Tíminn - 02.02.1975, Qupperneq 24

Tíminn - 02.02.1975, Qupperneq 24
24 TÍMINN Sunnudagur 2. febrúar 1975. ÞJOÐHÁTÍÐARBÚFRÆÐ- INGAR FRÁ HVANNEYRI Á FERÐ í FÆREYJUM Greinarhöfundur, Magnús Ástvaldsson, Eysteinn Sigurösson, annar fararstjöranna, og Þorleifur Eggertsson frá Þorvaldseyri. Feröasögunni var þar komið slðast, að Hvanneyringar áttu góða nótt I Þórshöfn i Færeyjum. Klukkan að ganga sjö morguninn eftir vakti Trausti okkur. Skyldi nú haldið með ferju frá Þórshöfn til Skálafjarðar á Austurey Við drifum okkur á fæt- ur og héldum niður á bryggju og um borð I „Trónd”. Þar bættust i hópinn tveir nýir fararstjórar. Voru þaö þeir Jóhannes Dalsgarð, landbúnaðarkandidat og framkvæmdastjóri Föroyja jarðarráðs, og Danjal Peter Höjgaard, liffræðinemi frá Þórshöfn. Voru þeir boðnir og búnir til að fræða okkur um hvað eina, sem fyrir augun bar og að- stoða á allan hátt. — Mikil veður- bliöa var allan þennan dag, sólskin og logn. Og ekki spillti það, að fóstrurnar þágu boð okkar aö slást með i förina. Þessum degi munum við þvi ábyggilega seint gleyma. A leiðinni inn i Skálafjörð var fyrst komið á Strendur, sem eru vestan fjarðarins. Þar kom um borð karl nokkur Samúel að nafni. Ætlaði hann með ferjunni til Þórshafnar. ólafur Vest- firöingur Egilsson tók karlinn tali. Urðu þeir brátt hinir mestu mátar. Nú var siglt yfir á austur- bakkann, til Tóft, en þar stigum við frá borði. Samúel gleymdi sér og fylgdi Ólafi sem skugginn. fyrir bragðið missti hann af ferj- unni og tók sér þvi far meö okkur inn I Skálabotn en varö svo að koma sér á puttanum heim á Strendur aftur. I Skálabotni skoðuðum við fisk- eldisstöð, sem er ein sinnar teg- undar I Færeyjum, athyglisvert og myndarlegt framtak. Var nú einmitt verið aö stækka stöðina mikið. Næst stönzuðum við I Götu, þar sem var bær Þrándar, sem sagt er frá i Færeyingasögu og Islendingar kannast svo vel við úr máltækinu ,,að einhver sé Þrándur i Götu” i merkingunni fyrirstaða. Þarna skoðuðum við ullarverk- smiðjuna. ólafur forstjóri sýndi okkur allar byggingarnar og gang vinnslunnar. Eru þetta fjögur mismunandi vinnslustig, sein skila fullunninni vöru, sem selzt viða um lönd. Ólafur kvað alla ull Færeyinga unna i fær- eyskum verksmiðjum. Er við höföum verzlað töluvert við Ólaf og kvatt hann með þakklæti héld- um við sem leið liggur áfram noröur, með Ritufell á hægri hönd og Tyril á þá vinstri. Hér er náttúrufegurö með afbrigöum, og veðrið var yndislegt. Klukkan er yfir tiu þegar við komum að vegamótunum Fugla- fjörður — Leirvik. Þar situr fyrir okkur merkisbóndinn Friðleifur Jóhannsson. Hann stigur upp i bflinn, broshýr og elskulegur, og býöur okkur velkomin i sitt byggðarlag og spyr, hvort við séum ekki þyrst I öllum þessum hita. Gaf hann öllum þar meö flösku af dönskum bjór og einn snafs af Álaborgarákaviti, þeim er vildu. Þótti mönnum þetta einstakur höfðingsskapur að vonum, enda hrópuöum viö ferfalt húrra, Friðleifi til heiðurs, af lifi og sál og kvöddum hann vel. Ekki beið góða skapið hjá feröa- félögunum hnekki við heimsókn þessa sem nærri má geta, enda opnuðust nú hjörtu margra úr hópnum, er áður höfðu læöztmeö veggjum, og tóku nú að syngja. 1 Leirvik var tekin ferja til Klakksvikur en þangað komum viö rétt um klukkan eitt. Um borð I ferjunni gaf sig á tal við mig Salomon Jóhannesson, Islenzkur að hálfu, — móðurættin frá Bakkafiröi. Hann sóttist eftir kunningsskap okkar og kunni greinilega vel við sig I hópi þess- ara hálflanda sinna. Klakksvik er yndislegur bær á Borðey sunnan til. Hann telur rúmlega fimm þúsund ibúa. Ég held, að öll Evrópa geti vart státað af fallegri bæ. Húsin standa eins og i þrepum i fjalls- hliðunum, beggja megin vikur- innar, fagurlega máluð og með afbrigðum smekkleg og snyrtileg. Klakksvik er einn mesti fiskveiði- og athafnabær i Færeyjum, enda höfnin mjög góð. — Þá skemmdi það ekki myndina að sjá staðinn i þessari einmuna veðurbliðu. Við gátum ekki heppnari verið. t Sjómannaheimilinu I Klakks- vik beið okkar matur I boði Föroya Búnaðarfélagsins. Vorum við I sér sal með blómum á borðum og fengum aldeilis herra- mannsmat að borða og lipra og elskulega þjónustu. Eftir matinn buðu hinir færeysku vinir okkar öllum hópnum I ökuferð i gegnum jarðgöngin I Myrkjanoyrarfjalli yfir i Arnafjörð og áfram I gegn um göng að Norðtóftuin. Alls eru þetta þriggja kilómetra löng göng og höfðu fáir okkar s'éð slikt mannvirki fyrr. Við snerum svo viö á hlaðinu hjá Hótel Bella i Noröurdepli. Þar hjá er sundið yfir til Viðeyjar örmjótt og heitir Hvannasund. Þdtti það vel við eiga að þar sneru Hvanneyringar við Hafði einhver orö á þvi að þama ættum við að sýnda yfir. Myndi þaö þá eftirleiöis nefnt verða Hvanneyringasund. Fékk þessi uppástunga frekar slæmar undirtektir. Mun Grettir As- mundarson fáa keppinauta hafa átt I hópi þessum. Aftur á móti sungu menn um hann hið alkunna færeyska lofkvæði. Þegar við komum aftur til Klakksvikur, var okkur boðið að skoða ölgerðina „Restorffs bryggari”. Sýndi Einar Waag forst jóri okkur alla verksmiðjuna og lýsti framleiðslu hennar. Hann bauð okkur upp á Föroyjabjór, pilsner, maltöl og ýmsa gos- drykki I kaffistofu ölgerðarinnar. Einar var auðsjáanlega hrifinn af heimsókn okkar, og er það ekki á hverjum degi, sem bændaefni noröan úr Dumbshafi, eru þarna á ferð, enda eins gott. Einar fengi smáan hagnað af fyrirtæki sinu, hefði hann svona kálfa i húsum sinum daglega. Til heiðurs Einari Waag sungum við „íslands far- sældar frón”. Frá „Föroya Bjór” héldum við til Kristjánskirkjunnar. Kirkja þessi er byggð til minningar um færeyska sjómenn, er létu lifið i heimsstyrjöldinni og ber nafn Kristjáns Danakonungs. Hún er gullfalleg, utan sem innan, fagur- lega byggð, og sýnir, að stórhug- ur hefur fylgt gerð hennar. Kirkjan rúmar yfir þúsund manns I sæti, og sagt er að á vigsludegi hennar hinn 7. júli 1963, hafi tvær þúsundir manna verið I húsinu. Hans hátign Friörik IX konungur var þá viðstaddur og þrjár prinsessur, dætur hans. . Kirkjuna teiknaði Peter Koch, arkitekt. Má segja, að hann hafi teiknað hana utan um altaris- töfluna, sem er geysistórt freskómálverk eftir Jóakim Skovgaard frá 1901. Sýnir myndin „hina miklu kvöldmáltið”. Þetta mun vera stærsta freskómynd, sem máluð hefur verið á Nörður- löndum siöan á miðöldum. Þetta er fyrsta stóra kirkjan á Norðurlöndum, sem er byggð i forn-norrænum stil. 1 lofti hennar hangir gamalt áttamannafar til að minna á sjómennskuna. A bát- ur þessi lika merka sögu. Djákni kirkjunnar sýndi okkur hana og sagði okkur sögu hennar. Vorum við hugfangin af listasmið þessari og vorum þakklát fyrir að fá tækifæri til aö skoða hana. — Heimsókn okkar til þessa dásam- lega bæjar var nú brátt á enda, og viö gengum ánægð og hress til skips. Viö fórum sömu leið til baka. Mikil gleði rikti um borð I ferjunni, eins og þá við komum. M.a. sungum við „Kátir voru karlar” fyrir gamlan sjóara, er eitt sinn var bátsmaður á kútter Haraldi frá Skipaskaga. Þótti þeim gamla mikiö til koma og blessaði okkur bæði I bak og fyrir. Þá leizt honum einkar vel á ferðafélaga okkar, fóstrurnar, en stakk þvi að okkur, að þær hefðu nú lika verið föngulegar hér i „den”-tið, „genturnar” á Islandi. Vagninn beið okkar og brunaði nú leiðina til baka. Á leiðinni höfðum við upp á Hvanneyringn- um Asmundi Thomsen frá Noröragötu. Hann er tækni- fræðingur og sér um vegagerð þama. Hann var upptekinn við starf sitt úti á landsbyggðinni, en bflstjórinn sem er mágur hans, komstað þvi i gegnum talstööina, hvar hans væri að leita. Við biðum i bilnum, meðan Trausti fór og heilsaði upp á þennan gamla vin sinn og skólafélaga. Siðan komu þeir inn til okkar, og Trausti kynnti hann fyrir okkur Sagði hann Ásmund einhvern harðduglegasta mann, sem hann hefði þekkt. Siðan ávarpaði hann Asmund, afhenti honum Hvann- eyrarfánann og bað honum allrar blessunar. Að lokum sagðist Trausti vera fullkomlega ánægður með ferðina, fyrir sina parta, þar sem hann hefði hitt alla sina færeysku skólabræður. Þótt ekki væri viðstaðan löng hjá Asmundi, sungum við eitt Is- lenzkt lag, honum til heiðurs. Ás- mundur ávarpaði okkur siðan. Kvast hann vera búinn að gleyma islenzkunni, þar sem hann hefði haft fá tækifæri til að halda henni við öll þessi ár, sem liðin væru frá Hvannneyrarveru hans. Þakkaöi hann gjöfina og hlý orð Trausta i sinn garð. Var hann klökkur i rómi, er hann kvaddi okkur. Er við höfðum kvatt okkar ágæta ökumann, stigum við um borð I ferjuna „Trónd” og sigld- um okkar leið til Tórshavn. Var þá klukkan oröin sjö- Enn var veðrið dásamlegt, logn, sólskin og hiti I lofti. Vorum við einstaklega heppnir að fá svona góðan dag þessa lengstu ferð okkar um eyjarnar. Vorið hafði verið einmunagott I Færeyjum þetta árið en þetta mun hafa verið hlýjasti dagurinn fram að þeim tima. Landið var allt orðið hvann- grænt upp á fjallabrúnir, þótt enn væri ekki nema 17, mai. Það var harður straumur á Tangafirði, en svo heitir syðsti hluti sundsins milli Straumeyjar og Austureyjar, og þótt annars væri logn og ördeyða um allan sjó, þá fleytti Þrándur kerlingar og valt talsvert. Urðu sumir sjóveikir, en aðrir færðust allir i aukana og sungu sjómannskvæði Góðvinir á Velbastaö: Danjái bóndi, móðir hans, Jensina, og kona hans, Hella, systir Jörgens-Frantz Jacobsens, rithöfundarins. Síðari hluti hástöfum. Meira að segja rauk einn úr okkar hópi til og safnaði sama ölluin krökkum, sem fyrir- fundust á skipinu, raðaði þeim I hring á biladekkinu og hóf þann mesta hringdans, sem um getur á skipsfjöl I allri sögu Færeyja. Er þá mikið sagt, þvi eins og allir vita eru Færeyingar kunnir fyrir hringdansa. Þótti ýmsum þetta fim iiukil, þvi náungi þessi hafði þóttnokkur rúmkær á Hvanneyri og helzt viljað undir feldi liggja. En nú var hann eins og nýfætt unglamb. Til höfuðstaðarins komumst við um slöir og vorum furðu fljót að hjama við. Við þökkuðum hinum ágætu færeysku fararstjórum okkar framúrskarandi fyrir- greiðslu og skemmtun og kvödd- um þá vel. Fórum við að svo búnu á farfuglaheimilið og hvfldum okkur nokkra stund. Að góðri hvild lokinni var ákveðið að fara á dansleik I Klúbbnum. Mikil eftirvænting greip um sig, og urðum við ekki fyrir vonbrigðum. Þetta varð hin bezta skemmtun. Þarna „spælaði Tey av. Hamrinum”, ágætis- „orkester”, og nutum viö tilver- unnar á hinu færeyska dansgólfi undir ljúfum tónum við mikið meyjaval. Við höfðum samiö við Jón Sivertsen um heimkomutima á farfuglaheimilið um nóttina. All- ur hópurinn skilaði sér á skikkan- legum tima, utan Borgfirðingur einn og Reykvikingur, er lentu I villu mikilli á tröllasúruakri. Var um kennt segulskekkju á kompás, sem réttist þó von bráðar, og náðu þeir heilir i höfn að lokum. Morguninn eftir var skýjað veður en hlýtt. Trausti gaf okkur leyfi til að verzla. Notuðu margir það tækifæri vel og keyptu sér minjagripi, húfur, föt og skófatn- að. Verðlag I Þórshöfn sýndist mér nokkuö hátt, en vöruúrval gott. Þarna gafst manni llka kjör- ið tækifæri til að rifja upp ryögaða dönsku, þvi gagnslitið reyndist að tala islenzku' við stelpurnar i búðunum. Færeying- ar skilja þó margir hverjir Is- lenzku allvel, enda hefur mikill fjöldi þeirra sótt vinnu til íslands, fyrr og siðar. Eftir hádegið kom Jóhannes Dalsgarð og sótti okkur. Ókum við fyrst að tilraunastöðinni I Höyvfk, skammt frá Þórshöfn. „Royndarstjórinn” var ekki heima, en við máttum ganga þama um hlöð að vild. Þetta er tilraunastöð I jarðrækt, almennt, og ylrækt hvers konar. Aðallega eru þarna sólreitir, ásamt upp- hituöum gróðurhúsum. Þar eð stöðin er hituð með oliu, er hún dýr i rekstri og ekki svo stór sem skyldi, en þó merk á margan hátt. Áfram ókum við til norðurs og komum að mynni Kaldbaksfjarð- ar, þar sem heitir Hvitanes. Þar ■ standa nokkur hús I fallegu um- hverfi. Var þar snúið viö og ekið þvert yfir eyna, til vesturs, aö Velbastað. Þar býr vinur okkar og velgjörðarmaður, Danjál Danielsen, sem áður er aö vikið, ásamt Hellu konu sinni og aldraöri móður, Jensinu. Hella er fædd Jacobsen, systir rit- höfundarins fræga Jórgen-Frantz Jacobsen. Þar vorum við boðs- gestir. A hlaði sinu stóð Danjál bóndi, klæddur þjóðbúningi, og fagnaði gestum sinum. Bauð hann okkur i hús sin og gengum við til stofu, þar sem gaf að lita borð, er svign- uðu undiralls kyns kræsingum. — Þarna nutum við ótakmarkaðrar gestrisni og alveg ógleymanlegr- ar stundar. Undir borðum hélt húsbóndinn fyrirlestur á íslenzku, þar sem hann rakti sögu lands sins I stórum dráttum, atvinnu- sögu, þjóðskipulagið og mýmargt fleira afarfróðlegt og skemmti- legt. Við vorum undrandi yfir, hve góðum tökum Danjál nær enn á Islenzkunni, þar sem nú eru nær

x

Tíminn

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tíminn
https://timarit.is/publication/50

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.