Tíminn - 05.03.1975, Blaðsíða 7

Miðvikudagur 5. marz 1975
TÍMINN
7
r

V _____ i n *
Útgefandi Framsóknarflokkurinn
Framkvæmdastjóri: Kristinn Finnbogason. Ritstjórar:
Þórarinn Þórarinsson (ábm). Jón Helgason. Auglýsinga-
stjóri: Steingrimur Gislason. Ritstjórnarskrifstofur i
Edduhúsinu við Lindargötu, simar 18300 — 18306. Skrif-
stofur i Aðaistræti 7, slmi 26500 — afgreiðslusimi 12323 —-
auglýsingasimi 19523.
Verð i iausasölu kr. 35.00.
Askriftargjald kr. 600.00 á mánuði. Blaðaprent h.f.
Kröfur verkalýðs-
samtakanna

J
Af hálfu verkalýðssamtakanna hafa að
undanförnu verið settar fram þrjár aðalkröfur.
í fyrsta lagi verði atvinnuöryggið tryggt. í
öðru lagi verði reynt að tryggja hag láglauna-
fólks eftir megni. í þriðja lagi verði stefnt að
þvi að ná sama kaupmætti launa og var að
loknum kaupgjaldssamningunum i febrúar i
fyrra.
Um fyrstu tvær kröfurnar er það að segja, að
þær eru eðlilegar og sjálfsagðar. Þær eru lika i
fullu samræmi við stefnu rikisstjórnarinnar.
Það ber að meta og viðurkenna, að rikis-
stjórninni hefur til þessa tekizt að tryggja
næga atvinnu. Þetta er meira en hefur tekizt
viða annars staðar, þar sem vaxandi atvinnu-
leysi hefur haldið innreið. Gengisfellingin á
dögunum var þáttur i þeirri viðleitni rikis-
stjórnarinnar að sporna gegn atvinnuleysinu.
Á sama hátt hefur rikisstjórnin stefnt að þvi að
tryggja afkomu láglaunastéttana. Hún er
fyrsta islenzka rikisstjórnin, sem hefur sett lög
um láglaunabætur, en það var gert að
frumkvæði Ólafs Jóhannessonar. 1 framhaldi
af umræddum lögum, sem voru sett á siðast-
liðnu hausti, hugðist rikisstjórnin lögfesta
auknar láglaunabætur nú um mánaðamótin,en
frestaði þvi samkvæmt ósk aðila vinnu-
markaðarins. Þá hefur rikisstjórnin boðizt til
að beita sér fyrir vissum skattalækkunum,
hvort heldur á beinum sköttum eða óbeinum, ef
það gæti orðið til að auðvelda samninga um
kjör láglaunafólks.
Um þessar tvær aðalkröfur verkalýðssam-
takanna, að tryggja atvinnuöryggið og hlut
láglaunastéttanna, ætti þvi að geta náðst fullt
samkomulag milli aðila vinnumarkaðarins og
rikisvaldsins, ef ekki koma nein annarleg
sjónarmið til sögu.
Um þriðju kröfu verkalýðssamtakanna,. að
náð verði sem fyrst sama kaupmætti launa og i
febrúarlok 1974, gegnir hins vegar öðru máli.
Hún er óframkvæmanleg að óbreyttum
aðstæðum af þeirri einföldu ástæðu, að
viðskiptakjörin út á við eru 30% lakari nú en
þá. Ef verkalýðssamtökin reyndu að knýja
hana fram með verkföllum, myndi uppskeran
að óbreyttum aðstæðum ekki getað orðið önnur
en stöðvun atvinnurekstrarins eða stóraukin
verðbólga. Þeir, sem nú bera fram kröfur um
sama kaupmátt launa og i febrúarlok 1974 og
það jafnt til handa láglaunastéttum og hálauna
stéttum, loka augunum alveg fyrir staðreynd-
um. Þeir eru að gera kröfur, sem útilokað er að
fullnægja að óbreyttum kringumstæðum.
Það verður ekki heldur talið sanngjarnt eða
heilbrigt, ef verkalýðssamtökin ætla að binda
sig afdráttarlaust við grundvöll febrúar-
samninganna frá 1974, þegar þeir lægstlaunuðu
fengu tiltölulega minnstar bætur. Það er rétt-
lætismál, að reynt sé að draga úr þeim
ójöfnuði, sem þá átti sér stað. Verkalýðs-
hreyfingin á þvi að stuðla að þvi að breyta
þessum grundvelli, en ekki hinu að reyna að
viðhalda honum óbreyttum.
Það neitar þvi enginn i alvöru, að þjóðin
glimir nú við erfið efnahagsleg vandamál. I
þeirri viðureign verður það að vera megin-
markmiðið að tryggja atvinnuöryggið og hlut
láglaunastéttanna. Aðrir verða að sætta sig
við minni hlut meðan verið er að sigrast á
erfiðleikunum. -Þ.Þ.
ERLENT YFIRLIT
Sættast Arafat og
leiðtogar ísraels?
Arafat hefur orðið mikið ágengt
Arafat án höfuöfats
EF ISRAEL hefði ekki sigr-
a6 Arabarikin eins fullkom-
lega i júnlstyrjöldinni 1967 og
raun varð á, myndi Yassir
Arafat sennilega vera óþekkt-
ur nú. Það var þessi ósigur
Arabarikjanna, sem hleypti
nýjum þrótti I samtök Pales-
tinumanna. Aður höfðu
Palestinumenn treyst á, að
Arabarfkin myndu rétta hlut
þeirra. Þessi trú þeirra hrundi
til grunna i sex daga stríðinu.
Þeim varð ljóst, að þeir yrðu
sjálfir að rétta hlut sinn, þvi
að aðrir yrðu ekki til þess að
gera það. Þeir höfðu lika
fyrirmyndina til að fara eftir,
þar sem voru skæruliðasam-
tök Gyðinga, sem hröktu
Breta frá Palestinu og stofn-
uðu ísraelsriki. Til þess að
vekja athygli á sér og mál -
stað sinum, áttu Palestínu-
menn ekki nema eina leið, þ.e.
skæruliðabaráttuna. Allt ann-
að hafði verið reynt áður, en
árangurslaust.
Fyrir 1967 voru samtök
Palestinumanna harla áhrifa-
litil. Þau höfðu að visu á að
skipa málsnjöllum mönnum
og ritfærum, sem töluðu máli
þeirra á fundum og i blöðum,
en fengu litla áheyrn. Ungur
maöur, Yassir Arafat, hafði
reynt að skipuleggja visi að
skæruliðahreyfingu, sem hafði
fyrst vakið á sér athygli á
nýársdag 1965, þegar fámenn-
ur hópur skæruliða réðist frá
Jórdan inn I Israel og vann þar
nokkur skemmdarverk. Þessi
atburður vakti að visu ekki
mikla athygli þá, en hann er
orðinn sögufrægur nú. Næstu
tvö árin bar litið á skæruliðum
Arafats, en þetta gerbreyttist
eftir styrjöldina 1967, eins og
áður segir.
ÞOTT margt hafi verið
skrifað um Yassir Arafat, eru
sagnir mjög á reiki um ævi-
feril hans. Það er staðreynd að
hann er fæddur i Jerúsalem
einhvern tima á árunum 1928-
1931. Foreldrar hans heyrðu til
yfirstétt Palestinumanna þar.
Arafat byrjaði ungur að vinna
fyrir varnarsveitir, sem ara-
biskir bændur skipulögðu til
að verjast árásum, sem þeir
urðu iðulega fyrir af hálfu
skæruliðasamtaka Gyðinga.
Hann barðist i liði Palestinu-
manna i styrjöldinni 1948-1949,
Arafat talar á þingi
Sameinuðu þjööanna
en það var gersigrað af
Gyðingum, og flýði þá meiri-
hluti Palestinumanna úr
landi. Sjálfur fór Arafat til
Kairó og lauk þar námi sem
verkfræðingur. Að námi
loknu, vann hann um skeið
ýms verkfræðistörf i Egypta-
landi og mun hann m.a. hafa
barizt með Egyptum I
styrjöldinni 1956. Nasser hafði
heldur horn i siðu Palestinu-
manna og mun það hafa átt
þátt í þvi, aö Arafat fór til Ku-
vait. Þar vann hann sem verk-
fræöingur og verktaki og
efnaðist talsvert. Jafnframt
hóf hann að skipuleggja sam-
tök Palestinumanna þar og
einnig i Sýrlandi og Libanon.
Það sýndi sig þá, eins og jafn-
an siðar, að Arafat er óvenju-
lega snjall skipuleggjari. Hon-
um er bæði sýnt um að fá
menn til fylgis við sig og að
jafna ágreining, sem oft vill
verða i sltkum samtökum, og
gera þau meira og minna
óstarfhæf. Fylgi hans innan
samtaka Palestinumanna fór
stöðugt vaxandi og siðan 1969
hefur hann verið óumdeildur
aðalleiðtogi þeirra.
Það virðist vera óskráð lög
innan samtaka Palestinu-
manna, að segja sem minnst
frá starfsháttum og ferðalög-
um Arafats. Það er þó vitað,
að hann ferðast mikið milli
hinna dreifðu skæruliðahópa
og dvelst með þeim og deilir
kjörum með þeim. Þannig
vinnur hann trúnað þeirra.og
hylli. Glæsilegt útlit hjálpar
Arafat ekki, en hann er frem-
ur lágur vexti, luralegur,
ófrfður I andliti og sköllóttur,
en það er þó fæstum kunnugt,
þvi að hann gengur jafnan
með höfuðfat Araba.
ONEITANLEGA hefur orðið
mikil breyting á högum Ara-
fats á þeim sex árum, sem eru
liðin siðan hann varð aðalieið-
togi Palestinumanna. Upphaf-
lega var litið á hann sem
skæruliðaforingja, sem væri
óvandur að meðulum. Jafn-
framt var hann talinn óraun-
sær byltingarsinni. Þá var tal-
iö að markmið hans væri að
kollvarpa Israel og útrýma
tsraelsmönnum. Þessu siðara
hefur Arafat þó alltaf mót-
mælt. Hann hefur sagt, að það
væri markmiö sitt, að endur-
reisa hina gömlu Palestinu,
þar sem Arabar og Gyðingar
byggju saman i sátt og sam-
lyndi. tsraelsmenn hafa bent
á, að þeir yrðu I minnihluta i
sliku riki og myndi það I reynd
geta þýtt útrýmingu þeirra.
En það eru ekki aðeins
Gyöingar, sem hafa fordæmt
Arafat og verið andsnúnir
honum. Hið sama gildir um
marga forustumenn Araba-
rikjanna. Það var fyrst eftir
að samtök Palestinumanna
höfðu sýnt I verki, að ekki yrði
fram hjá þeim gengið, ef frið-
ur ætti að komast á fyrir botni
Miðjarðarhafsins, að leiðtogar
Arabarikjanna fóru að veita
Arafat og samtökum hans
vaxandi viðurkenningu. Nú
hefur Arafat i reynd verið
viðurkenndur sem eins konar
þjóðhöfðingi, eins og glöggt
sást á þingi Sameinuðu þjóð-
anna á slðastl. hausti.
Vissulega hefur Arafat brot-
ið sér braut á þennan valda-
tind, með hryðjuverkum og
óvönduðum meðulum. En það
hafa margir þeirra, sem hafa
verið forustumenn i sjálf-
stæðisbaráttu, orðið að gera á
undan honum. Margt bendir
lika til, að aukin völd hafi gert
Arafat hófsamari og gætnari.
Hann hefur fordæmt ýms.
hryðjuverk, sem öfgahópar
meöal Palestinumanna hafa
unnið i seinni tið og hvatt þá til
að hætta þeim Hann viröist
lika ekki lengur gera þá kröfu,
að hið gamla Palestinuriki
verði endurreist, þótt form-
iega hafi hann ekki fallið frá
henni. Þvert á móti virðist
hann nú geta sætt sig við, að i
Palestinu verði tvö ríki, Israel
og Palestina. Hann hefur þó
enn ekki lýst yfir þvi, að hann
og samtök hans vilji viður-
kenna Israel. Sliks er lika tæp-
ast hægt að krefjast meðan
Israelsmenn vilja ekki viöur-
kenna samtök Palestinu-
manna. En þetta hvort
tveggja getur verið skemmra
undan en margur hyggur nú.
Og ef til vill eiga hinir gömlu
skæruliðaforingjar, Rabin og
Arafat, eftir að verða friðar-
höföingjar, sem vinna það
mikilvæga hlutverk aö sætta
Gyðinga og Palestinumenn.
Þ.Þ.