Tíminn - 26.01.1975, Blaðsíða 7

Sunnudagur 26. janúar 1975
TÍMINN
7
Með vorblænum
Saga U.M.F. Bjarnar Hítdæla-
kappa 1912—1972, eftir Bjarna
Valtý Guöjónsson.
í SVARTASTA skammdeginu.um
s.l. jól, kvaddi vorblærinn dyra á
heimili okkar hjónanna hér i
Reykjavik. Jólapakki, nokkuö
þungur miöaö viö stærö, var opn-
aöur meö varúö — og sjá: Úr um-
búöunum kom bókin „Meö vor-
blænum”, saga u.m.f. Bjarnar
Hltdælakappa 1912—1972, skráö
af Bjarna Valtý Guöjónssyni.
Viö lestur þessarar bókar barst
mér andblær vors og gróanda, —
ég sá morgunroöann breiöast yfir
sveitina mlna, jafnvel nokkrum
árum áöur en tilvist min hófst hér
á jöröu. Nú gafst mér kostur á aö
fylgjast meö gangi málanna frá
stofnun ungmennafélagsins og
þar til bókinni lýkur. Ég liföi mig
inn I baráttu þessa brautryöj-
endahóps, sem lét enga farar-
tálma hindra hugsjónir slnar, er
stefndu til framfara, bæöi i and-
legum og veraldlegum skilningi.
Þótt félaginu bættust óöum nýir
starfskraftar á fyrstu árunum,
minnkuöu erfiöleikarnir ekki aö
sama skapi. Litlir fjáröflunar-
möguleikar voru fyrir hendi, en
húsnæöisskortur til fundahalda,
og annarrar félagsstarfsemi, var
mjög tilfinnanlegur, aö viöbættu
slma- og vegaleysi. A móti kom
svo uppörvandi skilningur al-
mennings, utan félags sem innan,
þvl sérhvert heimili léöi fúslega
húsaskjól fyrir starfsemi ung-
mennafélagsins, þegar á þurfti aö
halda.
Þótt öldur erfiöleikanna risu
hátt á þessum fyrstu árum og
áratugum, hélt hin slunga von llfi
innan félagsins, vonin um „betri
tlö meö blóm I haga”. Þess vegna
var áfram haldiö með bjartsýni
og þrautseigju aö vegarnesti, i átt
til morgunroðans, við aukinn fé-
lagsþroska og viöari sjónhring.
Til þess að hver og einn gætii
valiö sér tjáningarform, réöst
ungmennafélagið I að gefa út
blaö, aö vlsu handskrifaö, þar
sem ekki var um aðra leið að
grlmsson I Alftaneshreppi og
Björn Hítdælakappi, ákveöið aö
sameina orku sina og fé til aö
reisa þessa langþráðu byggingu,
sem bæði félögin voru I sárri þörf
fyrir. Með tilstyrk viðkomandi
hreppsfélaga og óreiknaðri vinnu
fjölda einstaklinga, varö félags-
heimilisdraumurinn að veru-
leika.
Ekki ætla ég mér aö rekja sögu-
þráö umgetinnar bókar, þaö yröi
of langt mál og færi tæpast nógu
vel úr hendi. Hins vegar langar
mig að tilfæra hér nokkrar orö-
réttar setningar.
„Sumardaginn fyrsta 1937 hófst
svolltll saga, ekki langvinn, en þó
engu að síöur skemmtilega at-
hyglisverö. Þaö haföi fyrrum
gerzt, aö barnakennari sveitar-
innar kynnti fólki ungmennafé-
lagshugmyndina, og nú var þaö
einnig kennarinn, sem gekkst
fyrir þvl, aö stofnuö væri ungliða-
deild eöa ungmennafélag meö
þátttöku skólabarnanna I hreppn-
um”.
Mér kom þessi frásögn
skemmtilega á óvart, haföi ekki
heyrt um þetta litla félag, sem
hlaut nafnið VON. Er hér var
komið sögu, var ég aö mestu búin
aö sllta barnsskónum og komin út
I hina óræðu veröld. En maöur-
inn, er gekkst fyrir stofnun ung-
liöafélagsins, sem ég hefði svo
gjarna viljaö vera þátttakandi i,
var Guömundur Eggertsson, hinn
ógleymanlegi kennari minn og
annarra barna þess tima i Hraun-
hreppi. Hann beindi huga til kom-
andi tlma og sá að þessi ungliða-
hópur gat orðið nokkurs konar
varasjóöur, sem siðar yrði styrk-
ur hins eldra félags. Auk þess tel
ég að Guðmundur hafi verið kær-
komiö verkefni að vera ræktunar-
maöur á æskunnar akriog sá þar
frækornum þeim, er hin beztu lif-
grös spretta af. 1 þessu sambandi
rif jast upp fyrir mér, að á síðasta
ári mínu i skóla, lét hann okkur
börnin læra eitt erindi úr Einræö-
um Starkaöareftir E.B., þótt ekki
væri það kvæði i skólaljóðum
þeim, er ætluð voru til námsins.
Þetta erindi var:
Bjarni Valtýr Guöjónsson heldur á bók sinni. Viö hliö hans er formaöur
Ungmennafélagsins Bjarnar Hltdælakappa, Guömundur Brynjólfsson.
„Eitt bros getur dimmu I
dagsljós breytt,
sem dropi breytir veig heillar
skálar.
Þel getur snúizt viö atorö eitt.
Aögát skal höfð I nærveru sálar.
Svo oft leyndist strengur I
brjósti, sem brast,
viö birurt andsvar, gefiö án
saka.
Hve iörar margt llf eitt
augnakast,
sem aldrei veröur tekiö til
baka”.
Ég býst viö, aö þaö hafi verið
regla Guömundar aö kenna öllum
nemendum sinum þetta erindi, i
þeirri góöu trú, að innihald þess
mætti verða þeim holl leiösögn
fram á veginn.
I lok þessara þanka, eftir lestur
hinnar ágætu bókar „Meö vor-
blænum'Mangar mig til aö þakka
þaö merka framtak u.m.f. Bjarn-
ar Hítdælakappa, aö standa fyrir
útgáfu þessarar óvenjulegu sögu.
Viö lestur hennar hefi ég endurlif-
aö kynni min viö frændur og vini,
lifs og liðna, mér til mikillar á-
nægju. Sllkt hiö sama veit ég aö
fjölmargir aörir hafa gert. Hinum
vil ég eindregiö ráöleggja aö
veita sér þá ánægju aö eignast
þetta ritverk, ekki slzt þeim, sem
á einhvern hátt eru tengdir Mýr-
um vestur.
Þáttur Bjarna Valtýs Guðjóns-
sonar i þessari útgáfu er ómetan-
legur og veröur seint fullþakkaö-
ur. Samantekt og skráning bókar-
innar er á allan hátt mjög til
fyrirmyndar. Agrip úr fundar-
geröum og öðrum heimildum fé-
lagsins fléttar höfundur á lifandi
og skemmtilegan hátt inn I sögu-
þráöinn og gerir aö heildarlegri
frásögn, sem hlýtur aö halda at-
hygli lesandans vakandi frá upp-
hafi til enda.
Lóa Þorkelsdóttir.
TESTPROpUCTS DIVISION
á íslandi.
GÓÐ TÆKI, GÓÐ ÞJÓNUSTA.
ÁNÆGÐIR BIFREIÐAEIGENDUR.
O. ENGILBERTSSON H/F.
hefur tekið að sér
einkaumboð á sölu
ALLEN TESTPRODUCTS
DIVISION á íslandi.
Við munum veita fullkomna
sölu- og viðgerðarþjónustu
á margvíslegum mæli- og
stillitækjum fyrir bifreiðar.
Aðeins með fullkomnum
tækjum er hægt að veita
fullkomna þjónustu.
ALL£»!*
Korfisbyggt
mótor -
stillingatœki
með
myndlampa
Transistor tœki
15-090
43-010
Rafgeymahleðslu-
og gangsetningatæki
6-12-24 Volt
40-80-120 Amper
CO HC infra-bed
ALttS
Korfisbyggt mótorstillingatæki
án myndlampa Transistor tæki
17-120
Kveikjumælingartæki
121-300
Snúningshraða-,
| spennu- og
kveikiumælir
21-310 i
Rafgeyma- og æ
hleðslumælir f
21-320
Mengunarmælir
(útblástur)
GÓÐ TÆKI, GÓÐ ÞJÓNUSTA, —
ÁNÆGÐIR BIFREIÐAEIGENDUR.
O. Cngilbeits/on h f
Stilli- og Auðbrekku 51
vélaverkstæði Kópavogi, sími 43140
ræöa. Þar birtu margir skoðanir
slnar og ýmsar athugasemdir,
einnig frumsamin ljóö, minninga-
greinar o.fl.
Á þessum árum, þegar ung-
mennafélagshreyfingin var aö
ryöja sér til rúms I landinu, var
llfsbaráttan enn hörð og framfar-
ir takmarkaöar. Þar var Hraun-
hreppur engin undantekning. En
eitt lltiö félag getur miklu áorkaö
til góös, ef samstillt hugarfar og
starfsvilji er fyrir hendi. Einmitt
sllkt félag varö til I Hraunhreppi
áriö 1912, en þaö var u.m.f. Björn
Hltdælakappi. Þess hlutverk var
aö gerast „Velvakandi” sinnar
sveitar og hafa opin augu fyrir
öllu, sem gat oröið lyftistöng
menningar og framfara, heima
fyrir og annars staöar. Og vissu-
lega urðu verkefnin fjölþætt, og
mörg þeirra voru leyst. Voru þó
áhugamálin ef til vill ennþá fleiri,
sem biöu úrlausnar. Þar á meðal
var húsnæöismáliö. Þaö var hinn
rauöi þráöur, sem hvaö fastast
var haldiö I, unz hiö myndarlega
félagsheimili, Lyngbrekka, hlaut
vlgslu hinn 5. nóvember 1967. Áö-
ur en þvl marki var náö, höföu tvö
ungmennafélög, Egill Skalla-
leAakyimiiig-Bingo
SUNNUDAGINN 26.JAN. I SK3TUNI
2. Kvikmyndasýningar. y Möjtu Túnis. Bulgariú og
Húsið opnað kl. S. helstu afangastoöúm. m.a. M
gySlíkvÆnsverður Vllhelm Kris.lnsson, , u. i aMr
FRÁBÆJR SKEMMTUN OG
MÖGULEiKI Á
GÓÐUM BINGÓVINNINGI!
m
Ferðamiðstöðin hf.
Aðalstræti 9, símar 11255 og 12940