stjórnmálamenn og
aðra til að halda áfram á sömu
braut. Það er fólkið sem vinnur
fyrir peningunum og því ætti
fólkið sjálft að fara með ákvörð-
unarvald yfir þeim.
Höfundur er framkvæmda-
stjóri Frjálshyggjufélagsins.
FRIÐBJÖRN ORRI KETILSSON
HAGFRÆÐINEMI
UMRÆÐAN
SKATTAR
40-41 (28-29) Umræðan 25.11.2004 15.14 Page 2