Tíminn - 19.01.1975, Blaðsíða 8

8
l'l.MINN
Sunnudagur 19. janúar 1975.
Sveitafólk — og eitt pó
Blómaklukkan i Edinburgh. Hún gengur alveg hárrétt,
Tvö bankaútibú — blóöbankinn og Royal Bank of Scotland
Gamiar byggingar eru hreinsaöar af sóti — og fegraöar meö blómum í körfum utan viö gluggana
Glaðskógaborg er stærsta borgin i Skotlandi, og
svo er hún vinaborg Reykjavikur. Þetta er lika
vinaleg borg— en maður þarf að gefa sér tíma til að
kynnast henni, og þann tima hafa fáir. Hérna koma
nokkrar svipmyndir frá liðnu hausti, þegar undir-
ritaður dálkafyllir skrapp með konuna og strákana
tvo og myndavél til þessa staðar — og upplifði þar
skemmtilega daga, sem gott er að hugsa til i svart-
nætti skammdegisins, þegar myrkrið nær jafnvel
stundum að umvefja hugann....
Við tökum strætó inn i borgina
frá flugstöðinni. Veðrið er yndis-
legt, kyrrt og hæfilega sólarmikið
til að vera mátulega þægilegt, og
skapiðeftir þvi. Við þekkjum ekki
taxta leigubilstjóra á þessum
stað, og kannski hefur Skotinn i
eðli okkar þegar náð yfirhönd-
inni. Við vitum af reynslunni að
endastöð strætó er örskammt frá
hótelinu okkar, — og svo þarf að
sýna strákunum að við kunnum
að ferðast. Hver maður með sína
tösku, og hana ekkert mjög
þunga.
Strætó stoppar að visu ekki þar,
sem við gerðum ráð fyrir, og við
erum reynslunni rikari. Gerum
okkur samt grein fyrir þvi, að
ekki muni langt að fara og örkum
af stað.
En það virðist vera hægt að
villast þarna, ekki sizt þegar
nema þarf staðar við svo til hvern
einasta verzlunarglugga og út-
skýra á einfaldasta hátt, hvert
v verð ákveðinna 'hluta — sums
staðar nokkuð margra — sé i is-
lenzkum peningum. Svo fara
menn að beita meginþekkingunni
og þá sækist allt léttara, en það
þarf að stoppa ærið oft.
Maður og kona og tveir strákar,
hvert með sina ferðatöskuna i
hendinni, labbandi eftir miðhluta
stórborgarinnar, nemandi staðar
við velflesta búðarglugga, með
tilheyrandi upphrópunum,
bendingum og útskýringum á
framandi tungumáli.
A götuhorni er ég loks orðinn
rammvilltur, svo að ég sný mér
að lcgregluþjónum, sem standa
þar og spyr þá, hvar hótelið kennt
við Ivar hlújárn sé staðsett.
Sá yngri býðst strax til að
fylgja okkur þangað. Þetta sé
ekki ýkja langt, eiginlega næsta
stræti, en fyrir nokkur húshorn að
fara. En þá kem ég þessu fyrir
mig og þakka honum með virkt-
um.
Daginn eftir erum við að góna i
búðarglugga í allt annarri götu,
góðan spöl I burtu. Þá erum við
ávarpaðir á ensku og inntir eftir
þvi, hvort við hefðum fundið
hótelið okkar.
Þetta er lögregluþjónninn frá
deginum áður. Við röbbum góða
stund saman, en eiginlega finnst
strákunum ekki virkilega til um
þetta fyrr en ég geri þeim ljóst, að
i þessari borg búi um ein og hálf
milljón manna. En við erum líka
staddir i Glaðskógaborg og hún
er allt öðru visi en aðrar borgir,
en af hverju — það veit naumast
nokkur.
Hvað er það, sem gerir þessa
borg svona viðfeldna, að aftur og
aftur leitar hugurinn þangað,
þegar maður hefur dvalið þar um
smátima, og manni hlýnar um
hjartaræturnar við endur-
minningarnar?
Kannski er það þetta furöulega
sambland af nýju og gömlu, sem
vekur þrána i eðli grúskarans
Kannski þetta innilega sjálfsagða
kaupmangarastand, sem gerir
búðarráp að skemmtun. Kannski
fólkið, sem fyllir göturnar og
virðist aldrei liggja á fólkið, með
þennan gæðalega rólegheitasvip,
fólkið, sem myndar biðröð af
minnsta tilefni, að manni finnst,
hvort sem það er að biða eftir
leigubil eða kaupa dagblað fyrir 3
pens. Kannski eru það andstæð-
urnar i umferðinni, sem gera
hana snurðulausa, og óttalausa.
Kannski hestarnir, er bera virðu-
lega lögregluþjóna úti i umferð-
inni eða draga ruslvagna eftir
steinhellunum innan umblikk-
beljurnar. Kannski hundarnir,
sem labba um allt eins og fólk,
áreitnilausir eins og hinir.
Kannski laufskrúðið og blóma-
dýrðin i fögrum skemmtigörðum,
eða einmana sina út úr kolugum
tigulsteinavegg. Kannski nætur-
lifið, sem tekur svo snöggan endi,
jafn iðandi ög það var, meðan það
stóð.
Kannski hef ég ekki einu sinni
komið nálægt kjarna málsins.
Eitt er vist. Lykt miðborgar-
innar er sambland af útblásturs-
eimyrju bilanna og steikarfitu-
lykt úr kartöflupottum, og hún
nær bara anzi langt i áttina til
syfjulegra úthverfanna, sem eru
næstum uppi i sveit, með
skjöldóttar beljur, svartar og
hvitar og hornóttar.
Sumsstaðarer Ijósadýrðin
bara á neðstu hæð
Það er svolitið gaman að sjá
svipinn á fólki, þegar maður fer
að hrósa Glaðskógaborg og hæla
henni fyrir fegurð. Þeir eru svo
margir, sem finnst þessi borg,
heldur tilkomulitil og jafnvel ljót.
Þetta sé bara bila- og viðskipta-
borg, og ekkert annað geti afsak-
að erindi manna þangað.
Þetta nálgast guðlast i eyrum
þeirra, sem unna borginni sem
slikri, og þeir eru margir. Ég hef
um fáar borgir heyrt sungið inni-
legar en þarlendir syngja um
borgina sina. En það þurfti Eng-
lending til að tjá henni einhverja
innilegustu ástarjátningu, sem
ein borg hefur fengið, er hann
segir, að ,,The warm, warm heart
of Glasgow bring the heart of
Scotland to me.”
Ég veit ekki fyrir vist, en ég
held, að Skotar hafi næstum eins
mikið yndi af að syngja og við Is-
lendingar. Og ég held, að þeir eigi
lög við öll sin kvæði. Skelfing væri
gaman, ef við ættum lög við öll
okkar kvæði. Og ekki væru ort
önnur kvæði en þau, sem sungin
væru. Óskaplega myndi þá rnikill
leir fara fyrir bi.
En tilfellið er, að Glaðskóga-
borg er falleg, og það er ótrúlega
mikið gert til þess að fegra borg-
ina og gera hana aðlaðandi. Ég
ætla ekkert að fara að sökkva
mér niður i heilabrot um dýrðar-
daga sóts og ryks og skits þegar
iðnaðurinn átti sitt blómaskeið.
Það má svo sem vel vera, að
hann eigi það ennþá, en
blessunarlega eru reykháfarnir
peðlaga, spúandi reyk og stund-
um eldi, komnir út fyrir borgina
og aðeins endurminningin um þá
eftir á þeim götum, sem fjöl-
farnastar eru.
Það er lika alltaf verið að rifa
í Glaðskógalandi og á grænu