Tíminn - 04.01.1975, Side 6

6
TÍMINN
Laugardagur 4. janúar 1975
Land án laga
og réttar
Hvítir menn ganga fyrir um
alla hluti, næstir koma kynblend-
ingar, en svertingjar búa við
þröngan kost á öllum sviðum.
fttgnntun þeirra ert.d. mjög léleg,
Hin s.k. svertingariki
(bantustans) sem komið hefur
verið á fót bæta ekki úr skák.
Svertingarikin eru nú þrjú, en
verið er að undirbúa fleiri Hviti
minnihlutinn hefur lagt undir sig
viöáttumikil landflæmi, þar sem
gróðurlendi er bezt og mest von
um málma og önnur auðæfi i
jörðu. Litið er um atvinnu i svert-
ingarikjunum, þannig að margir
fara á brott i atvinnuleit. Vinnu er
helzt að fá i námum, iðnaði eða
við fiskveiðar. Fjölskyldur sinar
verða menn hins vegar að skilja
eftir segir Nangolo. Mönnum er
lika bannað að sækja sjálfir um
vinnu — allar atvinnuumsóknir
verða að ganga i gegnum sér-
staka vinnumiðlunarskrifstofu.
Verkamennirnir búa i búðum,
sem minna helzt á þrælabúðir
nasista, Launin eru lág og matur
skorinn við nögl, þannig að
margir eru vannæröir. Með þessu
móti veröa Suður-Afrikumenn
sér úti um ódýrt vinnuafl.
Afrikönsku verkamennirnir eru
nánast réttlausir. Þeim er ekki
leyft að mynda verkalýðsfélög og
verkföll eru bönnuð. Þrátt fyrir
þaö kom til verkfalla 1971 og 1972
og engan skyldi furöa, þótt innan
tiðar yrði enn efnt til verkfalla,
segir Nangolo.
Þessari vinnu má helzt likja við
þrælahald. Oft liður hálft annað
til tvö ár að verkamönnunum er
ekki leyft að fara heim til sin.
Þótt einhver i fjölskyldunni sé
dauðvona kemur fyrir að
mönnum sé bannað að fara. Yfir-
vinnu fá menn ekki greidda nema
meö höppum og glöppum og
sama máli gegnir, ef unnið er á
sunnudögum. Aðbúnaður á vinnu-
stöðum er laklegur og i námunum
deyja margir úr lungnasjúk-
dómum, þvi að oft er of seint að
bjarga mönnum, þegar loks er
um þá skeytt.
Heilbrigðisþjónustan er- mjög
léleg þegar svertingjar eiga i
hlut, segir Nangolo. Með geð-
sjúklinga er svo farið að þeir eru
einfaldlega lokaðir inni, þar til
þeir róast. Siðan eru þeir látnir
fara eöa neyddir til þess að vinna
á sjúkrahúsunum. Læknishjálp fá
þeir ekki.
A Robben-eyju situr fjöldi
fanga, Við fáum annað veifiö
fregnir af liöan þeirra, sem er
ekki upp á marga fiska, þvi aö
læknishjálp fá þeir ekki. Þeir fá
hvorki aö leita til tannlæknis,
augnsérfræðings, né venjulegra
lækna, þótt þörf krefji. Sem dæmi
má nefna, aö fóturinn var eitt
sinn tekinn af einum þeirra
manna sem styðja okkur. Hægt
hefði veriðað bjarga fætinum, en
það var einfaldlega ekkert um
það skeytt, fyrr en allt, var um
seinan. Þá hafa margir veikzt af
völdum pyndinga.
Algengt er að menn séu pynd-
aðir með raflosti. Þá eru leiöslur
festar við kynfærin og siðan er
mönnum gefið hvert lostið á
fætur öðru. Þessar leiðslur eru
lika stundum skrúfaðar á fing-
urna.
Margar þeirra pyndingaaðferöa
sem beitt er tíðkast i fasista-
rikjunum, en hér hafa þær veriö
„endurbættar” á ýmsan máta.
Ég get einnig skýrt frá þvi, að
yfirvöldin hafa fengið til liðs viö
sig pyndingasérfræðing úr
annarri heimsálfu, segir
Nangolo. Hann starfar á Robben-
eyju, þar sem 50 fangar frá
Namibiu eru niður komnir.
Margir sitja í fangelsi án þess að
hafa komið fyrir rétt eða veriö
dæmdir. Þá má minna á aö
mönnum er ósjaldan refsaö meö
svipuhöggum. Þaö nægir að hafa
gert sig sekan um aö syngja söng
þjóðfrelsisfylkingarinnar eöa
nefna oröið Namibia. Fyrir yfir-
sjónir að þessu tagi fá menn 20-30
svipuhögg.
Við krefjumst frelsis, segir
Nangolo. Namibia er auðugt land
og þess vegna er það arðrænt af
suður-afrlkönskum, evrópskum,
bandariskjum kanadiskum og
japönskum auöfélögum. 1 jöröu
leynast demantar, gull kopar,
úranium, vanadium, germanium,
sink, og blý, svo að nokkuð sé
nefnt.
Viö reynum nú að efla þekkingu
og skilning fólks á ástandinu 1
landinu, segir Nangolo. Fyrst
kom til vopnaðra átaka með þjóö-
frelsisfylkingunni og Suöur--
Afrikönum i ágúst 1966. Siöan
hefur baráttan geisað og farið
harðnandi. En betur má ef duga
skal og þess vegna erum viö
þakklátir, öllum, sem leggja
okkur lið á einhvern máta.
Ráðamenn I Suður-Atríku
og Ródesíu eru nú mjög
uggandi um sinn hag eins og
sjá á samningaum-
leitunum Ian Smiths for-
sætisráöherra Ródesiu nú
fyrir skemmstu. Þjóðfrelsis-
hreyfingar þær sem herir
Ródesiu og Suður-Afriku
eiga 1 höggi við, eflast með
degi hverjum og um leið
magnast ótti þeirra, sem við
stjórnvölinn sitja. —
Suður-Afrika hefur lagt
Namibiu undir sig i trássi
viö lög og rétt og þrengt
mjög kost innbyggja lands-
ins. En þár.I landi hefur
einnig sprottið upp þjóðfrels-
ishreyfing, sem berst með
oddi og egg gegn ,Suður-
Afrikumönnum, þótt við
ofurefli sé að etja.
Einn talsmanna þjóð-
frelsisfylkingarinnar heitir
Muvula ya Nangolo. Hann
ritstýrir blaði, sem nefnist
Namibia i dag. Nangolo
lýstir hér ástandinu i
Namibiu.
MvuU ya Nangolo — einn liösmannn þjóMrehisfylkUgarUaar f
Namibiu, sem berst gegn Suöur-Afriku
Húsakynnl ir nbyggja Namibiu eru ekki af stásslegra taginu.
Innanlands-
flug liggur
niðri
gébé—Reykjavik. — Seinnihluta
dags I gær, iá allt innanlandsflug
niðri. Aætlaö hafði verið að fljúga
fjórar feröir til isafjarðar, en
þangað hefur ekki verið hægt að
fljúga siðan fyrir áramót.
A fimmtudagskvöld var loksins
unnt að fljúga til Akureyrar, en
þá biðu fjöldi manns eftir flug-
fari. Sex ferðir voru farnar þá um
kvöldið, sú siðasta fór úr Reykja-
vík um kl. hálf tólf.
t gær var áætlað að fljúga 3
ferðir til Akureyrar, fjórar til
tsafjarðar, þrjár til Patreksfjarð-
ar, 2 til Húsavikur og svo til Sauð-
árkróks, Vestmannaeyja, Egils-
staöa, Raufarhafnar og Þórs-
hafnar. En eins og fyrr segir þá lá
allt flug niöri vegna veöurs.
o Hafnargerðir
Þýðingarmesta ákvæði reglu-
geröarinnar er skipun þriggja
manna nefndar um málefni hafn-
anna. t henni skulu eiga sæti full-
trúi tilnefndur af Hafnasambandi
sveitarfélaga og tveir fulltrúar til
nefndir af samgönguráðherra.
Skal annar þeirra vera starfs-
maður samgönguráðuneytisins
og er hann jafnframt formaður
nefndarinnar.1
Með nefndinni er stefnt að þvi
aöauðvelda samskipti ráðuneytis,
Hafnamálastofnunar og ein-
stakra hafna og komið verulega
til móts við fyrri óskir Hafnasam-
bands sveitarfélaga i þessu efni,
en sambandið haföi við setningu
hafnalaganna óskað eftir, aö
Hafnamálastofnuninni yrði sett
sérstök stjórn.
Verkefni nefndarinnar er i stór-
um dráttum tviþætt: Annars veg-
ar að fjalla um öll meiri háttar
reksturs- og fjárfestingarmál
Hafnamálastofnunarinnar
sjálfrar og fylgjast með rekstri
hennar og framkvæmdum. Hins
vegar skal nefndin vera ráögef-
andi um fjögurra ára áætlanir um
hafnargerðir, um framkvæmda
áætlanir fyrir einstök ár, svo og
fjármál hafnanna, þar á meðal
gjaldskrármál.
I nefndinni eru Olafur S. Valdi-
marsson, skrifstofustjóri, for-
maður, Guðmundur G. Þórarins-
son, verkfræöingur, og Gunnar B.
Guðmundsson, hafnarstjóri, til-
nefndur af Hafnasambandi sveit-
arfélaga.
Gert er ráð fyrir aö hafnaáætl-
unin sem nær til ársins 1978 hljóði
upp á 3,4-4 milljarða kr.
Aætlunin nær ekki yfir Reykja-
vikurhöfn né landshafnirnar i
Njarövikum, höfnina á Rifi á
Snæfellsnesi né Þorlákshöfn, en
þar standa nú yfir mestu hafnar-
framkvæmdir hér á landi og á að
verða lokið 1976.
Aðalsteinn Júllusson vita- og
hafnamálastjóri sagði, að fram-
kvæmdir þar væru nú svolitið á
eftir áætlun, sem aðallega stafaði
af slæmu tiöarfari i haust, en ekki
væri ástæða til að ætla að sú töf
hefði veruleg áhrif á heildar-
framkvæmdir verksins.
O Fjárþörf
dísilstöðva á undanförnum árum.
A Vestfjörðum m.a. til byrjunar-
framkvæmda við Mjólkárvirkj-
un. Á Norðurlandi var m.a. lögö
tengilina milli Laxárvirkjunar og
Sauðárkróks. Að undanförnu hef-
ur veriö lögð megináherzla á raf-
orkuframkvæmdir á Austurlandi
og þar hefur einkum verið varið
fé til Lagarfossvirkjunar auk
disilstöðva.
Rafveitusvæðiö vestan Núps-
vatna hefur verið tengt Vik i Mýr-
dal, en sú tenging er veik vegna
efnisvandræða.
Oliukostnaður Rarik (Raf-
magnsveitna rikisins) á þessu ári
er áætlaður 252 milljónir kr. eða
svipaður og 1973, þó'tt áætlaö sé aö
nokkrar disilstöðvar verði teknar
úr notkun.
Háspennulinur Rarik eru nú
samanlagt 8.000 km að lengd 11-
132 þúsund kilóvolt. Er þetta
nálægt þvi sama vegalengd og
héöan til Peking. ,,Er þvi ekki að
undra að eitthvað gefi sig á allri
þessari löngu linu”, sagði orku-
málastjóri.
Annars .var það ánægjulega
ástand I gær að hvergi var bilun á
Suðurlandi, Vesturlandi og Vest-
fjöröum um þrjúleytið i gærdag.
Og hvergi á landinu var raf-
magnsskömmtun.
o Póstur og sími
viö gerð tillagna um skipulag
pósts og sima. Megininntakið i
þessum skipulagshugmyndum,
sem nefndin hefur mótað og
byggt er á áliti framangreindra
sérfræðinga, en endurskipulagn-
ing aöaldeilda stofnunarinnar og
ennfremur að meiri áherzla verði
lögð á dreifingu hinna daglegu
starfa stofnunarinnar út i póst- og
simaumdæmin. Jafnframt er á-
herzla lögö á, að áætlanagerö
verði aukin.
Akveðið var að láta fyrsta á-
fanga þessara skipulagsbreyt-
inga koma til framkvæmda með
breytingu á reglugerð um stjórn
og skipulag pósts og simamála.
Gaf samgönguráðherra út nýja
reglugerð þann 20. desember sl.
Með þessari reglugerð eru
simatæknideild og radiotækni-
deild stofnunarinnar sameinaöar
i eina tæknideild, en sú breyting
var aö nokkru komin áður til
framkvæmda.
1 reglugerðinni eru ákveðin
mörk umdæmis I, þ.e. svæöiö frá
sýslumörkum Snæfellsness- og
Dalasýslu aö vestan og á Skeiöar-
ársandi að austan. Hefur allur
póst- og fjarskiptarekstur á þessu
svæði verið settur undir eina
stjórn, umdæmisstjóri i umdæmi
I, sem heyrir beint undir póst- og
simamálastjóra. Mun þaö em-
bætti verða auglýst laust til um-
sóknar og þvi ráðstafað varan-
lega frá marslokum að telja. Frá
sama tima sameinast ritsima- og
langlinumiðstöðin annarri sima-
starfsemi i Reykjavik undir dag-
legri stjórn simstjórans i Reykja-
vik og heitiö Bæjarsiminn i
Reykjavik fellur niður.
Eins og áður getur er hér um aö
ræða fyrsta áfanga margvislegra
breytinga á skipulagi og rekstri
stofnunarinnar. Er nú unniö aö
endurskoðun skipulags pósts og
sima, miðaö við þegar ákveönar
breytingar I Reykjavfk.
Jafnframt er unnið að þvi aö
kanna málefni annarra umdæma
og gerð tillagna um, hvernig hin-
um daglega rekstri verði dreift á
önnur umdæmi landsins. En gert
er ráð fyrir að þær tillögur verði
tilbúnar á komandi hausti.
1 nefndinni, sem starfað hefur
að þessari skipulagningu, eru Jón
Skúlason, póst- og simamála-
stjóri, sem er formaður,
Brynjólfur Ingólfsson, ráðuneyt-
isstjóri og Hörður Sigurgestsson,
framkvæmdastjóri. Ritari
nefndarinnar er Jón Böðvarsson,
deildarstjóri, fjárlaga- og hag-
sýslustofnunar.
© Áhrifamikil
flokknum, sem er stjórnarflokk-
urinn á Indlandi, og þvi valda-
mikill af þeim sökum. Háværar
kröfur komu fram um, að hann
segðiaf sér ráðherraembætti árið
1973, þegar i ljós kom, að mikil
spilling hafði ráðið rikjum i
vatnsveituframkvæmdum I
Bihar. Þá var Mishra mjög gagn-
rýndur á nýafstöðnu þingi, en
hann visaði öllum ásökunum á
bug.