Tíminn - 02.03.1975, Blaðsíða 31

Sunnudagur 2. marz 1975
TÍMINN
31
BARDAGA-
AÐFERÐIR
í SKÚMA-
BYGGÐUNUM
SKÚMARNIR eru harðskeyttir
fuglar. Þeir eru harðsviraðir
landsetar, sem gera öröum fugl-
um þungar búsifjar um það leyti
árs, er ómegðin krefst mikilla að-
drátta, og hremma þá bæði egg
og unga, þar sem þeir komast I
færi. Þeir verja byggðir sinar og
bú af hugprýði og hörku, og þeir
heyja sennur innbyrðis, þegar svo
vill verkast.
Skúmastofninn er ekki stór, og
varplönd eru aðeins i fáum lönd-
um. Hér á landi eru sumarbyggð-
ir hans einkum á söndum og við
árósa á suðurströndinni, einkum i
Skaftafellssýslu, en auk þess er
skúmabyggð við ósa Jökulsár i
öxarfirði. Margir vegfarendur
hafa vafalaust komizt i kynni við
skUmana i Skaftafellssýslu til
dæmis við þjóöveginn um Breiða-
merkursand, og vita skil á þvi,
hversu harðfengilega þeir reka
burtuóboðna gesti, sem hætta sér
inn á þau svæði, er þeir hafa helg-
aö sér.
Um þetta leyti munu vera frek-
lega tveir mánuðir, þar til skúm-
amir fara að vitja sumarbyggða
sinna, þar sem þeir vinast og taka
að undirbUa bUskapinn . Og i þvi
umstangi öllu er einmitt hætt við,
að ýmsar hreður fylgi, ef að
vanda lætur. Þá er ýmsum her-
brögðum beitt, eins og gengur og
gerist i striði, og höfum við orðið
okkur Uti um röð mynda, sem
sýnir einn þátt sóknar og varnar i
skUmabyggð. Myndirnar voru þó
ekki teknar austur á Breiðamerk-
ursandi eða norður i Öxarfirði,
heldur á Mykinesi i Færeyjum,
þar sem skUmar halda enn velli,
þótt um tima væru einna helzt
horfur á þvi. að skUmabyggðin
þar færi i eyði.
Sviptingar eru mestar i skUma-
byggðinni, þá barizt er til ásta og
landa. Upphefst þá oft mikill
eltingaleikur, árásir og gagn-
árásir. SkUmar i uppnámi steypa
sér i sóknarhug yfir aðra, sem
sitja einir sér a þUfu, og jafnvel
þótt brUðhjón séu, nýbUin að ját-
ast hvort öðru.
En það er enginn leikur að
mynda þetta, þvi að skUmur i
bardagahug er hraðfleygur, svo
að margt gerist svo að segja i
senn, og sá, sem fyrir árás verð-
ur, á ekki annars kost en bregða
hart við, ef hann á ekki að lUta i
lægra haldi, þegar i fyrstu lotu.
Ætlunarverkið var að mynda
árás aðvifandi fugls, sem steypir
sér yfir annan er situr á jörðu
niðri — og svo varnir hans. Mynd-
imar sýna sjálfar, hvernig þetta
hefur tekizt.
Á efstu myndinni kUrir skUmur
i grasi á jörðu niðri, en þann, sem
árásina gerir, ber ótt að. Árásar-
fuglinn ætlar að beita fótunum i
bardaganum, en hinn varpar sér
á siðustu stundu aftur yfir sig, á
bakið, breiðir Ut vængina til þess
að skorða sig á jörðinni, og ber
einnig fyrir sig fæturna. Þriðja
myndin sýnir, að nU hefst snörp,
en skammvinn viðureign. Það er
barizt með fótunum, og sá sem á
jörðinni liggur, þrýstir vængjun-
um og stélinu svo fast niður, að
bUkurinn lyftist upp um nokkra
sentimetra. Báðir beita sér sem
þeir mega, þvi að við liggur vald
þeirra og virðing i skUmabyggð-
inni og sá landskiki er þeir hafa
hug á. A fjórðu myndinni sést, er
árásarfuglinn flögrar frá, en hinn
liggur enn á bakinu i grasinu með
þanda vængi. Á fimmtu og siðustu
myndinni er árásarfuglinn i þann
veginn að tylla sér niður til þess
að i huga, hvort hann eigi að gera
aðra atrennu i von um sigur. En
hinn fuglinn hefur reist sig og
baöar vængjunum á ögrandi hátt,
við öllu bUinn. Hann hefur varizt
svo vel, aö sjálfstraust hans hefur
aukizt, að þvi er geta má sér til.
Þessar myndir eru teknar á
einum hundraðasta Ur sekUndu,
og sá, sem það gerði, heitir Oluf
Paris. Okkur er ekki kunnugt,
hvort viðlika myndir hafa verið
teknar hér á landi. En ekki er að
efa að bardagarnir eru þreyttir af
sömu iþrótt og harðfylgi, hvort
heldur er á Mykinesi eða söndun-
um á suðurströnd lslands.
Manstu
fyrir neðan og tjaldið fyrir ofan.
En svo gerist það, að i einu
rómantiskasta laginu fer hundur
að spangóla fyrir utan og yfir-
gnæfir söngvarana! — Já, það er
svo sem margs að minnast. Einu
sinni sungum við Kling Klang
suður i Hafnarfirði, og við keypt-
um pianó fyrir þennan konsert og
fluttum það á vörubilspalli suður i
Fjörö. En það var eins ogtt, að við
prófuðum hljóðfærið þegar suður
kom, þvi að það var lOstiga frost,
og pianóið kolféll, svo að við urð-
um að fá stillingarmann i græn-
um hvelli til að laga það! Það var
lika suður i Hafnarfirði, sem við
áttum að syngja, Kling Klang, já,
það var vist i Birninum, sem var
vinsæli veitingastaður þá og
dansstaður, maður. Mikið dansað
i Birninum fyrir svona 40 árum.
NU, ég kom með gitarinn, og það
var eins gott, þvi að hinir höfðu
gleymt þessu og ég var sem sagt
einn, með gitarinn. Það var sko
ekkert grin!
— Já, þU sagðir, að þU hefðir
hætt mikið til, þegar þu giftir þig.
Er konan þin kannski andvig
söngskemmtunum?
— Nei, það er nU eitthvað ann-
að, og við sungum meira að segja
saman um skeið, en þU verður að
athuga, að það fór ekki nógu vel
saman, þvi að ég er bara venju-
legur raulari, en hUn er „alvöru
söngkona”.
Og þá komst ég að þvi, að eigin-
kona Ólafs Beinteinssonar er eng-
in önnur en söngkonan Sigurveig
Hjaltesteð, sem sungið hefur sig
inn i hjörtu þjóðarinnar með stór-
kostlegri tUlkun á fjölbreytileg-
ustu verkum. En um hana gefst
vonandi timi til að fjalla sérstak-
lega siðar i þáttum þessum, þvi
að hUn á sér glæsilegan vinsælda-
sess meðal okkar, sem höfum
yndi af söng.
Þaö var skemmtileg
dagstund, sem við Ólaf-
ur Bemteinsson áttum
saman, meðan við
röbbuðum um gamla
daga, alltof stutt stund i
rauninni, þvi að sannar-
lega er það margt, sem
drifið hefur á daga
stráksms af Vesturgöt-
unni, sem arkaði með
gamla gitarinn hennar
mömmu sinnar upp á
sviðið i Gúttó fyrir rúm-
um fjörutiu árum og hóf
þar með eftirminnilegan
feril, sem sagt hefur
verið hér frá að nokkru.
Auglýsið í
Tímanum
MALLORKA
Hvers vegna meö SÞUNNU TIL Mallorka?
Vegna þess aö Sunna hefur 16 ára reynslu I Mall-
orkaferöum. Frábærar baöstrendur. Fyrsta flokks
bótel og ibúöir.
Eigin skrifstofa Sunnu meö islenzku starfsfólki.
Verk frá kr. 33.800.-
COSTA DEL SOL
Veljiö páskaferö Sunnu til Costa del Sol, og fjöl-
breytt skemmtun i hálfan mánuö er tryggö. Allir
gististaöir Sunnu eru I hinni glaðværu Torre-
molinos.
Eigin skrifstofa Sunnu meö íslenzku starfsfólki.
Verö frá kr. 33.800,-
AUSTURRIKI
— Nýjung —
Páskaferö Sunnu til Austurríkis. Njótiö lifsins meö
glaöværum ibúum Zell am See. Fagurt útsýni, snjór
i fjöllum, aö ógleymdum hlýlegum bjórkjöllurum,
sem öllum standa opnir eftir aö skyggja tekur.
íslcnzkur fararstjóri tryggir góða þjónustu.
Verö frá kr. 46.700,-
FERÐASKRIFSTOFAN SPWHA
I Lækjargötu 2 símar 16400 120701