Tíminn - 07.01.1975, Blaðsíða 3
Þriðjudagur 7. janúar 1975.
TÍMINN
3
DR. JAKOB JÓNSSON
KVADDI HALLGRÍAASSÖFNUD
Á SUNNUDAGINN
FB—Reykjavik — Dr. Jakob
Jónsson, sóknarprestur i Hall-
grimssókn, flutti kveðjupredikun
til safnaðar sins við messu i Hall-
grímskirkju á sunnudaginn. Dr.
Dr. Jakob Jónsson kvaddi söfnuð
sinn á sunnudaginn.
Jakob lætur nú af störfum sökum
aldurs, en hann varð sjötugur I
janúar sl.
Athöfnin var venjuleg messa,
en söngflokkurinn i kirkjunni
söng sem stólvers, undir stjórn
organistans, Páls Halldórssonar,
sálm séra Jakobs Jónssonar nr.
215 I sálmabókinni nýju með lagi
eftir dr. Róbert A. Ottósson. Var
þetta persónuleg kveðja
söngflokksins til fráfarandi
sóknarprests. í lok messunnar
ávarpaði séra Ragnar Fjalar
Lárusson dr. Jakob Jónsson og
konu hans, og þakkaði þeim störf
þeirra i þágu kirkjunnar. Kona
dr. Jakobs, Þóra Einarsdóttir,
hefur verið I stjórn Kvenfélags
Hallgrimssóknar frá upphafi, og
formaður I langan tima.
Dr. Jakob Jónsson hafði sama
ræðutexta og hann hafði, er hann
hóf starf sitt sem aðstoðarprestur
á Djúpavogi I ágústmánuði 1928. í
ræðunni minntist dr. Jakob þeirra
safnaða, sem hann hefur þjónað,
bæði á Austurlandi og vestan
hafs, áður en hann kom til Hall-
grlmskirkju.
Dr. Jakob Jónsson sagði i
viðtali við Tlmann, að þrátt fyrir
það, að hann væri nú hættur sem
sóknarprestur, þá væru verkefnin
næg, og ekki ástæða til að sitja
auðum höndum. Hann sagðist
hafa mestan hug á að vinna nú að
ákveðnu visindalegu verkefni,
sem hann hefði hugsað um und-
anfarin ár og hann hefur komið
inn á I fyrirlestri, sem hann hélt á
guðfræðingaþingi I Belgiu I
sumar, og fékk þar mjög góðar
undirtektir.
Viðvíkjandi preststarfinu sjálfu
sagði dr. Jakob, að hér væru svo
gifurleg verkefni fyrir prest. að.
eins og hann orðaði það I predik
uninni, prestur I Rvík væri llkt
staddur og bóndi, sem fengin er i
hendur stór landsnámsjörð, en
hefur ekki bolmagn eða tækifæri
til þess að yrkja nema litla sneið
af henni. Dr. Jakob sagðist álita,
að skapa þyrfti skilyrði fyrir þvi,
að f jórum sinnum fleiri prestar
gætu unnið að kirkjulegum
störfum hér I Reykjavik, ekki sizt
sálgæzlustarfinu, heldur en nú
gera. Sagðist hann álíta að I
kirkjulegum málum, rétt eins og i
heilbrigðismálum og viðar, þyrfti
aö sérhæfa menn til ákveðinnar
þjónustu, t.d. á sjúkrahúsum, en
dr. Jakob sagðist hafa haft
sérstaka ánægju af starfi slnu á
þeim vettvangi. — A þessu sviði
eru svo mikil verkefni, að helzt
þyrfti að setja þar I sérmenntaða
menn, sagði hann.
Magnús Kjartansson ritar grein I Þjóðviljann siðastl. sunnudag
þar sem hann ræðir um orkumálin. M.a. vikur hann að raforku-
samningnum við álbræðsluna i Straumsvik:
„Verðið sem álbræðsian greiddi var þegar I upphafi undir fram-
ieiðsiukostnaðarverði og það þvl fremur sem siðar þurfti að ráðast I
miðlunarframkvæmdir til þess að tryggja Búrfellsvirkjun lág-
marksöryggi og leggja nýja stofnlfnu til Reykjavfkur. Þróunin
siðan hefur sannað með hverju nýju ári hversu hraksmánarlegur
þessi samningur var. Um það er nú tiltækt mjög eftirminnilegt
dæmi.
Á siðustu árum hefur verið kannað hvort hagkvæmt væri að koma
upp járnblendiverksmiðju hérlendis, fslenzku fyrirtæki sem lyti f
einu og öllu islenzkum iögum og islenzkum dómstólum, en banda-
riski auðhringurinn Union Carbidc ætti minnihluta i. t þeim
samningsdrögum sem nú liggja fyrir er reiknað með þvf að þetta
fyrirtæki greiði sem svarar 118 aurum fyrir kilóvattstundina af for-
gangsorku og samt skili verksmiðjan góðum arði. Þetta er semsé
talið cðlilegt gangverð á rafmagni tii orkufreks iðnaðar á þessu ári,
og jafnframt eru f samningsdrögunum ákvæði um að raforkuverðið
skuli fara stighækkandi, og verði endurskoðað reglulega I samræmi
við alþjóðiega þróun. Það sem nú er talið eðlilegt gangverð á raf-
magni til orkufreks iðnaðar er ferfalt hærra en það verö sem
álbræöslan greiðir og á að greiða fram til ársins 1997. Á siöasta ári
mun álbræðsian hafa greitt um 326 milljónir króna fyrir þá raforku
sem hún keypti frá Landsvirkjun. Ef hún hefði greitt það sem nú er
taliö sanngjarnt gangverð og forsenda fyrir rekstri hugsaniegrar
járnbiendiverksmiðju hefði heildargreiðslan átt að vera 1304
milljónir króna. Mismunurinn er tæpur milljarður króna á einu
einasta ári, milljarður sem hinn erlendi auðhringur hirðir i arð og
flytur úr landi — þvi að álbræöslan er erlent fyrirtæki og ábati
hennar verður ekki eftir I landinu. Einn milljarður króna er ámóta
upphæð og það kostar að leggja fuilgilda stofnlinu milli Suðurlands
og Norðurlands. Enginn getur sagt um það, hver þessi mismunur
mun verða orðinn árið 1997, en svo örar hækkanir virðast fyrir-
sjáanlegar á orkuverði að heildartap okkar á þessum viðskiptum
verður talið I mörgum tugum milijarða áður en lýkur."
STEYPUSTÖÐVARNAR
KANNA MÖGULEIKA Á
AÐ FLYTJA INN SEMENT
FH—Reykjavlk — Athugun hefur vegum steypustöðvanna i væri fyrir steypustöðvarnar að
farið fram að undanförnu á Reykjavik, hvort hagkvæmara flytja inn sement frá útlöndum
heldur en kaupa það af Sements-
verksmiðju rikisins. Telja for-
svarsmenn stöðvanna, að þeir
gætu sparaö um 10% með þessum
hætti, en forsvarsmenn Sements-
verksmiðjunnar halda þvi hins
vegar fram, að það sé ekki
raunhæf tala, enda sé hún byggð á
aðstæðum, sem aðeins séu til á
papplrnum.
Vlglundur Þorsteinsson, fram-
kvæmdastjóri Steypustöðvarinn-
ar BM Vallá, sagði I viðtali við
Tlmann, að könnun á mögulegum
innflutningi hefði hafizt á siðasta
ári. Væri könnunin nú komin á
lokastig, og ei annað eftir en að
taka ákvörðun um, hvort af
innflutningi stöðvanna skuli
verða. Tonn af Portland sementi
kostar hér 8740 krónur, og sagði
Vlglundur, að steypustöðvar-
menn teldu, að hægt væri að
lækka það verð um 10%, þótt
reiknað hefði verið inn i það
flutningskostnaður, verðjöfnun-
argjald og tollar, en i Norður-
Evrópu kostaði sementstonnið
milli 3000 og 4000 krónur.
Nokkurn aðdraganda þyrfti
þó til, áður en hægt væri fyrir
steypustöðvarnar að hefja inn-
flutninginn, og þá aðallega varð-
andi útbúnað við móttöku á
sementinu hér. Koma þyrfti upp
tönkum við hafnarsvæðið, sem
steypustöðvarnar vildu sjálfar fá
að setja upp, og sem allra næst
höfninni. Ekki hefur fengizt lóð
undir þessa tanka, og aðeins hafa
farið fram lauslegar viðræður við
hafnarstjóra varðandi það mál. Á
Reykjavikursvæðinu eru starf-
andi þrjár steypustöðvar, sem
eru aðilar að könnun þeirri, sem
fram hefur farið varðandi inn-
flutninginn.
Þá sagði Viglundur, að
steypustöðvarnar hefðu farið
fram á að fá sömu kjör varðandi
sementskaupin hjá Sementsverk-
smiðjunni og kaupfélögin fengju,
en að þvi hefði ekki verið gengið.
Svavar Pálsson, framkvæmda-
stjóri Sementsverksmiðju rikis-
ins, sagðist telja, að það verð,
sem talað væri um hjá steypu-
stöðvunum, væri ekki raunhæft,
og væri það miðað við aðstæður,
sem væru til á pappirnum, en
ekki I veruleikanum. Annars
Frh. á bls. 15
Sigurður O.
Björnsson látinn
SIGURÐUR O. Björnsson,
prentsmiðjustjóri á Akureyri
lézt á fjórðungssjúkrahúsinu
þar sl. laugardag, 73 ára að
aldri. Sigurður var sonur hins
merka prentlistarmanns og út-
gefanda Odds Björnssonar og
hóf ungur nám I prentsmiðju
föður sins og starfaði þar, fyrst
sem nemi, siðar sem prentari,
unz hann keypti prentsmiðjuna
ásamt öðrum og gerðist prent-
smiðjustjóri. Prentverk Odds
Björnssonar á Akureyri er þjóð-
kunnugt fyrirtæki, vandað
prentverk og mikilvirkt út-
gáfufyrirtæki, og naut þar mjög
skipulagningu gáfna og atorku
Sigurðar.
Sigurður var kunnur fyrir
störf sln að landgræðslu og
rikuleg framlög sln til
aðhlynningar þeirrar menning-
arstarfsemi.
Sigurður O. Björnsson var
tvlkvæntur. Fyrri kona hans,
María Kristjánsdóttir, lézt árið
1932, en siðari kona hans,
Kristln Bjarnadóttir, lifir mann
sinn.
Siguröur O. Björnsson
Böðvar Stein-
þórsson bryti
látinn
FB—Reykjavík — Látinn er i
Reykjavík Böðvar Steinþórsson
bryti. Böðvar var fæddur 20.
febrúar 1922 á Akureyri, sonur
hjónanna Steinþórs Guðmunds-
sonar kennara og Ingibjargar
Benediktsdóttur skáldkonu.
Hann lauk sveinsprófi I mat-
reiðsluiðn 1945, en þá var fyrsta
sveinspróf i þeirri iðn haldið.
Böðvar stundaði matreiðslu-
störf hjá Eimskipafélagi Is-
lands og Skipaútgerð rlkisins á
strlðsárunum til 1943, en þá fór
hann til matreiðslunáms að
Hótel Borg. Slðan vann hann að
iðn sinni á ýmsum veitinga-
stöðum þar til hann tók aftur
upp störf hjá Skipaútgerð rlkis-
ins 1955 og fram til dauðadags.
Böðvar starfaði mikið aö félags-
málum, og hann var varabæjar-
fulltrúi I Reykjavlk árin 1950 til
1954.
Böðvar Steinþórsson
Bætt kjör Idglaunafólks
t Reykjavikurbréfi Mbl. á sunnudaginn er rætt um áramóta-
greinar forustumanna stjórnmálflokkanna. Mbl. segir:
,,Þá er athyglisvert, að formenn beggja stjórnarflokkanna og for-
menn beggja lýðræðisflokkanna I stjórnarandstöðu telja ekki vera
grundvöll fyrir almennum kauphækkunum á næsta ári. Það hefur
lengi viijað ioða við að menn neituðu að viðurkenna þá staöreynd,
að almennar lifskjarabætur hljóta að vera háðar þjóðarframleiðslu
og aukningu þjóðartekna á hverjum tima Nú virðast menn á hinn
bóginn hafa gert sér grein fyrir því, að það ér út I hött að setja fram
kröfur um aukinn kaupmátt launa, þegar almennar þjóðartekjur
minnka um 1% tvö ár i röð eins og nú er allt útiit fyrir.
Kauphækkanir, sem ekki eiga sér stoð I aukinni þjóðarframleiðslu
og auknum þjóðartekjum hljóta ávallt að vera óraunhæfar, þær
kynda undir verðbóigu og verðlagshækkunum og valda þeim
þyngstum búsifjum, sem verst eru settir.
Nú virðast þær skoðanir vera rikjandi, að gera verði sérstakar
ráðstafanir I tengslum við almennar efnahagsaðgerðir til þess að
bæta stöðu þeirra, sem lægst hafa launin. Þetta var I fyrsta skipti
gert með bráðabirgðalögum núverandi rlkisstjórnar um svonefndar
launajöfnunarbætur. Og forystumenn alllra lýðræðisflokkanna telja
rétt aðhalda þessari stefnu áfram, eftir þvisem föng eru á.”
Rétt er að geta þess, aðþað var ólafur Jóhannesson, sem fyrstur
bar fram tillögur um láglaunabætur i sambandi við stjórnar-
myndunarsamningana á sl. sumri.
-Þ.Þ.
Borgarbókasafnið lánaði
meira en milljón bækur
árið 1974
BÓKAUTLAN Borgarbókasafns
Reykjavlkur urðu slðast Iiðið ár
rúmlega milljón bækur
(1.004.807), sem jafngildir þvi, að
safnið hafi á árinu lánað hverjum
Reykvikingi 11,8 bækur.
Útlánaaukningin frá fyrra ári
er 7.7%, og er það heldur meiri
aukning en árin 1972 og 1973. Arið
1973 lánaöi safnið 923 þús. bækur
(aukning 6.7%) og 1972 865 þús.
bækur (aukning 6.5%).
Bókaeign safnsins var i árs-
byrjun 1974 222 þús. bindi, og
hefur þvl hver bók verið lánuð 4.5
sinnum til jafnaöar á árinu.
Varla þarf að taka þaö fram, að
þessar tölur allar eru mjög háar
miðað við það sem venjulegt er
bæði hér á landi og I nágranna
löndunum. Mun Reykjavlk t.d.
vera hæst 1 bókanotkun á mann af
höfuðborgum Norðurlanda.
Útlán Borgarbókasafns 1974
skiptast þannig á mánuði ársins:
janúar
febrúar
marz
aprll
mal
júnl
júll
ágúst
sept.
okt.
nóv.
des.
talbækur
103.246 bindi
91.486 bindi
91.226 bindi
91.359 bindi
76.824 bindi
64.813 bindi
74.100 bindi
61.978 bindi
78.433 bindi
94.168 bindi
93.691 bindi
83.352 bindi
131 bindi
Samt.
1.004.807 bindi.
Af yfirlitinu sést, að mest hefur
verið lesið I janúarmánuði, og er
það likt og verið hefur.
Neðst I yfirlitinu eru taldar
talbækur, en það eru lesnar
bækur á segulbönd og kasettu-
bönd. Eru þær eingöngu ætlaðar
blindum og sjóndöprum. Hefur
Borgarbókasafn unnið að þvi
undanfarin ár að koma sér upp
safni slikra talbóka, en útlán á
þeim hóf safnið ekki að ráði fyrr
en á miðju ári 1974.
Borgarbókasafnið rekur nú auk
aðalsafnsins þrjú útibú — i Bú-
staðakirkju, að Sólheimum 27 og
Hofsvallagötu 16, tvo bókabila,
skólabókasöfn i Laugarnesskóla,
Melaskóla og Austurbæjarskóla,
og auk þess bókasafnsþjónustu
við skip, aldraða, fatlaða o.fl.
Fangarnir
fundnir
Gsal—Reykjavlk — Hún varö
ekki löng útivistin, sem félagarn-
ir tveir fró Litla-Hrauni urðu sér
úti um, þegar þeir laumuðust burt
frá vinnuhælinu fyrir helgi. A
sunnudaginn gómaði lögreglan þá
I Reykjavik, þar sem þeir voru á
gangi við þriðja mann, er einnig
var strokufangi, — en sá hafði
laumazt burt frá sjúkrahúsi.