Tíminn - 12.03.1974, Blaðsíða 13

Þriðjudagur 12. marz 1974.
TÍMINN
17
Fjölmennur fundur
garðyrkjunema
Hér sjást nokkrir fundarmanna, sem sóttu fund garðýrkjunema um réttindi og lánamál ylræktarinnar.
O Samningaleiðin
að þjóðin gæti öðlazt sjálfstæði
sitt að nýju. Skáld og hugsjónar-
menn glæddu þessa tilkenningu
með þjóðinni og vegna einhugar
var áfanganum náð. Þessum
mikilvæga ávinningi viljum við
ekki glata, hef ég sagt við mina
erlendu viðmælendur, heldur
varðveita hann með öllum þeim
krafti, sem viðeigum yfir að ráða.
Vegna smæðra islenzku þjóðar-
innar gætir áhrifa jafnvel fá-
menns erlendis herliðs hér á landi
á islenzkt þjóðlif i miklu rikara
mæli en annars staðar gerist, og
þrjú þúsund hermenn hér jafn-
gilda þrem milljónum i Banda-
rikjunum. Mér hefur fundizt að
þeir útlendingar, ég hef talað við,
skilji þessa afstöðu'ög geta sett
sig i okkar spor. Það er heldur
ekki svo undarlegt þegar þess er
gætt, að a.m.k. sumar NATO-
þjóðirnar hafa nákvæmlega hið
sama viðhorf til erlendrar her-
setu og það, sem ég hef verið að
reyna að lýsa hér. Hvorki Danir
né Norðmenn hafa viljað fallast á
erlendar herstöðvar i landi sinu
eins og við öllum vitum og geta
þeir þó báðir látið NATO i té
svipaða aðstöðu og bandalagið
hefur hér. Ég held að mér sé
óhætt að fullyrða, að flestir þeir
Bandarikjamenn, sem ég hef átt
tal við um þessi efni hafa lika
skilið þessa afstöðu, þegar hún
hefur verið skýrð fyrir þeim.
Það er viðurkennt af öllum,
einnig NATO og Bandarikja-
mönnum, að ákvörðunin um það,
hvort hér skuli vera herstöð eða
eigi er okkar Islendinga einna.
Engir aðrir en við geta tekið þá
ákvörðun, enda mundi það ekki
samrýmast sjálfstæði okkar.
í minum augum hlýtur það að
vera keppikefli allra Islendinga,
að skipa þannig málum að hér
þurfi ekki að vera erlendur her
um aldur og ævi, enda hefur mér
heyrzt það á a.m.k. flestum, sem
um þessi mál hafa talað, að sú sé
þeirra skoðun.
Jafnframt viljum við auðvitað
öll tryggja öryggi landsins, sem
bezt og öllum bringzlum, sem
heyrast á báða bóga um það, að
sumir vilji koma upp hér nýrri
Kúbu, en aðrir nýrri Hawaii visa
ég á bug sem órökstuddum. En
menn greinir á um leiðir.
Þess vegna hlýtur takmark
þeirrar endurskoðunar, sem nú
fer fram á varnarsamningi ís-
lands og Bandarikjanna að vera
það, að finna leið til að samræma
þessi sjónarmið og ég fyrir mitt
leygi, er svo bjartsýnn að trúa þvi
að þetta muni vera hægt.
Þess vegna skulu það vera
lokaorð þessarar framsögu ræðu
minnar, að skora á alla góða ís-
lendinga að leggjást á eitt að
leita þessarar leiðar, hætta að
skipa* sér i andstæðar fylkingar i
málinu en finna þann samnefnara
sem leysir dæmið og tryggir það
sem við hljótum að setja ofar öllu,
frelsi, sjálfstæði og öryggi okkar
eigin þjóðar.
Landið vort skal aldrei okað
undir nýjan hlekk.
Ekki úr spori aftur þokað
ef að fram það gekk.
Svokvað Einar Benediktsson á
sinum tima. tslendingar 1974
ættu að gera þessi orð að sinum
og breyta i samræmi við það á
elleftu hundrað ára afmæli ís-
landsbyggðar.
O Viðræður
spurna. Um hina fyrri sagði
Einar Ágústsson:
— Ég hef látið rannsaka þetta
með stúdentana i Noregi og á von
á upplýsingum um það. tslenzkir
námsmenn fóru þess á leit við
utanrikisráðuneytið, að þetta yrði
kannað, en við höfðum reyndar
hafið rannsókn á málinu áður en
okkur bárust tilmæli þeirra. ts-
lenzki ambassadorinn i Osló hef-
ur tekið þetta upp við norska
utanrikisráðuneytið og farið fram
á skýringu.
— Er það rétt, að i bigerð sé að
hefja litsjónvarp frá Keflavikur-
flugvelli?
— Litsjónvarp frá Keflavik
kemur ekki til greina, enda hefur
þess ekki verið farið á leit, og það
yrði aldrei samþykkt. Hvað hitt
atriðið varðarT þá leiðir það af
eðli málsins, þvi aö við ætlum
okkur að láta herinn fara, og þar
af leiðandi verður ekkert sjón-
varp eftir.
— Getur svo farið, að sjónvarp
og útvarp frá Keflavik verði lagt
niður áður en herinn fer, eða
verður það látið biða þangað til að
að brottförinni kemur?
— Við höfum ekki tekið ákvörð-
un um það.
— Kann e.t.v. svo að fara, að
útvarps- og sjónvarpsstöðinni
verði lokað innan fárra mánaða?
— Ég vil ekki að svo komnu
máli gefa neitt undir fótinn með
það.
— En það er ekki óhugsandi?
— Nei.
— Hvenær má vænta nánari
tiðinda af þessu máli?
— Ég vil ekki timasetja það, en
það fer að draga til tiðinda i þessu
máli öllu núna fljótlega, þ.e.
viðræðunum við Bandarikja-
menn, sagði utanrikisráðherra að
loköm.
0 213 þús.
að þjóðskráin er á þessu sviði lög-
uð eftir þörfum skattyfirvalda og
annarra opinberra aðila.”
Hjónabönd töldust vera 40.853,
og af sjálfu leiðir, að helmingi
fleiri einstaklingar voru i þessum
hjónaböndum. Sama er uppi á
teningnum, er rætt er um óvigða
sambúð, en slikar „sambúðir”
voru 1.935, þar af óvigð sambúð
án barna 657. Um annað heimilis-
hald er það að segja, að 278 feður
stóðu fyrir búi með börnum innan
16 ára aldurs, en 4.883 mæður
bjuggu við sömu kjör, en i þeirri
tölu eru meðtaldar milli 60 og 70
konur, sem giftar eru mönnum i
varnarliðinu, eða við hliðstæð
störf, og eru þeir ekki á ibúaskrá
hér á landi, en islenzkar eiginkon-
ur þeirra eru meðtaldar sem
„móðir og börn”. Meðalstærð
fjölskyldukjarna var 3.35.
Reykjavik voru konur fleiri en
karlar. Þar töldust vera 41.054
karlar, en 43.245 konur 1. des. s.l.
1 lægstu aldursflokkunum eru
strákar fleiri en stelpur, en i
aldursflokknum 16 til 18 ára snýst
dæmið við, og eru þar 2.430
blómarósirá móti 2.386 piltum, og
enn meira munar um næsta
aldursflokk. 1 öllum öðrum lands-
hlutum eru karlar fleiri en konur.
o Yfirmenn
bolfiskveiðum skal gert upp
mánaðarlega 75% af innstæðu
.sjómanns. Á sildveiðum skal gera
upp i siðasta lagi mánuði eftir
hver mánaðamót og þá 65% af
innstæðu.
Ennfremur var samið um það,
að kuptrygging skyldi greidd
vikulega, og hún lögð inn á
bankareikning vikulega, ef menn
óskuðu þess. Þetta hefur verið
þannig i framkvæmd i Vest-
mannaeyjum nokkur undanfarin
ár. Ennfremur hækkaði
kauptryggingin um 21.6% og aðr-
ir kaupliðir um sama hlutfall, svo
sem timavinna.
Samningurinn gildir frá 1.
janúar varðandi skiptakjörin, en
frá 1. marz varðandi kaupliðina
og gildir til 15. mai 1976, eða þrjár
vertiðar og hefur ekki áður verið
samið til svo langs tima. Sagði
Ingólfur Stefánsson, að þetta
væru allt saman góðir áfangar.
Skiptakjörin á loðnu-, kol-
munna- og spærlingsveiðum eru
sem hér segir:
Á loðnuveiðum eru kjörin á bát-
um undir 200 lestum 33% i 8 staði,
201-250 lestir 36.5% I 13 staði, 251-
500lestir 36% i 14 staði og 501 lest
og þar yfir 35.5% i 15 staði. Ef
fleiri eru á en hér segir, bætast
við 2% fyrir hvern mann.
Á kolmunna- og spærlingsveið-
um eru skiptakjörin 33% i 8 staði
á skipum undir 500 lestum, en
34% i 12 staði á skipum stærri en
500 lestir.
o AAótmæli
„Við undirritaðir togskipaskip-
stjórar mótmælum harðlega lok-
un hefðbundinna togsvæða, svo
sem linu- og netasvæði þvi, sem
lokað hefur verið i Vikurál, en
enginn linu- eða netabátur notar.
Þar er nú mikil fiskigengd i
veiðanlegu ástandi, og krefjumst
við þess, að svæðið verði opnað
tafarlaust. Einnig mótmælum við
harðlega þeim vinhubrögðum,
sem höfð eru, þegar svæðum án
tilefnis er með einni útvarpsaug-
lýsingu lokað fyrirvaralaust og
menn verða sjálfir að afla sér
upplýsinga um staðsetningu og
dagsetningu slikra svæða og af-
biðjum slik vinnubrögð fram-
vegis”.
Skipstjórarnir, sem undirrita
simskeytið, eru Hermann Skúla-
son, Sverrir Valdimarsson,
Sigurður Jónsson, Ragnar Franz-
son, Einar Asgeirsson, Kristján
Kristjánsson, Halldór Hallgrims-
son, Guðmundur Sveinsson,
Kristján Ragnarsson, Jóhann
Simonarson, Áki Stefánsson,
Ketill Pétursson, Sigurður Jó-
hannsson, Guðbjörn Jensson,
Sverrir Erlendsson, Sigurjón
Stefánsson, Sigurður Magnússon,
Guðjón Sigtryggsson, Grétar
Þórðarson, Auðunn Auðunsson.
Eyjólfur Pétursson, Hörður Guð-
jónsson, Tryggvi Gunnarsson,
Guðjón Kristjánsson, Ólafur
Ólafsson, Guömundur Árnason,
Magnús Ingólfsson og Ólafur Sæ-
mundsson.
MJÖG fjölmennur fundur var
haldinn fimmtudagskvöldið 7.
marz á vegum skólafélags
Garðy rkjuskóla ríkisins, um
réttindi og lánamál ylræktar-
innar. Auk nemenda, sem voru
34, mættu á milli 30 og 40
garðyrkjubændur og garðyrkju-
menn.
Gestir fundarins voru Grétar J.
Unnsteinsson skólastjóri, Emil
Gunnlaugsson formaður
Sambands garðyrkjubænda, Árni
Jónsson iandnámsstjóri og
Stefán Valgeirsson alþingis-
maður, en þeir tveir siðastnefndu
gerðu einkum grein fyrir þvi,
hvernig lánamálum er nú háttað
á þessu sviði, af hálfu hins opin-
bera. Eins og áður sagði var
fundurinn mjög fjölmennur og
umræður eftir þvi fjörugar.
Spunnust inn i þær ýmis mál, sem
við koma réttinda- og lánamálum
111.749 eru á kjörskrá á öllu land-
inu i sveitarstjórnarkosningun-
um, sem fram fara 26. mai n.k.
Eru það 13.385 fleiri en i siðustu
sveitarstjornarkosningunum,
1970, en þá voru á kjörskrá 98.364.
i Reykjavik eru nú á kjörskrá
55.400, cn voru 49.699. 1970.
Kjósendum hefur fjölgað i öllum
kaupstöðum landsins. i
garðyrkjustettarinnar.
A fundinum var gerð eftirfar-
andi ályktun: Fundur haldinn i
Garðyrkjuskóla rikisins á Reykj-
um, ölfusi, 7. marz, samþykkir
að kjósa 5 manna nefnd, sem
skipuð er tveimur nemendum og
tveimur garðyrkjubændum, auk
skólastjóra, sem er formaður
nefndarinnar. Nefnd þessi skal
vinna að auknum forgangs-
réttindum garðyrkjufræðinga,
bæði hvað snertir lán til garð-
yrkjubýla og styrk frá hinu opin-
bera, ásamt þeim starfsréttind-
um, sem eðlilegt er að útskrifaður
garðrykjufræðingur frá
Garðyrkjuskóla riksins eða með
sambærilegri menntun erlendis
frá, eigi að hafa. Þessi nefnd eigi
að byggja á þeim tillögum, sem
fram komu á fundinum, og taki
mið af þeim umræðum, sem fram
fóru um það mál.
kauptúnahreppum hefur kjósend-
um fjölgað i öllum nema fjórum.
Iiefur kjörbærum mönnum
fækkað i Hafnahreppi, á
Bildudal, Flateyri og Hofsósi.
Eftirfarandi tafla sýnir fjölda
kjörbærra manna i kaupstöðum
og kauptúnahreppum i væntan-
legum sveitarstjórnarkosning-
um:
T*l» kjáiend* £ kjörikrí vlO tveitaritj6rn*rko*ningar 31. maf 1970 er tilgrelad til *am*n-
burOar. - P • tala koiinna fulltrúa í brjaritj6rn/hrepp»ncfnd viO iveltaritjúrnackoiaingar
1970.
KaupttaOlx
1974 1970 F 1974 1970 F
Reykj.vfk 55.400 49.699 15. ólaftfjörBur 642 613 7
Kópavogur 6.476 5.487 9 Akureyri 6.874 6.062 11
Hafnarfjöröur 6.430 5.285 9 ' Hútavfk 1.228 1.036 9
Kefl.vfk 3.364 2.872 9 Seyöiif jöröur 537 475 9

íiafjörSur 1.844 1.478 9 2.936 2.770 9
Sauöírkrókur 1.064 890 7
SiglufjörSur ........... 1.335 1.324 9 Alli 91.661 81.136 130
K a n p t ú n a h r e p p a r
1974 1970 i 1974 197Q £
G rinda vfkurhr 797 607 5 HÓlmavfkurhr 199 180 6

MiSneibr. (SandgerSi) .. 616 617 5 Blönduóihr 463 400 5
GerSahr 413 340 5 HöfSahr.(Skagaitrönd) .. 337 298 5
Njarövíkurhr 919 773 7 Hoftóihr 162 171 5
GarSahr 1.845 1.286 5 Dalvíkurhr 671 618 7
Seltjarnarneihr ........ 1.415 1.076 5 Hrfteyjarhr 163 157 6

Ðorgarncihr 773 654 7 Þóraha fnarhr 269 232 5
Neihr.(Hellinandur) .... 331 299 5 Egilsstaðahr 458 335 6
ólafivfkurhr 585 526 5 Esklfjarðarhr 572 526 7
Eyrariveit (Grundarf jörSur) 395 354 5 Reyöarfjaröarhr 386 347 7
Stykkiihéimihr 648 553 7 Buöahr.(Féikrúöifjöröur). 412 387 7

SuSurf jaröarbr. (BÚdudalur) 213 222 5 Búlandihr.(Djúplvogur).. 187 176 5
Þingeyrarhr 256 230 5 Hafnarhr .( Hornaf jöröur) . 636 487 5
Flateyrarbr 256 258 5 Stokkieyrarhr 315 284 7
Suöureyrarhr 304 273 5 Eyrarbakkahr 337 301 7
Hólihr .(Bolungarvfk) ... 547 493 7 Selfosshr 1.487 1.320 7
Eyrarhr.(Hnffidalur) 1) . . 218 7 Hverageröiihr 568 442 5

Alls 20.098 17.229 231
1) Sameinaður ftafirSi 1971.
Erlendir rfklsborgarar £ fbúatkrá hér 6 landi eru meOtaldir ( ofan greindum tölum um þá,
lem eru 20 ára og eldri 4 þesiu árí. VerOur þvi tala kjúsenda £ kjörikrá eitthvaO laegri en
hér er tilgreint, einkum ( Reykjavfk og nokkrum kaupstaöanna.
Moifellihreppur baetiitnú í hóp þcirra hreppsféíaga, þar sem koiiO er ( mafmlnuOi, vegna
þen aO minmt 3/4 fbúa eru búsettir ( þéttbýli. Aö öOru leyti eru ofan greind iveitarfélög
öll þau sömu og kosiO var ( vi'O tíOustu sveitarstjórnarkosningar, ( maf 1970.
MAÐUR FANNST
LÁTINN VIÐ
HAFRAVATN
— talið útilokað, að hann hafi komizt
þangað af sjálfsdáðun
Klp-Reykjavik. Á laugardaginn
fundu piltar, sem leið áttu um
veginn meðfram Hafravatni, úlpu
og jakka, sem lágu á veginum.
Fóru þeir með fötin til iögregl-
unnar i Arbæjarhverfi, og kom
þar i ljós, að f vösunum voru tvær
bankabækur — önnur með 745
þúsund krónum i. Einnig voru þar
falskar tennur og aðrir smáhlutir.
Lögreglan fór þegar upp að
Hafravatni til að svipast um eftir
eiganda fatanna. Var óttazt, að
hann hefði fallið i vatnið, sem nú
er lagt þunnum is.
Eftir nokkra leit fannst lik hans
rétt við sumarbústað skammt of-
an við veginn, ekki langt frá
Hafravatnsrétt. Sáust engir
áverkar á likinu aðrir en þeir,
sem hann hefur hugsanlega getað
fengið við fall.
Maðurinn hét Oli Anton
Þórarinsson, til heimilis að
Rauðarárstig 20, Reykjavik.
Hann var bæklaður, og þvi er tal-
ið með öllu útilokað, að hann hafi
komizt af sjálfsdáðum upp að
Hafravatni.
Lögreglan vinnur nú að rann-
sókn málsins, en ekkert hefur enn
komið fram,dem varpað getur
ljósi á það.
NTN-Dublin. Tiu börn og
foreldrar þeirra fórust i eldsvoða
i Balkey, rétt fyrir utan Dublin i
gær. Tvöfalt gler var i gluggum
hússins, sem var raöhús, og
fólkinu tókst ekki að brjóta þá til
að komast út.
Börnin, sem fórust, voru á
aldrinum 1-18 ára. Móöir þeirra
átti von á 14. barni sinu. Þremur
barna hennar tókst að bjarga, 19
ára dóttur og tveimur sonum.
Kjósendum fjölgar
um rúm 13 þúsund