Tíminn - 13.03.1975, Blaðsíða 3
Fimmtudagur 13. marz 1975.
TÍMINN
3
23% verðhækkun
á skreið í Nígeríu
Bragi Eiríksson framkvæmdastjóri Skreiðarsamlagsins
er nýkominn úr Nígeríuferð
FB-Reykjavík. Tekizt hefur aö ná
23% veröhækkun á skreiö i
Nlgerlu, þ.e.a.s. á þorski, en
Bragi Eirlksson, framkvæmda-
stjóri Samlags skreiöarfram-
ieiöenda er nýkominn heim eftir
þriggja vikna ferölag I Nlgeriu.
Hann kynnti sér þar m.a. mögu-
leika á aö fá hærra verö fyrir Is-
lenzku skreiöina. Aörar tegundir
en þorskur hækka einnig, en verö
á ufsa og ýsu helzt nokkuö
óbreytt.
Samkvæmt reglum Skreiöar-
samlagsins verða borgaðar út
360 krónur fyrir hvert
kílógramm af þorski og keilu,
samkvæmt þessu nýja verði.
Fyrir pólarþorsk ættu aö fást 340
krónur, en fyrir löngu 280 krónur,
og svo 250 krónur fyrir ýsu og
ufsa. Fyrir hvert klló af
blönduðum fiski fengjust 240
krónur og fyrir kg. af þurrkuöum
hausum 50 krónur. Frá þessu
dragast slðan opinber gjöld, eins
og venja er samkvæmt gildandi
reglum.
Skreiöin er greidd gegn banka-
ábyrgö frá Nigeriu, og fer
ábyrgöin i gegnum banka I
Lundúnum til Landsbankans hér.
Samkvæmt lögum i Nigeríu er
ekki heimilt að greiöa andviröi
bankaábyrgðar fyrr en keyptur
varningur er kominn I höfn og
tollar greiddir. Tekur þetta þvi
töluverðan tima, sem Bragi
Eirlksson vonast til aö megi
stytta. Hafnarskilyrði I Lagos og
Port Harcourt eru á þann veg, aö
uppskipun tefst jafnan mjög
mikiö, og þurfa skip aö blöa 30
dagalLagosogalltupp I 20 daga
I Port Harcourt. Af þvl leiöir, aö
skipafélögin leggja 30% auka-
gjald á flutninginn til fyrr-
nefndrar borgar, og 20% til
hinnar slðarnefndu.
Til þess að draga úr þessum
kostnaöi er mögulegt aö leigja
smærri flutningaskip, sem geta
landaö I Warri, sem er nokkru
fyrir austan Lagos, en þar er
ekki jafnlöng biö eftir uppskipun.
Innflutningur á skreiö til
Nigeriu er háöur leyfum. Leyfi
frá slöasta ári renna út nú 31.
marz, og veröur aö hraöa mjög
afskipun til þess aö sem mest
magn sé hægt að afskipa fyrir lok
mánaðarins. Ekki er von á nýjum
leyfisveitingum fyrr en I sumar.
Samkvæmtupplýsingum Braga
Eirikssonar munu vera til hér í
landi um 350 lestir af skreiö, sem
verkuð hefur verið fyrir Nlgeriu-
markað. Auk þess er eitthvaö til
frá síðasta hausti, sem ekki eru
tölur til um. Samkvæmt núgild-
andi gengislögum fást 238 krónur
fyrir þá skreið, sem framleidd
var fyrir gengisfellingu, þegar
miðaðer við sterlingspund. Nú er
gengi pundsins hins vegar 361
króna og fengist það verð fyrir
skreiðina, ef hún hefði verið
verkuð eftir gengisfellingu. Þykir
framleiðendum erfitt að sætta sig
við þessi lög. Mun verða gerð
tilraun til þess að fá lagfæringar á
þessum gengisafreikningi.
A meðan Bragi dvaldist i Nlg-
erlu hitti hann að máli lækni
sem hældi mjög fsl. skreiðinni
sem og reyndar allir aðrir geröu,
þar I landi. Læknirinn taldi
skreiðina eitt bezta lyf, gegn
sjúkdómnum „kvaslokkor”, sem
er hrörnunarsjúkdómur, sem
stafar af næringarskorti. Sagði
hann, aö væri börnum, sem
þjáðust af þessum sjúkdómi
gefinn hæfilegur skammtur af
skreiöinni daglega, batnaði þeim
á hálfum mánuði. Væri nú al-
mennt viöurkennt, aö skreiðin
væri nauðsynleg uppbót á mat
landsmanna.
Færeyjavaka
í Kópavogi á
sunnudagskvöld
Norræna félagið í Kópavogi efnir
til kvöldvöku sunnudaginn 16.
marz næst komandi kl. 20:30 i
Þinghól að Alfhólsvegi 11. Skóla-
hljómsveit Kópavogs leikur fær-
eysk lög, Færeyingafélagið ann-
ast dagskrána að öðru leyti, rakt-
ar veröa ferðaleiöir um Færeyj-
ar, kvikmynd sýnd og dansaður
færeyskur dans. Norræna félagið
I Kópavogi hyggur á hópferð til
Færeyja i sumar, væntanlega
slðla I júnlmánuði, og veröur nán-
ar skýrt frá þeirri ferð á fundin-
um.
Leiðrétting
1 smáfrétt um frestun á kjöri
útvarpsráðs, sem birtist I blaðinu
•miðvikudaginn 12. marz, segir að
einn þeirra Sjálfstæöismanna,
sem til álita komi f útvarpsráð sé
Zóphanías Friðriksson. Hérhefur
blaðamanni skotizt. 1 greininni
átti aö standa Friðrik Sóphusson.
Rækjuveiðum
að Ijúka vestra
Rækjuaflinn á Vestfjörðum
varö 708 lestir I febrúar, en var
594 lestir á sama tlma f fyrra. Nú
tóku þátt i veiðunum 84 bátar, en
voru 78 á siðasta ári.
Frá Bíldudal réru 14 bátar og
öfluðu 75 lestir. Er aflinn frá
áramótum bá orðinn 132 lestir.
Aflahæstir voru Helgi Magnús-
son með 9.2lestir, Svanur 8.1 lest
og Visir 7.7 lestir.
Við Isaf jarðardjúp stunduðu 55
bátar rækjuveiðar og öfluðu 532
lestir. Er aflinn frá áramótum þá
orðinn 866 lestir. 1 haust bárust á
land 1.220 lestir, svo aö alls hafa
borizt á land frá byrjun haust-
vertlðar 2.086 lestir. Leyfilegt
aflamagn er 2.200 lestir, svo að
gera má ráð fyrir að veiðum I Isa-
fjaröardjúpi ljúki fyrstu dagana I
marz. Aflahæstu rækjubátarnir I
febrúar voru Halldór Sigurðsson
meö 17.7 lestir, Siguröur Þorkels-
son 16.4 lestur, örn 16.1 lest, Gull-
faxi 15.1 lest og Engilráö 13.6 lest-
ir.
Frá Hólmavik og Drangsnesi
réru 16 bátar og öfluðu 201 lest I
febrúar, og er aflinn frá áramót-
um þá oröinn 318 lestir. Flestir
bátarnir frá Hólmavík og
Drangsnesi voru með 14.9 lestir f
mánuðinum.
Flugleiöir h.f. hafa sótt um rlkisábyrgö á láni, sem félagiö
hyggst taka til kaupa á tveim þotum af geröinni DC-8-63. Er hér
um aö ræöa þotur, sem Loftleiöir hafa starfrækt á leigu/-
kaupsamningi undanfarin ár og hefir hluti leiguverösins gengiö
upp I hin væntanlegu kaup.
Kaupverö flugvélanna er 13.5 milljónir dollara en markaösverö
þeirra I dag um 22 miiljónir dollara eöa um 3.3 milljaröar fs-
lenzkra króna.
Mál þetta er nú til athugunar hjá rlkisstjórn tslands.
Islenzku vélarnar
lenda í Prestwick
Eins og skýrt var frá I fréttum
nýlega, lokaðist flugvöllurinn I
Glasgow vegna verkfaila.
Aætlunarflugi Flugféiags tslands
til Glasgow var þá beint til New-
Stefán
Baldursson
leikhúsritari
Stefán Baldursson, leikstjóri,
hefurtekiö viö stöðu leikhúsritara
viö Þjóöleikhúsið, en i þvl starfi
felst að hluta til störf, sem
Klemenz Jónsson, nýráðinn
leiklistarstjóri rikisútvarpsins,
innti áður af hendi. I starfi
leikhúsritara felst m.a. að hafa
samband við fjölmiðla vegna
starfsemi leikhússins, umsjón
leikskrár og umsjón bókasafns
Þjóðleikhússins svo nokkuð sé
nefnt.
castle, en Bretlandsflug Loftleiöa
var flogið til London fram og aft-
ur án viökomu í Glasgow. Verk-
fallið á flugvellinum I Glasgow
stendur enn, en á miövikudaginn
fékkst undanþága til þess aö flug-
vélar Islenzku flugfélaganna
fengju aö koma viö I Prestwick
meöan á verkfallinu á Glasgow-
flugvelli stendur.
Frá og meö föstudeginum 14.
marz, munu þvl flug Flugfélags-
ins til Skotlands og Danmerkur á
mánudögum, miövikudögum og
föstudögum hafa viökomu i
Prestwick flugvelli I báðum leiö-
um. Flug Loftleiða til London á
laugardögum mun sömuleiðis
koma við i Prestwick á útleið og
heimleið.
A meðan flogið var um flugvöll-
inn i Newcastle breyttust
áætlunartimar, en frá og með
föstudeginum 14. marz, veröa
brottfarar og komutimar flugvél-
anna samkvæmt vetraráætlun.
Erfiðleikar Akur-
eyringa í raf-
magnsmdlum
Valur Arnþórsson, forseti
bæjarstjórnar Akureyrar,
gerir raforkumál Akureyringa
aö umtalsefni I viötali, sem
birtist viö hann I „Frjálsri
verzlun” nýlega. t þessu
viötali segir Valur, aö raf-
magnsmál Akureyrar veröi
ekki skoöuö I réttu Ijósi, án
tengsla viö rafmagnsmál
Noröurlands alls, þvl aö allt
svæöiö frá Þórshöfn vestur I
Húnavatnssýslu sé samtengt.
„Astandiö er vissulega hvergi
nærri nógu gott”, segir Valur.
,,t fyrsta lagi er allt of stór
hluti orkunnar framleiddur I
dlselvélum, og þá sérstaklega
á Norðurlandi vestra, sem
bæöi er mjög óhagkvæmt fjár-
hagslega fyrir orkuvinnslu-
fyrirtækin, sem og fyrir
þjóðarbúiö I heild. t ööru lagi
er mjög mikil truflanahætta á
vetrinum I aöalvatnsafls-
virkjunum svæöisins, þ.e. I
Laxá I Þing., en slikar
truflanir geta orsakaö mjög
mikla tlmabundna
erfiöleika.”
Verða að bíða til
drsloka
1976
t þriöja lagi
nefnir svo
Valur
Arnþórsson
þaö atriöi, aö
ekki er hægt
aö veita nein
ný rafhitunarleyfi á svæöinu I
bili. Orkuvinnsla á svæöinu sé
aö vfsu næg sem stendur viö
góö skilyröi, en ný grunnorka
muni ekki bætast við inn á
Noröurlandssvæöiö fyrr en
seint á árinu 1976 miðaö viö,
aö ekki fáist aö reisa neina
stiflu I Laxá, sem sé eina fljót-
virka aðferöin til aö útiloka
truflanahættuna og aflétta aö
verulegu leyti hinni óhagstæöu
dlselorkuframleiöslu.
„Ekkert útlit er hins vegar
fyrir, aö leyft veröi aö reisa
stiflu I Laxá, hvort sem mönn-
um llkar betur eöa verr, og er
nauösynlegt aö horfast I augu
viö þá staðreynd af fullu
raunsæi,” segir Valur.
Kröfluvirkjun
hraðað
1 framhaldi af þessu segir
Valur Arnþórsson:
„Þaö sem nú ber aö leggja
höfuöáherzlu á, aö mlnum
dómi, er aö flýta meö öllum
tiltækum ráöum byggingu
Kröfluvirkjunar, og bind ég
vissulega vonir viö aö þar
veröi rækilega tekiö viö
hendinni, eftir aö þar er nú
komin ný og öflug forysta I
Kröflunefnd. Jafnframt verði
þegar hafist handa um
byggingu „byggöalinunnar”
svonefndu frá Lands-
virkjunarsvæðinu til Noröur-
lands, eigi hvort eö er aö
byggja þá linu á næstu árum.
Vissulega er þaö þó um-
deilanlegt atriöi fjárhagslega.
Enn má minna á þaö, aö ef-
laust væri réttlætanlegt aö
tengja Skeiösfossvirkjun
Siglufjaröarbæjar viö Skaga-
fjörö, þegar á næsta sumri, en
þar er afgangs nokkur vatns-
orka, sem kæmisér veltil þess
aö draga úr dfselvinnslunni á
Norðurlandi vestra og Siglu-
fjöröur þarf hvort eö er aö
tengjast hinu samtengda
svæöi á Norðurlandi fyrr eöa
siöar.
Aö lokum langar mig til aö
minna á aö vafalaust væri
rétt, aö gera hiö fyrsta for-
hönnun I virkjunum I Skjálf-
andafljóti og I Jökulsá eystri I
Skagafirði, en þær virkjanir
gætu orðið nauösynlegar fljótt
upp úr 1979-1980.” -a.þ.
Hinn nýi bor Jaröborana ríkisins, sem sagt var frá I Tlmanum
nýlega, er keyptur frá Houston, Texas. Borinn er tæplega 3ja ára
gamall, diesel-rafdrifinn. öll stjórnun fer fram frá stjórnboröa á
borpalli. Tölvustýring sér um aö ekki er hægt aö yfirlesta afl-
vélar. Borinn er hannaöur fyrir borun 8 3/4” holu I allt aö 3600 m
dýpi. Mesti togkraftur borspilsins er 30,8 tonn. Bormastriö er 40
m á hæö og meö undirstöðum er hæsti punktur I um 48 m hæö frá
jöröu. Hámarkslyftigeta meö þvi er 180 tonn. — Enn hefur ekki
verið endanlega ákveöiö hvar borinn veröur fyrst notaöur hér á
landi til aö bora eftir heitu vatni, en helzt mun Þorlákshöfn koma
til greina. Myndin er af bornum uppsettum, þegar hann var I
notkun I Houston, Texas.