Tíminn - 19.01.1975, Blaðsíða 20

20
TÍMINN
Sunnudagur 19. janúar 1975.
— En þegar þú fékkst hug-
myndina a6 nafngiftinni varstu
svo að segja biíinn að ljúka upp-
töku á plötunni?
— Já, það var alveg furðulegt,
— ég var búinn að handleika
langspil i marga mánuði og mér
hafði aldrei flogið það I hug á
þessum tima, að láta plötuna
bera heiti þessa forn islenzka
hljóðfæris, — og það var ekki
fyrr en ég var að vera búinn
með plötuna sem kviknaði á
perunni.
Stúdióið, sem Langspil er tek-
in upp i, heitir Olympic og er
mjög gott. Við fórum þangað við
þremenningarnir fyrst (I heim-
sókn til Jóa G. eru komnir Olaf-
ur Garðarsson, trommuleikari
og Finnur Stefánsson, gitarleik-
ari, — en þessir þrir heiðurs-
menn skipuðu á sinum tima
hljómsveitina Óðmenn) — og
það má segja að sú ferð Óð-
manna hafi lagt grunninn að
þessari ferð i haust, og þessari
plötu, þvi þá kynntumst við
Derek.
Ég reiknaði með þvi, að I
hæsta lagi myndi taka tvo mán-
uði að vinna plötuna úti i Eng-
landi, — en bjóst fastlega við að
þetta tæki ekki nema mánaðar-
tima. En óvart tók þetta þrjá
mánuði, og það var eðlilega
miklulengri timi heldur en bæði
ég og Júlíus höfðum gert ráð
fyrir og þar af leiðandi varð
kostnaðurinn einnig meiri en við
höfðum áætlað.
— Hver var aðalástæðan fyrir
þvi aö þetta dróst svona á lang-
inn?
— Aðalástæðan var sú, að við
lentum i alls konar byrjunar-
erfiðleikum i stúdióinu og sjálft
stúdióið bilaði trekk i trekk og
við urðum oft fyrir barðinu á
þessum bilunum. Við áttum
aldrei nema ákveðna tima bók-
aða, og búið var að ákveða áætl-
un, sem fór eðlilega dálitið úr
skorðum. Eins var miklum
erfiðleikum bundið að ná saman
,,session”-mönnunum aftur.
Nú, — Derek hafði ákveðið að
fara i hljómleikaferö um
Evrópu með jasshljómsveit, —
og ég vissi um hans fyrirætlan
áður en ég fór út, en bjóst við að
hafa lokið gerð plötunnar, áður
en hann þyrfti að fara, — en það
stóðst þvi miður ekki.
Eins komu margir óvæntir
hlutir fyrir, sem of langt mál
Framhald á bls. 27
Nú-tíminn
það strax i skyn, að hugmyndin
með þessum auglýsingum væri
sú, að þeirstyrktumig. Ég bar á
móti þvi og sagði: „Þetta er
snjallt”. Ég sagði þessum
mönnum, að platan myndi
liggja inni á heimilum I næstu
tiu ár og yrði jafnvel leikin einu
sinni á dag að viðstöddum öllum
ættingjum og vinum, — og það
var reiknað út, að á einu ári
myndu um hundrað þúsund Is-
lendingar vera búnir að sjá og
læra hverja einustu auglýsingu.
1 stuttu máli má svo segja, að
hugmyndin varð að veruleika,
og það tók mig um tvo mánuði
að selja þessar auglýsingar, —
en oft þurfti að breyta aug-
lýsingunum, menn voru ekki
ánægðir með þessa teikningu,
ekki þennan texta o.s.frv.
Ég fór fram á fyrirfram-
greiðslu með þvi móti var ég
kominn með álitlega upphæð,
sem kom að mjög góðum not-
um.
Einhvern tima meðan ég var
að selja þessar auglýsingar hitti
ég Amunda I verzlun J.P. Guð-
jónssonar, — og honum fannst
þetta alveg bráðsnjallt. Ég var
staddur þarna til að selja Júliusi
auglýsingu og þegar ég er að
ganga út úr dyrunum spyr
Július mig að þvi, hvort mig
vanti ekki félaga i fyrirtækið.
Ég sá strax marga kosti viö
aö fá mann, sem kunnugur er
viðskiptahliðinni mjög náið, —
og þannig var þessi félagsskap-
ur til, sem við nefnum Sun
Records.
Langspils-lög, heiti
og Bretlandsferð
— Lögin á plötunni eru frá
ýmsum timum. Ég var mikið
búinn aö velta þvi fyrir mér
hvaöa lög ég ætti að hafa á plöt-
unni....ég var búinn að grunn-
taka þau öll upp hérna heima og
hafði spurt ótal fólk álits á þeim.
í fáum orðum sagt: stundað
ýmiss konar tilraunastarfsemi.
Nafnið á plötunni kom ekki
fyrr en I Bretlandi, og ég var bú-
inn að láta Gunnar i Aug-
lýsingaþjónustunni fá nokkra
titla á plötuna, sem ég var siðan
alltaf að breyta. Oti i Bretlandi
datt mér siðan I hug, að hafa
titil plötunnar gott Islenzkt nafn,
sem þó væri hægt að bera fram
erlendis og væri jafnframt þjóö-
legt. Hugmyndin að Langspils-
nafninu kom þvi eiginlega aö
sjálfu sér, þvi i fyrsta laginu
leik ég á langspil.
Fyrri
hluti
Segulbandsspólan sem Jóhann heldur á I hendinni hefur aö geyma grunntöku af lögunum á Langspili, en
Jóhann tók öil iögin upp áþessa spólu áður en hann héit utan. Ennfremur má sjá á inyndinni hið mikla
safn Jóhanns af seguibandsspólum — en þær hafa allar að geyma tónsmiðar hans frá mismunandi tim-
um- Nú-tímamyndir: Gunnar.
„Þaö verður vart gert I
einum hvelli. t rauninni er
heils árs saga bak við Lang-
spil og ég veit ekki hversu
vel mér tekst að þjappa
þessari iöngu sögu saman i
nokkur orð”.
Nú-timinn er kominn I
heimsókn til Jóhanns G. Jó-
hannssonar, en eins og aliir
hljóta að vita núna, kom á
markaðinn nokkrum döguin
fyrir jól LP-plata frá Jó-
hanni G., og nefndi Jóhann
plötu sina Langspil eftir hinu
forna islenzka hljóðfæri. Jó-
hann G. er nokkurs konar
undrabarn I islenzkum popp-
heimi, — hann er fyrsti og
raunar eini sólóistinn I þess-
ari tegund tónlistar og aiiir
viröast vera þeirrar skoðun-
ar að lag hans „Don't try to
fool me” sé eitt af beztu
,,hit”-lögum sem komið hafa
út í heiminum. Langspil, —
LP-plata Jóhanns hefur
fengið ágætar viðtökur og
innan skanims mun Jóhann
halda til Frakklands á veg-
um enskra umboösmanna
sinna sem hlýddu á tónlist
hans i haust, er hann vann að
hljóðritun plötu sinnar,
Langspils, — og hrifust mjög
að. En Jóhann mun segja
nánar frá þessari Frakk-
landsferð síöar i viðtalinu, —
i siðari hluta viðtalsins, sem
mun birtast n.k. sunnudag.
Það, sem hér er ritað i
upphafi þessarar greinar, er
nokkurs konar formáli að
svari Jóhanns G. við spurn-
ingu Nú-tímans: „Geturðu
sagt okkur i stórum dráttum
hvernig Langspil varð til?”.
— Eftir að ég hafði sent frá
mér tvær litlar plötur á vegum
hljómplötufyrirtækis Amunda
Amundasonar, — og kannski
vegna þess að einhverju leyti,
að „Don’t try to fool me” hafði
gert mikla lukku, vorum við
Amundi staðráönir i að halda
áfram á sömu braut og gefa
næst út LP-plötu.
t byrjun stóð til að ræða þessi
mál af alvöru I janúar-febrúar
s.l. og ég var búinn að segja vini
mlnum Derek Wadsworth, að ég
myndi að öllum likindum koma
til Englands til að hljóðrita plöt-
una I marz-april.
En okkur Amunda gekk illa að
semja. Við gerðum eina tilraun
þar sem myndast mikið bil á þvi
annars vegar sem ég vildi gera,
og hins vegar á þvi hvað hann
vildi gera, — en þrátt fyrir það
ákváðum við að hittast aftur til
samningaumleitana og ræða
þetta aftur.
En það liðu 5-6 mánuðir þar til
viö hittumst að nýju. A þvi
timabili fór ég að velta fyrir
mér ýmsum atriðum i þessu
sambandi og þar á meðal velti
ég mjög fyrir mér þvi atriði,
hvort ég gæti ekki bara staðið að
útgáfu plötunnar sjálfur, og sið-
ar fór ég að velta þessum mögu-
leika af enn meiri alvöru fyrir
mér.
Sföan hitti ég Amunda aftur,
og ég segi honum strax, að ég
vilji að þessi plata verði mjög
góð og óska eftir þvi við hann,
að hann leggi almennilega út I
þetta fyrirtæki og spari ekkert
til útgáfunnar, — þvi að frá min-
um bæjardyrum séð, væri sá
möguleiki vissulega fyrir hendi
að setja plötuna á heims-
markað. En Ámundi var ekki
alveg tilbúinn að leggja út i
fyrirtækiö, og sér ýmsa ann-
marka á mínum ráðagerðum.
Ég segi þá við hann, að ég verði
þá að reyna eitthvað annaö fyrir
mér.
Það eru ekki margir sem
koma i Ámunda stað að þvi
leyti, að vera reiðubúnir að fara
út I hljómplötuútgáfu, svo ég
komst að þeirri niðurstöðu, að
ég sjálfur væri sennilega likleg-
astimaðurinn til að þora að fara
út I útgáfu á LP-plötu.
/2g hugsaði mikið um það,
hvernig þetta væri hægt, þar
sem ég ætti enga peninga sjálf-
ur. Þá fékk ég þessa hugmynd
með plötupokann, — sem yfir-
leitt er auður á islenzkum plöt-
um. Mér datt i hug, — þar sem
mér hefur alltaf fundizt það dá-
litið ósmekklegt að setja aug-
lýsingu utan á sjálft albúmið og
alltaf verið sliku mótfallinn (við
Ámundi rifumst of um það
atriði), — hvort ekki mætti raða
auglýsingum á þennan poka,
þar sem þaö er augljóst, að
hann er mikið skoðaður af öll-
um. Ég haföi þá hugmynd, að
nauösynlegt væri að hafa aug-
lýsingarnar dálitið léttar og
skemmtilegar og ennfremur aö
á plötupokann kæmi aðeins aug-
lýsing frá einu fyrirtæki af sömu
gerð.
Eftir þvi sem ég velti þessum
möguleika meira fyrir mér,
komst ég að þeirri niðurstöðu að
þetta væri alveg bráðsnjallt.
Mig langaöi mjög til að hafa
einhvern húmor i þessum aug-
lýsingum, og þá fékk ég þá hug-
mynd, að teikna sjálfur aug-
lýsingarnar.
Og ég hófst handa, — teiknaði
eina auglýsingu fyrir skóbúð,
aðra fyrir plötubúð, — og þegar
ég hafði lokið við að teikna
nokkrar auglýsingar þrammaði
ég til fyrirtækjanna og kannaði
undirtektir.
Þær voru á ýmsa vegu og
sumir höfðu ekki trú á gildi
þeirra og öðrum fannst of dýrt
aö greiða þá upphæð sem ég
setti upp. Það virkar oft þannig,
aö þegar listamaöurinn sjálfur
kemur i erindagjörðum sem
þessum, aö þetta sé eitthvað
betl.
Ég þekkti nokkra menn sem
ráku verzlanir og sumir gáfu
i