Fréttablaðið - 27.11.2004, Blaðsíða 56

F ólkið í kjallaranum, skáld-saga Auðar Jónsdóttur, erörugglega með athyglis-
verðustu skáldsögum ársins. Bók-
in hefur fengið einkar góða dóma.
„Náttúrlega er gott að fá góða
dóma, en það er eitthvað í mér
sem hvíslar að þessi bók sé góð.
Fyrir vikið er lítill gagnrýnenda-
uggur í manni, enda þótt einhver
hafi eitthvað út á söguna að setja
þá er ég sjálf sátt við hana. Og það
skiptir öllu máli.“
Grimmd veldur spurningum
Þetta er nokkuð grimm saga úr
raunveruleikanum. Af hverju
valdirðu þér slíkt efni?
„Grimmd veldur stöðugum
spurningum. Ekki síst lúmsk
grimmd í daglegu lífi sem getur
tortímt viðkvæmum sálum án
sýnilegra átaka. Sagan fjallar um
manneskjur sem reyna – en þær
eru viðkvæmar í duttlungafullum
aðstæðum. Og smám saman fölna
þær, það hafa ekki allir járnhörð
bein. Reyndar held ég að það
þurfi sterk bein til að fúnkera
sem manneskja í mannsæmandi
aðstæðum, hvað þá þegar fer að
harðna á dalnum eða fólk heldur
út í lífið með myglað veganesti.
En lífið er auðvitað svo skrýtið og
skemmtilegt að við ríghöldum í
það þrátt fyrir allt. Þessi blanda
er spennandi hráefni, bæði
í hversdeginum og í skriftum
–þetta togstreitusvæði sem held-
ur í okkur lífsþróttinum.
Alla ævina hefur maður fylgst
með fólki lenda í ótrúlegustu hlut-
um og fundið fyrir sterkum
kenndum með því að setja sig í
fótspor annarra. Mig langaði að
finna þessum kenndum farveg,
búa til persónur úr þeim, minni
upplifun af hrærigrautnum sem
er allt þetta fólk og samfélagið
sem ég er alin upp í. Kannski til-
gang, því að þegar maður hefur
skrifað skáldsögu hvarflar að
manni að hún hafi beðið þarna all-
an tímann og alltaf verið svona.“
Það er enginn heimsfriður
Það er mikil viðkvæmni í aðalper-
sónunni vegna heimsmála. Endur-
speglar það þínar
áhyggjur?
„Já, en ekki bara
mínar áhyggjur.
Víða í heiminum
eru hörð átök og
gjáin milli menn-
i n g a r h e i m a
dýpkar meðan
h r y ð j u -
v e r k a ó g n i n
vex. Mjög
margir eru
á h y g g j u -
fullir og
fólk segir
ósjaldan
að það
sé hætt að
þola að horfa á
fréttir. Reyndar er nóg að
horfa á nokkra fréttaskýringa-
þætti sama kvöldið til að verða
uggandi um heimsfriðinn – og
reyndar er ekki heimsfriður í dag.
Ég stóð mig að því að tárast
þegar það var tilkynnt að Margar-
et Hassan, yfirmaður Care-mann-
úðarsamtakanna í Írak, hefði ver-
ið drepin. Kona sem hafði helgað
líf sitt mannúðarstörfum. Þessi
tilkynning varð til þess að ég sá
manninum mínum vökna um augu
í fyrsta skipti. Hins vegar tárast
maður ekki þótt fréttaþulirnir
segi að átta börn hafi farist í
sprengjuárás því engar upplýs-
ingar fylgja um þau sem einstak-
linga og það er óhugnanlegt.
Algjört tóm.“
Hef sett lokið á pottinn
Auður er dótturdóttir Nóbels-
skáldsins Halldórs Laxness. Þeg-
ar hún er spurð hvort það hafi
verið henni fjötur um fót á rithöf-
undarferlinum segir hún: „Það
var truflandi í fyrstu. Á köflum
var ég að verða vitlaus á vofu
hans, eins elskulegur maður og
hann nú var. Í rauninni er einstak-
lega ósanngjarnt að spyrja feimið
ungskáld með hor hvort það ætli
að feta í fótspor nóbelsverðlauna-
hafa, eins og fólki hætti til. Spurn-
ingin: Viltu verða eins og afi þinn?
var gjörsamlega óþolandi – og
sem betur fer var ég nógu
græskulaus til að skilja ekki
skensið. En á hundrað ára afmæli
hans bað Sigþrúður Gunnarsdótt-
ir, barnabókaritstjóri Máls og
menningar, mig um að skrifa bók
um hann handa börnum og ég
féllst á það. Hugsaði með mér að
ég gæti sagt það sem væri að
segja og síðan sett lokið á pottinn.
Held mér hafi tekist það.“
kolla@frettabladid.is
Egill er sáttur við Þorstein
Egill Helgason sjónvarpsmaður er
persóna í skáldsögunni Fugl dagsins
eftir Þorstein Guðmundsson,
en aðalsöguhetjan í bókinni vinnur
einmitt við Silfur Egils á Skjá einum.
Egill gerir þessa bók að umtalsefni
á heimasíðu sinni og er alls ekki
ósáttur. Hann segir um bók
Þorsteins: „Þetta er skemmtileg bók
hjá honum – líklega með betri skáld-
sögum sem eru að koma út fyrir jól-
in.“ Fréttir herma að Þorsteinn hafi
haft nokkrar áhyggjur af viðbrögðum
Egils en hann getur nú glaðst vegna
þessara góðu meðmæla.
BÓKASKÁPURINN
44 27. nóvember 2004 LAUGARDAGUR
„Alla ævina hefur
maður fylgst með
fólki lenda í ótrúlegustu
hlutum og fundið fyrir
sterkum kenndum með því
að setja sig í fótspor ann-
arra. Mig langaði að finna
þessum kenndum farveg,
búa til persónur úr þeim,
minni upplifun af hræri-
grautnum sem er allt þetta
fólk og samfélagið sem ég
er alin upp í.“
,,
Á þessum degi árið 1786 ákvað skoska ljóðskáldið Robert Burns að flytja ekki til Jamaíka, eins og hann
hafði áætlað. Í staðinn hélt hann til Edinborgar þar sem hann varð fljótlega eftirlæti menningarelítunnar.
Burns hafði verið á flótta frá unnustu sinni, sem krafðist þess að þau gengju í hjónaband eftir að hún
varð barnshafandi. Þau gengu seinna í hjónaband og eignuðust níu börn. Enn í dag á Burns einlæga
aðdáendur sem fagna afmælisdegi hans, 25. janúar, með því að raða í sig skoskum þjóðarréttum og
drekka hraustlega. Á gamlárskvöld er kvæði hans Hin gömlu kynni sungið víða um heim.
Flókinn Schindler
Ný ævisaga Oskars Schindler, mannsins sem
bjargaði rúmlega 1.000 gyðingum frá nasist-
um, bregður upp annarri mynd af honum en
kvikmynd Stevens Spielberg og sögulega
skáldsagan eftir Thomas Keneally. Schindler
var mun gallaðri og flóknari maður en þar
kom fram. Höfundur nýju ævisögunnar er
David M. Crowe sagnfræðingur, sem er sér-
fræðingur í helförinni. Við gerð bókarinnar
ræddi hann við gyðinga sem Schindler hafði
bjargað og komst yfir áður óbirt skjöl. Sagn-
fræðingur eru þó sammála um að það sem
sagt sé í bókinni um dökkar hliðar Schindlers
setji umbreytingu hans og hetjuskap í raun-
sætt og áhrifamikið samhengi.
„Minn staður er hér, þar sem Evrópa
endar og auðnir hnattarins taka við”.
Hannes Pétursson.
AUÐUR JÓNSDÓTTIR „Enda þótt einhver hafi eitthvað út á söguna að setja þá er ég
sjálf sátt við hana. Og það skiptir öllu máli,“ segir Auður.
Hin lúmska grimmd
AÐALLISTINN - ALLAR BÆKUR
KLEIFARVATN
Arnaldur Indriðason
Á VÆNGJUM SÖNGSINS
Gylfi Gröndal
KARÍTAS ÁN TITILS
Kristín Marja Baldursdóttir
HALLDÓR LAXNESS - ÆVISAGA
Halldór Guðmundsson
BARÓNINN
Þórarinn Eldjárn
ARABÍUKONUR
Jóhanna Kristjónsdóttir
BÍTLAÁVARPIÐ
Einar Már Guðmundsson
HEIMSMETABÓK GUINNES
Vaka Helgafell
DAUÐANS ÓVISSI TÍMI
Þráinn Bertelsson
ENGLAR OG DJÖFLAR
Dan Brown
SKÁLDVERK - INNBUNDNAR BÆKUR
KLEIFARVATN
Arnaldur Indriðason
KARÍTAS ÁN TITILS
Kristín Marja Baldursdóttir
BARÓNINN
Þórarinn Eldjárn
BÍTLAÁVARPIÐ
Einar Már Guðmundsson
DAUÐANS ÓVISSI TÍMI
Þráinn Bertelsson
ENGLAR OG DJÖFLAR
Dan Brown
SAKLEYSINGJARNIR
Ólafur Jóhann Ólafsson
FÓLKIÐ Í KJALLARANUM
Auður Jónsdóttir
RAUÐ MOLD
Úlfar Þormóðsson
BELLADONNA SKJALIÐ
Ian Caldwell
LISTINN ER GERÐUR ÚT FRÁ SÖLU DAGANA
17.11.-23.11. 2004 Í BÓKABÚÐUM MÁLS OG
MENNINGAR, EYMUNDSSON OG PENNANUM
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
EYMUNDSSON
MÁL OG MENNING
PENNINN
[ METSÖLULISTI ] EIN AF ATHYGLISVERÐARI SKÁLDSÖGUM ÁRSINS ER BÓKIN FÓLKIÐ Í KJALLARANUM
56-57 (44-45) bókaopna 26.11.2004 20:05 Page 2