Tíminn - 24.01.1975, Blaðsíða 3

Föstudagur 24. janúar 1975.
I'l VII w
3
MILLJONATJON
í OFSAVEÐRINU
gébé-Hvík — Miiljónatjón hefur
orftið á bæjunum undir Eyjafjöll-
um, einkum austan megin, sagði
Iréttaritari blaðsins að Skógum,
Jón Hjálmarsson. l>að er mjög
viða sem þakplötur hafa fokið af
húsum, og sums staðar hafa jafn-
vel heilu húsþökin svipzt af. Þá
liafa sima- og rafmagnslinur
slitnað, er staurar brotnuðu, og
girðingar eyðilagzt i þessu of-
boðslega roki.
Þá hafa gluggarúður i ibúðar-
og útihúsum brotnað, og má
nefna sem dæmi, að á bænum
Hvassafelli brotnuðu hvorki
meira né minna en átján rúður. Á
bænum Raufarfelli var nýtt hús i
smiðum, og fuku allar plöturnar
af þaki þess.
Bóndinn á Raufarfelli. Þor-
valdur Þorgrimsson, var á ferð i
jeppabifreið sinni, og ' issi hann
ekki fyrri til en bifreiðin fauk út
af veginum og hafnaði langt utan
hans. Þorvaldur meiddist litiis-
háttar. Þá fauk einnig vörubifreið
út af vegi og gjöreyðilagðist.
Enginn maður var i henni
Tjón er meira eða miina á
hverjum bæ hér, sagð Jón
Hjálmarsson, en sumir bær.durn-
ir eru vel settir, þvi að þeir voru
tryggðir fyrir sliku tjóni, höfðu
svokallaða roktryggingu.
Breiðamerkursand-
ur sennilega ófær
SB-Kvlskerjum — Hér var
þreifandi bylur á miðvikudag,
þótt ekki væri sérlega hvasst.
Ég áætla að jafnfallinn snjór
sé um 50 cm djúpur og mjög
djúpir skaflar á milli.
Radióvitinn á Ingólfshöfða
hætti útsendingum, en ekki
hefur verið viðlit að fara og at-
huga hann.
I gær fór lygnandi, en þó var
renningur austur á Sandi.
Daglega hefur verið bilaum-
ferð hér hjá fram til þessa, og
Breiðamerkursandur hefur
ekki lokazt fyrren nú. Þ.e.a.s.
við höfum ekki enn komizt til
að athuga það, en ég býst við
að svo sé nú komið.
Haftyrðill kom hér heim á
tún i gær og hélt svo aftur til
sjávar hvort sem hann hefur
komizt alla leið eða ekki. Haf-
tyrðill kemur stundum i vond-
um veðrum, en hann mun
halda sig við suðurströndina
um þetta leyti árs.
Á Fagurhólsmýri og þar
vestur af var hvassara veður i
fyrradag en ekki urðu þar
skemmdir svo vitað sé. Þó bil-
aði simi og rafmagnslinur, og
er simasambandslaust við
Svinafell, Skaftafell og Hof.
UM TUTTUGU MANNS TEPPT í
SÓLARHRING Á ÖXNADALSHEIÐI
SJ-Reykjavik Hópur manna var
tepptur á öxnadaisheiði frá þvi
aðfaranótt miðvikudags fram á
miðvikudagskvöld. Ætlunin var
að heiðin yrði opnuð á þriðjudags-
kvöld, en þá hafði hún verið ófær i
rúma viku. Ýta og hefill lögðu af
stað úr Skagafirði, og i kjölfar
þeirra einir 6-8 bilar. Um svipað
leyti fóru snjóhblásari og hefill
frá Akureyri áleiðis yfir heiðina.
Tækin úr Skagafirði komust
norðuryfir Klif, en þau frá Akur-
eyriað öxnadalsárbrú norðan við
Bakkasel, en þá var veðrið orðið
svo slæmt, að ekki sá út úr aug-
um.
Á miðvikudag var farið á tveim
snjóbilum frá Akureyri að sækja
fólkið, sem teppt var á heiðinni,
og komu þeir með það til Akur-
eyrar kl. 5 á fimmtudagsmorgun.
Farið var með mat til fólksins,
þvi það var orðið matarþurfi, en
að öðru leyti við góða heilsu. Um
15 manns var i bilunum, sem
ó-Sauðárkróki Mikið austan-
hvassviðri varð i Skagafirði á
miðvikudag sérstaklega að aust-
anverðu. Þak fauk af fjárhús-
hlöðu á Úlfsstöðum i Blönduhlið.
Austurveggur hlöðunnar var
steyptur en suðurstafn og vestur-
veggur úr járni og fauk hluti af
þvi lika. Þá fuku þakplötur á
höfðu fylgt snjóruðningstækjun-
um að vestan.
A fimmtudag var lagt af stað til
að sækja bilana sem tepptir voru
á heiðinni. Sjö moksturstæki voru
þá notuð við snjómokstur á leið-
inni yfir öxnadalsheiði. Ekki var
vist að heiðin opnaðist, en veður
var gott nyrðra i gær, svo að eilt-
Vinnustofa Kjarvals:
Er hægt að
listaverkin?
1 NÆSTU viku er væntanlegur
hingað til lands brezkur lista-
verkasérfræðingur til að lita á
simalinurog rafmagnslinur. Raf-
magnsstaur brotnaði og spennir
varð ónýtur. Rafmagnslaust
varð, en komst i lag til bráða-
birgða i gær, en mun jafnvel hafa
bilað eitthvað aftur. Heyið i hlöð-
unni var bundið og fór litið af þvi,
þó eitthvað af lausu heyi.
hvert færi verður meðan það
helzt.
Að sögn Björns Brynjólfssonar,
vegaeftirlitsmanns á Akureyri,
kostar moksturinn i Eyjafjarðar-
sýslu nú á aðra milljón á sólar-
hring. 20 snjómoksturstæki eru i
notkun, þegar mest er, og mokað
er nú nótt og dag, enda allt á kafi i
snjó.
flytja
myndir Kjarvais, sem hann mál-
aði á veggi vinnustofu sinnar i
Austurstræti fyrirmörgum árum.
Er þess vænzt, að sérfræðing-
urinn geti úrskurðað, hvort hægt
verður að ná myndunum af
veggjunum, án þess að skemma
þær, og koma þeim fyrir annars
staðar, og hvort unnt er að gera
við þær myndir,. sem skemmdar
eru.
Ekki hefur enn verið ákveðið,
hvað um myndirnar verður. Til
greina kemur að þær verði áfram
á sama stað, ef ekki reynist unnt
að flytja þær. Núverandi eigend-
ur hússins hafa enga afstöðu tekið
til listaverkanna, en aðilar að
málinu eru menntamálaráðu-
neytið og erfingjar Kjarvals.
Skemmdir að Úlfsstöðum
í Skagafirði
Aukin
viðskiptamenntun
Meðal frumvarpa, sem Vil-
hjálmur Hjálmarsson
menntamálaráðherra fylgdi
úr hlaði á Alþingi, áður en
þinghlé var gert, má nefna
frumvarp um viðskipta-
menntun á framhaldsskóla-
stigi. Meginstefna þess frum-
varps er sú,
að nemendur,
sem lokið hafa
skyldunámi,
eigi þess kost að
afla sér sér-
menntunar tii
undirbúnings
fyrir störf i við-
skiptalifinu.
Eins og kunnugt er hafa
tveir einkaskólar, Verzlunar-
skólinn og Samvinnuskólinn,
verið burðarásar f viðskipta-
menntun á framhaldsskóla-
stigi hérlendis. Er gert ráð
fyrir þvi, að þessir skólar
haldi starfsemi sinni áfram,
en að rekstur þeirra verði
framvegis greiddur af rikinu.
Jafnframt gerir frumvarpið
ráð fyrir þvi, að stofnað verði
til nýrra skóla á þessu sviði.
Verzlunarskólinn og Sam-
vinnuskólinn hafa rækt hlut-
verk sitt með prýði, en það er
hins vegar löngu Ijóst, að þeir
anna hvergi eftirspurn um
skólavist. Og þegar tillit er
tekið til þess, hve viðskipti eru
snar þáttur i atvinnulifinu, ber
að sjálfsögðu að leggja
áherzlu á góða menntun á því
sviði sem öðrum. Þess vegna
ber að fagna þvi frumvarpi,
sem nú liggur fyrir Alþingi um
aukna þátttöku hins opinbera i
viðskiptamenntun lands-
manna.
frumvarp
Eftirtektarvert
Menntamálaráðherra fylgdi
einnig úr hlaði frumvarpi um
fullorðinsfræðslu. Það frum-
varp er ekki siður eftirtekar-
vert. A timum örra tækni-
breytinga eru sifellt gerðar
meiri kröfur til hvers konar
menntunar. i þvi frumvarpi,
sem lagt hefur verið fyrir
Alþingi, er gert ráð fyrir þvi,
að riki, sveitarfélög, aðilar
vinnumarkaðarins og fræðslu-
samtök annist fullorðins-
fræðsluna, en i 1. grein frum-
varpsins segir, að fullorðins-
fræöslan hafi það að markmiði
að skapa öllum skilyrði til
þroska, bæði sem einstakling-
um og samfélagsþegnum.
Fulloröinsfræðsla sé annar
þáttur i menntakerfi þjóðar-
innar, ævimenntun, og sé hún
jafnrétthá hinum þættinum,
hinu lögbundna skólakerfi,
frummenntuninni.
Siðan er sagt, að fullorðins-
fræðsla geti verið meö þrennu
móti. í fyrsta lagi skólanám,
hliðstæða frummenntunarinn-
ar. i öðru lagi starfsnám, við-
bótarmenntun, endurmenntun
og ummenntun i tengslum við
atvinnulifið i viðtækustu
merkingu. Og i þriðja lagi
frjálst nám og fristunda-
menntun til þekkingar og
men ningarauka.
Frumvarpiö um fullorðins-
fræðslu er svo viðfeömt, að
ekki er við þvi að búast, að það
komist i framkvæmd i einu
vetfangi þó að samþykkt verði
á Alþingi.
Hér hlýtur að verða að eiga
sér stað nokkur þróun. Visir
að fullorðinsfræðslu er starf-
semi námsflokka i Reykjavik
og viðar, svo og bréfaskólar.
Sú starfsemi hefur fyrir löngu
sannað ágæti sitt. —a.þ.
Surtseyjarmynd Ósvalds
fær verðlaun í íran
Kvikmynd Ósvaldar Knudsen,
,,Jörð úr ægi", vann fyrstu verð-
laun fyrir myndir um visindaleg
efni á 11. alþjóðlegu kvikmynda-
hátiðinni. sem haldin var i tran i
september til desember siðast-
liðnum. lilaut ósvaldur gullstytt-
una „Delfan” sem viðurkenn-
ingu, ásamt skjali undirrituðu af
menntamálaráðherra trans, dr.
A.H. Sharifi.
Þátttakendur voru kvikmynda-
framleiðendur frá 22 löndum, þar
á meðal Bandarikjunum, Sovét-
rikjunum, Indlandi og mörgum
öðrum rikjum i Evrópu, Asiu og
Ameriku.
Kvikmyndahátíðin var sett með
viðhöfn i Teheran 17. september,
að viðstöddum menntamálaráð-
herra Irans. Voru valdar þrjár
myndir til sýningar við athöfnina,
og var mynd Osvaldar um Surts-
eyjargosiö ein þeirra. Siðar var
myndin sýnd aftur, a.m.k. þrisv-
ar sinnum.
,,Jörð úr ægi” er þriðja kvik-
myndin, sem Osvaldur Knudsen
gerði um Surtseyjargosið. og gef-
ur hún yfirsýn yfir gosið frá byrj-
un, svo og þróun eyjarinnar og
visindalegar rannsóknir þar. Ós-
valdur lauk við myndina 1973, en
fyrsta mynd hans um gosið,
„Surtur fer sunnan”, hlaut á sin
um tima fyrstu verðlaun á kvik-
myndahátið Evrópuráðsins.
Einn jarðaður
á mánudaginn
Einn manna þeirra, sem
fórust i þyrluslysinu, Guð-
mundur Hannesson yfirverk-
stjóri, verður ekki jarðsettur
fyrr en á mánudaginn. og fer
útför hans fram frá Fossvogs-
kirkju klukkan hálf-tvö.
Þetta skal tekið fram til
leiðréttingar þvi, að sagt var i
blaðinu i gær, að starfsfólk
Rafmagnsveitna rikisins, sem
i slysinu fórst, yrði jarðað á
laugardaginn.
Gjaldeyrisstaðan rýrnaði um rúma 7 milljarða
Viðskiptahallinn fjórfaldaðist
UOKATÖLUR liggja nú fyrir
um gjaldeyrisstöðu bankanna
i árslok 1974 og nemur
nettó-gjaldeyriseign bank-
anna samkvæml þeim 1.914
millj. kr. miðað við skráð
gengi i árslokin. Er þá búið að
draga frá gjaldeyriseigninni
lán, sem Alþjóðagjaldeyris-
sjóöurinn veitti vegna hækk-
unar oliuverðs ásamt öðrum
reikningsskuldum bankanna.
Keiknaö á gengi i árslok 1974
hefur gjaldeyrisstaða bank-
anna rýrnað um 7.158 millj.
kr. á árinu, en um 5800 millj.
kr„ ef rciknað er á meðal-
gengi ársins.
Tölur um vöru- og þjónustu-
viðskipti i desember eru enn
ekki fyrir hendi, en sam-
kvæmt lauslegu bráðabirgða-
yfirliti er nú gert ráð fyrir, að
viðskiptahallinn 1974 hafi
numið um 15.300 millj. kr.
reiknað á meðalviðskipta-
gengi ársins. Er það um fjór-
falt meiri halli en árið 1973.
Þessi mikli halli hefur verið
jafnaöur með rýrnun á gjald-
eyrisstöðunni. sem nemur um
5.800 millj. kr. reiknað á
meðalviðskiptagengi ársins,
ásamt löngum erlendum lán-
tökum, en áætlað er. að inn-
komin löng erlend lán, að frá-
dregnum afborgunum slikra
lána, hafi numið um 9.100
millj. kr. Þá hefur nettó-inn-
streymi frá ýmsum öðrum
fjármagnshreyfingum numið
um 400 millj. kr.
Um efnahagsmálin og stöðu
þjóðarhúsins er fjallað i grein
á forsiðu blaðsins i dag, en þar
greinir frá ræðu um efna-
hagsmálin. sem Ólafur Jó-
hannesson dóms- og viðskipta-
málaráðherra hélt á fundi,
sem Framsóknarfélag
Reykjavikur efndi tii i gær-
kvöldi.