Tíminn - 13.03.1975, Blaðsíða 5
Fimmtudagur 13. marz 1975.
TÍMINN
5
Búnaðarþingi
lokið:
Mörg mál afgreidd á þinginu
Gsal-Reykjavik — Mörg mál voru
til lykta leidd á Búnaöarþingi,
sem nú er nýlokið. Verður hér
gerð grein fyrir þeim málum
helztum, sem samþykkt voru á
mánudaginn. Fyrst skal þö gerð
grein fyrir erindi allsherjar-
nefndar, sem samþykkt var laug-
ardaginn 8. marz.
Snjómokstur o.fl.
Erindi allsherjarnefndar varð-
andi snjómokstur af vegum, val á
vegarstæðum og girðingar með-
fram þjóðvegum.
Búnaðarþing felur stjórn Bún-
aðarfélags Islands að hlutast til
um eftirfarandi við Vegagerð
rikisins:
1. Aö breytt verði gildandi regl-
um um snjómokstur, þannig að
Vegagerð rikisins greiði þrjá
fjórðu hluta kostnaðar við snjó-
mokstur á þeim leiðum, sem
hún greiðir nú helmlng kostn-
aöar.
2. Að eftirfarandi atriða verði
vandlega gætt við val vegar-
stæða, sérstaklega þegar um
hraðbrautir er að ræða:
a) Að ekki skapist aukin slysa-
hætta við bústörf vegna lagn-
ingu vegarins.
b) Að vegalagningin valdi sem
minnstum óþægindum búenda
við notkun landsins.
c) Að hlutaðeigandi landeig-
endur og héraðsráðunautar fái
frá upphafi að fylgjast með at-
hugunum á vegarstæðum og
endanlegu vali þeirra.
3. a) Hraðað verði uppsetningu
girðinga meðfram þjóðvegum
þar, sem þess hefur verið kraf-
izt.
b) Vegagerð rikisins láti i té
efni til endurbyggingar slikra
girðinga og annist viðhald
þeirra þar, sem krossgötur eða
fleiri en einn vegur liggur um
sömu landareign.
c) Gerð verði stöðlun á ristar-
hliðum á þjóðvegi og heimreið-
ar.
Málmblendiverksmiðj-
an
Erindi Björns S. Stefánssonar
og erindi Búnaðarsambands
Borgarfjarðar um málmblendi-
verksmiðju við Hvalfjörð.
Búnaðarþing beinir þvi til Heil-
brigðiseftirlits rikisins, að áður
en til þess komi, að það veiti
starfsleyfi fyrirhugaðri málm-
blendiverksmiðju á Grundar-
tanga i Hvalfirði, hafi það aflað
sér allra fáanlegra upplýsinga
um hugsanleg mengunaráhrif frá
slikri verksmiðju, bæði á landi, i
lofti og i sjó.
Telur þingið sjálfsagt, að stuðzt
sé I þessu efnu við reynslu ann-
arra, þ.á.m. Norðurlandabúa,
sem reka sams konar verksmiðj-
ur og hér um ræðir. I þvi skyni
verði Islenzkir sérfræðingar á
sviði llffræði og verkfræði nú þeg-
ar sendir utan, til þess að kynna
sér, af eigin raun, allt það, er lýt-
ur að umhverfisáhrifum slfkrar
starfsemi.
Þá tekur þingið undir þá ein-
dregnu ósk Náttúruverndarráðs
Búnaðarsambands Borgarfjarð-
ar og fleiri aðila til Iðnaðarráðu-
neytisins, að gerð verði Itarleg,
liffræðileg könnun i Hvalfirði og
umhverfi fyrirhugaðs verk-
smiöjustaðar, áður en nokkrar
framkvæmdir hefjast þar. A
grundvelli þeirrar könnunar
veröi leitazt við að sjá fyrir hugs-
anleg áhrif verksmiðjureksturs-
ins á lifriki láðs og lagar, enda er
nauðsynlegt, að fyrir liggi lif-
fræðileg úttekt á svæðinu til sam-
anburðar við siðari athuganir.
Verði niðurstaðan af áður-
nefndum athugunum sú, að hætta
af mengunaráhrifum málm-
blendiverksmiðju sé engin fyrir
heilsu manna, né fyrir gróöur eða
dýralif umhverfisins, og Heil-
brigðiseftirlit rikisins veiti þess
vegna starfsleyfi til þviliks rekst-
urs, og hann verði hafinn, þá ger-
ir Búnaðarþing eindregna og á-
kveðna kröfu um, að rækt verði
stöðugt og fullkomið eftirlit með
heilsufari starfsfólks og hugsan-
legum breytingum á lifriki i ná-
grenni verksmiðjunnar.
Búnaðarþing leggur áherzlu á,
að stofnun og rekstur stóriðju-
fyrirtækja eigi að vera einn þátt-
ur I framkvæmd yfirlýstrar
stefnu allra stjórnmálaflokka,
þeirri að efla byggðajafnvægi I
landinu. Þvi telur þingið, að sé
þess nokkur kostur, beri að velja
slikum verksmiðjum stað þar,
sem byggð stendur höllum fæti og
atvinna er ótrygg.
Þá minnir þingið á ályktun sina
um nauðsyn þess að kanna hag-
kvæmni aukinnar áburðarfram-
leiðslu I landinu, áður en teknar
verða frekari ákvarðanir um ráð-
stöfun raforku til stóriðju. Einnig
veröi gert stórt átak til að nýta
raforku til húsahitunar.
Eyðing flugvargs
Erindi Jóseps Rósinkarssonar
um eyðingu flugvargs.
Búnaðarþing skorar á stjórn
Búnaðarfélags Islands að vinna
að þvi við viðkomandi aðila, að
beittverði öllum tiltækum ráðum
til að eyða úr varplöndum svart-
baki og öðrum vargi.
Jafnframt felur þingið stjórn
félagsins að kanna, á hvern hátt
muni árangursrikast að fækka
gæsastofninum I landinu.
Rekstrarlán
Erindi Stefáns Halldórssonar
o.fl. um rekstrarlán til bænda.
Búnaðarþing ályktar að fela
stjórn Búnaðarfélags Islands, I
samráði við Stéttarsamband
bænda að beita sér eindregið fyrir
þvi, að rekstrarlán til bænda
verði stórlega hækkuð.
Rafmagnsmál
Erindi allsherjarnefndar um
rafmagnsmál.
Búnaðarþing skorar á iðnaðar-
ráðherra að láta gera hið allra
bráöasta áætlun um rafvæðingu
allra þeirra býla, sem voru utan
við áætlun um rafvæðingu sveita-
býla, er gerð var árið 1971, og
væntanlega verður lokið við að
framkvæma á yfirstandandi ári. I
hinni nýju áætlun verði gert ráð
fyrir, að sem allra flest þessara
býla verði tengd samveitukerfi
landsins, og framkvæmd rafvæð-
ingarinnar hefjist eins fljótt og
verða má, og verði lokið eigi siðar
en á miðju ári 1977. Einstök býli,
sem ekki þykir tiltækilegt að
tengja samveitukerfinu, verði
rafvædd með öðrum hætti (disil-
eða vatnsaflsstöðvum), enda sjái
Rafmagnsveitur rikisins um raf-
væðinguna, og þess gætt, að raf-
magnsnot á þeim býlum verði
eigi lakari en þótt þau væru tengd
samveitukerfi og orkan ekki dýr-
ari.
Jafnframt skorar Búnaðarþing
á rikisstjórnina að vinna að þvi,
aö smásöluverð rafmagns verði
sem allra jafnast um land allt.
Vaktskyldur vegna
bilana á raflinum
Erindi stjórnar Búnaðarsam-
bands Suðurlands um vaktskyldu
vegna bilana á raflinum.
Raforka og greiður flutningur
hennar um landsbyggðina er ein
af meginforsendum fyrir at-
vinnurekstri, og hefur svo mikil
áhrif á lifsháttu manna, að litið
sem ekkert má út af bera, svo að
ekki gerist af mikið tjón og erfið-
leikar. Bili rafflutningskerfið,
þarf alltaf að vera unnt að ná
strax til viðgerðarmanna, er lagi
sem allra bráðast það, sem úr
skorðum hefur gengið. Vitað er,
að I sumum héruðum er slik þjón-
ustaekki fyrir hendi nema á virk-
um dögum og hljóta allir að sjá,
hversu ónóg hún er.
Fyrir þvi beinir Búnaðarþing
þeim ákveðnu tilmælum til Raf-
magnsveitna rikisins, að þær auki
og bæti viðgerðarþjónustu sina,
þannig að hún verði virk alla
daga ársins hvar, sem er á land-
inu.
Rannsóknir á
ófr jósemi nautgripa
Erindi Búnaðarsambands Suð-
uríands um auknar rannsóknir á
ófrjósemi nautgripa.
Búnaðarþing telur, að góð og
eðlileg frjósemi kúastofnsins sé
ein mikilvægasta undirstaða að
farsælum afurðum kúabúanna.
Ekki hefur farið fram nákvæm
rannsókn á timasæld Islenzkra
nautgripa, en sennilegt er, að
fyllilega tveir þriðju hlutar kúa-
stofnsins festi fang við fyrstu
sæöingu. Þetta er mun betri á-
rangur en tiðkast I nágrannalönd-
unum og, þegar litið er á heildina,
viðunandi niðurstaða. En þar sem
vitaö er, að allmjög ber á dul-
beiðsli I kúastofninum, einkum
framan af vetri og einnig, að vlða
verður vart timabundinnar og
svæðisbundinnar ófrjósemi og
sums staðar á mjög tilfinnanleg-
an hátt, þá felur Búnaðarþing
Búnaðarfélegi Islands að hlutast
til um eftirfarandi aðgerðir:
1) Gert verði gæðamat á sæði
einstakra nauta, eftir heimild-
um frá endurskoðuðum sæðing-
arskýrslum, og jafnframt
kannað, hvort vart verði
breytileika á frjósemi sæðisins
við einstaka sæðistöku eða á
mismunandi timabilum, á
meðan sæðinu er safnað.
2) Könnuð verði tlmasæld ein-
stakra systrahópa I kúastofnin-
um.
3) Þau kúabú, sem eiga við mest
vandamál að stríða vegna ó-
frjósemi kúnna á hverjum
tlma, verði tekin til sérstakrar
rannsóknar, og unnið verði að
þvl, að þau njóti forgangsað-
stöðu hjá rannsóknardeild
fóðursjúkdóma við Tilrauna-
stöð Háskólans á Keldum og
Rannsóknarstofnun landbún-
aðarins, enda verði þær stofn-
anir studdar til þess að fá aukið
starfslið, til þess að geta sinnt
þessu verkefni.
4) Hafin verði tilraunastarfsemi
við Rannsóknarstofnun land-
búnaðarins, þar sem annars
vegar verði könnuð áhrif fóðurs
og fóörunar á gæði sæðisins I
nautum og hins vegar dul-
beiðsli og frjóvgunarhlutfall
kúastofnsins. Hér er einkum
haft I huga áhrif steinefna i
fóðrinu, prótein og trenisthlut
fall, svo og áhrif bætiefna á
tlmasæld kúnna.
5) Þar sem hér er um svo mikil-
vægt mál að ræða, að það þolir
litla bið að úr verði bætt, þá
kæmi til greina, að fengin yrði
erlend aðstoð, til þess að kanna
þessi mál, einkum ef tafir
verða á um að koma af stað þvi
rannsóknarstarfi, sem hér
hefur verið drepið á.
Holdanautarækt og
mat á nautakjöti
Erindi Búnaða rsam bands
Austurlands um holdanautarækt
og mat á nautakjöti.
Búnaðarþing lýsir ánægju sinni
með það, sem áunnizt hefur á
sviði holdanautaræktar I landinu,
svo sem með byggingu sóttvarn-
arstöðvar I Hrísey vegna áform-
aös innflutnings á sæði úr Gallo-
waynautum, væntanlegum af-
kvæmarannsóknum á holdanaut-
um Hvanneyrarstöðvarinnar,
sem framkvæmdar verða á Aust-
urlandi, og nýjum kjötmatsregl-
um I framkomnu nefndaráliti.
Þá metur þingið áhuga Búnað-
arsambands Austurlands á þess-
um málum, bæði fyrr og siðar, og
tekur undir hvatningu þess til
bænda, að þeir taki upp virka
samvinnu við ráðunauta um þessi
efni.
Þingið getur hins vegar ekki
fallizt á það sjónarmið, að tima-
bært sé, að svo stöddu, að leitað
sé eftir innflutningi á sæði úr öðr-
um holdanautakynjum, né held-
ur, að hafnar séu tilraunir með
hreinan holdanautabúskap. Ber
þar einkum tvennt til. Annars
vegar, að sáralítil reynsla er enn
fengin af holdanautarækt I
landinu og hún eingöngu stunduð
sem hliðarbúgrein með mjólkur-
framleiðslu, og hins vegar, að
mikil óvissa rikir I markaðsmál-
um, hvað nautakjöt snertir. A það
má einnig benda, að lagabreyt-
ingu þarf til, ef flytja á inn sæöi úr
öðrum búfjárkynjum en Gallo-
way,svo og, að á þeim tima, er á-
kveðinn var innflutningur á
Gallowaysæði, var það samhljóða
álit sérfróðra manna, að það kyn
myndihenta vel við islenzkt nátt-
úrufar og falla vel að íslenzka
kúastofninum með tilliti til ein-
blendingsræktar. Þykir rétt, að
reynsla skeri úr um það, áður en
lagt er til, að fram fari innflutn-
ingur annarra kynja. En þar sem
þessi tiltölulega nýja búgrein er
enn m jög I mótun og ekki með öllu
vfst, I hvern farveg hún fellur inn-
an Islenzkrar búvöruframleiðslu,
er nauðsyn á, að vel sé fylgzt með
þróun hennar, og þvi felur þingið
Búnaðarfélagi Islands og ráðu-
nautum þess I nautgriparækt að
vera vel á verði og hafa jafnan
glögga yfirsýn um, hvað gerist I
þessum málum, svo að unnt sé,
með sem skjótustum hætti, að
hefjast handa um framkvæmdir,
ef einhverjar þær aðstæður skap-
ast, að hagkvæmt teljist, að reynd
sé ræktun annarra holdakynja.
Kjötmatsreglur
Nefndarálit kjötmatsnefndar
Framleiðsluráðs og breytingar-
tillögur á kjötmatsreglum.
Búnaðarþing lýsir ánægju sinni
yfir störfum kjötmatsnefndar,
sem starfað hefur undanfarin tvö
ár að endurskoðun á lögum og
reglugerð um kjötmat.
Aðalbreytingar, sem nefndin
leggur til að gerðar verði, eru á
reglugerð um mat og meðferð
sláturafurða. Þessar breytingar
eru margar mjög gagngerðar frá
þeim reglum, sem gilt hafa, en
þær virðast koma mjög til móts
við nútima kröfur neytenda um
vörugæði og um leið verður þetta
nýja kjötmat betri undirstaða
fyrir raunhæfar kynbætur á kjöt-
gæðum og þvl hvöt fyrir framleið-
endur að leggja sig fram um að
framleiða gott kjöt.
Búnaðarþing skorar þvi á
Framleiðsluráð landbúnaðarins
að leita eftir þvl að fá sem fyrst
breytt lögum nr. 30 frá 1966 um
kjötmat o.fl. i samræmi við tillög-
ur nefndarinnar og jafnframt fá
staðfestar tillögur nefndarinnar
um breytingar á reglugerð um
slátrun, mat og meðferð sláturaf-
urða frá 9. ágúst 1968 og breyting-
ar á henni frá 12. júní 1970.
Búnaðarbankinn og
Stofnlánadeildin
Erindi ailsherjarnefndar varð-
andi Búnaðarbanka tslands og
Stofnlánadeild landbúnaðarins.
I. Búnaðarþing ályktar að
skora á landbúnaðarráðherra að
hlutast til um eftirfarandi:
1) Að hið allra fyrsta verði á-
kveðnar þær fjárhæðir, sem
Stofnlánadeild landbúnaðarins
og Veðdeild Búnaðarbanka Is-
lands fá til útlána á þessu ári,
og afgreiddar verði fyrir april-
lok n.k. lánsumsóknir frá árinu
1974, og umsóknum um lán
vegna framkvæmda á árinu
1975 einnig svarað fyrir þann
tíma.
2) Að Veðdeild Búnaðarbankans
verði sameinuð Stofnlánadeild
landbúnaðarins.
3) Að Búnaðarbanki Islands fái
rétt til gjaldeyrisverzlunar.
II. Búnaðarþing felur stjórn
Búnaðarfélags Islands að leita
samvinnu við Stéttarsamband
bænda um athugun á og tillögu-
gerð um, á hvern hátt fjárútveg-
un til Stofnlánadeildar land-
búnaðarins verði hagað til fram-
búðar, svo og tengsl hennar við
Búnaöarbanka Islands.
1 x 2 — 1 x 2
28. leikvika — leikir 8. marz 1975.
Úrslitaröð: 12x — x21 — 212 — xx2
1. VINNINGUR: 11 réttir — kr. 98.000.00
37078+ 38346 38346
2. VINNINGUR: 10 réttir — kr.
9.000.00
1847 5333 9841 10521 35797+ 37013 37585
2127 8044 10517 35699+ 36954 37080+ 38348
+ nafnlaus
Kærufrestur er til 31. marz kl. 12 á hádegi. Kærur skulu
vera skriflegar. Kærueyðublöð fást hjá umboðsmönnum
og aðalskrifstofunni. Vinningsupphæðir geta lækkað, ef
kærur verða teknar til greina. Vinningar fyrir 28. ieikviku
verða póstlagir eftir 1. aprfl.
Handhafar nafnlausra seðla verða að framvisa stofni eða
senda stofninn og fullar upplýsingar um nafn og heimilis-
fang til Getrauna fyrir greiðsludag vinninga.
+ nafnlaus.
GETRAUNIR — íþróttamiðstööin — REYKJAVÍK
Selfoss
Vandað einbýlishús um 130 fermetrar
ásamt 50 fermetra bilskúr til sölu. Laus
strax.
Upplýsingar gefur Fasteignaval, Klapp-
arstig 16, simar 11-4-11 og 12-8-11.
sunnudagana l6.og 23. marz, einnig 6.og 13.apríl
og hefst kl. 14 öll skiptin
Miðasala hefst í dag kl. 17