Fréttablaðið - 30.12.2004, Blaðsíða 40

Árið 2003 var ár uppstokkunar íeignarhaldi íslensks viðskipta-lífs og angar þeirra hræringa
teygðu sig inn í árið 2004. Ársins 2004
verður þó fremur minnst fyrir útrás
íslensks viðskiptalífs, en nokkur stór
skref voru tekin í útrásinni á árinu.
Íslandsbanki auglýsti af miklum
krafti við upphaf ársins gengisbundin
húsnæðislán. Kynning bankans á
þessum lánum markaði upphaf innrásar
bankanna á íbúðalánamarkað. Í árslok
er landslagið á lánamarkaði gjörbreytt
frá því sem það var í upphafi árs.
Íslenskum almenningi stendur nú til
boða lán á lægri vöxtum en áður hefur
þekkst hér á landi.
Heimamannahasar
Strax í byrjun árs hófu eigendur Lands-
bankans að vinna úr þeim eignum sem
féllu þeim í skaut á haustmánuðum.
Sala sjávarútvegshlutans, Brims, hófst
þegar í janúar. Það söluferli var ekki án
árekstra. Innan hópsins var tekist á um
leiðir. Magnús Gunnarsson, stjórnar-
formaður Eimskipafélagsins, man tím-
ana tvenna í viðskiptalífinu. Hann vildi
taka tillit til heimamanna á hverjum
stað við söluna, án þess að arðsemis-
sjónarmið vikju. Bankastjóri Lands-
bankans, Sigurjón Þ. Árnason, er af
annarri kynslóð og var ófeiminn við að
stíga á tær ef svo bar undir. Mestu læt-
in urðu í söluferli Skagstrendings, þar
sem heimamenn töldu Sigurjón ætla að
valta yfir sig. Við lokafrágang viðskipt-
anna kröfðust heimamenn þess að
Sigurjón héldi sig fjarri.
Akureyringar kættust lítt þegar ljóst
varð að Guðmundur Kristjánsson frá
Rifi á Snæfellsnesi myndi kaupa Út-
gerðarfélag Akureyringa. KEA hafði
boðið í ÚA, en boðið þótti of lágt til
þess að heimamannarök gætu réttlætt
að selja þeim það á því verði. Salan á
Haraldi Böðvarssyni gekk hins vegar
betur fyrir sig, þótt tekist væri á. Grandi
keypti HB ásamt fjölskyldu Haraldar
Böðvarssonar. Úr því varð stærst útgerð-
arfyrirtæki landsins. Eftir viðskiptin var
það mál manna að reynt hefði á alla
kosti Magnúsar Gunnarssonar sem
þekktur er fyrir að geta náð ásættanlegri
niðurstöðu milli ólíkra manna og mál-
efna. Magnús var ekki samstíga helstu
eigendum Eimskipafélagsins varðandi
framtíð þess. Hann vildi skipta félaginu
í tvö félög - Burðarás og Eimskipafélag
Íslands. Niðurstaðan varð sú að
Eimskipafélagið varð dótturfélag
Burðararáss og Ingimundur Sigurpáls-
son lét af störfum sem forstjóri.
Innrás á húsnæðislánamarkað
Stóru sölufyrirtækin í sjávarútvegi SH
og SÍF voru í sviðsljósinu. Sameining
félaganna hafði lengi verið áhugamál
bankanna og stórra eigenda. SÍF keypti
fimmtungshlut í SH og setti tvo menn í
stjórn. Endir var bundinn á vangaveltur
um sameiningu fyrirtækjanna þegar SÍF
tók frumkvæði, seldi hlut sinn í SH og
keypti franska fyrirtækið Labeyrie í
októberlok. Þar með skipti SÍF um kúrs
og ljóst að sameining við SH var endan-
lega út úr myndinni.
Alþingi stöðvaði kaup KB banka á
SPRON með lagasetningu. Lögin
voru, og eru, umdeild og margir þeirrar
skoðunar að sparisjóðir muni eiga erfitt
uppdráttar í aukinni samkeppni á fjár-
málamarkaði. Innkoma bankanna á
íbúðalánamarkað þykir gera stöðu
sparisjóðanna enn erfiðari. KB banki
lækkaði vexti af íbúðalánum í 4,4 pró-
sent í lok ágúst og hratt með því af stað
harðri samkeppni bankanna við Íbúða-
lánasjóð. Íbúðalánasjóður svaraði með
því að lækka sína vexti. Sjóðurinn fékk
einnig heimild til að veita 90 prósenta
lán til íbúðakaupa. Íslandsbanki svaraði
með því að bjóða 100 prósent lán.
Íbúðakaupendum dagsins í dag bjóðast
því 100 prósent lán á 4,15 prósenta
vöxtum. Ekki verður séð fyrir endann á
baráttu á íbúðalánamarkaði, en jafnljóst
að fjármálafyrirtæki eru misjafnlega í
stakk búinn til að takast á við sam-
keppnina. Fjármálaeftirlitið lýsti yfir
áhyggjum af því að sum fjármála-
fyrirtæki hefðu ekki undirbúið sig
nægjanlega vel varðandi þessi útlán og
boðar eftirlitið að fylgst verði með
eiginfjárstöðu og styrk fjármálafyrir-
tækja á komandi ári.
Hörður hættir
Nýr banki bættist í hópinn þegar
Straumur fékk bankaleyfi. Straumur
varð áberandi í hræringum viðskipta-
lífsins árið á undan þegar Landsbank-
inn og Íslandsbanki bitust um völdin.
Straumur valdaði mikilvæga reiti á
skákborði uppstokkunar á eignarhaldi
nokkurra stærstu fyrirtækja landsins.
Janúar var ekki úti þegar Straumur var
búinn að selja stærstu eign sína úr upp-
gjöri ársins á undan. Hannes Smárason
og Jón Helgi Guðmundsson keyptu
hlut Straums í Flugleiðum. Fyrir voru í
hluthafahópnum Baugur og Fengur,
félag Pálma Haraldssonar. Leiðir
Hannesar og Jóns Helga skildi og
Hannes keypti hlut Jóns Helga í Flug-
leiðum. Áður höfðu Jón Ásgeir
Jóhannesson og Pálmi Haraldsson
gengið úr stjórn eftir að hafa selt sína
hluti. Hannes Smárason fer nú í forystu
Flugleiða. Meðal áherslubreytinga sem
má greina með innkomu hans er frekari
þátttaka í fjárfestingum. Þar ber hæst
kaup Flugleiða á hlut í lággjaldaflug-
félaginu easyJet. Á aðalfundi Flugleiða
lét Hörður Sigurgestsson af störfum
fyrir félagið eftir áratuga starf. Með því
hætti hann beinum afskiptum af ís-
lensku viðskiptalífi eftir áratuga setu
sem einn áhrifamesti einstaklingurinn í
íslensku viðskiptalífi.
Fleiri voru á flugi. Magnús
Þorsteinsson, viðskiptafélagi Björgólfs-
feðga bætti við eign sína í Atlanta og
stjórnar félaginu. Atlanta og Íslands-
flug voru sameinuð og úr varð sterkt
leiguflugfélag með flugflota sem er með
helstu gerðir flugvéla háloftanna. Í
hópnum er einnig Excel Airways. Í
október var tilkynnt að fyrirtækin
myndu starfa undir sama hatti. Avion
er nafn móðurfélagsins sem stefnt er á
markað þegar stærstu eigendur telja
hagstæðan tíma fyrir skráningu. Líklegt
er að af því gæti orðið með vorinu.
Lyf og hlutabréfaheilsa
Annað félag sem stefnir að skráningu er
Actavis. Þar er stefnan sett á Kaup-
höllina í London. Tilkynnt var um
frestun skráningar fram á næsta ár.
Ástæðan var sögð sú að alþjóðleg reikn-
ingsskil verða tekin upp í Bretlandi á
næsta ári. Ef skráning hefði orðið fyrir
áramót hefði Actavis þurft að færa bók-
hald sitt samkvæmt breskum reiknings-
skilavenjum þrjú ár aftur í tímann.
Actavis hóf árið með miklum hvelli
þegar sex breiðþotur hófu sig á loft með
lyf félagsins sem var á leið á markað í
Evrópu. Verðmæti farmsins var 2,6
milljarðar. Félagið hafði verið há-
stökkvari ársins 2003 á hlutabréfamark-
aði og eymdi eftir af spennunni í kring-
um félagið. Bréf félagsins hækkuðu um
tvöfalt verðmæti farmsins eftir að frétt-
irnar birtust. Spennan í kringum Actav-
is fór minnkandi á árinu og frá áramót-
um hefur gengi hlutabréfanna lækkað.
Ef Actavis var gleðigjafi spákaup-
manna árið 2003, þá voru bankar og fjár-
festingarfélög í uppáhaldi þetta árið.
Atorka, Straumur, Burðarás og bankarn-
ir um það bil tvöfölduðu gengi bréfa
sinna. Atorka þrefaldaði það reyndar.
Auk þess hækkuðu Jarðboranir hraust-
Að baki er tíðinda-
mikið ár hræringa
og útrásar í íslensku
viðskiptalífi. Íslensk-
ir kaupsýslumenn
vekja sífellt meiri at-
hygli erlendis fyrir
kaup sín á fyrirtækj-
um. Vöxtur og
bjartsýni einkenndu
árið. Hlutabréfa-
markaðurinn hik-
staði í október og
árangurinn af út-
rásinni mun ráða
því hvort hann muni
taka flugið á ný.
Árið var áfallalítið í
viðskiptalífinu og
sigrarnir fleiri og
stærri en ósigrarnir.
Ný kynslóð hefur
verið að hreiðra um
sig í íslensku við-
skiptalífi og ætlar
sér stóra hluti.
F2 14 30. desember 2004 FIMMTUDAGUR
Eignir seldar
Björgólfi Guðmundssyni og samstarfsmönnum hans tókst að selja sjávarútvegshluta Eimskipafélagsins hraðar og fyrir hærra verð
en flestir bjuggust við. Á aðalfundi Eimskipafélagsins var nafni móðurfélagsins breytt í Burðarás. Björgólfur Thor Björgólfsson tók
við stjórnarformennsku af Magnúsi Gunnarssyni og boðaði að félagið myndi auka áhersluna á erlendar fjárfestingar.
Kátir á hluthafafundi
Karl Wernersson, Einar Sveinsson og Bjarni Ármannsson voru kátir á hluthafafundi Íslands-
banka. Karl hafði haft frumkvæði að því að draga úr völdum Lífeyrissjóðs Verslunar-
manna í bankanum. Skömmu eftir hluthafafundinn tilkynnti bankinn um fyrirhuguð kaup
á BN bank í Noregi. Við það stækkar Íslandsbanki til muna og eykur sóknarfæri sín.
FR
ÉT
TA
B
LA
Ð
IÐ
/V
IL
H
EL
M
FR
ÉT
TA
B
LA
Ð
IÐ
/
PJ
ET
U
R
ÚTRÁSARÁRIÐ
14-15-F2lesið 29.12.2004 13:43 Page 2