Tíminn - 08.02.1975, Blaðsíða 6

6
TÍMINN
Laugardagur 8. febrúar 1975.
Bakkaskemman viö Vesturhöfnina — bföur þess aö eitthvaö raunhæft veröi gert. — Tfmamynd:
Gunnar.
Vill Sjálfstæðisflokk-
urinn ekki stuðla
að bættum hag
Bæjarútgerðarinnar?
Tillaga Framsóknarflokksins í borgarstjórn um afhendingu
hluta Bakkaskemmu til BÚR hlaut ekki stuðning.
Aflaverðmæti hvers kg. hjá togurum BÚR er langt undir
meðallagi vegna lélegra móttökuskilyrða í landi
A borgarstjórnarfundi sl.
fimmtudag mælti Páll Guö-
mundsson fyrir svohljóöandi til-
lögu borgarfulltrúa Framsóknar-
flokksins:
„Borgarstjórn samþykkir aö
láta Bæjarútgeröina hafa tii ráö-
stöfunar nú þegar eöa svo fljótt
sem auöiö er hálfa Bakkaskemm-
una f Vesturhöfninni.
t framhaidi af þeirri ráöstöfun
veröi komiö þar upp kældri fisk-
móttöku og löndun úr togurum
BÚR flutt frá Faxagaröi aö
Grandabakka.”
t ræöu sinni fórust Páli Guö-
mundssyni svo orð:
„Tillögur um afnot BOR af
Bakkaskemmu hafa legiö lengi
fyrir Hafnarnefnd og borgar-
stjórn, án þess aö hljóta af-
greiðslu.
Vil ég leggja áherzlu á, aö afnot
BOR af Bakkaskemmu er for-
senda þess, aö hægt sé að gera
aðrar breytingar á rekstri fyrir-
tækisins, sem nauösynlegar eru,
ef það á aö starfa á eölilegan hátt.
Hér er um að ræöa hluta af vænt-
anlegu fiskiðjuveri BOR, sem
unniö er aö teikningum á.
Rekstur Bæjarútgerðar hefur
veriö mjög óhagkvæmur aö und-
anförnu. Togararnir hafa veriö
langtimum frá veiöum vegna bil-
ana, sem flestum eru kunnar, og
hafa þar af leiöandi ekki skilaö á
land þvi aflamagni, sem eölilegt
getur talizt. Vænta má, aö nú hafi
veriö komizt yfir þá öröugleika,
og veröur aö miöa aöra þætti
rekstursins viö aö eölilegur afli
fáist á skipin.
Veröur þá fyrst hægt að koma
upp kældri fiskmóttöku og flytja
losun togaranna frá Faxageröi aö
fiskmóttökuhúsi. Viö þaö vinnst:
1. Losun skipanna á aö ganga
mun greiölegar en nú er, og lengir
þaö tima þeirra á veiöum, og um
leiö ykist aflamagn þeirra.
2. Löndun viö Faxagarö er
mjög óhagkvæm, og akstur með
vörubifreiöum um umferðar-
þungan hluta miöbæjar erfið og
dýr.
Páll Guömundsson.
Meö flutningi skipanna I
Vesturhöfnina (Fiskihöfnina,
sem svo hefur verið nefnd) skap-
ast aöstaöa til aö landa aflanum I
kössum beint I fiskmóttöku án
bifreiöar. Aöstaöa til löndunar
hefur stórlega háð öllum rekstri
togara héöan frá Reykjavik um
langan tima. Marg oft hafa þeir
oröiö aö vera lengur á veiöum en
eölilegt getur talizt, þar sem ekki
fæst löndun úr skipunum. Viö þaö
hefur hluti aflans fallið í lægri
gæöaflokka, sem stórminnkar
aflaverömætin. Auk þessa er
löndun aflans mun kostnaöar-
meiri hér en eölilegt getur talizt,
og mun hærri en gerist I öðrum
byggðarlögum.
Viö endurnýjun togaraflotans
var þvi slegiö föstu, aö notaöir
yröu fiskkassar undir aflann,
enda voru keyptir kassar fyrir
margar milljónir I hvert skip. Viö
þaö átti aflaverömæti skipanna
aö stóraukast og vinnslustöövar
aö fá verulega betra hráefni til
vinnslu. Sú hefur lika oröiö raunin
á, nema hér á höfuðborgarsvæö-
inu, þaöan sem togararnir eru
geröir út, þ.e.a.s. skipin, sem ekki
nota kassa undir aflann.
A slöastliönu ári geröi aflaverö-
mæti hvers kg. stærri skipanna,
eins og skipa BÚR, 20 kr. En hjá
minni skipum, sem flest nota
kassa undir aflann, kr. 27,22.
Verðmætismunur er 36% pr. kg.
Þarna koma til bæöi gæði aflans
og samsetning.
Samkvæmt upplýsingum, sem
nú hafa birzt I Morgunblaöinu I
fréttatilkynningu frá BÚR, er
aflaverömæti skipanna 13.578
tonn á kr. 254 millj. Samkvæmt
þvl er verð pr. kg. 18.71, svo aö
þau eru langt fyrir neðan meöal-
verð skipanna og meö 45% lægra
meöalverö en minni skipin, sem
flest nota kassa undir aflann. Þaö
má þvl ljóst vera, aö BÚR hefur
engin efni á aö biöa meö aögeröir
I þessum efnum.
Hjá BÚR hafa fiskikassarnir
veriö geymdir I landi, þar sem
slæm aðstaöa er til löndunar
þeirra, engin aöstaöa er til þvott-
ar, og engin kæld fiskmóttaka
fyrir hendi, sem hægt er að losa
aflann I. Viö það má alls ekki una
lengur, aö BÚR skorti kælda fisk-
móttöku fyrir fisk í kössum, svo
mikilvægt er þaö í rekstri skipa
og fiskverkunar.
Þó aö fiskiöjuver greiöi meira
verö fyrir gott hráefni, skilar þaö
sér margfalt I vinnslunni. Auk
þess er hráefniö stórlega skemmt
viö löndun, flutning og I kös ófull-
nægjandi geymslu fiskiöjuvers.
Viö núverandi ástand er vart um
þaö aö ræöa, aö hægt sé aö fá fisk
til vinnslu I neytendapakkningar.
En vlöa utan Reykjavlkur er
mestur hluti afla togara unninn á
þann hátt, enda er það mikið
hagsmunamál vinnslustöövar.
Samkvæmt skýrslum komu þær
vinnslustöövar mun betur út sem
unnu I neytendapakkningar held-
ur en þær, sem unnu I fiskblokk,
áöur en verðfall varö á fiskbiokk-
inni, sem nemur um 40%. A sama
tlma hefur fiskur I neytenda-
pakkningum litiö falliö i veröi.
Það eru fleiri atriöi varöandi
Frh. á bls. 15
Hjft
■■■■
Tilhæfu-
laus
dsökun
Fjdrmdlardðherra þiggur ekki sérstakar
greiðslur vegna búsetu utan Reykjavíkur
t ræöu þeirri, sem Jón Baldvin
Hannibalsson (SFV) héit utan
dagskrár I sameinuöu þingi I
fyrradag, hélt hann þvl fram, aö
f jármálaráöherra Matthías A.
Mathiesen heföi ekki vitaö hver
laun hans væru f sjónvarpsþætt-
inum Kastljósi. Af þessu tilefni
leiörétti fjármálaráöherra þing-
manninn og sagöi m.a.:
,,Út af ummælum Jóns Bald-
vins Hannibalssonar hér áöan,
þar sem hann vék að mér per-
sónulega og hélt þvl fram, aö I
sjónvarpsþætti s.l. föstudag hafi
komið fram, aö ég vissi ekki hver
laun mín væru, þá vil ég leiörétta
þaö sem þm. sagöi um leið og ég
lýsi furöu minni á þessum mál-
flutningi hv. þm., þar sem hann
hallar réttu máli gegn betri vit-
und.
I nefndum sjónvarpsþætti var
ég ekki spurður aö þvi, hver mln
launværu nélaun alþingismanna,
heldur hvort þm. Reyknesinga
fengju sérstakar greiðslur vegna
búsetu sinnar utan Reykjavíkur
og hvort sú upphæð væri 30 þús
kr.
Ég svaraði og sagöi, að þaö
væri rétt aö þm. Reykn. fengju
greiöslur vegna búsetu sinnar
þar, en ég vissi ekki nákvæmlega
hver upphæðin nú væri. Mér hefur
verið legiö á hálsi fyrir þaö, aö ég
skyldi ekki gefa skýringu á þvi
hvers vegna ég vissi ekki hver
upphæðin væri.
Astæöan er einfaldlega sú, aö
ég fæ ekki þessar greiöslur vegna
Matthlas A. Mathiesen.
þess, aö ég gegni störfum I
Reykjavik, en þingmenn sem
hafa störf meö höndum I Reykja-
vlk eru ekki taldir hafa auka-
kostnað af þingsetu sinni og fá
þess vegna engar aukagreiöslur
Þá hefur þaö komiö I ljós, aö
upphæöin sem nefnd var, var ekki
rétt — henni haföi veriö breytt á
þessu þingi.
Þá er rétt aö það komi og hér
fram aö fjármálaráðuneytiö hef-
ur ekki með höndum greiðslur til
þingmanna. Þaö er Alþingi sjálft
og þá sérstaklega þingfarar-
kaupsnefnd.”
FRUAAVARP UM
JÁRNBLENDI-
VERKSAAIÐJUNA
LAGT FRAM
í fyrradag var lagt fram á
Alþingi frumvarp rlkisstjórnar-
innar um járnblendiverksmiöju I
Hvalfiröi. Veröi frumvarpiö aö
lögum, eru llkur til þess, aö verk-
smiöjan taki til starfa áriö 1977. t
frumvarpinu er gert ráö fyrir þvl,
aö rlkisstjórnin beiti sér fyrir
stofnun hlutafélags I samvinnu
viö Union Carbide Corporation I
New York og dótturfélög þess
fyrirtækis, svo og eftir atvikum
aöra aðila, sem áhuga hafa á
málinu, eins og þaö er oröaö I 2.
gr. frumvarpsins. Þar segir jafn-
framt, aö ekki skuli minna en 51%
af hlutafé félagsins jafnan vera i
eigu rikisins.
Samkvæmt 3. grein frumvarps-
ins viö hlutafélagiö er ríkisstjórn-
inni heimilt:
„1. Aö leggja fram allt að 1575
milljónum króna (eöa jafnviröi
13.2milljóna Bandarlkjadollara),
til aö eignast 55% af hlutafé I fé-
laginu. Einnig er henni heimilt aö
taka lán i sama skyni.
2. Aö kaupa eða láta kaupa
jarönæði viö Grundartanga i
Hvalfiröi, er leigt veröi félaginu,
eftir því sem þarfir verksmiðju
þess krefjast, sbr. 10. gr.
3. Að láta byggja og reka höfn
viö Grundartanga i Hvalfiröi,
sem íélagiö hafi aögang aö, og
kaupa eöa láta kaupa nauðsynleg
landsréttindi höfninni til handa.
sbr. 10. gr.
4. Aö sjá um aö leggja veg aö
hinu fyrirhugaða verksmiðju- og
hafnarsvæöi viö Grundartanga.
5. Aö láta leggja raflínu aö hinu
fyrirhugaöa verksmiöju- og
hafnarsvæöi viö Grundartanga,
til flutnings á rafmagni til bygg-
ingar verksmiöju félagsins og
hafnarinnar og til almennra nota
þar á staönum.”
Verksmiöjan kaupir raforku
frá Sigölduvirkjun á kr. 1.12
hverja kllóvattstund af forgangs-
orku og 6 aura kllóvattstund af-
gangsorku eöa meöaltalsverö 59
aura fyrstu tvö árin. I byrjun
þriöja árs hækkar forgangsorkan
Ikr. 1.18, afgangsorkan 116,5 aura
eöa 67 aura aö meðaltali. Siöan
veröur forgangsorkan óbreytt, en
afgangsorkan hækkar á fimmta
ári I 21 eyri, og I byrjun sjötta árs
hækkar hún I 28 aura og meðal-
veröiö I 73 aura. Orkuveröiö
verður endurskoðaö á fjögurra
ára fresti.
Hreinar gjaldeyristekjur Is-
lendinga af rekstri verksmiðj-
unnar verða um 1300 milljónir
króna I meðalári, að þvi er taliö
er.