Tíminn - 24.03.1974, Blaðsíða 23

Laxeldisstöð ríkis
ins í Kollafirði
Sunnudagur 24. marz 1974.
1. Klakhús
2. Eldishús
3. Eldishús
4. Útitjarnir
5. Eldisskurðir
(i Laxakista
7. Inntak fyrir lax
8. Sjóeldistjörn
I. Inngangur
Eldisstöðin var stofnsett árið
1961 og hefur uppbygging hennar
staðið siðan. Stöðin er tilrauna-
stöð fyrir klak og eldi laxfiska og
eru helztu verkefni hennar sem
hér segir:
1. Gera tilraunir með klak og
eldi laxkynjaðra fiska i fersku
vatni, sjóblöndu og sjó.
2. Taka þátt i að reyna nýjar
fiskræktaraðferðir.
3. Kenna hirðingu og fóðrun
fisks i eldi.
4. Framkvæma kynbætur á laxi
og silungi.
5. Ala seiði til sleppinga i ár og
vötn.
6. Ala lax og silung til neyzlu.
Stöðin er að hluta rekin á
kostnað rikisins en hefur einnig
töluverðar tekjur af seiðasölu og
sölu neyzlufisks. Hún hefur sina
eigin fjármálastjórn, sem i eiga
sæti eftirtaldir menn: Guðmund-
ur R. Oddsson, forstjóri, Jón
Sigurðsson, ráðuneytisstjóri, Sig-
steinn Pálsson, hreppstjóri,
Svanbjörn Frimannsson, banka-
stjóri og Þór Guðjónsson,
veiðimálastjóri, sem er stjórnar-
formaður og framkvæmdastjóri
stöðvarinnar.
II. Aðstaða
í stöðinni er eftirfarandi
útbúnaður I notkun:
1. Klakhús fyrir 3 milljónir
hrogna.
2. Eldishús fyrir smáseiði með
40 eldisker úr plasti.
3. Eldishús fyrir stálpuð seiði
með 12 steinsteyptar eldisþrær.
4. 6 sniddutjarnir utanhúss fyrir
gönguseiði.
5. 6sniddutjarnir utanhúss fyrir
ýmsar stærðir af bleikju.
6. Móttökutjarnir og tilheyrandi
laxakista til að taka við laxi,
þegar hann kemur úr sjó.
7. Sjóeldistjörn og stórar fersk-
vatnseldistjarnir niður við sjóinn,
tilbúnar vorið 1974.
III. Starfsemi
Hlutverk eldisstöðvarinnar er
fyrst og fremst tilraunastarf-
semi, sem er undir umsjón Árna
ísakssonar, fiskifræðings á
Veiðimálastofnuninni. Daglegum
rekstri stöðvarinnar er stjórnað
af Sigurði Þórðarsyni, stöðvar-
stjóra.
Samhliða tilraunastarfseminni
eru alin seiði laxfiska til sölu i ár
og vötn, svo og til sleppingar i
frárennsli stöðvarinnar með það
fyrir augum að fá neyzlufisk til
baka eftir 1-2 ár.
Helztu rannsóknarefni eru sem
hér segir:
1. Merking og endurheimta
gönguseiða I Kollafirði.
2. Endurbætur á endurheimtu
eins árs gönguseiða miðað við
tveggja ára seiði.
3. Tilraunir með eldi laxa- og
bleikjuseiða i ferskvatni og sjó.
4. Val hæfustu fiskanna til und-
aneldis.
Eins og búast má við fer
seiðaframleiðslan fram meö
ákveðnu sniði. Með öðrum orðum,
seiðin fara eftir vissu kerfi úr
einu húsi i annað. Nú mun verða
stuttlega gerð grein fyrir
hefðbundnu eldi tveggja ára
laxaseiða.
A. Klakhusið
Hrognin fást úr laxi, sem
kemur i laxakistu við botn fjarð-
arins. Þessi lax er geymdur niður
við sjóinn yfir sumarið og fluttur I
hús i september. Hrognin eru tek-
, in i okt,- nóv. og sett i klakhúsið.
Þau eru ýmist sett i klakskápa
eða klakrennur. Miðað við eðli-
legt hitastig klakvatnsins (2-4
gr.celsius) eru þau augnhrogn i
febrúar og klekjast út i lok marz.
Seiðin, sem á þessu stigi eru köll-
uð kviðpokaseiði, lifa á kviðpok-
anum i 1 1/2 mánuð unz fóðrun
þeirra hefst i mai.
B. Nýja Eldishúsið
Fóðrun seiðanna hefst við
fremur hátt hitastig (12 gr
celsius). Þessu hitastigi er náð
með upphitun lindarvatnsins um
8 gr. celcius með heitu vatni, sem
fæst úr borholu á staðnum.
Upphitunin skeður i gegnum
forhitara en ekki með beinni
blöndun, sem hefur reynzt
skaðleg fyrir fiskinn. Upphitaöa
eldisvatnið hefur tilhneigingu til
að vera yfirmettað af súrefni,
sem veldur augnskaða á fiskin-
um. ef ekkert er að gert. Af þess-
TÍMINN
um sökum hefur verið komið fyrir
blásara i enda eldishússins til
þess að lofta vatnið áður en það er
leitt niður i eldiskerin.
Við upphaf fóðrunar eru látin
ca. 20.000 seiði i hvert eldisker en
40 slik ker eru i húsinu. Ekki
vantar þvi rými til að byrja með,
þó um 300.000 seiði sé að ræða, en
seiðin vaxa ört og brátt þarf að
flokka seiðin eftir stærðum og
grisja i kerjunum. Sjálfvirkir
fóðrarar gefa þurrfóður, sem ým-
ist er sænskt (Ewos) eða islenzk
framleiðsla (FiFó). íslenzka
verksmiðjan hefur enn sem
komið er átt i nokkrum erfiðleik-
um með að anna fóðurþörf stöðv-
arinnar.
Seiðadauði er fremur hár i
byrjun fóðrunar og má reikna
með 30% dauða á fyrstu þremur
mánuðum. Seinni part sumars fer
að verða mjög þröngt um seiðin i
þessu eldishúsi og er þá byrjað að
flytja hraðvöxnustu seiðin i
eldishús með stærri eldiseining-
um úr steinsteypu.
C. Gamla Eldishúsið
Þegar seiðin fara i þetta
eldishús eru þau venjulega orðin 5
grömm að þyngd. Mögulegt er að
hafa um 10.000 seiði i hverri þró,
allt upp i 30 gramma seiði. Það er
þvi ekki óalgengt að hér séu um
eða yfir 100.000 seiði. Seiðin eru
geymd hér fyrsta veturinn og
ekki er nauðsynlegt að þau vaxi
mjög mikið þann tima ef þau eiga
að vera tvö ár i stöðinni. Á öðru
eldissumri er reynt að flýta
vextinum svo seiðin séu 40-50
grömm i september. Þetta er
venjulega ekki erfitt ef hægt er að
hafa góða hita, þvl að við beztu
aðstæður geta laxaseiðin tvöfald-
23
að þyngd sina á einum mánuði. I
september þurfa seiðin að vikja
fyrir næsta árgangi og eru sett i
sniddutjarnir utanhúss.
D. Útitjarnir
Rannsóknir hafa leitt i ljós að
laxaseiðin þurfa eðlileg ljósa-
skipti i ca 1/2 ár áður en þau
ganga i sjó. Þetta er ein aðal-
ástæðan fyrir þvi að seiðin eru
sett i útitjarnir i staðinn fyrir að
hafa þau innanhúss, þar sem
auðvelt er að fylgjast með þeim
og baða þau til að losa þau við
snikjudýr, ef þörf er á. Mataræði
seiðanna breytist nokkuð, þvi nú
er að hluta farið að gefa þeim
hakkaða loðnu blandaða rækju-
skel.
Seiðin eru höfð i útitjörnum
fram i lok mai árið eftir og er þá
sleppt beint úr tjörninni i lækina,
sem renna til sjávar. Þetta hefur
reynzt vel, þar sem öll meðhöndl-
un laxaseiða á göngutima er
óæskileg. Seiðin eru venjulega
Framhald á bls. 23
Eftirsóttasta dráttarvclín
Zetor 4718—47 hö.
er sú vél sem mest selst. Zetor
4718 er millistærð sem sameinar kosti
minni og stærri véla. Lipur og
aflmikil dráttarvél með fullkomnum
búnaði, s. s. loftþjöppu, vökvahemlum,
lyftudráttarkróki og stillanlegu
loftpúðasæti svo eitthvað sé nefnt.
Kostar með öryggishúsi og miðstöð
um kr. 320 þús.
Zetor 5718—60 hö. og
Zetor 6718—70 hö.
Þær hafa meiri og betri tæknibúnað
en flestar aðrar dráttarvélar, svo sem
vökvastýri, tveggja hraða aflúrtak
(vinnudrif), loftþjöppu og vökvalyftu
dráttarkrók. Rúmgott, upphitað hús
og stillanlegt loftpúðasæti.
5718 kostar um kr. 420 þús.
6718 kostar um kr. 445 þús.
Zetor Crystal 85 hö.
er stærsta, aflmesta og fjölhæfasta
dráttarvélin frá Zetor. Ein tæknilega
fullkomnasta vélin á markaðnum,
með meiri og betri tæknibúnaði en
aðrar dráttarvélar.
Kostar um kr. 680 þús.
í fyrstu keyptu bændur Zetor dráttarvélarnar vegna þess að
þær voru mun ódýrari en sambærilegar vélar. Það eru þær enn.
En nú er fengin reynsla af afköstum þeirra, endingu og
rekstri. Þess vegna eykst eftirspurnin.
í öllum dráttarvélunum er „Zetormatic“, fjölvirkt vökvakerfi,
sem fullnýtir dráttarafl og er stillanlegt á mismunandi starfsrásir.
Biðjið um mynda- og verðlista, með yfirliti um tæknilegan
búnað. Leitið frekari upplýsinga sem fyrst.
ÍSTEKKf
Lágmúla 5 Sími 84525