Fréttablaðið - 28.12.2004, Blaðsíða 6

6 28. desember 2004 ÞRIÐJUDAGUR
Embætti ríkislögreglustjóra:
Aðstoðaryfirlögregluþjónn grunaður um brot í starfi
LÖGREGLA Aðstoðaryfirlögreglu-
þjónn hjá embætti ríkislögreglu-
stjóra hefur verið leystur frá
störfum vegna rökstudds gruns
um brot í starfi. Maðurinn skráði
bíl embættisins á sambýliskonu
sína, sem er lögreglufulltrúi á
höfuðborgarsvæðinu, árið 2001.
Þá notaði hann, á þessu ári, bíl
embættisins í eigin þágu.
Jón Bjartmarz, yfirlögreglu-
þjónn hjá ríkislögreglu, segir
embættið hafa beint erindi sínu
um aðstoðaryfirlögregluþjóninn
til ríkissaksóknara, dómsmála-
ráðuneytis og Ríkisendurskoðun-
ar 20. desember síðastliðinn.
Maðurinn sá um bílamiðstöð
embættisins og sá meðal annars
um að koma bílum, sem embætt-
ið var hætt að nota, á uppboð.
Einn þeirra bíla skráði hann á
sambýliskonu sína eins og bíllinn
væri seldur án þess að greiðsla
bærist. Á þessu ári notað hann
síðan einn bíla embættisins til
einkanota í stað þess að koma
honum í sölu.
Ríkissaksóknari hefur fengið
málið til rannsóknar og mun
ákveða hvort maðurinn verður
ákærður fyrir brot sín. Í dóms-
málaráðuneytinu verður ákveðið
hvernig tekið verður á stöðu
mannsins hjá ríkislögreglustjóra
sem hann var skipaður í af ráð-
herra.
- hrs
Jarðskjálftar valda
ekki flóðbylgjum hér
Jarðhræringar valda ekki flóðbylgjum hér við land nema við mjög sérstakar aðstæður að sögn
jarðeðlisfræðings. Mestu öldurnar myndast í mjög djúpum lægðum en hæst hefur hafalda mælst
25,2 metrar við Íslandsstrendur.
FLÓÐBYLGJUR Ölduhæð við Ísland er
með því mesta sem þekkist að
sögn Gísla Viggóssonar, forstöðu-
manns á Siglingastofnun Íslands.
Strendur landsins eru því víða vel
varðar miklum öldugangi ólíkt
þeim svæðum þar sem 10 metra há
flóðbylgja gekk á land í kjölfar
jarðskjálftans í Asíu á sunnudag.
Hæsta alda sem mælst hefur
við strendur landsins var 25,2
metrar en þessi ölduhæð mældist
við Vestmannaeyjar og Garðskaga
9. janúar árið 1990. Ölduhæðin olli
gríðarlegum sjávarflóðum við
Eyrarbakka og Stokkseyri og náði
allt frá Vík í Mýrdal í austri að
Snæfellsnesi í vestri að sögn Gísla.
„Þessar stóru haföldur mynd-
ast þegar mjög djúpar lægðir eru
mjög lengi að grafa um sig yfir
Atlantshafinu,“ segir Gísli. „Veð-
urhæð þarf að vera mikil og það
verður að blása mjög lengi.“
Einnig þurfi stórstreymi að fara
saman við mesta öldugang af völd-
um lægðarinnar að sögn Gísla.
Jarðhræringar valda hins veg-
ar ekki flóðbylgju hér við land
nema við mjög sérstakar aðstæður
að sögn Páls Einarssonar jarðeðl-
isfræðings.
„Jarðskjálftar sem valda flóð-
bylgjum eru oftast tengdir lóðrétt-
um hreyfingum í jarðskorpunni,
það þarf að sparka svolítið undir
hafsbotninn til þess að flóðbylgja
myndist,“ segir Páll. „Flestir jarð-
skjálftar við landið tengjast lárétt-
um hreyfingum í jarðskorpunni en
ef hafsbotninn hreyfist bara lárétt
verður vatnið ekkert vart við það
og engin flóðbylgja verður til.“
Páll segir flóðbylgjur á borð við
þá sem gekk á land í Asíu á sunnu-
dag mjög sjaldgæfar í Atlantshafi.
„Þær finnast fyrst og fremst í
Kyrrahafinu en koma örsjaldan
fram í Indlandshafi eins og gerðist
á sunnudaginn,“ segir Páll.
Flóðbylgjur geta einnig mynd-
ast við það að eldfjöll hrynja í sjó
fram. Slíkir atburðir séu afskap-
lega fátíðir að sögn Páls en gerist
þó.
helgat@frettabladid.is
■ EVRÓPA
■ MANNSKAÐAFLÓÐ
VEISTU SVARIÐ?
1Hvað var jarðskjálftinn við Súmötruá annan í jólum mikið öflugri en hefð-
bundinn Suðurlandsskjálfti?
2Hvað heitir nýkjörinn forseti Úkra-ínu?
3Hvenær kveiktu Grindvíkingar í ára-mótabrennunni sinni?
Svörin eru á bls. 30
ÍS
LE
N
SK
A
A
U
G
L†
SI
N
G
A
ST
O
FA
N
/S
IA
.I
S
U
RV
2
69
40
1
2/
20
04
www.urvalutsyn.is
2 vikur – Verð frá:
54.900 kr.*
M.v. 4 í smáhýsi með
2 svefnherb. í 14 nætur
Bahia Meloneras smáhýsi
1 vika – Verð frá:
39.900 kr.*
M.v. 4 í smáhýsi með
2 svefnherb. í 7 nætur
*Innifalið: Flug, gisting, íslensk fararstjórn
og flugvallarskattar.
Verð m.v. að bókað sé á netinu.
Ef bókað er símleiðis eða á skrifstofu
bætist við 2.000 kr. bókunar- og
þjónustugjald á mann.
Brottfarir
5., 12. og 26. janúar - Aukaflug
19. janúar - Örfá sæti laus
2. og 9. febrúar
Fáðu ferðatilhögun, nánari upp-
lýsingar um gististaðina og reiknaðu
út ferðakostnaðinn á netinu!
Nánari u
pplýsing
ar
á www.u
rvalutsy
n.is
26. desember 2004
Öflugasti jarðskjálfti síðustu 40 ára kemur
af stað flóðbylgjum sem fara yfir þúsund-
ir kílómetra og bresta á ströndum að
minnsta kosti fimm Asíuríkja. Yfir 20 þús-
und létu lífið.
17. júlí 1998
Jarðskjálfti sem reið yfir norðurströnd
Papúa Nýju-Gíneu gat af sér flóðbylgju
sem kostaði um 2.000 manns lífið og
skildi þúsundir til viðbótar eftir heimilis-
laus.
16. ágúst 1976
Flóðbylgja varð yfir 5.000 manns að bana
í Moro-flóasvæðinu við Filippseyjar.
28. mars 1964
Jarðskjálfti sem reið yfir á föstudaginn
langa í Alaska kom af stað flóðbylgju sem
reið yfir Alaskastrendur í kaf og lagði þar
þrjú þorp í rúst. Í Alaska varð flóðið 107
manns að bana, fjórum í Oregon í
Bandaríkjunum og 11 í Kaliforníu.
22. maí 1960
Flóðbylgja sem sögð var hafa náð allt að
11 metra hæð banaði um 1.000 manns í
Chile og olli skemmdum á Hawaii, þar
sem 61 fórst, auk Filippseyja, Okinawa og
í Japan þegar hún flæddi yfir Kyrrahaf.
1. apríl 1946
Jarðskjálfti í Alaska býr til flóðbylgju sem
varð fimm að bana þegar viti eyðilagðist
við North Cape. Nokkrum klukkustundum
síðar náði bylgjan ströndum Hilo á
Hawaii þar sem 159 fórust og tugmillj-
ónatjón varð.
31. janúar 1906
Ógnarmikill neðansjávarskjálfti setti í kaf
hluta borgarinnar Tumaco í Kólumbíu og
skolaði burt nær hverju húsi á ströndinni
milli Rioverde í Ekvador og Micay í Kól-
umbíu. Talið er að á milli 500 og 1.500
hafi látist.
EYÐILEGGING VEGNA ÖLDUGANGS
Gríðarleg sjávarflóð ollu mikilli eyðileggingu á Eyrarbakka og Stokkseyri 9. janúar 1990 en
þá mældist ölduhæð úti fyrir Suðurlandi 25,2 metrar.
FR
ÉT
TA
B
LA
Ð
IÐ
/G
VA
LANDBÚNAÐUR Nú milli jóla og
nýárs funda forsvarsmenn förg-
unarverksmiðjunnar Kjötmjöls
ehf. með hugsanlegum kaupend-
um. Fyrirtækið, sem brennir slát-
urúrgang í kjötmjöl, hefur átt í
rekstrarerfiðleikum og blasir að
sögn Torfa Áskelssonar verk-
smiðjustjóra lítið annað við en að
hætta rekstrinum ef ekki rætist
úr. Hann gagnrýnir að verksmiðj-
an fái ekki að selja afurðir sínar,
sem eru kjötmjöl og fita, sem loð-
dýra- eða svínafóður. Þá segir
hann að ekki hafi fengist leyfi til
að selja afurðir til Asíu þar sem
kaupandi vilji nota kjötmjölið í
gæludýrafóður.
Þá svíður svínabændum að fá
ekki að kaupa fitu úr verksmiðj-
unni til að blanda í fóður, en tekið
var fyrir þá notkun fyrir nokkru
síðan. Gunnar Ásgeirsson, svína-
bóndi á Grísagarði, segir að í stað-
inn verði svínabændur að kaupa
sojaíblöndunarefni frá Brasilíu.
„Þetta eykur hjá okkur fóður-
kostnað,“ segir hann og telur að
kostnaðarauki til neytenda geti
jafnvel farið yfir tíu prósent. - óká
Kjötmjölsverksmiðja í kröggum:
Kaupviðræður standa yfir
Í SLÁTURHÚSI
Kjötmjölsverksmiðjan á Suðurlandi starfar nú á riðusvæði og hefur ekki verið heimilað að
selja afurðir sínar. Í staðinn hefur kjötmjölið sem unnið er úr sláturúrgangi verið urðað.
Hætti hún rekstri þarf að fara að urða sjálfan sláturúrganginn með tilheyrandi umhverfis-
spjöllum.
FLUGELDAR
Notkun og sala flugelda takmarkast við
tímabilið 28. desember til 6. janúar.
Meðferð flugelda:
Strangar
reglur
FLUGELDAR Þótt flugeldar teljist
sjálfsagður hlutur á þessum tíma
árs gilda strangar reglur um með-
ferð þeirra. Almenn notkun og sala
flugelda er bönnuð nema á tímabil-
inu 28. desember til 6. janúar og má
þá einungis nota þá milli klukkan
níu á morgnana til miðnættis, nema
með leyfi frá lögreglustjóra. Þar er
nýársnóttin að sjálfsögðu undan-
skilin.
Einnig er öll sala á flugeldum til
barna yngri en 12 ára bönnuð og
fullorðnir verða að hafa eftirlit með
flugeldanotkun þess aldurshóps. ■
LÉTUST Í GASSPRENGINGU Tíu lét-
ust eftir gassprengingu í fjölbýlis-
húsi í austurhluta Frakklands í
fyrrakvöld. Flest dauðsföllin urðu
við það að þrjár efstu hæðir húss-
ins féllu saman í kjölfar spreng-
ingarinnar. Tólf voru fluttir særðir
á sjúkrahús.
EMBÆTTI RÍKISLÖGREGLUSTJÓRA
Ríkissaksóknari fer með rannsókn á meintum brotum mannsins og mun í framhaldinu
taka ákvörðun um hvort hann verði ákærður.