Tíminn - 24.01.1975, Blaðsíða 11

Föstudagur 24. janúar 1975
TÍMINN
n
Guðný Þ. AAagnúsdóttir, Hafnarfirði:
SKÓLA- OG FÉLAGSMÁL
HALDIST í HENDUR VIÐ
FÓLKSFJÖLGUNINA
Hér fara á eftir siðustu viðtöl-
in, sein SUF-siðan átti við full-
trúa unga fólksins á 16. flokks-
þingi Framsóknarfiokksins.
Guðný Þórunn Magnúsdótt-
ir frá Hafnarfirði sat nú i
fyrsta sinn flokksþing.
SUF-siðan spurði hana fyrst
um störf þingsins.
— Það er mjög lærdómsrikt
að sitja svona þing i fyrsta
sinn. Þarna hittast fulltrúar á
öllum aldri, hvaðanæva af
landinu, kynnast og skiptast á
skoðunum. Ég starfaði i
flokksmálanefnd, sem fjallaði
m.a. um breytingar á lögum
flokksins. Einnig tók ég þátt i
umræðuhópi um Framsóknar-
flokkinn og samvinnuhreyf-
inguna. i þessum umræðuhópi
kom margt athyglisvert fram
og raunar saknaði ég þess að
geta ekki fylgzt með fleiri um-
ræðuhópum, þvi að um margt
athyglisvert var að velja.
— Hvað viltu segja okkur
um starfsemi FUF i Hafnar-
firði?
— Félagið er ekki stórt, en
félagsmönnum fer fjölgandi.
Undanfarið hefur starfsemi
félagsins verið mjög virk, og
án efa valda tvennar kosning-
ar þar miklu um. Gott sam-
starf er á milli FUF og hinna
framsóknarfélaganna i
Hafnarfirði, og má raunar
segja, að hið margumtalaða
kynslóðabil i pólitik sé ekki til
hjá okkur.
— Hvert er álit þitt á
stjórnarsamstarfinu?
— Þaðolli mér miklum von-
brigðum, að myndun vinstri
stjórnar reyndist ekki mögu-
leg. Ég tel ekki eðlilegt, að
Sjálfstæðisflokkurinn og
Framsóknarflokkurinn standi
saman að rikisstjórn, þar sem
hlutverk Framsóknarflokks-
ins ætti að vera að veita
vinstri stjórn forystu á
tslandi. Samstarf við Sjálf-
stæðisflokkinn hlýtur að vera
neyðarúrræði, en ekki reynd-
ist annarra kosta völ, þrátt
fyrir tilraunir Ólafs Jóhannes-
sonar til myndunar nýrrar
vinstri stjórnar, sem strönd-
uðú á viðmælendum hans. Ég
tek það fram, að ég ber fyllsta
traust til þeirra manna, sem
skipa nú ráðherrastöður
flokksins.
— Hvað um varnarmálin og
landhelgismálið?
— Ég tel mjög miður, að
meiri árangur skyldi ekk nást
i bili við endurskoðun varnar-
samningsins við Bandarikin.
Á hitt má minna, að ný vinstri
stjórn, með aðild Alþýðu-
flokksins, hefði þvi miður ekki
verið likleg til að ná betri
árangri, ef dæma má af mál-
flutningi þingmanna Alþýðu-
flokksins.
Um framvindu i landhelgis-
málinu er ég bjartsýn, þvi þar
hafa framsóknarmenn jafnan
haldið vöku sinni og haft for-
ystu um stærstu átök okkar i
þeim eins og ságan sýnir okk-
ur. Ég treysti þeim þvi til þess
að sjá svo um, að þessi stjórn
haldi svo á málum, að okkur
verði sómi að.
— Hver eru brýnustu hags-
munamál Hafnarfjarðarbæjar
nú?
— f ört vaxandi bæiarfélagi
ber brýna nauðsyn til að skóla-
og félagsmál haldist i hendur
við fólksfjölgunina. Það er
ekki nóg að úthluta fólki lóð-
urn, það þarf einnig á dagvist-
unarstofnunum og skólum að
halda fyrir börn sin, og að-
stöðu til að sinna félags- og
menningarmálum.
Svo er rétt að taka það fram,
að mikil verkefni eru óleyst
við varanlega gatnagerð, sem
er óvenju erfið i Hafnarfirði.
A siðasta kjörtimabili var
gengið frá samningum við
Hitaveitu Reykjavikur um
lagningu hitaveitu i Hafnar-
firði, sem er mikið hagsmuna-
mál fyrir bæjarbúa.
Ólafur Friðrlksson, Þórshöfn:
Raunhæfasta byggðastefnan
er að styðja kaupfélögin
MEÐAL þeirra, sem sátu
flokksþing Framsóknar-
manna i haust, var yngsti
kaupfélagsstjóri landsins,
Ólafur Friðriksson. Hann er
kaupfélagsstjóri Kaupfélags
Langnesinga á Þórshöfn, að-
eins 21 árs, útskrifaðist frá
Samvinnuskólanum siðast
liðið vor.
Við lögðum nokkrar spurn-
ingar fyrir Ólaf á flokksþing-
inu.
— Hvað starfa margir hjá
kaupfélaginu?
— Þar eru nú 27 fastráðnir
starfsmenn.
— Hvaða rekstur annast
kaupfélagið annan en verzl-
un?
— Það rekur sláturhús og
frystihús við það. Þar var i
haust slátrað 13.500 fjár. Auk
þess rekur það svo söluskála
og bifvélaverkstæði á Þórs-
höfn, en veitingarekstur ligg-
ur þó niðri yfir vetrarmánuð-
ina. Félagið leigir nú hluta af
frystihúsi sláturhússins til
Fiskiðjusamlags Þórshafnar
hf. Nú erum við að byggja nýtt
og stórt hús, sem kosta mun
um 100 milljónir króna, og
vonumst við til að það verði
tilbúið næsta haust.
— Hverjir eru helztu ann-
markarnir á kaupfélags-
rekstri i dreifbýli Norðaustur-
lands?
— Ég tel, að það sem mest
háir okkur, sé skortur á
bankafyrirgreiðslu hvers kon-
ar. Það er sparisjóður á Þórs-
höfn, en hann er of litill til þess
að geta séð okkur og öðrum
fyrirtækjum fyrir rekstrarfé.
Þá þarf einnig að stórbæta að-
stöðu bænda til þess að fá lán-
að rekstrarfé. Byggðasjóður
þarf að sinna þvi verkefni
miklu betur en hann gerir.
— Hvernig lizt þér á nýju
rikisstjórnina?
— Ég hefði kosið að mál
hefðu skipazt á annan veg, en
við framsóknarmenn gerðum
okkur það ljóst, að meirihluta-
stjórn þurfti að mynda, og
framsóknarmenn eru ekki
hræddir við að takast á við
vandamálin, — þeir vilja það
heldur en hlaupa frá þeim, Ég
vona, að framsóknarmenn
haldifast við byggðastefnuna,
þótt skipt hafi verið um sam-
starfsmenn i rkisstjórn, og ég
vil benda á það, að raunhæf-
asta byggðastefnan er að
styðja kaupfélögin og gera
þau nægilega öflúg. Það hefur
sýnt sig, að hagur þeirra og
ibúanna fer saman, og hefði
kaupfélaganna ekki notið við,
væru miklu fleiri byggðarlög
komin i eyði. Það er ég sann-
færður um.
— Eruð þið með félag ungra
framsóknarmanna i Norð-
ur-Þingeyjarsýslu?
— Nei, það er ekki grund-
völlur fyrir þvi að skipta fólki i
félög eftir aldri i dreifbýli eins
og þar. Það yrði sjaldan fund-
arfært i slikum félögum, að
minnsta kosti þegar samgöng-
urnar eru sem erfiðastar.
Þess vegna var ég óánægður
með það, að þegar kosið var i
miðstjórn á flokksþinginu,
voru aðeins þeir merktir sem
ungir menn á kjörseðlum, sem
voru meðlimir i SUF, svo að
við ungu mennirnir, sem erum
i almennum félögum, sitjum
skör lægra við atkvæða-
greiðsluna. Þetta er hreint
engin byggðastefna, sagði
Ólafur Friðriksson.
Erfitt land
Við tölum mikið um það íslendingar hvað land
okkar sé erfitt til búsetu. Vist er margt hæft i þvi.
Atburðir undanfarinna mánaða hafa sýnt okkur
sárlega, hvers getur verið að vænta, einkum þó
hroðalegt slys i Neskaupstað, sem kemur alíri
þjóðinni i opna skjöldu. Ekki er svo að skilja, að
við höfum ekki þekkt harðindi og óáran, þessi þjóð,
sem þraukaði með þvi að éta skósóla sina og bók-
fell, en höfum við enn kynnzt landinu og einkenn-
um þess, eða þarf hver ættliður að sannfærast og
kynnast heljartökum þess af eigin raun.
Höfum við til að mynda tekið helztu tæknifram-
farir i okkar þágu til þess að sigrast á óbliðum
náttúruöflum? Vist höfum við rafmagn og hvera-
hita og margt annað, en við höfum ekki fylgzt
nægilega með nýjungum. ótal margir þættir i
þjóðlifi okkar hafa orðið stöðnun að bráð og eru
dragbitur á eðlilegum framförum.
1 snjóþyngslum sem nú eru vitt um landið eru
samgöngur mikið til i lamasessi, þvi að vegir allir
eru ófærir. Um leið og veðri slotar eru drifin út á
vegina snjóruðningstæki sem kostar hundruð
milljóna að reka. Þegar vorar og hláka er i vegum,
þá eru þeir sums staðar gjöreyðilagðir af þunga-
flutningabifreiðum, sem setið hafa fastar mikinn
hluta vetrar.
Til eru önnur tæki mikið hagkvæmari til vöru-
flutninga heldur en bifreiðar, þegar um langflutn-
inga er að ræða. Það eru tæki sem ekki eru háð ó-
færð á vegum. Margar gerðir flugvéla hafa litið
dagsins ljós, sem eru mjög vel fallnar til vöru-
flutninga af þvi tagi sem gerist hérlendis. Þyrlur,
sem taka allt að 15 tonnum eða þaðan af meira og
flugvélar, sem geta flutt 35 tonn svo eitthvað sé
nefnt.
Við megum ekki láta samgöngur um landið
dankast eins og nú er gert með þeim skorti á fram-
sýni sem hér er sýndur. 1 framhaldi af byggða-
stefnu þarf að skipuleggja fullkomið kerfi vöru-
flutninga með flugvélum eða öðrum álika hag-
kvæmum tækjum, sem að sjái til þess að lands-
byggðin þurfi ekki að liða vegna vöruskorts þegar
ófærð er mikil eða isalög eru við landið. Þetta þýð-
ir meðal annars að fullgera verður flugvelli viðs
vegar um landið, sem er vissulega mjög brýnt.
Reyndar er kaldhæðni að nefna malarruðninga
viðs vegar um landið flugvelli, það þætti ekki góð
latina i nágrannalöndum okkar.
Sú rækt sem lögð hefur verið við flug hér á landi
er of litil og hefur gert það að verkum að við erum
orðnir á eftir i þeirri þróun, sem hefur orðið á sam-
göngutækni. Islendingar voru svo lánssamir að
hingað kom aldrei járnbraut, sem gagn var i, svo
að við erum að fullu lausir við þann mengunarvald
og reyndar hemil á framþróun, sem sú uppgötvun
hefur reynzt i ýmsum löndum.
Landslag á þessu landi gefur reyndar ekki tilefni
til annars en að hér séu samgöngur byggðar fyrst
og fremst á fluginu. Af venjulegu flugi er litil
mengun og skemmd á umhverfi. öryggi i flugi er
meira en með nokkru öðru samgöngutæki, sé á
heildina litið. Flugið er dýrt en mjög ör framþróun
mun vonandi leiða til hagkvæmari reksturs flug-
véla innan fárra ára.
Skipulagningin á flugsamgöngum þarf að hefj-
ast nú þegar, og gera þarf langtima og róttæka á-
ætlun, unna af okkar beztu sérfræðingum. Þarna
er mikið verkefni að vinna i samgöngumálum, en
breytingin verður að gerast með hæfilegum hraða,
svo að þau tæki sem fyrir eru i landinu fái að úr-
eldast.
P.E.