Tíminn - 27.03.1975, Blaðsíða 19
Fimmtudagur 27. marz 1975.
TÍMINN
19
Ctgefandi Framsóknarflokkurinn
Framkvæmdastjóri: Kristinn Finnbogason. Ritstjórar:
Þórarinn Þórarinsson (ábm). Jón Helgason. Auglýsinga-
stjóri: Steingrimur Glslason. Ritstjórnarskrifstofur I
Edduhúsinu viö Lindargötu, simar 18300 — 18306. Skrif-
stofur i Aðalstræti 7, simi 26500 — afgreiðslusimi 12323 —
auglýsingasími 19523.
Verð I iausasöiu kr. 35.00.
Askriftargjald kr. 600.00 á mánuði. Blaðaprent h.fv
• •• r X •
Sjo manuðir
Sjö mánuðir eru nú liðnir siðan núverandi rikis-
stjórn kom til valda. Þessi timi hefur einkennzt af
miklum og vaxandi efnahagslegum erfiðleikum
sökum versnandi viðskiptakjara. Efnahagsá-
standið var þannig, þegar stjórnin kom til valda,
að allir flokkar viðurkenndu, að veruleg gengis-
felling væri nauðsynleg, eða önnur tilsvarandi ráð-
stöfun. Siðan hefur ástandið versnað verulega, og
þvi orðið að gera nýjar ráðstafanir. Mikið af starfi
rikisstjórnarinnar hefur þvi beinzt að þvi, að
glima við efnahagsvandann. önnur verkefni, sem
ætlunin var að koma fram jafnhliða, hafa mörg
orðið að biða betri tima.
1 stuttu máli má segja, að starf rikisstjórnarinn-
ar hafi á þessum sjö mánuðum beinzt að eftirtöld-
um verkefnum aðallega:
Fyrsta og helzta verkefnið hefur verið að
tryggja atvinnuöryggið. Af þeim löndum, sem ó-
hagstæð viðskiptakjör hafa bitnað þunglega á sið-
ustu messerin, er Island næstum eina landið, þar
sem ekki er neitt teljandi atvinnuleysi. Þetta er á-
rangur, sem þeir, er gagnrýna stjórnina, láta yfir-
leitt gleymast, þegar þeir eru að ræða um verk
hennar.
Annað verkefnið hefur verið að reyna að tryggja
hlut láglaunastéttanna. Þetta var gert með lág-
launabótum, sem voru lögfestar siðastliðið haust.
Þetta er gert með frumvarpi þvi um skattalækk-
anir, sem nýlega hefur verið lagt fyrir Alþingi. Þá
hefur stjórnin reynt beint og óbeint að hafa þau á-
hrif á gerð væntanlegra kjarasamninga, að lág-
launastéttirnar fengu hlutfallslega mesta kaup-
hækkun.
Þriðja verkefnið hefur verið að hamla gegn
verðbólgunni eftir þvi, sem kostur hefur verið.
Undantekningalaust hafa verið leyfðar miklu
minni hækkanir á vörum og þjónustu en farið hef-
ur verið fram á. Með frumvarpinu um skattalækk-
un er stefnt að þvi, að kauphækkanir verði minni
en ella, og þvi minni vixlhækkanir verðlags og
kaupgjalds af völdum þeirra, en þessar vixlhækk-
anir eru einn stærsti þáttur verðbólgunnar.
í fjórða lagi hefur verið stefnt að þvi að fram-
fylgja byggðastefnunni, sem hafin var i tið rikis-
stjórnar Ólafs Jóhannessonar. Verulegur áfangi
var stiginn i þessa átt við gerð siðustu fjárlaga,
þegar framlagið til Byggðasjóðs var stórhækkað.
Þrátt fyrir fjárhagserfiðleikana, sem hafa ýmsan
niðurskurð i för með sér, verður reynt að skerða
sem minnst hlut byggðastefnunnar, enda er það
sameiginlegt hagsmunamál þéttbýlis og dreifbýl-
is, að þannig verði haldið á málum. 1 byggðamál-
um verður lagt sérstakt kapp á að auka rafvæðing-
una með byggingu nýrra orkuvera og byggða-
linum. Það er nú stærsta mál dreifbýlisins, ásamt
þvi að treysta atvinnugrundvöllinn þar.
í fimmta lagi hefur verið stefnt markvist að þvi,
að undirbúa útfærslu fiskveiðilögsögunnar út i 200
milur á þessu ári. Ákvörðun hefur verið tekin um,
að útfærlsan komi til framkvæmda á timabilinu 10.
mai til 13. nóvember. Mikil áherzla hefur verið
lögð á að ná sem mestri samstöðu um þetta mál og
þvi munu m.a. allir þingflokkarnir eiga fulltrúa á
hafréttarráðstefnunni i Genf.
Fleiri verkefni mætti nefna, sem rikisstjórnin
hefur unnið að og þokað áleiðis, en þau, sem hér
hafa verið nefnd, hafa setið i fyrirrúmi og tekið
mescan tima. Árangur af þvi, sem gert hefur ver-
ið, er enn ekki nema að takmörkuðu leyti kominn i
ljós, að undanteknu þvi, sem mikilvægast er, en
það er atvinnuöryggið. Þ.Þ.
Spartak Beglov, APN:
Evrópa á örlaga-
ríkum krossgötum
Aukin efnahagsleg samvinna mikilvæg
Bréznef og Brandthjónin
— Brandt og Bréznef hafa veriö einna mestir hvatamenn aukinn-
ar evrópskrar samvinnu.
Margt bendir nú til, aö ör-
yggismálaráöstefnu Evrópu,
sem hefur veriö háö I Genf
undanfarna mánuöi, ljúki á
þessu ári, sennilega meö
fundi æöstu manna Banda-
rikjanna, sem haldinn
veröur I Helsinki. Rússar
hafa haft mikinn áhuga á
þessu máli, eins og fram
kemur I eftirfarandi grein
Beglovs:
ALÞJÓÐLEGIR fréttaskýr-
endur höföu rétt fyrir sér, er
þeir lýstu ræöu Leonid Brézj-
nefs, er hann hélt I Budapest
18. marz sl., sem áskorun á
allar rikisstjórnir og þjóöir
um áframhaldandi friöarviö-
leitni, án nokkurs hiks eöa taf-
ar, er gæti stofnaö þvi I hættu,
sem þegar hefur áunnizt. öll
ábyrg blöö, frá London til Var-
sjár, tengja þessa áskorun
meö réttu framgangi Evrópu-
ráöstefnunnar. Viö þær nýju
aöstæöur, sem skapazt hafa i
Evrópu, getur enginn haldiö
þvl fram, aö þaö séu aöeins
Sovétrlkin og önnur sóslallsk
rlki, sem hafi áhuga á þvl aö
leiöa ráöstefnuna til farsælla
lykta. í ræöu sinni I Budapest
sagöi Leonid Brézjnef, aö
meirihluti þátttakenda I ráö-
stefnunni væri nú fús til aö
ljúka ráöstefnunni, meö þátt-
töku æöstu manna, á næstu
mánuöum.
Þetta álit er staöfest af
niöurstööum nýgerðra tvíhliða
samninga milli sovézkra leiö-
toga og Gerald Ford, Banda-
rikjaforseta, Harold Wilson,
forsætisráöherra Bretlands,
og Giscard d’Estaing, Frakk-
landsforseta, svo og af öðrum
samningum sem náöst hafa.
Yfirstandandi heimsókn
franska forsætisráöherrans,
Jacques Chirac, til Sovétrlkj-
anna, þar sem hann á viö-
ræöur viö sovézka leiötoga I
Kreml, mun tvlmælalaust
staöfesta aukna samstööu
Sovétrikjanna og Frakklands.
UMRÆÐURNAR um mál-
efni Evrópu á ráöstefnu for-
sætisráðherra EBE-landanna
I Dublin nýverið eru athyglis-
veröar. Þótt innri vandamál
bandalagsins, einkum I sam-
bandi við aöild Bretlands aö
EBE, vektu mjög heitar deil-
ur, svo að leita varð mála-
miölunar, þá áttu löndin nlu I
engum erfiöleikum meö aö ná
samkomulagi, varðandi gang
mála á Evrópuráöstefnunni
um öryggis- og samstarfsmál.
Meö nokkrum fyrirvara um
nauösyn þess að finna gagn-
kvæmt aögengilega og full-
nægjandi lausn á öllum þeim
mörgu vandamálum, sem nú
eru til umræöu á yfirstandandi
viöræöufundum I Genf, þá
viðurkenndu Efnahagsbanda-
lagslöndin aö „verulegur
árangur” heföi náöst og létu I
ljós þá von, aö ráöstefnunni
yröi lokiö svo fljótt sem veröa
má meö þátttöku æöstu
manna.
Franski utanríkisráöherr-
ann, Jean Sauvagnargues,
lagði áherzlu á þaö I Paris
fyrir nokkrum dögum, aö
verulegur árangur heföi náðst
á sviði þriöja málaflokksins,
sem ræddur er á öryggis-
málaráðstefnunni I Genf.
Hann átti viö samkomulag,
sem náöst hefur um megin-
reglur samskipta rlkja og
varðandi mannúöarmál. Allt
bendir til, aö fyrstu tveir
málaflokkarnir, þ.e. pólitlskar
reglur um millirikjasamskipti
innan Evrópu, sem nefna má
víötækar siöareglur friösam-
legrar sambúöar, og grund-
vallarákvæöi um efnahags-
samvinnu, séu nú komnir á
lckastig umræðna.
Síöasta ferö Urho Kekkon-
ens, forseta Finnlands, til
Sovétrlkjanna og viöræður
hans viö sovézka leiötoga hafa
einnig sérstaka þýöingu, þvl
aö brýnasta verkefnið I dag er
aö dagsetja lok Evrópuráö-
stefnunnar, en stjórnirnar I
Moskvu og Helsinki hafa stöö-
ugt unniö aö framkvæmd
þeirrar hugmyndar. Finnland
hefur margsinnis lýst sig þess
albúið aö vera gestgjafi þess-
arar sögulegu ráöstefnu og
skapa henni öll nauðsynleg
skilyröi til starfa.
Þrátt fyrir allan ágreining
um minniháttar atriði þeirra
ákvæöa meginreglna öryggis
og samstarfs sem mótuö hafa
verið I Genf, viröist rikjandi
bjartsýni og vaxandi vilji til
að standa ekki I vegi fyrir
lokaákvöröun meö tilbúnum
hindrunum.
Þing ungverskra kommún-
ista, sem er nýlokiö I Buda-
pest, samþykkti ályktun, þar
sem áherzla er lögö á þaö, I
þeim þætti hennar er fjallar
um utanrlkismál, aö nauösyn
beri til aö ljúka svo fljótt sem
veröa má friöar- og uppbygg-
ingarstarfi Evrópuríkjanna
33, svo og Bandarlkjanna og
Kanada. Allt frá því I ljúli
1966, er sóslalísku rlkin skor-
uöu fyrst á alla Evrópubúa aö
tryggja öryggi I Evrópu meö
sameiginlegum aögeröum,
hafa þau kappsamlega og
ákveðiö stefnt aö þvl aö ná
þessu marki. Sllk afstaöa
byggist á vitundinni um sögu-
lega ábyrgö þeirra á þeirri
lausn, sem samþykkt verður.
Auk þess tákna niöurstööur
ráðstefnunnar ekki aö sú
þraut sé runnin á enda, sem
liggur til stööugt bættrar sam-
vinnu innan vébanda Evrópu.
I utanrlkisboöskap sænsku
rlkisstjórnarinnar sem hún
birti þinginu i Stokkhólmi
fyrir nokkrum dögum, er lögö
áherzla á mikilvægi samvinnu
innan Evrópu eftir aö ráö-
stefnunni lýkur.
ÞETTA þýöir þó ekki, aö
allir andstæðingar farsælla
lykta Evrópuráöstefnunnar
hafi sliöraö vopnin. Þvert á
móti. Mikla athygli hefur vak-
iö sá hluti ræöu Leonid Brézj-
nefs I Budapest, þar sem hann
varar við þvl, aö vaxandi
kreppa hins vestræna skipu-
lags hefur verið notuö af and-
stæöingum friöarþróunar og
talsmönnum vigbúnaöarkapp-
hlaupsins og kalda striösins I
þvl skyni aö ná eigin marki,
sem er algerlega andstætt
friösamlegri endursköpun
sambúöar rikja. Kalda strlöiö
var ekki aðeins I þágu
samsteypa I hernaöar-
iönaöinum, heldur og ýmissa
afturhaldsafla I tengslum viö
þau, sem hafa beitt öllum
slnum pólitisku áhrifum til
þess að kljúfa Evrópu og
skapa þar spennu.
Andstæöingar friöarþróun-
arinnar sýna mistök sln, ekki
aðeins á hinu pólitlska sviöi,
er þeir gera árangurslausar
tilraunir til aö viröa raunveru-
leikanna aö vettugi og bera
brigöur á niöurstööur styrj-
aldarinnar og þróunarinnar
eftir striö. Meginland okkar er
nú reiöubúiö til viötæks efna-
hagssamstarfs á öllum sviö-
um. Hleypidómar kalda
strlösins, sem komu til ieiðar
þeim hindrunum mismunun-
ar, sem vesturveldin beittu
gagnvart austrænum rlkjum
koma nú formælendum þeirra
sjálfum I koll. Samkvæmt
viðeigandi lýsingu fransks
ráöherra, képpast vestræn
riki nú um að hafa forustu um
aö taka upp efnahagstengsl
við sósialisku rlkin. Og þetta
er einhver heilbrigöasta teg-
und samkeppni, þvl hún styrk-
ir efnahagslega undirstööu
friösamlegrar sambúöar, ein-
mitt á þvl tímaskeiöi. Þegar
Evrópa stendur á sögulegum
vegamótum.