Tíminn - 17.01.1975, Síða 3

Föstudagur 17. janúar 1975.
TÍIMINN
3
Mjólkurdagurinn helgaður
morgunverði og nestispakka
Fyrsfi mjólkurdagurinn var 1972
FB—Reykjavik. i annað sinn á ís-
landi er efnt tii „mjólkurdags”.
Er hann i dag, föstudaginn 17.
janúar. Fyrsti mjólkurdagurinn
var 24. október 1972. Tiigangurinn
með þvi að helga einn dag á árinu
mjólkinni var, að minna lands-
menn á þessa þýðingarmiklu
Þetta er veggspjaldið, sem sýnir fæðuhringinn. Honum er skipt niður f
6 reiti. t fyrsta reit er grænmeti. Það gefur kolvetni, A- og C-fjörefni
og steinefni. Næster reitur með ávöxtum, þá er reitur með mjólkurvör-
um, sem gefa protein (eggjahvftu), kalk A-og D-fjörefni.
Þá er komið að kjöti, lifur, fiski, eggjum og hrognum, sem gefa
protein og járn. Þá er 5. reitur með brauði og mjöli, sem gefa kolvetni,
járn og B-fjörefni. Siðasta sneiðin i hringnum sýnir smjör, lýsi og
þorsklifur, sem gefa fyrst og fremst fitu, einnig mikið af A-, D- og
E-fjörefnum.
Guðmundur
neytt mikils
Hér stendur
ar.
Jósafatsson frá Brandsstöðum hefur um áratugaskeið
mjólkurmatar, og telur hann þaö hafa aukiö hreysti sina.
hann við morgunveröarborð, sem teljast má til fyrirmynd-
fæðu og jafnframt að stuðla að
aukinni kynningu á hinum fjöl-
breyttu matvælum, sem unnin
eru úr mjólk.
Mjólkurdagurinn 1972 var að
mestu helgaður skyri, en að þessu
sinni er á „mjólkurdegi” minnzt
á morgunverð og nestispakka. Af
þvi tilefni hefur verið gefinn út
bæklingur með ábendingum um
hollan morgunverð og gefnar
leiðbeiningar um morgunverð,
framreiddan á sjö mismunandi
vegu. Bæklingnum verður dreift
frá öllum verzlunum, er selja
mjólk. Auk þess mun veggspjaldi
verða komið upp viðs vegar og
sýnir spjaldið fæðuhringinn. í
fæðuhringnum er getið þeirra
fæðutegunda, sem fólk þarf að
byggja fæði stitt upp á til þess að
fá öll þau efni, sem likamanum
eru nauðsynleg.
í tilefni af „mjólkurdeginum”
var efnt til hádegisverðar, sem
mjólkurdagsnefnd stóð fyrir. 1
mjólkurdagsnefnd eru Óskar
Gunnarsson forstjóri Osta- og
smjörsölunnar, Pétur Sigurðsson
mjólkurtæknifræðingur, Oddur
Helgason sölustjóri Mjólkursam-
sölunnar, Grétar Símonarson
mjókurbússtjóri og Agnar
Guðnason ráðunautur. Bauð
nefndin til hádegisverðarins,
fræöslustjórunum I Reykjavik,
Kópavogi, og Hafnarfirði, for-
manni Kvenfélagasambands ís-
lands, formanni Félags snyrti-
fræðinga og námsstjóra hús-
mæðrafræðslunnar auk nokkrum
öðrum gestum.
Fyrst flutti Kristrún Jóhanns-
dóttir, manneldisfræðingur erindi
um hollustuhætti. Gat hún þess
m.a. að morgunverður væri und-
irstaða góðs mataræðis, og mjög
nauðsynlegur vinnandi fólki,
skólabörnum sem og öðrum. Hún
gat þess, að sleppti fólk morgun-
mat hefði komið i ljós við
rannsóknir, að slysahætta ykist á
vinnustöðum, og afköst á vinnu-
stöðum minnkuðu. Þá skýrði hún
einnig frá þvi, að um 40% hita-
eininganna, sem neyít væri, væri
fita, auk þess sem hún sagði að
hver landsmaður neytti um 50 kg
af sykri árlega. Kristrún sagði
ennfremur, aðkomið hefði i ljós, i
rannsóknum I Bandarikjunum, að
6 af hverjum 10 unglingsstúlkum
væru vannærðar og 4 af hverjum
10 unglingspiltum. Einnig er ljóst,
að unglingsstúlkur eru verst
nærði hópur þjóðfélagsins þar i
landi. Þetta er mjög alvarleg
staðreynd, sem jafnvel má reikna
með að eigi við i öðrum löndum,
en Bandarikjunum, þar sem eng-
um er nauðsynlegra að búa við
holla næringu en einmitt verðandi
mæðrum.
Könnun á samfelldri
skóladvöl
Þá kom fram i þessu sambandi,
að á skólaárinu 1971 til 1972 fór
fram könnun á vegum fræðslu-
ráðs Reykjavikur á samfelldri
skóladvöl nemenda i skólum
borgarinnar. Meðal annars var
þá gerð athugun á neyzluvenjum
unglinga varðandi morgunverð
og nestispakka. Það kom fram,
að nær 25% nemenda mæta I
skólanum, án þess að hafa neytt
fullnægjandi morgunverðar og
36% af nemendum höfðu ekki með
sér nesti i skólann. Tæplega 8%
nemenda höfðu hvorki neytt
morgunverðar eöa höfðu með sér
nesti i skólann.
Það er þvi von þeirra, sem
standa að mjólkurdeginum, að
með útgáfu bæklingsins um
morgunverð og nestispakka veröi
athygli foreldra skólabarna og
unglinga vakin ánauðsyn þess, að
nemendur séu vel undir daginn
Framhald á 5. siðu.
Gestir gæða sér á hádegisverði I tilefni „Mjóikurdagsins.”
(Timamyndir GE).
SNJÓFLÓÐ í DALSMYNNl
SJ—Reykjavik. Snjóflóö féll i
Dalsmynni fremst i Fnjóskadal
aðfaranótt þriðjudags sl. Snjó-
flóðið varð i austanverðu Dals-
mynni og nær alveg milli bæjanna
Skarðs og Þverár að heita má
óslitið og er a.m.k. 2 km að
breidd, að sögn Skirnis Jónssonar
i Skarði.
Meginhluti snjóflóðsins kom úr
svonefndri Stóru skál og er skóg-
urinn i hliðinni fyrir neðan illa
farinn og svo girðingar. Vegurinn
um Dalsmynni hefur ekki verið
ruddur siðan þetta varð og er
óvist, hvort það veröur fyrir
helgi. Mjólk úr Fnjóskadal verður
flutt til Húsavikur en ekki Akur-
eyrar, en þangað er nú ófært bæöi
um Dalsmynni og Vaðlaheiði.
Rafmagnslaust hefur verið að
Skarði siðan snjóflóðið féll, en þar
er heimarafstöð til vara, sem
komið hefur að góðum notum.
Vilja láta hraða smíði
heilsugæzlustöðva
TIMANUM hefur borizt tvær
tillögur um heimilis-
læknisþjónustu i þéttbýli frá
fundi, sem haldinn var að til-
hlutan landlæknis og fleiri i
Domus Medica. á þriöjudaginn.
A fundinn var boðið fram-
kvæmdastjórum sjúkrasamlag-
anna á Akureyri, i Reykjavik,
Kópavogi, og Hafnarfirði. Enn-
fremur borgarstjóranum i
Reykjavik og formanni
heilbrigðisráðs Reykjavikur,
heimilislæknum i Reykjavik og
nágrenni, fulltrúum Læknafélags
Reykjavikur og skólayfirlækni.
Á fundinum greindu fram-
kvæmdastjórar sjúkrasamlag-
anna frá heimilislæknaþjónustu
hver I sinu umdæmi. Miklar
umræður urðu um málið og að
lokum voru samþykktar eftir-
farandi tillögur um málið mótat-
kvæöalaust:
1. Hraða ber byggingu heilsu-
gæzlustöðva til þess að bæta al-
menna læknisþjónustu.
2. Til bráðabirgða verði bætt úr
brýnasta skortinum með þvi aö
sjúkrasamlög og bæjarfélög i
samvinnu við rikið — taki á leigu
eða reisi hentugt húsnæði og búi
heilbrigöisstéttum viðunandi
starfsaöstöðu. Reynsla ýmissa
bæjafélaga hefur einmitt sýnt
fram á gildi slikrar lausnar.
Undir tillögurnar rita nöfn sin,
Ölafur Ólafsson landlæknir, Páll
Sigurðsson, ráðuneytisstjóri og
Skúli Johnsen, borgarlæknir.
Smygl og stétta-
skipting meðal
efnis i Kastljósi
1 Kastljósi i kvöld veröur fjall-
að um smyglmálið, sem nú er á
döfinni. Guðjón Einarsson ræðir
við Kristin Ólafsson tollgæzlu-
stjóra og Kristján Pétursson,
deildarstjóra tollgæzlunnar á
Keflavikurflugvelli. Þórunn
Klemenzdóttir talar við Dóru
Bjarnason félagsfræðing um
félagsfræðilega könnun á stétta
skiptingu i islenzku þjóðfélagi
Valdimar Jóhannesson ræðir vil
Björgvin Guðmundsson i viö
skiptaráöuneytinu um „átthaga
fjötra” eins og Valdimar nefnii
það, þ.e. þær hömlur, sem eru i
gjaldeyrisyfírfærslu, þegar fóli
ætlar að flytjast af landi brott.
kennslu. Og nú, þegar hiliir
undir iþróttahús við þann
skóla, fiytjast þau i Hóla-
brekkuskóla, þar sem ekkert
Iþróttahús er.
Horfið frá sund-
laugarbyggingu
i upphafi ræðu sinnar kynnti
Alfreð tillögu þá, sem borgar-
fulltrúar minnihlutaflokkanna
l'luttu, en hún fjallaði um
nauðsyn þess, að staðið væri
við fyrirheit um sundlaugar-
byggingu við væntanlegan
fjölbrautaskóla, en sam-
kvæmt fjárhagsáætluninni
liefur þvi verkefni nú verið
vikið til hiiðar. Sagði hann, að
slikt ráðslag væri alvarlegt,
þvi aö óverjandi væri að halda
sundkennslu uppi með þeim
hætti, að börn úr Breiðholts-
hverfum yröu aö sækja hana
utan hverfisins. Las Alfreö
siðan bréf frá ibúum hverfis-
ins, en i þvi leggja þeir til, að
byggð verði bráöabirgðasund-
laug úr plasti. Sagði hann, að
greinilegt væri, að Ibúar
Breiðholtshverfa væru hættir
að reikna með sundlaugar-
byggingunni I bráö, og þar
meö hættir aö trúa loforðum
Sjálfstæðismanna um íþrótta-
aðstöðu i Breiðholtshverfum.
1 lok ræðu sinnar sagði Al-
freð, að erfitt væri að vera
með kröfugerð nú, með tilliti
til þess ástands, sem rikti i
þjóðfélaginu, en kvaðst vilja
minna á, að hér væri um van-
rækslusyndir Sjálfstæðis-
flokksins að ræða. Sérstaða
Breiðholtshverfa væri slik, aö
ekki mætti dragast lengur að
koma upp viðunandi aðstöðu
til iþróttaiðkana fyrir börn og
unglinga i hverfunum.
Þ.Þ.
Bágborið ástand
Ein af þeim tillögum, sem
borgarfulltrúar Sjálfstæðis-
flokksins felldu við afgreiðsiu
fjárhagsáætlunar Reykja-
vikurborgar nýlega, var til-
laga um iþróttamannvirki i
Breiðholtshverfum. Gerði Al-
freð Þorsteinsson grein fyrir
þessari til-
lögu af hálfu
borgarfull-
trúa minni-
hlutaflokk-
anna. Kom
fram i ræðu
hans, að
ástandiö i
þessum
málum væri næsta bágborið i
þessum stærstu hverfum
borgarinnar, þar sem barna-
og unglingafjöldinn er jafn-
framt mestur. Eina iþróttaað-
staðan, sem hægt væri að tala
um, væri fþróttahús Breið-
holtsskóla, sem byggt er sem
skólahúsnæði. Um aðra
iþróttaaðstööu væri ekki að
ræöa, þrátt fyrir siendurtekn-
ar óskir íbúa Breiðholts-
hverfa, sem leggja mikla
áherzlu á, að iþróttaaðstaða
fáist I hverfunum.
Skóla úr skóla, án
íþróttakennslu
Ataldi Alfreð mjög þann
drátt, sem orðið hefur í þess-
um efnum. Gat hann þess, að
sum börn á skólaskyldualdri
hefðu flutzt á milli skóla i
hverfunum, án þess að fá
nokkru sinni iþróttakennslu.
Þannig hefðu börn, sem hófu
skólagöngu I Breiðholtsskóla,
veriðán iþróttakennslu I byrj-
un. Þegar iþróttahúsið við
þann skóla var tilbúið, fluttust
þau I Fellaskóla, þar sem eng-
in aöstaöa er til iþrótta-