Tíminn - 02.02.1975, Page 28

Sunnudagur 2. febrúar 1975.
Nútíma búskapur þarfnast
BJtlfEH
hauasuqu
Guðbjörn
Guöjónsson
fyrirgóóan mat
^ KJÖTIÐNAÐARSTÖÐ SAMBANDSINS
_______
Hér má sjá eina af þotum félagsins i hinu nýja og stóra flugskýli í
Luxcmburg.
CARGOLUX FÆRIR
ÚT KVÍARNAR
— nýtt flugskýli tekið í notkun f Luxemburg
— kaup eða leiga á nýrri þotu í athugun
Gsal—Reykjavik. — Cargolux
munu alveg á næstunni taka i
notkun nýtt flugskýli i Luxem-
burg, en eins og ölium er kunnugt
hefur fiugfélagið aðalaðsetur sitt
þar. Að sögn Jóhannesar Einars-
sonar, f ra mk væm da st jór a
Cargolux, er framkvæmdum ekki
að fullu iokið við flugskýlið, en þó
er byrjað að setja flugvélar inn i
skýlið.
Jóhannes sagði i viðtali við
Timann, að inn i flugskýlið væri
hægt að koma tveimur DC 8-63
þotum og i byggingunni yrðu
einnig allar skrifstofur félagsins,
svo og verkstæði.
— Cargolux hefur að undan-
förnu verið að athuga ýmsa
möguleika i sambandi við kaup
eða leigu á nýrri þotu, en eins og
málum er nú komið, er ekki vitað
hvernig þeim lyktar. Um þessar
mundir er félagið með tvær þotur
á leigu, aðra af gerðinni DC 8-55
og hina af gerðinni DC 8-63.
Sagði Jóhannes að i báðum
þessum tilfellum væru um
skammtimaleigur að ræða.
Nefndi hann, að Cargolux hefði
verið að kanna hvort hentugt væri
að leigja flugvélar til lengri tima
en áður hefði verið gert, og þá
eingöngu DC 8-63 vélar.
Að sögn Jóhannesar er áætlað
að einhver hagnaður hafi orðið af
rekstri félagsins á siðasta ári, en
aðalfundur félagsins verður ekki
haldinn fyrr en i aprillok, og þá
fyrst er hægt að qefna einhverjar
tölur i þvi sambandi.
Um þessar mundir vinna um
200 manns hjá Cargolux og er
fyrirtækið með flugvélar sinar
aðallega i flutningum til og frá
Hong Kong. Þá má nefna, að flog-
iö er reglulega til Afriku.
Flestir flugmenn Cargoluc eru
islenzkir, en einnig starfa hjá
félaginu Sviar, Norðmenn,
Kanadamenn og Luxemburgar-
bilar.
KÓF VELDUR TJÓNI
I NÝJUM HÚSUM
— loftræstiraufar undir þakskeggi
orsaka leka
Rannsókn vegna
jarðrasks við Víti
— krafa Samtaka um norðlenzka náttúruvernd
1 FYRRAVOR var Mývatnssveit
og svæði i nágrenni Laxár friðlýst
með sérstökum lögum frá
alþingi, er staðfest voru 2. mai, og
ná þau til alls lands Skútustaða-
hrepps. t fyrrasumar, skömmu
eftir lög þessi gengu i gildi, var
eigi aö siður gert verulegt jarð-
rask á þessum slóðum i sambandi
við rannsóknir til undirbúnings
gufuvirkjunar við Kröflu eða
Námafjall. Frá þessu er skýrt i
nýju fréttafréfi frá Samtökum
um náttúruvernd á Norðurlandi.
Þar segir, að snemma sumars i
fyrra, er hafin var tilraunaborun
við Kröflu, hafi vegur verið lagð-
ur af Austurlandsvegi að fjallinu,
án þess að nokkurt samráð væri
haft við náttúrverndaryfirvöld og
landeigendur.
Hjörtur Þórarinsson, bóndi á
Tjörn i Svarfaðardal, sem er af
hálfu Samtaka um náttúruvernd
á Norðurlandi á sæti i nýskipaðri
samstarfsnefnd um vegamál, fór
á vettvang, ásamt oddvita Skútu-
staðahrepps, og náðist þá sam-
komulag um gerð vegarins og
efnistöku vegna hans. Skyldi efni
tekið i gjallmelum innan til i Hlið-
ardal, þar sem ekki þurfti til mik-
ils jarðrasks að koma.
Svo fór þó, að talsvert af efni
var tekið úr svonefndri Dalborg,
sem er hár, stakur gjallgigur, rétt
við þjóðveginn, án þess að nokkur
heimild væri til þess, og er nú
þessi gigur rúst ein.
1 ágústmánuði kom upp úr
dúmum, að umsaminn vegur
hafði verið framlengdur upp á
stall við giginn Viti með mjög
miklu jarðraski, og lágu bilaslóð-
ir I allar áttir út frá veginum.
Hafði verið ekið allt umhverfis
Viti á börmum gigsins og þaðan
upp i hliðar Kröflu.
Málinu var skotið til náttúru-
verndarráðs og þess krafizt, að
veginum upp á stallinn yrði lokað,
tekið fyrir allan þarflausan akst-
ur utan vegar, og reynt eftir föng-
um aö lagfæra þau spjöll, er
þarna höfðu verið unnin. Náttúru-
verndarráð féllst á þetta i megin-
dráttum og gerði ráðstafanir til
þess, að kröfunum yrði fullnægt.
En þá var langt liðið á sumar,
tiðarfar tekið að spillast, og von-
laust að lagfæra sárin svo siðla
árs, svo að það biður vors. Á hinn
bóginn hefur stjórn Samtaka
FB-Reykjavik. — Um miðjan
febrúar á vegagerð rikisins von á
nýjum snjóblásara frá Noregi.
Þetta er snjóblásari af Viking
1300 gerð, og sama tegund og þeir
fjórir blásarar, sem þegar eru
fyrir I landinu, að þvi er Snæbjörn
Jónasson yfirverkfræðingur hjá
Vegagerðinni skýrði blaðinu frá.
Hér á landi eru nú fjórir blásar-
ar I notkun. Einn þeirra er i
Reykjavik, eða á Hellisheiðinni,
og er nú fyrirhugað að senda hann
austur I Vik i Mýrdal vegna þess
mikla fannfergis, sem þar er.
Einn blásari er á Isafirði, einn á
Akureyri og sá fjórði er á Reyðar-
firði. Ekki hefur nýja blásaranum
verið ráðstafað ennþá, en i upp-
hafi var rætt um að hafa hann á
Holtavörðuheiðinni. Snæbjörn
sagði, að nú væri snjórinn viða
svo geysilegur, og margir þyrftu
á tæki sem þessu að halda, og þar
af leiðandi væri ekki hægt að
segja með vissu fyrir um það,
hvert nýi blásarinn yrði sendur.
Blásarinn verður settur i skip i
Noregi nú um mánaðamótin, svo
þess má vænta, að hann verði
kominn hér i notkun um miðjan
febrúar.
Snæbjörn Jónasson sagði, að
snjóblásararnir væru betri til
snjóruönings en önnur tæki, sér-
staklega, þegar snjór er orðinn
eins mikill og hann er nú. Sagði
hann, að þá væri orðið illvinnandi
fyrir snjóýtur vegna þess hvað
ruðningarnir verða miklir við
vegina, og fennir mikið i á milli.
Ef ýtur eru notaðar þarf að vinna
náttúruverndar á Norðurlandi
farið þess á leit, að málið verði
rannsakað og leitt I ljós, hver eða
herjir bera ábyrgð á þessum mis-
tökum.
lengi við að ýta út ruðningunum,
og stoppi ýturnar til þess að gera
það, þar sem þær eru komnar,
komast bilar ekki lengra á meðan
og verða að bíða. Venjulega fara
þvi ýturnar á undan bilalestunum
til áfangastaðar, og ryðja svo út á
eftir.
— Ég reikna með að aukning
verði i notkun blásara, ásamt
heflum með framhjóladrif, sem
hafa reynzt mjög vel, sagði Snæ-
björn. — En nú er snjórinn bara
viða orðinn þeim um megn.
Snæbjörn kvað það rétt vera, að
Vegagerðinni hefði verið boðinn
svissneskur snjóblásari bæði til
kaups og leigu, — en þetta tæki er
aö okkar dómi algjörlega ófull-
nægjandi, sagði hann. — Tækið,
sem okkur er boðið, heitir Rollba
R 1200. Það er frá mjög frægri
verksmiðju og þeir búa til ágætis
tæki. Þessi ákveðni snjóblásari er
sambyggður ökutækinu, sem flyt-
ur hann, og ekki hægt að nota
ökutækið til neins annars en bera
blásarann. Aflvélin til þess að
reka hvort tveggja eru 275 hest-
öfl. Breiddin á göngunum, sem
tækið mokar, er tveir metrar og
20 cm. Það er hins vegar mjórra
heldur en vörubilar og rútubilar,
svo ekki komast bilar á eftir tæk-
inu.
Þá sagði Snæbjörn, að verðið á
þessum blásara væri um 310 þús-
und svissneskir frankar, eða um
22milljónir króna. Hann sagði, að
Vegagerðinni hefði einnig verið
boðið að fá tækið á leigu I tvo
mánuði. Tveggja mánaða leiga
t VETUR hafa viða komið fram
alvarlegir byggingargallar á nýj-
um Ibúöarhúsum, einkum i þeim
hiuta landsins, þar sem mest hef-
ur snjóað. Engin leið er að gizka á
hversu mikið tjón þessir gallar
hafa haft i för með sér, en svo
virðist sem enginn beri ábyrgð á
þeim.
Þetta tjón orsakast af loftræsti-
raufum undir þökum húsa, þar
sem kóf leggur inn, þegar skaf-
renningur er, en siðan bráðnar
snjórinn og vatnið lekur niður i
Ibúöirnar. Hefur þetta viða valdið
skemmdum I nýjum húsum i vet-
ur, bæði á veggfóðri og málningu.
Þetta fyrirbæri er þó ekki nýtt
nam 30 þús. svissneskum frönk-
um, eða nærri 1.5 milljónum. Þar
aö auki hefði þurft að borga 600
þúsund i flutningskostnað, og svo
hefði þurft að leggja út 4 milljónir
fyrir tollinum, sem hefði þó verið
endurgreiddur, þegar tækinu
hefði verið skilað. t boði var að fá
mann með snjóblásaranum I tvær
vikur. Atti það að kosta 10 þúsund
krónur á dag auk uppihalds
mannsins og ferðakostnaðar.
Taldi Vegagerðin sér ekki fært að
gera svo dýra tilraun með tæki,
sem I upphafi virtist ekki hæfa is-
lenzkum aðstæðum.
Þess má geta, að Viking-blás-
ararnir, sem hér eru, eru með 350
hestafla vél, en þeir eru bornir af
hjólaskóflu, sem nota má i aðra
vinnu á sumrin. Hún er um 170 ha.
af nálinni, og mun talsvert hafa
borið á þessu á undanförnum ár-
um I nýjum Ibúðarhverfum hér
syöra, til dæmis i Garðahreppi.
Hér virðast arkitektar og
tæknifræðingar hafa látið glepj-
ast af útlendum fyrirmyndum,
sem ekki henta islenzkum
staðháttum, og þeir, sem látið
hafa byggja handa sér hús með
þessu fyrirkomulagi, tekið við
teikningunum grandalausir.
Tjón af þessu tagi munu menn
verða að þola bótalaust, þar sem
arkitektar munu ekki telja sig
bera ábyrgð á slikum ágöllum, og
jafnvel tryggingar taka ekki til
þeirra.
Þarna koma þvi á sjötta hundrað
hestöfl á móti 275 hestöflum hjá
svissneska blásaranum. Vik-
ing-blásararnir kosta ekki nema
6.3 milljónir, en þar er auðvitað
aðeins um blásarann sjálfan að
ræða, en ekki tækið til að flytja
hann.
Snæbjörn sagði, að erlendis
væru til stærri tæki en hér hefur
verið rætt um til snjómoksturs, en
þar væru aðstæður aðrar, og hægt
að kosta mun meira til, heldur en
hér er hægt.
Ekki sagðist Snæbjörn vita,
hvernig farið væri að með sviss-
nesku blásarana, þar sem þeir
væru notaðir, úr þvi þeir ryðja
ekki breiðari göng, en áður getur.
Hann sagði þó, að rétt væri að
minnast þess, að i Sviss er stað-
viðri miklu meira en bér, svo vel
mætti hugsa sér, að hægt væri að
senda tækið fram og aftur án þess
aö snjóaði eða fyki i skorningana
á milli. Hér væri ekki öruggt, að
hægt væri að komast yfir heiði
aftur, ef ekki hefði verið hægt að
opna leiðina nægilega vel I fyrstu
ferð.
Snjóblásari aö verki.
VEGAGERDIN Á VON Á
FIMMTA SNJÓBLÁSARANUM