Tíminn - 29.01.1975, Blaðsíða 3

Miðvikudagur 29. janúar 1975.
TiMINN
Framkvæmdir hafrlar við
hinar nýju byggingar DAS
gébé—Reykjavik. — A þriðjudag-
inn, hófust framkvæmdir við
byggingu hins nýja dvalar-
heimilis aldraöra sjómanna i
Hafnarfirði. Pétur Sigurðsson, i
Sjómannadagsráði, sagði I viðtali
við Timann, að vonazt væri til að
hægt yrði að taka fyrsta áfanga I
notkun á sjómannadaginn 1977,
en þá verður sjómannadagurinn
fjörutiu ára.
Unnið hefur verið að teikning-
um og undirbúningi að þessum
byggingum um nær tveggja ára
siceið. Jarðvegsframkvæmdir
sem Þórisós hf., sér um, byrjuðu
á þriðjudaginn, en arkitektarnir
vonast til að hægt verði að bjóða
út sjálfa bygginguna i aprfl n.k.
Sjálfar framkvæmdirnar ættu þá
að geta byrjað á miðju árinu.
Arkitektarnir eru Gisli Halldórs-
son og Bjarni Marteinsson.
Byggingarnar verða þrjár I
alltl fy sta áfanganum eða fyrstu
byggingunni, verður kjallari sem
er 1133 fermetrar, en þar verður,
auk rafmagns- og hitainntaka,
verkstæði, geymslur og veiðar-
færagerð. A fyrstu hæð, sem er
1117 fermetrar verða föndursalir,
kennslustofur og aðstaða fyrir
dagvistarfólk. Það siðastnefnda
er nýjung, að fólk geti komið utan
úr bæ og dvalizt daglangt við
föndurgerð eða aðra vinnu. Auk
þess verður ibúð húsvarðar á
þessari hæð.
A annarri, þriðju og fjórðu hæð
verða svo ibúðir, en á hverri hæð
fyrir sig verða setustofur. í allt
verða i húsinu 27 hjónalbúðir,
sem er 50.2 fermetrar nettó að
stærð, og 30 einstaklingsibúðir,
24,6 fermetrar nettó. Er þvi þarna
hiísnæði fyrir 84 manneskjur.
Tvær lyftur verða í húsinu.
1 næstu tveim áföngum verða
svo tvö hús, og er hjúkrunardeild
og heilbrigðisþjónuta I öðru
þeirra.
Jarðvegsframkvæmdirnar við nýja DAS-heimilið I Hafnarfirði hófust á þriðjudag. Hér ræða saman
Pétur Sigurðsson, Sjómannadagsráði og Páll Hannesson, Þórisós hf., en það er einmitt fyrirtæki Páls,
sem sér um jarðvegsframkvæmdirnar. Tfmamynd: Róbert
Níu áríðandi ábendingaratriði
Sjóslysanefndar varðandi öryggi
sjómanna á skuttogurunum
FB-Reykjavik. Rannsóknarnefnd
sjóslysa, sem starfað hefur I þrjú
ár, hefur að undanförnu fjallað
um öryggismál sjómanna á skut-
togurum vegna alvarlegra siysa,
sem orðið hafa um borð i slfkum
skipum. Nefndin boðaði blaða-
menn á sinn fund, og skýrði frá
nokkrum atriðum, sem hún telur
brýnt að gaumur verði gefinn nú
þegar til þess að koma i veg fyrir
slys.
Atriðin sem nefndin bendir á,
eru niu talsins, en hún tekur skýrt
fram, að þetta sé ekki endanleg
niðurstaða, þar sem gagnasöfnun
varöandi síys, sem orðið hafa hér
við land, og einnig söfnun gagna
erlendis, standi enn yfir,og verði
starfi nefndarinnar þvl haldið
áfram.
Ábendingaratriði nefndarinnar
eru sem hér segir, en þess skal
getið, að Tim;nn mun birta síðar
Itarlega greinargerð nefndar-
innar og frekari upplýsingar, sem
hún veitti blaðamönnum.
1. Settur verði skutrennuloki I
alla skuttogara, sem eru i
smiðum og jamframt þá, sem
eldri eru, sé þess nokkur kostur.
2. Sami maður sinni aldrei
samtlmis stjórn skips og stjórn
togvindu.
3. Skyldað verði, að þeir
sjómenn.sem vinna á afturþilfari
skuttogaranna noti öryggisbelti
við störf sín, þar sem við verður
komið.
4. Gerðar verði ráðstafanir til
að draga úr hálku á þilfari skut-
togaranna.
5. Komið verði fyrir bjarg-
hringum aftast á skuttogurunum,
beggja vegna skutremnu.
6. Skylt verði að hota öryggis-
hjálma við vinnu á þilfari skut-
togara.
7. Sjómönnum á skuttogurum,
og á öörum skipum verði gert
skylt að bera þar til gerð
björgunarvesti innan hlífðarfata,
sem verði eins létt og lipur og
kostur er.
8. Tryggt verði að kallkerfi
milli stjórnpalls og afturþilfars á
skuttogurunum sé jafnan gott og
öruggt.
9. Skylt verði að hafa reyk-
köfunartæki um borð I öllum
skuttogurum.
Þessar ábendingar nefnarinnar
verða sendar til skipstjóra og
áhal'na á skuttogurum, og enn-
fremur til Samgönguráðuneytis,
Siglingamálastofnunar rikisins,
Slysavarnafélags tslands,
Sjómannasambands íslands,
Farmanna og fiskimannasam-
bands Islands, Landssambands
Islenzkra utvegsmanna auk fjöl-
miðla I von um aö allir þessir
aðilar vinni að kynningu þessara
mikilvægu öryggistækja.
Tíu þús. tonn af loðnu
á land á Eskifirði
Viðskiptin í Pöntunarfélaginu tvöfölduðust
þegar vertíðin hófst
SJ-ReykjavIk — Hér er búið að
landa um 10.000 tn af loðnu og
þrærnar eru að fyllast, sagði Arn-
þór Jensen framkvæmdastjóri
Pöntunarfélags Eskfirðinga f
simtali við Timann i gær. Búast
má við að iöndunarbið fari að
verða á Eskifirði.
— Viðskiptin i Pöntunarfélag-
inu tvöfölduðust eftir að loðnu-
vertiðin hófst og mikið var um
skipakomur. Strandferðaskipun-
um seinkaði mjög I slðustu ferð-
um þeirra og var orðið tómlegt I
verzluninni, en þó kom ekki vöru-
skortur að sök, og hægt var að
anna loðnuskipunum og heima-
fólki. Esja kom slðan til Eski-
fjarðar á mánudag og Hekla um
helgina og nú er nóg af öllu.
Nokkuð hefur borið á mjólkur-
leysi v.egna samgönguörðugleika.
Þó hefur fengizt mjólk með snjó-
bfl frá Norðfirði og nú sjóleiðis frá
Akureyri.
Bezta veður var á Eskifirði á
þriðjudag, sólskin og frostleysa.
Fyrsta loðnan
til Raufarhafnar
og Vopnafjarðar
FB-Reykjavik. t gærkvöldi voru
komin á iand um 27 þúsund lestir
af loðnu. Siðasta sólarhringinn
höfðu þá komið á land 6805 lestir
úr 30 bátum.
Þróarrými var farið að
minnka á þeim þremur höfnum,
sem lagt hafði verið upp i til
þessa, Seyðisfirði, Reyðarfirði og
Eskifirði, og einn bátur hélt I gær
til Raufarhafnar með 380 lestir,
og þrir bátar fóru með afla sinn til
Vopnafjarðar.
Orkumálin ó
Norðurlandi
Ingi Tryggvason alþingis-
maður skrifaði nýlega grein
um orkumálin á Norðurlandi.
Þar segir m.a:
„Til frekari áherslu þykir
mér rétt að telja hér upp að
lokum þær aðgerðir, sem lík-
legastar og nauðsynlegastar
eru að minum dómi, til að losa
Norðlendinga úr þessari
spennitreyju, sem orkuskort-
urinn hefur búið þá nú um
skeið.
1. Gera þarf áætlun um,
hvaða þéttbýlissvæði geta not-
að jarðvarma til upp-
hitunar húsa og hvaða svæði
verða hituð með raf-
magni. Stærsta spurning-
in f þessu efni er upp-
hitun húsa á Akureyri og er
mikil nauðsyn, að ákvörðun
verði sem fyrst tekin um,
hvort lögð verður hitaveita til
Akureyrar eða ekki.
2. Byggingu orkuvers á
Kröflusvæðinu verði hraðað
svo sem kostur er, svo. að
orkuframleiðsla þar geti haf-
izt haustið 1977.
3. Byggðalína verði lögð á
árinu 1975ogframkvæmd þess
verks ekki skipt á fleiri ár.
Vafalaust eru ýmis vandkvæði
á, að þetta verk verði unnið á
þessu ári, svo sem skortur
fjármagns, þjálfaðs vinnuafls
og langur afgreiðslufrestur
efnis. A árinu 1906 lögðu ls-
lendingar simalinu frá Seyðis-
firði til Reykjavfkur, fullkom-
lega vanbúnir tækni og
reynslu. Hvi skyidi okkur ekki
geta tekizt ini, sjötiu árum sið-
ar, að ieggja raflinu á einu ári,
sem liklega er meira en helm-
ingi styttri en slmallnan, sem
lögð var á einu sumri?
4. Disilstöðvar til fram-
leiðslu rafmagns verði reistar
á öllum þéttbýlisstöðum á
Norðurlandi, þar sem þær eru
ekki fyrir eða skortur er á
varaafli. Þegar raflfnur eru I
lagi nýtast þessar rafstöðvar
heildarkerfinu, hvar sem þær
eru staðsettar, en þegar llnur
bila dregur fjölgun dlsilstöðv-
anna úr þeirri hættu, að heil
byggðarlög verði án raforku
lengri eða skemmri tima.
5. Unnið verði skipulega að
styrkingu og endurnýjun á
dreifikerfi rafmagnsveitn-
anna, þannig að skortur á
flutningsgetu rafllna hindri
ekki notkun rafmagns til upp-
hitunar eða annarra þarfa
nokkurs staðar á svæðinu.
6. Leyst verði á viðunandi
hátt þörf þeirra sveitabýla,
sem enn hafa ekki fengið raf-
magn frá samveitum.
7. Stefnt verðiað þvi að allir
notendur rafmagns eigi kost á
þriggja fasa rafmagni, en
mjög mikill munur er á kostn-
aði og ýmsum möguleikum við
notkun cins og þriggja fasa
rafmagns.
8. Stefnt verði að jöfnun á
verði raforku til sameigin-
legrar notkunar.
9. Sveitarfélög á Norður-
lainli öllu sameinist um stofn-
un Norðurlandsvirkjunar,
sem verði framkvæmdaaðili
og forystuafl um öflun og
dreifingu raforku i landsfjórð-
ungnum".
AAörg verkefni
Ingi Tryggvason segir enn
fremur:
,,Af þessari upptainingu má
sjn, að verkefnin eru mörg
brýn og kostnaðarsöm. Ef við
Norðlendingar viljum halda
okkar hlut gagnvart öðrum
landshlutum um þróun byggða
og atvinnulifs, megum við
ekki standa öðrum að baki 1
öflun og nýtingu vatns- og
varmaorku. Náttúran hefur
ekki sfður gefið okkur mögu-
leika en fbúum annarra lands-
hluta.
Aðurnefnt dæmi um bann
yið rafmagnshitun I nýbygg-
ingum á Norðurlandi setur
okkur skör lægra gagnvart
neyzlu landsins gæða en þá
ibúa landsins, sem engri slfkri
takmörkun lúta. Þess sjást að
vlsu merki, að úr orkuskortin-
um rætist. En verður það svo
l'ljótt og myndariega gert, að
ekki hljótist varanlegt tjón af
drættinum, umfram það sem
orðið er?
öflug samtök og samstaða
Norðlendinga sjálfra eru lik-
legust til að hafa úrslitaáhrif
til úrbóta. Þess vegna er e.t.v.
stofnun Norðurlandsvirkjunar
nú liklegasta ráðið til að flýta
fyrir viðunandi úrbótum I hin-
um vanræktu orkumálum
okkar Norðlendinga".
Þ.Þ.
Ráðstefna um kjör láglaunakvenna:
ALLAR KONUR FÁI 3JA
AAÁNAÐA FÆÐINGARORLOF
Fleiri konur í stjórnir og samninganefndir launþegasamtakanna
um Félagsmálaskóla alþýðu með á svipuðum grundvelli og fram-
þvl að greiða fyrir þá þátttöku- kvæmdanefnd byggingaáætlunar
gjöld og bæta þeim upp það kaup, vann eftir
¦SJ—Reykjavlk. — A ráðstefnu um
kjör láglaunakvenna, sem haldin
var I Lindarbæ á sunnudag, var
sett fram sii krafa að allar konur
njóti a.m.k. þriggja mánaða
fæðingarorlofs á fullum launum,
og litu þátttakendur I ráðstefn-
unni svo á, að eðlilegast væri að
framkvæmd falii undir
tryggingakerfi rlkisins. Þá var
hvatt til að hraðað yrði uppbygg-
ingu góðra dagvtstunarheimila,
svo að öll börn geti á tt kost á dvöl
þar. Ráðstefnan benti, á að sú
þróun væri varhugaverð að
barnaheimilisrekstur I heima-
liiisum færi sifellt I vöxt.
Ráöstefnuna héldu ASB félag
afgreiðslustúlkna I brauð- og
mjólkurbúðum, Iðja félag verk-
smiðjufólks, Starfsstúlknafélagið
Sókn, Starfsmannafélag rikis-
stofnana og Rauðsokkahreyfing-
in.
Ráðstefnan átaldi þá stað-
reynd, að fjöldi kvenna I stjórnum
og samningnefndum launþega-
samtakanna er ekki i réttu hlut-
falli við tölu þeirra i félögunum og
taldi ekki vansalaust, að i niu
manna nefnd ASÍ skuli engin
kona eiga sæti.
Ráðstefnan skoraði á verka
lýösfélögin að gera félögum sin-
um kleift að taka þátt i námskeið-
sem þeir verða af vegna þátttöku
I þessum námskeiðum. Einnig
skoraði ráðstefnan á Félags-
málaskólann að halda námskeið
um jafnréttismál á þessu ári. .
Þá varaði ráðstefnan við afleið-
ingum bónuskerfisins, þar sem
komið hefur i ljós, að það veldur
Hkamlegri og andlegri þreytu og
hefur neikvæð félagsleg áhrif.
A ráðstefnunni voru samþykkt
ar ályktanir um tryggingamál,
sem beindust einkum i þá átt, að
konur fái meðlag og barnsfarar-
kostnað greitt frá Trygginga-
stofnuninni þegar i stað, en þurfi
ekki að blða þangað til meðlags-
úrskurður liggur fyrir sem stund-
um dregst á langinn. Ennfremur
skuli meðlag greitt meðan reynt
er að feðra barn. Svo og með
börnum, sem ekki tekst að feðra,
enda hafi allt verið til þess reynt.
A ráöstefnunni um kjör lág-
launakvenna var samþykkt
ályktun um að allir Hfeyrissjóðir
skuli verðtryggðir, allir lifeyris-
þegar njóti sömu réttinda án til-
lits til kyns eða atvinnustéttar, og
að ávaxta skuli fé sjóðanna til
félagslegrar uppbyggingar t.d.
með byggingu leigu- og söluibúða
Þá taldi ráöstefnan það sjálf-
sagða kröfu aö heimilisstörf verði
metin sem starfsreynsla, þegar
konur hefja hliðstæð störf á
vinnumarkaðnum. Brýn nauðsyn
væri á námskeiðum i ýmsum
starfsgreinum, svo og endurhæf-
ingu og fullorðinsfræðslu.
Umræður og fræðsla um réttindi
og skyldur og kjaramál skuli fara
fram á vinnustað.
Mergt fleira bar á góma á ráð-
stefnunni, m.a. umbætur i skóla-
málum fólgnar i samfelldum
skólatima og sömu námsskrá
fyrir pilta og stúlkur.
Ráðstefnan lýsti undrun sinni á
þvi, að i nefnd þeirri, sem rikis-
stjórnin hyggst setja á stofn i til-
efni kvennaársins til að fjalla um
stööu kvenna i þjóðfélaginu eru
ýmsir hópar til nefndir, án þess
aö fulltrúar Verkalýöshreyfing-
arinnar séu þar með. Ráðstefnan
taldi að einmitt innan Verkalýðs-
hreyfingarinnar séu þær konur,
sem með vinnu sinni stuðla hvað
mest að uppbyggingu þjóðfélags-
ins, og þess vegna beri þeim rétt-
ur til aö eiga fulltrúa I nefndinni.
A ráðstefnunni var bent á að
Frh. á bls. 15