Tíminn - 02.08.1974, Blaðsíða 1

Landvélarhf
137. tölublað — Föstudagur 2. ágúst —58. árgangur
Dömur!
Nýjung!
DRESSFORM fatnaður loks á
Islandi
Pantið bækling núna
33373
Sjálfvirkur slmsvari allan
sólarhringinn.
Póstverzlunin
Heimaval/ Kópavogi.
Ingólfssúlan afhjúpuð á
Ingólfshöfða í gærmorgun
Samtímis hófst boðhlaupið mikla til Reykjavíkur
Ilofi hleypur niður höföann meö bly
antiinn
Ounnar
JH.-Reykjavik.— Klukkan 8,26 i
gærmorgun afhjúpaöi Siguröur
Björnsson á Kviskerjum i öræf-
um steindrang, sem reistur hefur
veriðá Ingólfshöfða til minningar
um landtöku lngólfs Arnarsonar
og vetursetu hans á höföanum.
Meðal þeirra, sem viðstaddir
voru þessa athöfn, voru þeir Birg-
ir tsieifur Gunnarsson, borgar-
stjóri í Reykjavík, Gisli Haildórs-
son, forseti borgarstjórnar, og
Indriði G. Þorsteinsson, fram-
kvæmdastjóri þjóðhátiðarnefnd-
ar. Sigurður á Kvískerjum átti
hugmyndina að þvi, að þessi
minnisvarði var reistur, en stein-
drangurinn er 3,20 metrar á hæð,
fenginn úr stuðlabergi að Hrepp-
hólum i Árnessýslu og fluttur upp
á höfðann, reyrður á ýtutönn.
Sigurður Helgason steinsmiður
letraði á hann þessi orð: „Ingólf-
ur tók þar land, er nú heitir
Ingólfshöfði — Landnámabók”.
Ennfremur eru þessu orð meitluð
i hann nokkru neðar: „Ellefu alda
minning 1974”.
Steindrangurinn er rétt við leif-
ar vörðu, sem Mála-Davið reisti
árið 1812, þegar danskur
mælingamaður, Frisak, var á
ferð i Skaftafellssýslu, og ör-
skammt þar frá eru leifar gam-
allar og hruninnar refagildru
frammi á klettabrúninni að aust-
an. Framar á höfðanum eru tveir
vitar, annar ætlaður sjófarend-
um, en hinn nýreistur radióviti i
þágu flugsins. Þar skammt frá
eru leifar garðlaga, sem raunar
eru ekki gömul — sem sagt frá
fjórða tug þessarar aldar, er all-
margir bændur i öræfum höfðu
þar i sameiningu kartöflugarða,
en til þessa ráðs mun hafa verið
gripið vegna þess, hve oft gat ver-
ið stórviðrasamt heima við bæ-
ina. I lægð milli vitanna og vörðu-
brotsins, þar sem Ingólfssúlan
var reist, er björgunarskýli, eitt
hinna elztu á landinu. Ingólfshöfði
er 74 metra yfir sjó, þar sem hann
er hæstur, en nokkru lægri, þar
sem súlan stendur.
Rétt við steindrangi.nn og
vörðubrotið hafði eldur verið
tendraður i hlóðum, og nákvæm-
lega tiu minútum eftir að Ingólfs-
súlan var afhjúpuð, kiukkan 8,36,
hófst boðhlaup meö logandi blys,
en þessu boðhlaupi mun ljúka á
Arnarhóli i Reykjavik klukkan
14,10 á morgun. Nokkrir ung-
mennafélagar úr Austur-Skafta-
fellssýslu voru staddir á höfðan-
um, og hljóp Ari Magnússon á
Hofi, formaður ungmennafélags-
ins i öræfum, með blysið fyrsta
spölinn niður á sandinn, en siðan
tóku nýir hlauparar við hver af
öðrum — sex úr ungmennafélag-
inu Sindra á Höfn i Hornafirði,
fjórir úr Suðursveitogfimmtán til
sextán öræfingar. Var ætlunar-
verk þeirra að skila blysinu að
Blautukvisl á Skeiöarársandi, um
tiu kilómetra austan við Súlu, þar
sem Vestur-Skaftfellingar taka
við.
Gert er ráð fyrir, að blysið
verði komið til Hveragerðis
nokkru fyrir hálf-ellefu i dag, og
munu Árnesingar skila þvi á
Kambabrún, þar sem Reykvik-
ingar taka við. Hlaupararnir
munu fara niður Miklubraut og
meðfram Tjörninni að austan, og
verður siðast skipt um blysbera i
Lækjargötu.
Reykvikingar, sem staddir
voru á Ingólfshöfða i gærmorgun,
er súlan var afhjúpuð og hlaupið
hófst, fóru með flugvél austur að
Fagurhólsmýri og þaðan með
þyrlu frá landhelgisgæzlunni út i
Ingólfshöfða, en Skaftfellingarn-
ir, sem við athöfnina voru, óku
flestir á bilum sinum út að
höfðanum.
Minni síld í Norður-
sjó en síðustu ár
Líkur til, að klak hafi brugðizt 1971
—hs—Rvik. Hafrannsóknaskipið
Arni Friðriksson kom nýlega til
landsins eftir 6 vikna siidarleitar-
leiðangur I Norðursjónum. Jakob
Jakobsson, fiskifræðingur, sem
var leiðangursstjóri, sagði i viö-
tali i gær, að talsvert magn hefði
fundizt af sild, en ekki eins mikið
og verið hefði á undanförnum
árum.
Varðandi stærð sildarinnar
sagði Jakob, að hún hefði yfirleitt
verið mjög stór á þvi svæði, sem
þeir voru á fyrir vestan Hjalt-
land, en inn i myndina vantaöi
uppvaxandi sild, sem væri mjög
bagalegt. Ef þessi uppvaxandi
sild léti ekki á sér kræla mjög
bráðlega, væri greinilegt, að
brugðizt hefði þarna klak 1971, en
þaö er þriggja ára sild, sem vant-
ar.
Jakob sagði, að sildin á þessum
slóðum færi nú að hrygna, þ.e. i
ágúst og fram i september.
Hrygniiigarsvæðið væri aðallega
á svokölluðum Papabanka, mest
innan landhelgi, fyrir vestan
Orkneyjar, og enníremur væri
hrygningarsvæði við norðurend-
ann á Suðureyjum.
Er hann var spurður, hvort bú-
ast mætti við minni veiði islenzku
sildveiðiskipanna á hrygningar-
timanum, sagði hann,- að hún
hefði verið mjög misjöfn undan-
farin ár. Sum árin hefði veiði ver-
ið nokkuð góð á þessum tima, en
J t.d. hcfði mjög litið veiðzt á þess-
Auk þess að leita ;;! , v< '
| leiðangursmenn sildveibiskipun-
um ýmsa aðra þjónustu, t.d. köf-
uðu þeir til að hreinsa nótaflækjur
úr skrúfum skipanna, en það vill
oft til að næturnar festist þar.
EKKERT GULL I
„GULLSKIPINU'
Gevers barón æskir þess, að
Hollendingar fdi að fylgjast
með leitinni
ÞAÐ er ekkert gull i gullskip-
inu, sein svo mikið hefur verið
talað um og iengi leitað að á
söndum Vestur-Skaftafells-
sýslu. Farmskrá skipsins er
enn varðveitt I safni I Ilol-
landi, að þvi er Timinn hefur
fregnað. En farmurinn var
dýrmætur eigi að siður. Meðal
þess, sem skipið flutti, voru
perlur og demantar, og það er
varningur, sem ekki gefur
guíii neitt eftir. Þar að auki
var í þvi forgengilegra dýr-
mæti frá Austurlöndum, svo
sem silki, kryddvara og
desmerkettir.
Nú hefur sendiherra Hol-
lands á íslandi, V.J.G. Gevers
rón, sem hingað kom á
... iOina um siðustu helgi
'< Lundúnum, þar sem hann
fur búsetu, böríð fram þá
ósk við utanrikisráðuneytið,
að Hollendingar fái vitneskju
um það, ef leifar þessa nafn-
togaða skips kynnu að finnast.
Þessi ósk mun þó ekki borin
fram vegna þess, að Hol-
lendingar hugsi gott til glóðar-
innar að hreppa perlur og
demanta, sem þeim töpuðust
fyrirmörgum öldum, þótt eitt-
hvað þess háttar kæmi i
leitirnar, heldur veldur þessu
sagnfræðilegur og fornfræði-
legur áhugi. Hollendingar
voru lengi meðal mestu
siglingaþjóða heims og leggja
mikla rækt við þann þátt sögu
sinnar.
Het Wapen, hollenzka skip-
ið, sem fórst við skaftfellsku
sandana, var eitt af mesíu og
giæsiiegustu skipum Hollend-
inga a sinui lið, < i. þess vegna
mun þeim ekki þykja ónýtt, ef
einhverjar leifar þess kæmu
upp úr sandinum fyrir austan.