Tíminn - 02.02.1975, Qupperneq 1

27. tbl. — Sunnudagur 2. febrúar 1975 — 59. árgangur.
ÆNGIRr
Áætlunarstaðir:
Blönduós — Siglufjörður
Búðardalur — Reykhólar
Flateyri — Bíldudalur
Gjögur — Hólmavík
Hvammstangi — Stykkis-
hólmur — Rif
Sjúkra- og leiguflug um
allt land
Símar:
2-60-60 &
2-60-66
$2
Könnun á reykingum skólabarna
í Reykjavík:
Níu ára börn
þrælar
nikótínsins
FB-Reykjavfk. — Veriö er að
vinna úr niöurstöðum könnun-
ar á reykingum barna og ung-
linga i skóium borgarinnar,
sem gerð var á vegum borgar-
læknisembættisins f ' Reykja-
vik sl. vetur. Sérstökum
spurningaiistum var dreift
meðal allra skóiabarna á aldr-
inum frá 9 ára til 17 ára, að
báðum árum meðtöldum. Nið-
urstöður könnunarinnar liggja
ekki fyrir enn, en samt er
Ijóst, að reykingar stúikna eru
mun meiri, en búizt hafði ver-
ið við, og að 2% af niu ára
börnum segjast reykja. í
Reykjavik eru um 1600 börn á
þeim aldri samanlagt..
Á spurningalistanum eru
börnin beðin uin að merkja við
rétt svör meö krossi, og hvergi
er getið þess, sem svarar, og
ætti það að tryggja réttari út-
komu, þegar viökomandi hef-
ur ekki þurft að óttast að upp
um hann kæmist, ef hann hef-
ur reykt, en talið að enginn
vissi um það.
Fyrsta spurningin er um
aldur þess sem svarar. Siðan
er spurt að þvi, hvort viðkom-
andi reyki sigarettur. Þriðja
spurningin er um það, hversu
margar sigarettur nemandinn
reykir, reyki hann á hverjum
degi, eða ef hann reykir oft,
hversu margar á viku, og
reyki hann ekki daglega, þá
hversu margar sigarettur á
mánuði.
Fjórða spurningin er um
það, hve mörg af bekkjarsyst-
kinum skólabarnsins reyki,
aðgreint stúlkur og piltar.
1 fimmtu spurningu er
Samtimis þvi sem sambandið
á milli reykinga og lungna-
krabba og annarra hættulegra
sjúkdóma verður æ Ijósara,
færast reykingar I vöxt og nú
er svo komið, að jafnvel nfu
ára börn i skólum i Reykjavik
eru farin að reykja. Tfma-
mynd Róbert.
grennslazt fyrir um reykingar
á heimili, hvort þar sé reykt,
og hverjir geri það.
1 sjöttu spurningu er spurt
um það, hvort neinandinn áliti
reykingar skaðlegar eða skaö-
lausar.
1 sjöundu og siðustu spurn-
ingunni, er svo spurt um það,
hvers vegna reykingarnar
hafi byrjað, hvort það hafi
verið af forvitni, vegna þess
að foreldrarnir reyktu, til þess
að vera með félögum, sein
reykja, eða vegna þess að fólki
þyki það fint, (smart)? A
spurningalistanum sést einn-
ig, hvort sá, sein spurður er,
er piltur eða stúlka.
Erlent verkafólk á íslandi:
Fjöldi Ástralíumanna
og Nýsjálendinga
í frystihúsunum hér
SJ—Reykjavik. Erfitt hefur verið
að fá fólk til starfa i frystihúsum
úti á landi á vetrarvertið siðustu
árin. Sumt af þvi fólki, sem fæst,
hcfur reynzt óstöðugur vinnu-
kraftur. Það hefur farið I vöxt að
leitað væri eftir erlendu fólki i
þessa vinnu. A.m.k. hundraö
manns frá Ástraliu og Nýja Sjá-
landi vinnur nú I frystihúsum á
Vestfjörðum og Snæfellsnesi. Svo
við höfum komið okkur upp visi
að „stétt erlends verkafólks”,
sem fyrir löngu er orðin viður-
kennd staðreynd i lifi margra
Evrópuþjóða. Fólk þetta hefur
reynzt vel i vinnu hér, þótt það
kunni ekkert til fiskvinnu þegar
það kemur. Meirihlutinn eru kon-
ur og sumar koma ár eftir ár.
Aö sögn Ágústs Oddssonar hjá
Sölumiðstöð hraðfrystihúsanna
hefur skrifstofa fyrirtækisins i
London annazt milligöngu uin
ráðningu fólksins frá Astraliu og
Nýja Sjálandi hingað til lands: —
Þetta fólk er á ferð um Evrópu,
sem það hefur i miklum metum
sem menningarálfu. Flest er fólk-
ið af enskuin og Irskum uppruna
og hefur koiniö til Evrópu ,,að sjá
gamla landið” og skoðar sig þá
um viöar i leiðinni. Það ferðast
oft I 4-6 mánuði á ári og fær sér
vinnu einhvers staðar hinn hlut-
ann úr árinu til að afla sér ferkari
farareyris. London og Bretland er
e.k. miðstöð þessa fólks, og þar
æxlast það svo að það kemur
jafnvel hingað á Evrópureisu
sinni.
Erlenda verkafólkið er á
aldrinum 21 til 30 ára. Þeim er út-
vegað húsnæði i þorpunum þar
sem það vistast. Yfirleitt búa
nokkrar stúlkur saman i ibúð og
annast matseld fyrir sig sjálfar.
„Þeim fellur ekki við okkar
fæði”, var okkur sagt i einu
frystihúsanna á Vestfjörðum, „og
borða þvi ekki hér i mötuneyt-
inu”. Að öðru leyti samlagast
fólkið vel tslendingunuin og alls
staðar þar sem við höfum haft
spurnir af, er mjög vel af þvi lát-
ið.
A Tálknafirði eru 10 manns, þar
af einn karlmaður, á Petreksfirði
17 stúlkur hjá tveim frystihúsum
og á Súgandafirði munu vera
a.in.k. 2Ö manns. Fyrstihússtjór-
inn á Súgandafirði hefur að sögn
lagt mikla áherzlu á að fá þetta
fólk til starfa, en þar mun innlent
vertiðarfólk hafa reynzt fremur
illa fyrir nokkrum árum. Sagt er
að svipur þorpsins á vertiðinni
hafi breytzt til batnaðar. Við
heyrðum einnig af áströlskum
stúlkuin i fiskvinnu á Grundar-
'firði og i Hnifsdal, og þær munu
raunar vera i hverju útgerðar-
þorpi á Vestfjörðum.
Kaupið er minnst 50.000 kr. á
mánuði, en oftast sjálfsagt miklu
meira, þvi vinna er á flestuin
þessum stöðum. Skatta borga út-
lendingarnir til jafns við innlenda
starfsfólkiö. Flest um 30%, en
40% þeir sem bera mest úr být-
um.
HEILSUGÆZLUSTÖÐ
í DOMUS MEDICA?
Skipulag heimilislækninga í Reykjavík
veldur þvi, að læknar fóst ekki til starfa
FB-Reykjavik. — Nokkrar um-
ræður hafa farið fram milli lækna
og borgaryfirvalda um mögu-
leika á þvi, að breyta þriðju hæð i
Domus Medica i heilsugæzlustöð.
Slik framkvæmd er háð fjárveit-
ingu úr borgarsjóöi, og hefur hún
ekki enn verið talin möguleg, að
sögn Skúla Johnsen borgarlækn-
is, — en málið er i gangi, og heil-
brigðisráð borgarinnar hefur ver-
iðað fjalia um það undanfarið, og
mun taka það fyrir enn frekar á
næsta fundi sinum.
Að tilhlutan landlæknis og fleiri
14. janúar sl. kom fram sú al-
menna skoðun, að hefja beri þeg-
ar i stað tilraun með hópstarf
lækna i tiltæka bráöabirgðahús-
næði og jafnframt undirbúning
byggingar og rekstrar slikra
stöðva i Arbæjar- og Breiðholts-
hverfum og viöar, þar sem þörf er
mest.
A þessum sama fundi mun
ráðuneytisstjóri heilbrigöis- og
tryggingamálaráðuneytisins hafa
látið að þvi liggja, að sú fjárveit-
ing, sem veitt var á siðustu fjár-
lögum, merkt Árbæjarstöð, gæti
orðið tiltæk til annarra og brýnni
þarfa, yrði þess óskað eftir rétt-
uin leiðum, enda mun mjög vafa-
samt, að tilraunastarf, sem þetta
yrði heppilega staðsett i Árbæjar-
Framhald á bls. 27
HVAÐ GERA ÞAU í TÓMSTUNDUNUM? — HVAÐ GERA ÞAU í TÓMSTUNDUUNUM?
NÝR GREINAFLOKKUR í TÍMANUM — NÝR GREINAFLOKKUR í TlMANUM
TíMINN mun á næst-
unni birta viðtöl við
ýmsa þekkta menn i
þjóðfélaginu/ og verður
þar rætt um tómstunda-
vinnu þeirra og hugðar-
efni/ hvernig þeir verja
frítíma sinum og hver
viðhorf þeirra eru til
slikra hluta yfirleitt.
Hér er á ferðinni efni,
sem mörgum lesendum
mun þykja fróðlegt, því
að svo margbreytileg
sem störf manna eru, þá
er tómstundav inna
þeirra það ekki siður.
Hjá sumum eru hugðar-
efnin svo samofin dag-
legum störf um, að erf itt
virðist að greina á milli,
hvað er hjáverk og hvað
aðalstarf. Hjá öðrum
hefur verk, sem fyrst
var sinnt í hjáverkum og
að nokkru til gamans,
vaxið svo í höndum
þeirra að það var áður
en þeir vissu orðið aðal-
starf. Sumir, sem vinna
erilsöm störf á opinber-
um vettvangi, eru svo
heppnir að geta „klippt
á þráðinn" — skrúfað
fyrir áhyggjurnar, þeg-
ar fri gefst frá daglegu
amstri, aðrir hafa ef til
vill aldrei haft þörf fyr-
ir neina tilbreytingu, af
því að starf þeirra full-
nægði þeim algerlega.
En þeir eru fáir.
Það mun þvi kenna
ýmissa grasa i þessum
greinaf lokki, og vera
má, að sumum lesend-
um þyki ,sem ekki sé
alltaf verið að tala um
„hreinar" tómstundir —
en hitt viljum við leyfa
okkur að vona, að les-
endum okkar þyki fróð-
legt að kynnast því,
hvernig viðmælendur
okkar verja tómstund-
um sínum.
Þeir, sem hér verður
rætt við, eru meðal ann-
arra ólafur Jóhannes-
son dómsmálaráðherra,
dr. Finnbogi Guðmunds-
son landsbókavörður,
Guðrún Ásmundsdóttir
leikkona, dr. Jakob
Benediktsson, ritstjóri
Orðabókar háskólans
o g Vilhjálmur
Hjálmarsson mennta-
málaráðherra. Fleiri
nöfn væri hægt að
nefna, en þetta verður
látið nægja að sinni.
I DAG
Oiatur Johannesson
dómsmála- og við-
skiptaiáðherra