Tíminn - 11.03.1975, Blaðsíða 8

8
TÍMINN
Þriðjudagur 11. marz, 1975.
Þingmenn Rvíkur óánægðir
með breytingu ó vegalögum
sem gerir það að verkum, að fjármagn til þjóðvega í
Nokkrar umræður urðu i efri
deild I gær um breytingar á vega-
iögum, einkum um þá tillögu
samgöngunefndar, að 25% af þvi
heiidarframlagi, sem veitt er til
lagninar þjóðvega i kaupstöðum
og kauptúnum skuli haldið eftir
og þvf fjármagni ráðstafað af
fjárveitinganefnd Alþingis til að
flýta gerð vega og gatna með
bundnu slitlagi, þar sem sérstök
ástæða þykir til að ljúka ákveðn-
um áfanga. Er gert ráð fyrir þvi
að þetta ákvæði nái einnig til þétt-
býlis með færri en 200 íbúa. Sam-
kvæmt gildandi iögum er 10% af
heiidarframlaginu haldið eftir.
Þingmenn Reykjavikur I efri
deild, Einar Agústsson utanrikis-
ráöherra og Albert Guðmunds-
son, lögðust gegn þessari
breytingartillögu og bentu á, aö
yrði tillagan samþykkt, þýddi þaö
að framlag til þjöðvega I þéttbýli
Reykjavikur myndi skerðast um
17-20 milljónir króna á þessu ári.
Jafnframt bentu þeir á að liölega
40% af tekjum vegasjóðs kæmu
frá bifreiöum Reykvikinga.
Einar Agústs-
sonsagðist telja
óráölegt að
skerða meira en
gert væri hlut
Reykjavikur af
heildarframlagi
þvi, sem veitt
er til lagningu
þjóðvega i
lögsagnarumdæmi Reykjavíkur skerðist
um 17-20 milljónir ó þessu ári
kaupstöðum og kauptúnum með
hliðsjón af þvi, hversu mikill hluti
teknanna yrði til I Reykjavik.
Einnig mætti benda á það, aö
mörg óleyst verkefni væru I
Reykjavik við þá vegi, sem heyra
undir þessa fjárveitingu. Og loks
bæri einnig að llta á það, að vegir
innan lögsagnarumdæmis
Reykjavikur væru mikið notaðir
af öðrum en fbúum höfuðstaðar-
Albert
Guðmundsson
(S) las upp
greinargerð
b o r g a r -
verkfræðings,
þar sem m.a.
kom fram, að
með
breytingunni úr
10% I 25% og að þéttbýlisstaöir
skuli teljast kaupstaðir og
kauptún með yfir 200 ibúa i stað
300 þýddi það, að hlutur Reykja-
vikur myndi skerðast um 17-20
milljónir kr. á þessu ári. Sagði
Albert, að það væri oröið fyllilega
timabært að gera úttekt á þvi,
hvort Reykvlkingar væru ekki
farnir að greiða óeðlilega stóran
hluta I sameiginlegum þörfum.
Siðan lagði Albert það til, að
prósentutalan yrði óbreytt, þ.e.
10%.
Halldór E. Sigurðsson sam-
gönguráðherra sagöi, að það væri
Reykvikingum sem öðum lands-
mönnum i hag, að þessu fé væri
skynsamlega dreift. Sagði
ráðherrann, að vissulega væru
mörg óleyst verkefni i Reykja-
vik, en þvi væri þó ekki að neita
að Reykvikingar væru samt bet-
ur staddir en aðrir. Ráðherrann
þakkaði samgöngunefnd fyrir
skilning á þessu máli.
Steingrimur Hermannsson (F)
og fleiri gerðu það aö tillögu sinni,
að 35% af heildarframlaginu yrði
haldið eftir, en sú tillaga var
dregin til baka.
Tillaga Alberts Guðmunds-
sonar var felld með 13 atkvæðum
gegn 4, en að þvi búnu voru til-
lögur samgöngunefndar
samþykktar og frumvarpinu
visað til neðri deildar. Veröur
nánar sagt siöar frá öðrum
breytingum á vegalögum, sem I
frumvarpinu felast.
Nýtt útvarps-
ráð í dag
Að öllum likindum verða
kosningar i nokkur ráð og nefndir
á fundi sameinaðs þings I dag,
þ.á.m. kosning útvarpsráðs.Raun-
ar stóð til að kjósa nýja útvarps-
ráðið i siðustu viku, en þá mun
málinu hafa verið frestað, þar
sem Sjálfstæðismenn höfðu ekki
gengið frá tilnefningu sinna
manna.
Rætt um störf iðnaðarnefndar
A fundi efri deildar I gær kvaddi
Stefán Jónsson (Ab) sér hljóðs
utan dagskrár og gerði að um-
talsefni störf iðnaðarnefndar efri
deildar, en nefndin hefur haft til
meðferðar frumvarpiö um járn-
blendiverksmiðju I Hvalfirði.
Taldi þingmaðurinn, að gera
þyrfti frekari rannsóknir á lifríki
Hvalfjarðar og athugun á þvi
hvaða áhrif verksmiðjan hefði frá
atvinnulegu sjónarmiði. Sagði
hann, að ekki væri óeðlilegt, að
Lfffræðistofnun Háskólans og
Þjóðhagsstofnun athuguðu þessa
þætti frekar. Einnig gagnrýndi
þingmaðurinn störf Heilbrigðis-
eftirlits rikisins.
Steingrimur Hermannsson (F)
formaður iðn-
aöarnefndar
svaraði Stefáni
Jónssyni. Sagði
Steingrfmur, að
þaö væru vafa-
söm vinnu- | »
b r ö g ð , e f
Alþingi ætti að
taka að sér störf nefnda og ráða
eins og Náttúruverndarráðs og
Heilbrigðiseftirlitsins. Lagði
Steingrimur áherzlu á, að þessir
aðilar hefðu unnið vel að þessu
máli. Samráð hefði verið haft við
alla aðila, sem málið snerti
þ.á.m. alla oddvita sveitarfélaga
við norðanverðan Hvalfjörð,
sunnan Skarðsheiðar, Náttúru-
vemdarráð( landlækni og
forstöðumann Heilbrigðiseft-
irlits rikisins, forstjóra Þjóðhags-
stofnunar og aðila frá Liffræöi-
deild Háskólans ásamt marga
fleiri. Það væri þvi út i hött, að
ekki hefði verið staðið vel að und-
irbúningi þessa máls.
Undir þetta tóku þeir Eggert
Þorsteinsson (A), Albert
Guðmundsson (S) og Gunnar
Thoroddsen iðnaðar- og orku-
málaráðherra' Töldu þeir allir,
að málið hefði fengið itarlega
meðferð i höndum iðnaðarnefnd-
ar, þann mánuð, sem nefndin
hefur f jallað um það.
Snjóblásarar henta bezt,
en eru dýrir í innkaupi
A fundi I sameinuðu þingi I
siðustu viku svaraði Halldór
E. Sigurösson samgönguráö-
herra fyrirspurnum frá þeim
Lárusi Jónssyni (S) og Helga
Seljan (Ab) um vetrarsam-
göngur I snjóþungum
byggðarlögum, sajóruðning
og rekstur snjóblla Það kom
fram I svari ráöherrans, að
stórir snjóblásarar henta bezt
i miklum snjóalögum eins og
verið hafa á Norðausturlandi
og Austurlandi, en hins vegar
séu þessi tæki mjög dýr í inn-
kaupi.
Fyrirspura Lárusar Jóns-
sonar var svohljóðandi:
„Hvað liður framkvæmd
þingsályktunar frá 26. marz
1974 um bættar vetrarsam-
göngur i snjóþungum
byggðarlögum og könnun á
hagkvæmri og stórvirkari
snjóruðningstækni? ”
I svari Hall-
d ó r s E .
Sigurðssonar
samgöngu-
ráðherra kom
þetta m.a.
fram:
„Þings-
ályktun um
bættar vetrar-
samgöngur i
snjóþungum byggðarlögum
frá 26. marz 1974 er tviþætt.
Fjallar fyrri hluti tillögunnar
um að rikisstjórnin skuli láta
endurskoða gildandi reglur
um snjóruðning á vegum með
það i huga að bæta vetrarsam-
göngur i snjóþungum
byggðarlögum, en siðari hluti
tillögunnar fjallar um, að láta
kanna hagkvæmni þess að afla
nýtizkulegra tækja til snjó-
moksturs.
Varðandi fyrri lið tillögunn-
ar skal þess getið, að tillögur
um endurskoðun á snjó-
mokstursreglum frá 1967 lágu
fyrir snemma á sl. ári. 1
greinagerð með tillögu til
þingsályktunar um vegaáætl-
un fyrir árin 1974-1977, sem
lögð var fram á Alþingi i april
sl„ á bls. 42 er að þvi vikið, að
áætlaður kostnaður á árinu
1974 af hinum enciurskoðuðu
snjómokstursreglum muni
nema um 35 m.kr.
Vegáætlun fyrir árin 1974-
1977 náði eigi að verða af-
greidd á Alþingi á sl. ári, en i
tillögum um endurskoðun veg-
áætlunar fyrir 1974-1977, sem
lagðar verða fram á Alþingi
innan skamms er kostnaður
við vetrarviðhald við það mið-
aður, að endurskoðaðar snjó-
mokstursreglur taki gildi á
yfirstandandi ári. Er áætlaö
að kostnaðúr við vetrarvið-
hald á árinu 1975 muni aukast
um 47 m.kr. vegna endur-
skoðunar á snjómokstursregl-
um.
Varðandi siðari lið tillög-
unnar skal það upplýst, að
Vegagerð rikisins hefur um
langt árabil haft mjög nána
samvinnu við norsku vega-
gerðina um allt það er lýtur að
bættri tækni við snjóruðning á
vegum. Visast i þessu sam-
bandi til greinagerðar Snæ-
bjarnar Jónassonar, forstöðu-
manns tæknideildar vega-
gerðarinnar, um tækjakost til
snjómoksturs. 1 niðurlagi
greinagerðar Snæbjarnar seg-
irsvo: „Af þeirri reynslu, sem
fengist hefur hér á landi á
undanförnum árum bendir allt
til þess, aö snjómokstur verði i
æ rikara mæli unninn af veg-
heflum og snjóblásurum, auk
þess sem snjóplógar nýtast á
vegum með bundnu slitlagi”.
Til fróðleiks skal þess getið,
að i byrjun þ.m. hafði Vega-
gerðrikisins yfir að ráða eftir-
farandi tækjum við snjómost-
ur: vegheflar 52 stk., jarðýtur
81 stk., bilplógar 7 stk„ hjóla-
skófla með tönn 3 stk., blásar-
ar 4 stk. Alls 147 tæki. Enn-
fremur mun bætast við einn
snjóblásari i þessum mánuöi,
sem pantaður var sl. haust.
Að lokum skal þess getiö, að
Vegagerð rikisins hefur sent
mann á mjög stóra sýningu á
vélum til vegagerðar og vega-
viðhalds, sem haldin er I Chi-
cago i Bandarikjunum i þess-
um mánuði. Sýningar þessar
eru haldnar á 5 ára fresti og
eru þar sýndar nýjustu gerðir
allra tækja við vegagerð og
vegaviðhald. Var fulltrúa
vegagerðarinnar falið að
kanna sérstaklega nýjustu
tæki á þessari sýningu, sem
nota má við snjóruðning á
vegum.”
Fyrirspurn Helga Seljan var
þriþætt. 1 fyrsta lagi spurðist
þingmaðurinn fyrir um þaö
hvernig Vegagerðin hyggðist
bæta úr þvi ástandi, sem nú
rikti i samgöngumálum Aust-
firðinga. t öðru lagi spurðist
hann fyrir um það, hvort
áform væru uppi um nýjar
vinnuaðferðir, svo sem rekst-
ur fullkominna snjóbíla. Og
loks spurði Helgi Seljan á
hvern hátt Vegagerðin hyggð-
ist mæta erfiðleikum, eins og
þeim, sem nýlega hefðu skap-
azt á Austurlandi og viðar.
t svari sinu sagöi Halldór E.
Sigurðsson samgönguráð-
herra m.a.:
„t lok desember sl. voru
snjóalög orðin með allra
mesta móti á Austurlandi. Til
þess að bæta úr þvi ástandi
sem þetta skapaði sendi vega-
gerðin i byrjun janúar til
Austurlands stóran veghefil,
sem kom til landsins I lok
desember og einnig jarðýtu,
sem tekin var á leigu hér i
þessu skyni. Var þetta gert I
samráði við starfsmenn vega-
geröarinnar á Austurlandi.
Varðandi rekstur snjóbila
skal það tekið fram að sam-
kvæmt gildandi lögum er
vegagerðinni hvorki skylt né
heimilt að taka að sér slikan
rekstur, enda vandséð hvar
slikt mundi enda. Rekstur
snjóbila og styrkir til þeirra
hafa til þessa verið i höndum
samgöngunefnda Alþingis og
styrkir til kaupa á þeim og
reksturs hafa verið veittir
undir þeim lið I fjárlögum,
sem fjallar um styrki til flóa-
báta.
Að áliti umdæmisverk-
fræðings vegagerðarinnar á
Austurlandi, Einars Þor-
varðarsonar, mundi einn snjó-
blásari til viðbótar leysa mik-
ið af þeim vanda, sem upp
kom i desember og janúar
vegna óvenjulegra snjóalaga
og er þá miðað við óbreyttar
snjómokstursreglur. Yrði
snjómokstursreglum hins
vegar breytt telur hann að
bæta þyrfti þriðja snjó-
blásaranum við.
Sú reynsla sem fengizt hefur
i desember og janúar i sam-
bandi við óvenjúleg snjóalög á
Norður-, Norðaustur- og
Austurlandi, bendir eindregið
til þess, að hentugustu tækin
til snjóruðnings séu stórir
snjóblásarar. Þetta eru hins
vegar dýr tæki i innkaupi og
rekstri og mun Vegagerð
rikisins ekki hafa bolmagn til
þess að festa kaup á slikum
tækjum eins og æskilegt væri,
nema auknar fjárveitingar til
tækjakaupa komi til.
Þessi mynd sýnir snjóþyngsli á Austurlandi, en hún er tekin i Oddsskarði.