Tíminn - 14.02.1975, Page 1

lyftarinn
komínn
HF HÖRÐUR GUNNARSSON
SKULATÚNI 6-SIMI (91)19460
Iðnvaran
21% út-
fíutnings
Heilarútflutningur iðnaðar-
vara árið 1974, nam 7.027.3
millj. kr. á móti 6.062.1 millj.
árið á undan. Af heildarút-
flutningi landsmanna neraur
iðnaðarvöruútflutningurinn
þetta árið 21% en var 25% I
fyrra.
Stærstu flokkarnir eru:
Álogálmelmi 4.788.5millj.
Vörurúrull 769.1millj.
Niðursoðnar og
niöurlagðar
sjávarafurðir 491.2 millj.
Loðsútuð skinn og
ogvörurúrþeim 439.9 millj.
Klsilgúr 329.3 millj.
Af öðrum vöruflokkum má
nefna, að málning og lökk
voru flutt út fyrir 75.8 millj.,
fiskilinur og kaðlar fyrir 59,7
millj. og pappaöskjur fyrir
36.8 millj.
Ef ullarvöruflokkurinn er
athugaður kemur i ljós, að
stærstu viðskiptalöndin eru,
Sovétrikin með 308.7 m.kr.
Danniörk með 161.2 m.kr. og
Bandarikin með 101.5 m.kr.
Útflutningur á ullarlopa og
bandi hefur aukizt mjög
mikið á árinu eða úr 100 mill-
jónum árið 1973 i 237 mill-
jónir 1974. Er hér um 136%
aukningu að ræða reiknað i
Isl. krónum. Magnið hefur á
sama tima aukizt um 53%.
Otflutningur á fiskilinum
og köðlum hefur einnig auk-
izt mjög s.l. ár og voru flutt
úr 166 tonn fyrir 59.7 millj.
kr. Árið 1973 nam þessi út-
flutningur 41.5 tonnum og 8.9
millj. kr. Af þessum 166
tonnum fóru 107 tonn til Fær-
eyja, 45 tonn til Danmerkur
og 9 tonn til Noregs. Þess
skal getið að hér er nær ein-
göngu um að ræða fram-
leiðsluvörur Hampiðjunnar
hf.
ÆNGIRf
Áætlunarstaðir:
Blönduós — Sigluf jörður
Búðardalur — Reykhólar
Flateyri — Bíldudalur
Gjögur — Hólmavík
Hvammstangi — Stykkis-
hólmur — Rif
Sjúkra- og leigufiug um
allt land
Simar:
2-60-60 &
2-60-66
V.

ÞRÁTT FYRIR ÓKOSTI, HEFUR
GENGISFELLING ÖRVANDI
ÁHRIF Á ATVINNULÍFIÐ
— Meginmáli skiptir, að full atvinna haldist, sagði Ólafur Jóhannesson í umræðum á Alþingi
A.Þ.-Reykjavik . Frumvarpiðum
ráðstafanir vegna ákvörðunar
Seðlabanka tslands um gengis-
breytingu, var samþykkt sem lög
frá Alþingi i gær. Langar
umræður urðu i neðri deild á
miðvikudaginn og lýstu forsvars-
menn stjórnarandstöðunnar sig
þá andviga gengislækkuninni.
Geir . Hallgrimsson forsætis-
ráðherra fylgdi frumvarpinu úr
hlaði og sagði i ræðu sinni, að
rikisstjórnin hefði ákveðið að fara
gengislækkunar leiðina fremur en
millifærlsuleið eða að hækka
skatta, þar sem að þessi leið
tryggði bezt að full atvinna
héldist. Einnig hefði þessi leið
þann kost, að útflutningstekjur
hækkuðu almennt og bætti sam-
keppnisstöðu innlendrar atvinnu-
starfsemi gagnvart innflutningi.
Loks fæli þessi leið I sér óbreytta
friverzlunarstefnu, sem væri ein
meginforsenda lánstrausts á
alþjóðavettvangi.
Ólafur Jóhannesson viðskipta-
ráðherra gerði grein fyrir þvi,
hvers vegna hann hefði fallizt á
gengislækkunarleiöina. Sagði
hann, að millifærsluleiðin væri
ekki framkvæmanleg, og ljóst,
væri, að ef hún yröi farin, myndi
hún leiöa til samdráttar i at-
vinnulifi. Gengisfellingarleiðin
myndi aftur á móti hafa örvandi
áhrif á atvinnulífið, enda þótt
ýmsir ókostir fylgi henni.,
Meginmáli skiptir að full atvinna
haldist I landinu, sagði ólafur.
Geir Hallgrimsson forsætis-
ráðherra greindi frá þeim hliöar-
ráöstöfunum, sem rikisstjórnin
mun beita sér fyrir. Flutt verður
frumvarp um ráðstöfun gengis-
hagnaðar. Með þvi verður leitazt
við að létta kostnaðarhækkanir
fiskveiðiRotans. Jafnframt verða
lagðar fram 75 milljónir króna til
eflingar lifeyrissjóði sjómanna.
Unnið verður að þvi að leysa
tekjuskiptingarvandamál innan
sjávarútvegsins og stefnt að þvi
að koma upp hagkvæmara kerfi
til að standa undir hækkuðum
tryggingarkostnaði, oliukostnaði
og erlendum verðhækkunum fisk-
veiðiRotans eftir að kjör
sjómanna hafa verið tryggð.
Visitölukerfi launagreiðslna
verður tekið til endurskoðunar,
og launajöfnunarbætur veröa
teknar til endurskoðunar.
Sömuleiðis tryggingabætur.
Verölagskerfi búvöru verður
endurskoðað og loks mun rikis-
stjórnin beita sér fyrir samdrætti
I útlánaáformum fjárfestingar-
lánasjóða og útgjöldum hins opin-
bera.
Sem fyrr segir gagnrýndu for-
svarsmenn stjórnarandstöðunnar
ákvöröun rikisstjórnarinnar um
gengislækkun. Magnús Kjartans-
son (AB) gagnrýndi sérstaklega
Ólaf Jóhannesson viðskipta-
ráðherra fyrir stjórn á
innflutnings-og gjaldeyrismálum
siðustu mánuði s.l. árs og sagði aö
meira hófleysis heföi gætt I
innflutningi á þvi timabili.
ólafur Jóíhannesson viðskipta-
ráðherra leiðrétti Magnús
Kjartansson og sagði, aö fyrir
lægi, að heldur hefði dregið úr
innflutningi á siðustu mánuðum
ársins 1974 og það, sem af er
þessu ári, enda hefðu verið
gerðar sérstakar ráðstafanir til
þess að hafa áhrif i þá átt. Nánar
segir frá umræðum á þingsiðu
blaösins.
Winnipeg í Kanada:
r
íslenzkar vörur kynntar í
tilefni landnámsafmælisins
Fluttum út ullarvörur til Kanada fyrir 17,3 mill|ónir á s.l. ári
FB-Reykjavik. Um þessar mund-
ir eru staddir hér tveir innkaupa-
stjórar frá stórverziuninni
Eaton’s i Winnipeg. Hyggjast þeir
gera hér innkaup vegna vöru-
kynningar á islenzkum vörum i
verzlunum þeirra á komandi
hausti, en sem kunnugt er, er nú á
þessu ári liðin eitt hundrað ár frá
landnámi islendinga i Manitoba,
og verður þess minnzt á margvis-
legan hátt. Eaton's leggur sitt af
mörkum með kynningu á islenzk-
um vörum, en núverandi eigandi
Eaton’s verzlananna er af is-
lenzkum ættum.
Innkaupastjórarnir tveir, sem
hér eru staddir, eru frú Vade-
boncoeur og Albert Johnston, og
hittu blaðamenn þau að máli hjá
Útflutningsmiðstöð iðnaðarins,
en eitt af viöfangsefnum útflutn-
ingsmiðstöövarinnar á undan-
förnum árum hefur verið að
skipuleggja innkaupaferðir er-
lendra innkaupastjóra hingað til
lands, svo og aöstoða við undir-
búning kynningarstarfsemi i
stórverzlunum. Hefur starfsemi
þessi einkum beinzt að stór-
verzlunum i Bandarikjunum og
Kanada.
Eaton’s vöruhúsiö i Winnipeg
hefur áöur haldið miklar kynn-
ingarsýningar á islenzkum varn-
ingi. Arið 1973 fór fram meiri
háttar kynning á islenzkum vör-
um þar, og þótti sú kynning tak-
ast mjög vel.
Frú Vadeboncoeur sagöi, að
mikill áhugi væri á islenzkum
Framhald á 19. siöu
Tæknideild Rannsóknastofnunar fiskiðnaðarins gerir tilraun með að skilja loðnuhrogn úr blóðvatninu:
Gífurleg verðmæti fara
i súginn með blóðvatninu
FB—Reykjavik. Stærsta verk-
efni nýstofnaðrar Tæknideildar
Rannsóknastofnunar fisk-
iðnaðarins, og það, sem nú er i
þann veginn að hefjast, er
tilraun til að skilja hrogn úr
blóðvatni, eða dæluvatni loðnu-
bátanna. 1 næstu viku verður
komið upp sérstökum búnaði
hér í Reykjavik, sem verður
færanlegur, þannig að hægt er
að beita honum hvort sem er úti
i örfirisey eða inni i Sundahöfn,
að þvi er Trausti Eirlksson
deildarstjóri Tæknideildar tjáði
Timanum.
Talið er að mikil verðmæti
fari I súginn þar sem eru loðnu-
hrogn, er fara i dæluvatnið við
löndun loðnunnar. Er talið, að
hér sé um að ræða 3% af
heildarafiamagninu, en sé
reiknað með þeim 400 þúsund
lestum af loðnu, sem öfluðust á
siðustu vertlð, ætti hér að vera
um að ræða um 12 þúsund tonn.
Ekki mun vera hægt að vinna
allt þetta magn, en stóran hluta
þess, og sé reiknað meö 80 þús-
und krónum fyrir hvert tonn, er
hér um að ræða verðmæti fyrir
960 milljónir króna, sem fer I
súginn.
Þess ber þó að geta, að ekki
mun vera fyrir hendi markaður
fyrir 12 þúsund tonn af mann-
eldishrognum, en væri þetta
aflamagn brætt yrði mjölið,
sem úr þvi fengist 67 milljón
króna virði. Er þvi um mjög
mikil verðmæti að ræða, sem
ekki eru nýtt, en ætti að vera
tiltölulega auðvelt að nýta með
ekki mjög miklum tilkostnaði,
þar sem búnaðurinn, sem nauð-
synlegur er til þessa er ekki
sérlega dýr. “
Sölumiðstöð hraðfrystihús-
anna hefur verið með búnað
svipaðan þeim, sem Tæknideild
Rannsóknastofnunar fisk-
iðnaðarins ætlar nú að fara að
gera tilraunir meö, en að mati
starfsmanna Tæknideildarinnar
hefur búnaður SH ekki verið
nægilega áhrifaríkur. Telja
þeir, að með endurbættum út-
búnaði megi ná enn betri nýt-
ingu en verið hefur til þessa.
Tæknideildin boðaði til fundar
með fulltrúum SH, SIS og
Félags islenzkra fiskimjöls-
framleiðenda, i framhaldi af
þessum fyrirhuguðu tilraunum,
og til umræðna um málið. Hing-
að til hefur það veriö svo, að
frystihúsin hafa átt þann búnað,
sem hér hefur verið til, og ætl-
aður til þess aö skilja hrognin úr
dæluvatninu. Telja Tækni-
deildarmenn, að þar sem
frystihúsin nota ekki þennan
búnað nema að litlum hluta
þyrfti að koma á samstarfi milli
þeirra og fiskimjölsverksmiðj-
anna um nýtingu búnaðarins,
þannig að hægt væri að nýta
hann hjá báöum aðilum, eftir
þvi sem vinnslu er hagað hverju
sinni.
Tæknideildin mun einnig
fylgjast með vinnsluaðferðum á
hrognum og loönu. M.a. verður
fylgzt með nýjum tækjum, sem
sett hafa verið i Sildarverk-
smiðjur rikisins, og eru til þess
að skilja vatnið úr loðnunni. Það
er mjög þýðingarmikiö fyrir
loönubræðslurnar, að hægt sé aö
minnka það vatnsmagn, sem fer
með loönunni hverju sinni inn i
bræöslurnar, þvi að mjög
kostnaðarsamt er að eima vatn-
iö burtu, og nú þegar olíuverð
hefur hækkað jafn mikið og
raun ber vitni, er hvert sparað
oliutonn dýrmætt.
Einnig er mjög þýðingarmik-
ið að kanna, hvort ekki sé hægt
að spara mikiö fjármagn með
þvi að einangra betur allar
gufuleiðslur i fiskimjölsverk-
smiðjunum, heldur en nú er
gert. Hyggst Tæknideildin
kanna þurrkunaraðferðir og
hitatap, sem verður i verk-
smiöjunum, þar sem á þvi sviði
má spara miklar fjárupphæðir.
i